Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt

Sygn. akt III K 42/22

(PR 1 Ds. 559.2021 Prokuratura Rejonowa dla Wrocławia - Śródmieście)

1.  USTALENIE FAKTÓW

Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

W. B.

w okresie od 13 listopada 2019 roku do 18 grudnia 2019 roku we W., działając w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz z góry powziętym zamiarem doprowadził E. N. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 234150 zł, w ten sposób, że wykorzystując niezdolność pokrzywdzonej do należytego pojmowania przedsiębranego działania z uwagi na otępienie znacznego stopnia w chorobie A., nakłonił pokrzywdzoną do założenia rachunków bankowych nr (...) oraz (...) prowadzonych przez (...) Bank (...) S.A., na których to rachunkach zgromadzono środki pieniężne należące do E. N., a następnie doprowadził do wypłaty z rachunku nr (...) kwoty 10000 euro stanowiących kwotę 42600 zł oraz dokonał przelewów środków z rachunku nr (...) w łącznej kwocie 40 000 euro stanowiących kwotę około 170 400 zł oraz z rachunku (...) w kwocie 21150 zł na swoje osobiste rachunki, czym działał na szkodę E. N., co stanowi przestępstwo z art.286§1 k.k. w zw. z art.294§1 k.k. w zw. z art.12§1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.

Pokrzywdzona E. N. urodziła się (...)

Po śmierci męża zamieszkiwała samotnie we W. przy ul. (...). Nie miała dzieci, a jej żyjącymi krewnymi byli jej dalecy kuzyni E. O. zamieszkująca w G. oraz J. I. mieszkający w K..

E. N. była osobą zamożną, posiadającą m.in. środki finansowe uzyskane z darowizny od zmarłej w styczniu 2019r. siostry J. S. (1), zgromadzone na rachunkach złotowych i walutowych.

Kilka lat lat wcześniej E. N. poznała W. B., z którym następnie spędzała czas tak we W., uczestnicząc wspólne w różnego rodzaju wydarzeniach kulturalnych, jak również jeździła do jego rodziny nad morze.

W tym czasie kontakt z E. N. utrzymywała jej wieloletnia koleżanka Z. H., która od dłuższego czasu zauważała u pokrzywdzonej problemy z pamięcią.

W dniu 20 sierpnia 2018r. podczas rozmowy z E. N., Z. H. dowiedziała się, że pokrzywdzona za namową W. B. wypłaciła z lokaty w D. Bank, którą zlikwidowała, łączną kwotę 218 tysięcy euro, które to pieniądze przechowywała w trzech workach foliowych w swoim mieszkaniu. Z. H. w mieszkaniu pokrzywdzonej w jej obecności ujawniła pieniądze w łącznej kwocie około 202 tysięcy euro. Pieniądze te w dniu 25 września 2018r. E. N. przy udziale Z. H. wpłaciła do dwóch banków tj. do (...) w kwocie 90500 Euro oraz do D. Bank w kwocie 127 tysięcy euro.

W dniu 26 marca 2019r. Z. H. zawiadomiła Prokuraturę Rejonowa dla Wrocławia- Śródmieście i podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego a doprowadzeniu E. N. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w szczególności środkami pieniężnymi w walucie euro zgromadzonych na rachunkach bankowych w D. Bank Oddział w P. oraz (...), majątkiem spadkowym nabytym po zmarłej siostrze J. S. (2) na rzecz nieokreślonych osób trzecich za pomocą wykorzystania jej niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, tj. czynu z art.286§1 k.k.

W tym samym piśmie Z. H. zawarła wniosek o wystąpienie przez Prokuratora o ubezwłasnowolnienie całkowite E. N. oraz ustanowienie doradcy tymczasowego.

Zeznania świadka Z. H.

k.383v.-389, k.68-71, 110-114, k.156-157, k.326-327v.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego W. B.

k.371v.-380, k.216-216v., k.280-281

Zeznania świadka J. L.

k.393v.-294, k.343-344v.

Zaświadczenie lekarskie

k.270

Zeznania świadka G. K.

k.399-400v.

Zeznania świadka H. Z.

k.394v.-399, k.343v.-345

Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z załącznikami

k.52-64

2.

Pismem z dnia 10 września 2019r Prokurator Prokuratury Okręgowej we Wrocławiu wniósł o ubezwłasnowolnienie całkowite E. N. urodz. (...) we L., zamieszkałej we W. przy ul. (...) z powodu otępienia.

Sprawa o ubezwłasnowolnienie całkowite E. N. toczyło się przed Sądem Okręgowym we Wrocławiu pod syn. akt XIII Ns 490/19.

W dniu 25 listopada 2019r. przed Sądem tym została przesłuchana E. N., natomiast w dniu 13 grudnia 2019r. zostali przesłuchani świadkowie H. T. – Zajazd, E. O., J. I., B. G., Z. H. oraz W. B..

Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2019r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu ustanowił Z. H. doradcą tymczasowym dla E. N. zobowiązując do złożenia w terminie 7 dni informacji stanie majątku w tym o środkach zgromadzonych na rachunkach bankowych o do składania kolejnych sprawozdań o stanie zdrowia i majątku E. N. w ostatnim dniu każdego miesiąca.

Postanowieniem z dnia 27 stycznia 2020r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu ubezwłasnowolnił całkowicie E. N., przebywającą wówczas w (...) w Ś., orzeczenie uprawomocniło się 04 lutego 2020r.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite

k.134-137

Protokół rozprawy z dnia 25.11.2019r.

k.

Protokół rozprawy z dnia 13.12.2019r.

k.

Postanowienie z dnia 13.12.2019r.

k.158

Postanowienie z dnia 27 stycznia 2020r.

k.166-167

3.

(...) Bank (...) S.A. prowadził rachunek bankowy E. N. o numerze (...) (rachunek w walucie Euro) oraz rachunek o numerze (...) (rachunek złotówkowy).

W dniu 13 listopada 2019r. w (...) Bank (...) S.A. 4 Oddziale we W. E. N. za namową W. B. zawarła umowę rachunku bankowego w walucie euro o numerze (...). Do rachunku nie ustanowiono żadnych pełnomocników.

W tym samym dniu z rachunku bankowego o numerze (...) na rachunek o numerze (...) E. N. dokonała przelewu całości zgromadzonych na nim środków tj. kwoty 90860,44 euro.

W dniu 15 listopada 2019r. z powyższego rachunku E. N. (tj. założonego 13 listopada 2029r.) dokonana została wypłata kwoty 10000 Euro.

W dniu 18 listopada 2019r. w tym samym oddziale banku doszło do zawarcia z E. N. i W. B. aneksu nr (...) do powyższej umowy zgodnie z który dotychczasowy posiadacz rachunku złożył dyspozycję przekształcenia rachunku z indywidualnego na wspólny.

Następnie w dniu 10 grudnia 2019r. z powyższego rachunku na rachunek W. B. nr (...) dokonano przelewu środków w kwocie 10000 euro tytuł „na rehabilitację, leki, adwokat i inne wydatki związane z E. sprawami oraz bieżące potrz”

W dniu 18 grudnia 2019r. na ten sam rachunek W. B. dokonano przelewu kwoty 30000 euro tytułem „przelew środków”.

Wskutek działań podjętych przez Z. H. od dnia 19 grudnia 2019r. pozostałe środki zgromadzone na tym rachunku w kwocie 41113,29 euro zostały przelane na rachunek E. N. prowadzony w (...) Bank (...) S.A. o numerze o numerze (...) którego stan na dzień 16 grudnia 2019r. wynosił zero euro.

W dniu 15 listopada 2019r. E. N. za namową W. B. zawarła z (...) Bank (...) S.A. umowę rachunku bankowego (złotówkowego) o numerze (...) , do rachunku nie ustanowiono żadnych pełnomocników.

W dniu 15 listopada 2019r. rachunek ten został zasilony kwotą 42318 zł (wpłata własna posiadacza tj. ówcześnie E. N.).

W dniu 18 listopada 2019r. doszło do zawarcia z E. N. i W. B. aneksu nr (...) do powyższej umowy zgodnie z którym dotychczasowy posiadacz rachunku złożył dyspozycję przekształcenia rachunku z indywidualnego na wspólny.

W dniu 18 grudnia 2019r. z powyższego rachunku dokonany został przelew kwoty 21150 zł na rachunek w S. Bank (...) prowadzony dla W. B. o numerze (...). W tytule przelewu wskazano „przelew środków”.

W wyniku działań podjętych przez Z. H. z tego rachunku na rachunek E. N. w dniu 19 grudnia 2019r. przelano na rachunek pokrzywdzonej o numerze (...) kwotę 21085,16 zł, którego stan na dzień 16 grudnia 2019r. wynosił zero złotych.

Zeznania świadka Z. H.

k.383v.-389, k.68-71, 110-114, k.156-157, k.326-327v.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego W. B.

k.371v.-380, k.216-216v., k.280-281

(...) Bank (...) S.A. z 05.05.2021r.

Dokumentacja bankowa k.222-223

historia rachunku bankowego

nr (...).

Dokumentacja bankowa k.229-231

Oraz k.27

Umowa rachunku bankowego z 13.11.2019r.

Dokumentacja bankowa k.240

Aneks nr (...)

k.236 i k.238

Historia rachunku bankowego

(...)

Dokumentacja bankowa k. 226-228

oraz k.30

Historia rachunku bankowego (...)

Dokumentacja bakowa k.232-235

Oraz k.28

Historia rachunku bankowego nr (...)

Dokumentacja bankowa k.225

Oraz k.29

Zaświadczenie z (...) Bank (...) S.A.

k.22, k.23, k.25

Dokumentacja bankowa dotycząca rachunków oskarżonego w (...) Bank (...) S.A.

k.94-98

Dokumentacja bankowa dotycząca rachunku nr (...) w (...) Bank (...) S.A.

k.120-121

4.

W opinii sądowo – psychiatrycznej sporządzonej 30.11.2019r. na potrzeby postępowania o ubezwłasnowolnienie, u E. N. stwierdzono otępienie znacznego stopnia w przebiegu choroby A., nie stwierdzono choroby psychicznej w rozumieniu psychozy, wyjściowy poziom intelektualny pozostał w granicach normy. Ze względu na znaczny stopień otępienia i brak krytycyzmu E. N. nie jest zdolna do samodzielnego kierowania swoim postepowaniem i prowadzenia swoich spraw w sposób rozsądny. Jest zdolna do rozumienia w ograniczonym zakresie prostych codziennych sytuacji życiowych, pozostaje w prostym mało rzeczowym kontakcie. Nie jest zdolna do planowania przyszłości, przewidywania skutków swoich zachowań. Wymaga pomocy i opieki ze strony otoczenia w codziennym funkcjonowaniu, jest częściowo krytyczna w ocenie swojego stanu psychicznego niekrytyczna w ocenie swoich możliwości. Schorzenie występujące u opiniowanej ma postępujący charakter, pomimo leczenia nie rokuje znaczącej poprawy funkcji pamięciowych, a co za tym idzie poprawy funkcjonowania opiniowanej.

Również w opinii psychologicznej z dnia 29.11.2019r. stwierdzono u E. N. otępienie w znacznym stopniu, funkcje intelektualne wyjściowo – orientacyjnych pozostawały w granicach normy. Ze względu na znaczne zaburzenia pamięci oraz znaczne zaburzenia innych funkcji poznawczych, zdezorientowanie w czasie, zanik podstawowych umiejętności takich jak czytanie i pisanie, opiniowana nie jest zdolna do samodzielnego kierowania swoim postępowaniem i prowadzenia swoich spraw, nie jest zdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. Z powodu organicznych zaburzeń funkcji poznawczych w procesie otępiania występuje u opiniowanej brak zdolności do oceny własnego postępowania i funkcjonowania, brak samokrytycyzmu. Schorzenie występujące u E. N. ma postępujący charakter, nie rokuje żadnej poprawy funkcji pamięciowych, a co za tym idzie poprawy jej funkcjonowania.

Opinia sądowo – psychiatryczna

k.159-163 i k.15-19

Opinia sądowo - psychologiczna

k.148 -152 i k.10-14

5.

Nadto ze zgromadzonej dokumentacji medycznej wynika, że u opiniowanej w dniu 10 maja 2019r. rozpoznano (...) – otępienie atypowe lub mieszane w chorobie A. (G30.8+, a w dniu 03 czerwca 2019r. otępienie typu (...) (...) oraz (...) nieokreślone zaburzenia psychiczne. W dniu 21 października 2019r. rozpoznano otępienie mieszane.

E. N. zdradza cechy głębokiego otępienia w przebiegu choroby A. o późnym początku F00.1. Zaburzenia agnostyczne, afatyczne o apraktyczne skutkują całkowitą utratą łączności intelektualnej i emocjonalnej z otoczeniem.

E. N. w okresie od 13 listopada 2019r. do 18 grudnia 2019r. nie miała możliwości rozpoznania znaczenia czynność polegających na otwieraniu rachunków bankowych o dokonywaniu operacji na tych rachunkach.

Jej schorzenie psychiczne (otępienie znacznego stopnia w chorobie A.) powodujące niemożność samodzielnego wykonywania takich czynności powinno być widoczne dla osób trzecich, w tym osób mających z nią stały kontakt.

Dokumentacja medyczna E. N.

Koperta w tomie I

Opinia sądowo- psychiatryczno- psychologiczna

k.328-334

6.

W dacie badania psychologicznego E. N. na potrzeby niniejszego postępowania (grudzień 2020r.) stopień nasilenia otępienia osiągnął stan głębokiego otępienia, wobec powyższego nie sprostałaby ona sytuacji przesłuchania, nie było wskazane wykonanie tej czynności z jej udziałem z uwagi na aktualny stan psychiczny.

Opinia sądowo – psychologiczna z dnia 28.12.2020r.

k.168-171

7.

E. N. zmarła w dniu 15 listopada 2022r. w Ś.. Nie miała osób najbliższych. Do czasu wyrokowania postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku nie zostało zakończone.

Odpis skrócony aktu zgonu E. N.

k.403

Oświadczenia

k.410, k.412

8.

W. B. urodził się (...), jest kawalerem, utrzymuje się z emerytury w kwocie 2507 zł, nie ma nikogo na utrzymaniu.

Dane o osobie oskarżonego W. B.

k.371

k.215-216

9.

W. B. nie był uprzednio karany

Dane z Krajowego Rejestru Karnego

k.207

Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  Ocena Dowodów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Zeznania świadka Z. H.

Sąd jako przekonujące ocenił zeznania złożone przez świadka Z. H.. Zeznania te były rzeczowe, konsekwentne i spójne z dowodami z dokumentów, w tym również z treścią omówionych niżej dowodów pochodzących z postępowania o ubezwłasnowolnienie, opinii sądowo psychiatryczna – psychologicznej oraz dokumentacji bankowej. Z zeznań tych wynikało, że Z. H. była wieloletnią koleżanką pokrzywdzonej E. N., z którą spotykała się, jak również pomagała pokrzywdzonej w bieżących czynnościach takich jak np. wizyty lekarskie (pokrzywdzona sama o nich nie pamiętała i wszystko miała pozapisywane na kartkach) czy też w czynnościach bankowych mając upoważnienie do rachunku. Świadek opisała, że jeszcze w 2018r. zauważyła że pokrzywdzona na problemy z nierozpoznawaniem wartości pieniędzy jak również opisywała okoliczności w jakich ujawniła w mieszkaniu u pokrzywdzonej znaczną ilość pieniędzy pochodzących z likwidacji lokaty walutowej oraz towarzyszące im zapiski co do zamiaru postąpienia z nimi, które to środki w kwocie jak się zorientowała niższej niż wypłacone z lokaty, następnie razem z pokrzywdzoną wpłaciła z powrotem do banku, jak również opisywała że pokrzywdzona dokonywała z rachunków bankowych wypłat kwot, które przekraczały jej bieżące potrzeby. Świadek łączyła te zdarzenia ze znajomością pokrzywdzonej z W. B.. Z. H. dostrzegając u pokrzywdzonej problemy zdrowotne (które jak wskazała były od 2-3 lat dostrzegalne dla osób z którymi pokrzywdzona się spotykała) oraz niepokojące zdarzenia związane z rozporządzaniem przez nią znacznymi kwotami pieniędzy zawiadomiła o tym właściwe organy, tj. Prokuraturę. Następnie świadek pełniąc funkcję doradcy tymczasowego podejmowała czynności zmierzające zarówno do poprawy stanu zdrowia pokrzywdzonej poprzez umieszczenie jej w (...) w Ś. jak i do odzyskania przez pokrzywdzoną pieniędzy zgromadzonych na nowo otwartych rachunkach w banku (...) S.A. które wbrew twierdzeniom oskarżonego nie zostały przeznaczone na potrzeby E. N..

Jako przekonujące Sąd ocenił zeznania świadków H. Z. oraz G. K., choć należało zaznaczyć, że świadkowie nie mieli stałego i bieżącego kontaktu z pokrzywdzoną a tym samym ocena jej stanu psychicznego mogła być oceną powierzchowną.

Odnosząc się do zeznań świadka J. L. należało zauważyć, że słuchany na rozprawie choć nie pamiętał samej pokrzywdzonej, wskazywał, że przychodziła w towarzystwie oskarżonego, zaznaczając, że nie przypomina sobie czy zawsze tak było. Potwierdził natomiast treść wystawionego przez siebie zaświadczenia (z nieczytelna datą – data wpływu do (...) 21.10.2019r. - k.270) z którego wynikało rozpoznanie otępienie mieszane -ze wskazaniem na konieczność ubezwłasnowolnienia -podając przy tym, że odzwierciedlało ono ówczesny stan pacjentki.

Prawem oskarżonego było przedstawienie takiej wersji wydarzeń która była najbardziej korzystna z punktu widzenia realizacji jego prawa do obrony. Wyjaśnienia oskarżonego Sąd ocenił jako przekonujące jedynie w tym zakresie w jakim korespondowały z pozostałymi wiarygodnymi dowodami. Nie kwestionując opisywanych przez oskarżonego planów jakie wiązała pokrzywdzona z jego osobą, jako całkowicie nieprzekonujące zwłaszcza w kontekście nie budzących wątpliwości opinii biegłych psychiatrów i psychologów, jak również podnoszonego przez oskarżonego jego stałego i bieżącego kontaktu z pokrzywdzoną, Sąd ocenił wyjaśnienia W. B. wskazujące na to, że pokrzywdzona miała zachowaną pełną świadomość dokonywanych czynności rozporządzających jej mieniem i że to ona samodzielnie podejmowała decyzje w zakresie przekazywania pieniędzy oskarżonemu.

Podobnie w kontekście treści zaświadczenia (k.270), choć data jego wystawienia jest nieczytelna, trudno uznać za przekonujące twierdzenia oskarżonego jakoby miał od wystawiającego je lekarza J. L. uzyskać informację, że na ubezwłasnowolnienie pokrzywdzonej jest według niego za wcześnie. Pokrzywdzona jak wskazywała dokumentacja oraz treść sporządzonych opinii już 10 maja 2019r. miała postawione rozpoznanie otępienie atypowe lub mieszane w chorobie A., a oskarżony który jak sam wskazywał towarzyszył pokrzywdzonej w wizytach lekarskich powinien mieć wiedzę w tym zakresie.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego W. B.

Zeznania świadka J. L.

Zaświadczenie lekarskie

Zeznania świadka G. K.

Zeznania świadka H. Z.

Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa z załącznikami

2.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie całkowite

Sąd nie kwestionował przebiegu postępowania w sprawie o ubezwłasnowolnienie pokrzywdzonej E. N., który wynikał z treści zawartych w aktach dokumentów w tym w postaci wniosku o ubezwłasnowolnienie, protokołów rozpraw jak również wydanych w tej sprawie orzeczeń.

Protokół rozprawy z dnia 25.11.2019r.

Protokół rozprawy z dnia 13.12.2019r.

Postanowienie z dnia 13.12.2019r.

Postanowienie z dnia 27 stycznia 2020r.

3.

Zeznania świadka Z. H.

Zeznania świadka Z. H. korespondujące ze zgromadzoną dokumentacją bankową Sąd uznał za przekonujące.

Oskarżony nie kwestionował że doszło do zawarcia umów z bankiem (...) o otwarcie rachunków bankowych pokrzywdzonej, jak również że zostały na nie wpłacone środki pochodzące wyłącznie od pokrzywdzonej, natomiast on nie wpłacił na nie żadnych środków. Z relacji przedstawianej przez W. B. wynikało również, że pokrzywdzona miała do niego całkowite zaufanie, co potwierdziła niejako relacja Z. H.. Jako całkowicie nieprzekonujące, Sąd uznał jednak wyjaśnienia oskarżonego zgodnie z którymi decyzja o założeniu wspólnego konta była decyzją E. N.. Oskarżony stał również na stanowisku, iż pokrzywdzona pozostawała w dobrym stanie zdrowia psychicznego, który pozwalał jej na świadome podejmowanie decyzji w zakresie rozporządzania majątkiem, co oskarżony wywodził z faktu, że pokrzywdzona poruszała się samodzielnie tramwajem po W., jeździła pociągiem nad morze do jego rodziny, czy uczestniczyła w spotkaniach ze znajomymi. Wyjaśnienia te pozostawały w rażącej sprzeczności z wnioskami przedstawionymi w opiniach sądowo-psychiatryczno psychologicznych dotyczącej pokrzywdzonej oraz zasadami doświadczenia życiowego.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego W. B.

(...) Bank (...) S.A. z 05.05.2021r.

historia rachunku bankowego

nr (...).

Umowa rachunku bankowego z 13.11.2019r.

Aneks nr (...)

Historia rachunku bankowego

(...)

Historia rachunku bankowego (...)

Historia rachunku bankowego nr (...)

Zaświadczenie z (...) Bank (...) S.A.

Dokumentacja bankowa dotycząca rachunków oskarżonego w (...) Bank (...) S.A.

Dokumentacja bankowa dotycząca rachunku nr (...) w (...) Bank (...) S.A.

4.

Opinia sądowo – psychiatryczna

Opinie sporządzone na potrzeby prowadzonego postępowania Sądu Okręgowego we Wrocławiu, stanowiące podstawę do orzeczenia o całkowitym ubezwłasnowolnieniu E. N.. Opnie sporządzone przez biegłych dysponujących wiedzą i doświadczeniem zawodowym w oparciu o zgromadzone dokumenty oraz badanie pokrzywdzonej.

Opinia sądowo - psychologiczna

5.

Dokumentacja medyczna E. N.

Opinia sporządzona na potrzeby niniejszego postępowania. Opinia została sporządzona przez biegłych dysponujących wiedzą i doświadczeniem zawodowym w oparciu o zgromadzone dokumenty oraz badanie E. N..

Opinia sądowo- psychiatryczno- psychologiczna

6.

Opinia sądowo – psychologiczna z dnia 28.12.2020r.

Opinia nie kwestionowana przez strony wskazująca na istniejący w dacie jej sporządzenia stan psychiczny pokrzywdzonej oraz niecelowość jej przesłuchania w toczącym się postępowaniu.

7.

Odpis skrócony aktu zgonu E. N.

Dokumenty nie kwestionowane przez strony wskazujące na to, że pokrzywdzona zmarła w toku prowadzonego przewodu sądowego oraz że postępowanie spadkowe nie zostało zakończone.

Oświadczenia

8.

Dane o osobie oskarżonego W. B.

Dane nie kwestionowane przez strony wskazujące na sytuację rodzinną oraz majątkową oskarżonego W. B. w tym osiągane dochody.

9.

Dane z Krajowego Rejestru Karnego

Dane pochodzące od uprawnionego organu pozwalające na ustalenie, że oskarżony nie był uprzednio karane.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

--

--

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

--

☐x

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

W. B. został oskarżony o to, że w okresie od 10 grudnia 2019 roku do 18 grudnia 2019 roku we W., działając w krótkich odstępach czasu oraz z góry powziętym zamiarem przywłaszczył pieniądze w łącznej kwocie około 191 550 złotych, w ten sposób, że wykorzystując fakt, że wraz z E. N. był współposiadaczem rachunków bankowych nr (...) oraz (...) prowadzonych przez (...) Bank (...) SA na których to rachunkach zgromadzono środki pieniężne należące do E. N. dokonał przelewów środków z rachunku nr (...) w łącznej kwocie 40 000 euro stanowiących kwotę około 170 400 zł oraz z rachunku (...) w kwocie 21 150 zł na swoje osobiste rachunki, czym działał na szkodę E. N., to jest o czyn z art. 284 §1 k.k. w zw. z art. 12 §1 k.k.

Mając na uwadze przeprowadzone w toku postępowania dowody Sąd przypisał oskarżonemu popełnienie czynu kwalifikowanego z art.286§1 k.k. w zw. z art.294§1 k.k. w zw. z art.12§1 k.k. polegającego na tym, że w okresie od 13 listopada 2019 roku do 18 grudnia 2019 roku we W., działając w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz z góry powziętym zamiarem doprowadził E. N. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 234150 zł, w ten sposób, że wykorzystując niezdolność pokrzywdzonej do należytego pojmowania przedsiębranego działania z uwagi na otępienie znacznego stopnia w chorobie A., nakłonił pokrzywdzoną do założenia rachunków bankowych nr (...) oraz (...) prowadzonych przez (...) Bank (...) S.A., na których to rachunkach zgromadzono środki pieniężne należące do E. N., a następnie doprowadził do wypłaty z rachunku nr (...) kwoty 10000 euro stanowiących kwotę 42600 zł oraz dokonał przelewów środków z rachunku nr (...) w łącznej kwocie 40 000 euro stanowiących kwotę około 170 400 zł oraz z rachunku (...) w kwocie 21150 zł na swoje osobiste rachunki, czym działał na szkodę E. N..

Przestępstwo stypizowane w art. 286 § 1 k.k. polega na motywowanym celem osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzeniu innej osoby do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez wprowadzenie jej w błąd, wyzyskanie błędu lub niezdolności do nienależytego pojmowania przedsiębranej czynności. Wprowadzenie w błąd oznacza zachowanie prowadzące do wywołania (powstania) u danej osoby błędu, a więc fałszywego odzwierciedlenia rzeczywistości w świadomości danej osoby. Może zostać ono osiągnięte przez przemilczenie, zaniechanie poinformowania

o faktycznym stanie rzeczy. Wprowadzenie w błąd może następować także za pomocą tzw. faktów konkludentnych, a mianowicie takiego zachowania sprawcy, z którego pokrzywdzony sam ma – według zamiaru sprawcy – wysunąć błędne wnioski.

Wyzyskanie niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania może być natomiast zastosowane w celu doprowadzenia do niekorzystnego mieniem wobec osoby posiadającej określoną właściwość. Nie jest wymagane, ażeby sprawca wyzyskując tę właściwość, posługiwał się jakimiś szczególnym środkami (namowami, obietnicami). Wystarczy jakiekolwiek okazanie inicjatywy, ażeby osoba niezdolna do należytego pojmowania przedsiębranego działania je podjęła (tak też O. Górniok, Kodeks karny, komentarz, t. III, s. 361, Gdańsk 1999). Niezdolność osoby rozporządzającej mieniem do należytego pojmowania przedsiębranego działania może wynikać z braku odpowiedniego rozwoju psychicznego, niedostatecznej socjalizacji, młodego wieku, upośledzenia umysłowego zarówno takiego, które wyłącza zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem, jak i prowadzącego jedynie do ograniczenia tej zdolności. Niezdolność może stanowić następstwo nadużywania alkoholu, środków odurzających itd. Pokrzywdzony, będący osobą niezdolną do podejmowania przedsiębranego przez siebie działania, nie musi mieć świadomości występujących u niego zakłóceń procesów psychicznych. Niezdolność do należytego pojmowania znaczenia przedsiębranego działania nie musi mieć charakteru trwałego, może być jedynie stanem przejściowym. Istotne jest, aby sprawca wykorzystał ten moment i doprowadził właśnie w czasie trwania stanu owej niezdolności do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Dla uznania, że sprawca wykorzystał niezdolność osoby rozporządzającej mieniem do należytego pojmowania przedsiębranego działania wystarcza, jeżeli zostanie ustalone, że w czasie rozporządzenia mieniem osoba dokonująca tej czynności nie zdawała sobie sprawy, jaką czynność prawną zawiera i jakie skutki prawne lub ekonomiczne wynikają lub mogą wynikać z tej czynności (tak też M. Dąbrowska-Kardas i P. Kardas [red A. Zoll] Kodeks karny, część szczególna, komentarz do art. 278-363 Kodeksu karnego, Zakamycze 1999, str. 157-158; G. Łabuda [red. J. Giezek] Kodeks karny, Część szczególna, Komentarz, Lex 2014).

Przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k., należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) zarówno to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd lub niezdolność do należytego pojmowania przedsiębranego działania), jak też i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.06.2009 r., WA 16/09, Prok. i Pr. – wkł. 2009/11-12/8).

Jak wskazywały relacje świadka Z. H. stan zdrowia pokrzywdzonej od dłuższego czasu ulegał pogorszeniu i mógł poddawać w wątpliwość zdolność E. N. do właściwego rozumienia przedsiębranych przez nią czynności obejmujących zawieranie umów o prowadzenie rachunku bankowego oraz rozporządzenie zgromadzonym na nich majątkiem. Oczywistym było dla Sądu, że Z. H. miała częstszy i niewątpliwie dłuższy kontakt z pokrzywdzoną niż świadkowie H. T. czy G. K., który opisywali swoje spotkania z E. N.. Natomiast oskarżony w sposób niewiarygodny uzasadniał tezę przeciwną poprzez wskazywanie, że pokrzywdzona samodzielnie poruszała się po mieście, uczestniczyła w rożnego rodzaju wydarzeniach, jak również jeździła do jego rodziny nad morze. To, ze pokrzywdzona wychodziła z domu, spotykała się z koleżankami, chodziła do kina, czy tez do położonego niedaleko mieszkania sklepu wynikało również z zeznań składanych przez Z. H., jak również H. T., a to, że korzystała z wypoczynku nad morzem z zeznań G. K.. Z zasad doświadczenia życiowego wynika, że osoby cierpiące na chorobę A. nie są całkowicie wyłączone z życia społecznego, niemniej istotą rozpoznawanej sprawy nie było ustalenie tej okoliczności, ale tego czy schorzenie to umożliwiało pokrzywdzonej rozumienie znaczenia czynności w postaci zakładania rachunków bankowych.

Pokrzywdzona jak wskazywały zeznania Z. H. jak i informacja zawarta w treści opinii sądowo – psychologicznej z dnia 28.12.2020r. (k.168-171) w okresie od 30.11.2019r. do 09.01.2020r. przebywała w (...) Szpitalu (...) we W. przyjęta z powodu krwiaka śródmózgowego lewej okolicy ciemieniowo- potylicznej, a następnie przebywała w domu Seniora w Ś.. Tym samym we wskazanym wyżej okresie nie miała możliwości wykonywania dyspozycji na rachunkach bankowych, w tym założonych 13 i 15 listopada 2019r. a jedyną osobą upoważnioną do dokonywania czynności na rachunkach był oskarżony.

W kontekście opinii sporządzonych przez biegłych oraz dokumentacji medycznej pokrzywdzonej należało przyjąć, że już w maju 2019r. u pokrzywdzonej rozpoznano otępienie atypowe lub mieszane w chorobie A.. Pokrzywdzona została również poddana badaniom przez biegłych (psychologa i psychiatrę) na potrzeby postepowania o ubezwłasnowolnienie dwa tygodnie po dacie założenia pierwszego z rachunków bankowych co miało miejsce 13.11.2019r. W sporządzonych wówczas opiniach biegli byli zgodni w zakresie rozpoznania u opiniowanej otępienia w znacznym stopniu A. (o późnym początku). Należało zwrócić uwagę, że tego rodzaju schorzenie ma charakter postępujący, nie rokuje żadnej poprawy funkcji pamięciowych.

Uzasadnionym pozostaje wniosek, że W. B. pozostając z pokrzywdzoną w stałym kontakcie i uczestniczył (jak wskazywały jego wyjaśnienia) w wizytach lekarskich, znał rzeczywisty stan zdrowia psychicznego E. N..

Należało również przyjąć, jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia w postanowieniu dnia 31.01.2022r. że działania oskarżonego w dniach 13 i 15 listopada 2019 r. stanowiły pierwsze z zachowań, realizowanych w ramach tego samego zamiaru, jakim było przejęcie przez oskarżonego pieniędzy należących do pokrzywdzonej. W tym celu bowiem zostały założone dwa rachunki bankowe, do których następnie na podstawie aneksów z dnia 18 listopada 2019r. został uprawniony W. B.. Trudno bowiem w inny racjonalny sposób wyjaśnić potrzebę założenia przez pokrzywdzoną kolejnych rachunków w tym samym banku, jak również dokonania w dniu 15 listopada 2015r. wypłaty gotówki w kwocie 10000 euro jak również kolejnych dyspozycji na rachunkach z dnia 10 i 18 grudnia 2019r.

Mając na uwadze stan zdrowia psychicznego pokrzywdzonej opisywany przez biegłych psychologa i psychiatrę w opinii sporządzonej 15.01.2022r. należało przyjąć, że pokrzywdzona nie byłaby w stanie samodzielnie i w pełni świadomie założyć rachunki bankowe, dokonywać na nich operacji, jak również zawrzeć w dniu 18 listopada 2019r. aneksów do umów na mocy których dotychczasowy posiadacz rachunku złożył dyspozycję przekształcenia rachunku z indywidualnego na wspólny.

Mając na uwadze przytaczane przez Z. H. okoliczności dotyczące wcześniej wykonywanych operacji na lokatach pokrzywdzonej należało przyjąć, że to oskarżony był inicjatorem założenia nowych rachunków bankowych, które co istotne i czego oskarżony nie kwestionował pokrzywdzona E. N. zasiliła wyłącznie swoimi środkami pieniężnymi, a następnie to z inicjatywy oskarżonego doszło do zawarcia aneksów do obu umów, które pozwoliły oskarżonemu na dostęp do konta złotówkowego oraz walutowego oraz dokonywanie z nich przysporzeń na własne potrzeby.

W ocenie Sądu oskarżony miał również świadomość, że toczy się postępowanie o ubezwłasnowolnienie pokrzywdzonej, zwłaszcza że został w jego toku w dniu 13 grudnia 2019r. przesłuchany w charakterze świadka, choć jak wskazywał myślał, że sprawa dotyczy „opiekuństwa” i według niego nie jest możliwe aby to koleżanka ubezwłasnowolniła koleżankę, to trzeba zauważyć, że sprawa toczyła się z wniosku prokuratora. Należy w tym miejscu przytoczyć choćby wypowiedź oskarżonego zawartą w jego wyjaśnieniach z dnia 18.05.2021r. (k.216) „jeżeli chodzi o wypłatę środków w kwocie 10000 zł w dniu 10.12.2019 roku na moje konto, to ja to zrobiłem dlatego, że E. była praktycznie ubezwłasnowolniona i bałem się co stanie się z jej pieniędzmi po jej ubezwłasnowolnieniu. Te pieniądze miałem przeznaczyć na jej utrzymanie gdyby została już ubezwłasnowolniona”

Mimo tego oskarżony dokonał rozporządzenia pieniędzmi pokrzywdzonej zgromadzonymi na rachunkach bankowych w tym w dniu 15.11.2019r. (wypłata kwoty 10000 euro z rachunku walutowego), ale również 10.12.2019r. (przelew 10000 euro na rachunek oskarżonego) i 18.12.2019r. (przelew kwoty 30000 euro i 21150 zł na rachunek oskarżonego) zatem w czasie gdy pokrzywdzona przebywała już w szpitalu jak wyżej wskazano z powodu krwiaka śródmózgowego, zatem nie miała możliwości dokonywania ani wypłat gotówkowych ani przelewów, jak również jak wskazywała opinia sądowo psychiatryczno – psychologiczna nie była zdolna do rozpoznania znaczenia czynności polegających zarówno na otwieraniu rachunków bankowych jak i dokonywaniu operacji na tych rachunkach. Tym samym oskarżony już od dnia 13 listopada 2019r. działając w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzi pokrzywdzoną do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 234150 zł poprzez wykorzystanie niezdolności pokrzywdzonej do należytego pojmowania przedsiębranego działania z uwagi na otępienie znacznego stopnia w przebiegu choroby A..

Mając na uwadze powyższe wskazania co do znamion przestępstwa oszustwa Sąd uznał, że oskarżony W. B. dopuścił się popełnienia przypisanego mu czynu z art.286§1 k.k. w zw. z art294§1 k.k. w zw. z art.12§1 k.k.

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, Przepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

W. B.

Punkt I

Wymierzając karę za przypisany oskarżonemu występek Sąd zgodnie z treścią art.53 k.k. miał na uwadze w pierwszej kolejności granice zagrożenia ustawowego karą czynu stanowiącego podstawę jej wymiaru tj. z art.294§1 k.k. tj. od roku do 10 lat pozbawienia wolności.

Sąd w pierwszej kolejności kierował się zatem ogólnymi dyrektywami wymiaru kary i w związku z tym wymierzając karę sprawcy wziął pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć. Wskazanie na prewencję indywidualną było jednym z podstawowych elementów decydujących o surowości represji. Zapobiegawczy sens wymierzonej kary ma na celu odstraszenie sprawcy od ponownego wejścia na drogę przestępstwa. Natomiast jej cel wychowawczy realizuje się poprzez kształtowanie postawy oskarżonego zarówno wobec własnego czynu jak i przestępstwa w ogóle. Sąd miał również na uwadze prewencję generalną, która wskazuje potrzebę w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Kierując się szczegółowymi dyrektywami wymiaru kary Sąd analizował motywację sprawcy, którą powiązał ze sferą intelektualną zachowania sprawcy, a rodzaj i rozmiar naruszenia ciążących na oskarżonym obowiązków stanowił element decydujący o ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu.

Wymierzając karę Sąd miał w na uwadze znaczny stopień jego społecznej szkodliwości, zważywszy zarówno na charakter dobra w jakie godziło, jak i na zaplanowany i przemyślany sposób działania.

Sąd miał na uwadze motywację oskarżonego, która nie mogła zasługiwać na aprobatę, bowiem okoliczności przez niego przytaczane nie usprawiedliwiają przestępczego zachowania oraz sposób postępowania po popełnieniu przestępstwa.

Z tych przyczyn na podstawie art. 294§1 k.k. przy zastosowaniu art.4§1 k.k. (mając na uwadze wprowadzone z dniem 24.06.2020r. obostrzenia kary w przypadku przyjęcia działania w warunkach art.12§1 k.k. zgodnie z art.57b k.k., a zatem stosując ustawę względniejszą) Sąd wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności, uznając, iż kara ta spełni wobec oskarżonego cel represyjny, jak i cele w zakresie społecznego poczucia sprawiedliwości.

Mając na uwadze że czyn został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, Sąd na podstawie art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 33 § 1 i 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego grzywnę w ilości 150 (stu pięćdziesięciu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 40 (czterdziestu) złotych, uznając że tak określona wysokość grzywny leży w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych oskarżonego.

W. B.

Punkt II

Analiza przesłanek do zastosowania warunkowego zawieszenia kary wskazanych w art.69§1 2 k.k. prowadziła do wniosku, że oskarżony kryteria te spełnia, dając gwarancję, że w razie skorzystania z takiego dobrodziejstwa będzie przestrzegał porządku prawnego w szczególności nie popełni kolejnego przestępstwa.

Z tych powodów na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności Sąd warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata. Wskazany okres zawieszenia wykonania kary powinien być wystarczający dla dokonania oceny, czy cele kary przed nim stawiane zostały osiągnięte.

W ocenie Sądu wymierzenie kary o charakterze bezwzględnym byłoby bowiem represją zbyt surową.

W. B.

Punkt III

Aby wzmocnić oddziaływanie na oskarżonego Sąd, nałożył na niego jeden z obligatoryjnych przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary obowiązków tj. wskazany w art.72§1 pkt 1 k.k. obowiązek informowania Sądu o przebiegu okresu próby, precyzując przy tym, że obowiązek ten winien być realizowany pisemnie co 3 miesiące.

5.  INNE ROZSTRZYGNIĘCIA ZAWARTE W WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. INNE ZAGADNIENIA

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Zgodnie z treścią art.46§1 k.k. W razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się. O ile wystąpić ze stosownym wnioskiem mogła działająca w zastępstwie całkowicie ubezwłasnowolnionej pokrzywdzonej Z. H., to beneficjentem obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę może być wyłącznie pokrzywdzony, tj. osoba, która doznała szkody bądź krzywdy. Należało również zauważyć, że roszczenie odszkodowawcze jako prawo majątkowe spełniające wymogi z art.922§1 k.c. wchodzi w skład spadku. Wobec śmierci pokrzywdzonej oraz braku ustalonych spadkobierców E. N. Sąd nie miał podstawy do orzeczenia wnioskowanego obowiązku naprawienia szkody, natomiast wobec stosowanego w sprawie zabezpieczenia majątkowego pouczył strony oraz obecną podczas ogłoszenia wyroku Z. H. i jej pełnomocnika o treści art.294§1 i 2 k.k.

7.  KOSZTY PROCESU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt IV

Nie znajdując powodów do zwolnienia oskarżonego od ponoszenia kosztów Sądowych, Sąd na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. i art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu w kwocie 1551,91 zł, zaś na podstawie art. 1 i art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył mu opłatę w kwocie 1680 złotych, stanowiącą sumę opłat od kary pozbawienia wolności oraz grzywny.

6.  PODPIS

Sędzia Agnieszka Marchwicka