Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 14 lutego 2023 r.

Sygn. akt VI Ka 22/22

1

2WYROK

2.1W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

3Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko

protokolant: protokolant sądowy Natalia Wierzbicka

4przy udziale prokuratora Marka Traczyka

po rozpoznaniu dnia 14 lutego 2023 r.

5sprawy B. P., syna Z. i I., ur. (...) w O.

6oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 kk

7na skutek apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonego i prokuratora

8od wyroku Sądu Rejonowego w Otwocku

9z dnia 13 sierpnia 2021 r. sygn. akt II K 446/21

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Otwocku do ponownego rozpoznania;

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 22/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 13 sierpnia 2021r. sygn. II K 446/21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

B. P.

Oskarżony nie był karany.

Wszystkie fakty odnoszą się do czynu z art. 178 a § 1 k.k.

Karta karna

97

2.1.1.2.

j.w.

Brak deklaracji podatkowej za 2021r.

Dane e- puap

96

2.1.1.3.

j.w.

Oskarżony popełnił dwa wykroczenia w ruchu drogowym.

Dane z ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego

99

2.1.1.4.

j.w.

Oskarżony w dniu zdarzenia prowadził samochód w stanie nietrzeźwości 0,67 mg/l; 0,66 mg/l

Badanie stanu trzeźwości

7

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

j.w.

Nieznaczny stopień winy oskarżonego.

Badanie trzeźwości

Wyjaśnienia oskarżonego dotyczące przyczyn i powodów, które zadecydowały o prowadzeniu samochodu w stanie nietrzeźwości

7, 15

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

Karta karna

Dokument wydany przez właściwy organ w ramach kompetencji . Wiarygodny.

2.1.1.2.

Dane e-puap

j.w.

2.1.1.3.

Dane z ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego.

j.w.

2.1.1.4.

Badanie stanu trzeźwości.

j.w.

2.1.2.1.

Wyjaśnienia oskarżonego.

Oskarżony wyjaśnił, iż w ciągu dnia pił piwo. W nocy w dniu zdarzenia przejechał około pół kilometra – udał się do sklepu i został zatrzymany przez policjantów. Nie sądził, że jest w stanie nietrzeźwości. Stwierdzona w organizmie oskarżonego zawartość alkoholu ponad dwukrotnie przekracza wartość wskazaną w art. 115 § 16 pkt 2 k.k. Taka zawartość alkoholu powoduje przede wszystkim pobudliwość, upośledzenie koordynacji ruchowo-wzrokowej, zwiększoną pewność siebie. Na każdej butelce lub puszcze piwa znajduje się oznaczenie ilości alkoholu, co umożliwia samokontrolę stanu trzeźwości. Jest faktem powszechnie znanym, że organizm człowieka jest w stanie spalić ok. 0,10 do 0,15 promila, czyli średnio 10g czystego alkoholu etylowego w ciągu godziny. Można, więc łatwo obliczyć, że np. na pozbycie się promili pochodzących z jednego piwa organizm będzie potrzebował około 3 godzin. Powyższe dane każą poddać w wątpliwość wyjaśnienia oskarżonego o braku świadomości dotyczącej stanu nietrzeźwości.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

3.2.

Apelacja prokuratora zarzuca:

-błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu przez sąd I instancji, że w sprawie zostały spełnione wszystkie zawarte w art. 66 § 1 k.k. przesłanki umożliwiające zastosowanie wobec oskarżonego B. P. instytucji warunkowego umorzenia postępowania, podczas gdy swobodna, a nie dowolna i sprzeczna z zasadami prawidłowego rozumowania ocena materiału dowodowego, w szczególności fakt prowadzenia przez oskarżonego pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości o stężeniu 0,67 i 0,66 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, po ulicy stanowiącej drogę publiczna prowadzi do wniosku przeciwnego;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest zasadny.

Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. warunkowe umorzenie postępowania karnego następuje wtedy gdy stopień winy nie jest znaczny. Przy przestępstwach drogowych istotne znacznie dla stopnia winy ma stopień naruszenie przez oskarżonego zasad bezpieczeństwa w ruchu lądowym a ten z kolei związany jest ze stanem nietrzeźwości podczas prowadzenia pojazdu w ruchu lądowym. Jak wynika z obiektywnego dowodu w postaci przeprowadzonego badania stanu trzeźwości stwierdzono u oskarżonego w dniu zdarzenia 0,67 mg/l i 0,66 mg/l czyli ilość alkoholu dwukrotnie przekraczającą dolną granicę stanu nietrzeźwości wskazaną w art. 115 § 16 pkt 2 k.k. Ilości ta po przeliczeniu stanowi 1,4 %o alkoholu we krwi. Jak wynika z dostępnych danych, co jest wiedzą powszechnie znaną, wskazana ilość alkoholu w organizmie człowieka powoduje pobudliwość, upośledzenie koordynacji ruchowo-wzrokowej, zwiększoną pewność siebie. Oskarżony prowadził samochód w porze nocnej, kiedy natężenie ruchu jest mniejsze ale jechał do sklepu nocnego czyli do miejsca gdzie także o godzinie 1.30 w nocy gromadzą się ludzie. Tak więc, chociaż prawdopodobieństwo spowodowania wypadku drogowego przez oskarżonego w dniu zdarzenia, w którym ucierpieliby inni uczestnicy ruchu drogowego, w tym np. piesi było mniejsze, to jednak nie zostało wykluczone. Zawartości alkoholu stwierdzonej w organizmie oskarżonego nie można uznać za niewielką bądź znikomą. Dodatkowo należy wskazać, iż oskarżony zdecydował się na prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości bez koniecznej potrzeby, z błahych powodów, bo za taki powód należy uznać przyjazd do sklepu nocnego. Ponadto miał także możliwość skorzystania z innych środków transportu np. taksówki. Jak wynika z danych ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego oskarżony popełnił także dwa wykroczenia drogowe. Z tych powodów brak jest przesłanek do uznania, że wina oskarżonego nie jest znaczna.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest zasadny gdyż wyrok został wydany przez sąd I instancji na posiedzeniu. ( k- 45) . Zgodnie z komentarzem sędziego D. Świeckiego „Wyłączenie z art. 454 § 1 warunkowego umorzenia postępowania wywołuje pytanie o możliwość reformatoryjnego orzekania przez sąd odwoławczy na niekorzyść oskarżonego, gdy wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu na wniosek oskarżonego lub z urzędu (art. 339 § 1 pkt 2), a od tego wyroku apelację wniósł oskarżyciel publiczny, domagając się skazania. Przed wspomnianą nowelizacją, niezależnie od forum orzekania o warunkowym umorzeniu postępowania, tj. na posiedzeniu czy na rozprawie, niedopuszczalne było skazanie w instancji odwoławczej. Obecnie nie ma już tej przeszkody, jednak powstaje wątpliwość, czy dopuszczalność skazania w instancji odwoławczej odnosi się także do sytuacji, gdy wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu, a więc bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Wykładnia systemowa prowadzi do stwierdzenia, że dopuszczalność rozpoznania sprawy co do istoty na posiedzeniu i wydanie w tym trybie wyroku skazującego zostały ściśle określone w ustawie. Jeżeli zatem w takim szczególnym trybie nie wydano wyroku skazującego, tylko rozpoznano sprawę w innym szczególnym trybie, tu warunkowego umorzenia postępowania, to także sąd odwoławczy, rozpoznając apelację, nie może skazać oskarżonego. Należy bowiem zauważyć, że skazanie po raz pierwszy w instancji odwoławczej wiąże się z rozpoznaniem sprawy na rozprawie, a nie na posiedzeniu. W konsekwencji należy przyjąć, że w omawianym tu układzie procesowym zachodzi podstawa do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, o której mowa w art. 437 § 2 in fine, tj. konieczność przeprowadzenia na rozprawie przewodu sądowego nie tylko na nowo, ale w ogóle, co jest wymagane do skazania, chyba że sąd orzeka w trybie konsensualnym albo w trybie nakazowym, co tu nie miało miejsca.”

Zarzut apelacji obrońcy

Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 2 lat, w sytuacji gdy prawidłowa ocena okoliczności zdarzenia, zwłaszcza stopień winy, społecznej szkodliwości czynu oraz cech osobowości sprawcy, winny skłaniać sąd I instancji do orzeczenia wyżej wskazanego środka karnego na krótszy okres;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut nie jest zasadny

W świetle uznania apelacji prokuratora za zasadną należy odnieść się jedynie sygnalizacyjnie do wskazanego zarzutu. O znacznej społecznej szkodliwości czynu oskarżonego świadczy to, że prowadził samochód w ruchu lądowym w stanie nietrzeźwości przekraczającym ponad dwukrotnie zawartość alkoholu wskazaną w art. 115 § 16 pkt 2 k.k. Zdając sobie sprawę ze stanu nietrzeźwości podjął decyzję o prowadzeniu samochodu bez koniecznej potrzeby – jechał do sklepu nocnego. Miał możliwość skorzystania z taksówki. Ponadto był także karany za popełnienie dwóch wykroczeń drogowych. Oskarżony zlekceważył jedną z głównych zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym wyrażoną w art. 45 ust. 1 prawa o ruchu drogowym. Okoliczności osobiste oskarżonego nie równoważą okoliczności obciążających gdyż nakaz trzeźwości dotyczy wszystkich kierowców, bez wyjątku.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie 3 poprzez orzeczenie wobec oskarżonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek nie jest zasadny w świetle okoliczności wskazanych w apelacji prokuratora i wobec jej uwzględnienia przez sąd odwoławczy.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne wobec oskarżonego o popełnienie czynu z art. 178 a § 1 k.k. zapadł na posiedzeniu. Brak spełnienia wszystkich przesłanek z art. 66 § 1 k.k. Zachodzi więc konieczność przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

Załącznik Nr 1

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Warunkowe umorzenie postępowania

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Załącznik Nr 2

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Środek karny w postaci zakazu prowadzenie pojazdów mechanicznych

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana