Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV U 36/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

22 lutego 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Katarzyna Wawrzyniak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku w Sieradzu

odwołania R. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.:

z 16 listopada 2022 r. Nr (...)

z 16 stycznia 2023 r. Nr (...)

w sprawie R. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o emeryturę pomostową

oddala odwołania.

Sygn. akt IV U 36/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 16.11.2022r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. W. prawa do emerytury pomostowej, z uwagi na nieudowodnienie 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach.

Decyzją z 16.01.2023r., zmieniającą decyzją z 16.11.2022r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. W. prawa do emerytury pomostowej, z uwagi na nieudowodnienie 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach. Na podstawie art. 4 o emeryturach pomostowych uznano do szczególnych warunków zatrudnienie od: 15.06.1985 – 31.08.1988, 1.01.1989 – 28.02.1989, 1.11.1997 – 14.06.2001; tj. 6 lat, 8 m-cy i 1 dzień.

Nie podzielając powyższej decyzji pełnomocnik strony ustanowiony w sprawie złożył odwołanie. Wnosił o zaliczenie do szczególnych warunków okresu zatrudnienia wnioskodawczyni w Zakładach (...) od 15.06.1985 –31.03.3008 i przyznanie prawa do przedmiotowego świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. W. ur. (...)

W okresie od 1.09.1982 - 31.03.2008, była zatrudniona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) w Z., (...) Sp. z o. o.

W dniu 1.09.1982r., odwołująca zawarła z przyszłym pracodawcą umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego. Nauka zawodu tkacza miała trwać 34 miesiące za wynagrodzeniem. Po ukończeniu nauki zawodu, w dniu 15.06.1985r., została zawarta umowa o pracę na czas nieokreślony na stanowisku tkacz rezerwy krosien P.. Od 1.05.1986r., odwołująca została zaszeregowana jako tkacz krosien P. w Tkalni (...). Nie było różnicy w stanowiskach tkacza w rezerwie czy tkacza. Jako tkacz rezerwy, odwołująca pracowała na wolnych krosnach, jako tkacz miała przydzielone swoje krosna. Od 09.1988r. została zaszeregowana jako pomoc snowacza taśmowego (farbowana przędza). Z zakładanej na stojaki przędzy, snowacz snuł osnowy. Od 1.03.1989r. wn – i została zaszeregowana jako snowacz zespołowy - była to praca na przędzy surowej, inny był tryb snucia. Od 26.03.1992r. odwołująca została zaszeregowana jako specyfikator na Tkalni. Zajmowała się spisywaniem tkaniny w tkalni i brakarni. Następnie od 1.01.1996r., została zaszeregowana jako brakarz operacyjny. Praca odwołującej polegała na koordynacji tkalni kocowej, wypisywaniu obłożenia, zamawianiu przędzy, współpracy z pracownikami na krosnach, uzgadnianiu co tkacze mają robić. W dniu 3.11.1997r., zostało zawarte porozumienie, w którym stwierdzono, że R. W. jest zatrudniona w (...) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, zaś od 1.11.1997r., powierzono jej obowiązki mistrza eksportu ds. tkanin kocowych w Wydziale Tkalni na okres do 31.08.1998r. Następnie w dniu 4.06.2001r., wypowiedziano wn – i warunki umowy o pracę i zaproponowano, aby od 15.06.2001r., pracowała jako brakarz. Praca odbywała się na trzy zmiany. Panowie przywozili tkaninę z produkcji, następnie kobiety zakładały tkaninę na maszynę i sprawdzane były błędy tkanin, po czym ściągane z maszyny. Wn-i przychodziła sprawdzać grubość tkaniny. Praca wykonywana była od 6 rano do 14; 14-2; 22-6. Było bardzo duże zapylenie, hałas, były stosowane zatyczki do uszu. Następnie od 1.06.2002r. zaszeregowano w-ię jako pomoc snowacza - brakarz. Do upadłości zakładu pracy odwołująca pracowała jako snowacz, tj. do 31.03.2006r. Następnie w dniu 3.04.2006r., spółka (...) w upadłości zatrudniła R. W. na czas określony do 30.04.2006r. na stanowisku snowacz pomoc – brakarz oraz pomoc w wydziale produkcyjnym. Na podstawie umowy o pracę z 2.05.2006r., R. W. została zatrudniona jako pomoc w wydziale tkalni od 1.05.2006 – 31.03.2008. W tkalni był hałas, który przeszkadzał w porozumiewaniu się. Było także zapylenie, opary z przędzy farbowanej. Praca odbywała się z wykorzystaniem zatyczek i w fartuchach. Nie było nic do ochrony ust i nosa (zeznania wnioskodawczyni, zeznania świadków: B. G., J. J., B. N., A. P. – na nagraniu CD 00:07:06 – 01:02:12 k. 83, akta osobowe skarżącej).

W dniu 17.10.2022r., R. W. złożyła w ZUS wniosek o emeryturę pomostową (wniosek/akta ZUS).Decyzją z 16.11.2022r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. W. prawa do emerytury pomostowej, z uwagi na nieudowodnienie 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach (decyzja/akta ZUS).

Decyzją z 16.01.2023r., zmieniającą decyzją z 16.11.2022r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. W. prawa do emerytury pomostowej, z uwagi na nieudowodnienie 15 – letniego stażu w szczególnych warunkach. Na podstawie art. 4 o emeryturach pomostowych uznano do szczególnych warunków zatrudnienie od: 15.06.1985 – 31.08.1988, 1.01.1989 – 28.02.1989, 1.11.1997 – 14.06.2001 (decyzja/akta ZUS).

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz w postępowaniu przed organem rentowym. Fakty związane z charakterem pracy wnioskodawczyni od września 1982r. do marca 2008r. Sąd ustalił w oparciu o zeznania wnioskodawczyni, zeznania świadków: B. G., J. J., B. N., A. P.. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął także akta osobowe wnioskodawczyni z okresu zatrudnienia w(...). W ocenie Sądu, materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że wykonywana przez odwołującą praca była pracą w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołania nie zasługują na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 4 ustawy z dnia 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2018, poz. 1924), prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

Jak wynika z przepisu art. 49 cyt. ustawy, prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1) po dniu 31 grudnia 2008r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

Jak stanowi art. 3 ust.1 cyt. ustawy, prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu była ocena charakteru zatrudnienia wnioskodawczyni w (...) od 15.06.1985 – 31.03.3008.

Emerytura pomostowa to świadczenie przysługujące z nowego systemu emerytalnego (art. 24 ust. 2 i 3 u.e.r.f.u.s.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, którzy nie mają prawa do emerytury określonej w przepisach art. 32, art. 33, art. 39, art. 40, art. 46, art. 50, art. 50a, art. 50e i art. 184 u.e.r.f.u.s. oraz art. 88 ustawy z 1982r. - Karta Nauczyciela, zwłaszcza z uwagi na niespełnienie do końca 2008r. warunków nabycia uprawnień do tych świadczeń. Świadczenie to spełnia funkcję emerytury z tytułu obniżonego (niższego) wieku emerytalnego (art. 32 u.e.r.f.u.s.), a zatem zostało wprowadzone ze względu na obiektywne okoliczności szybszego niż normalnie pogarszania się, wraz ze starzeniem się organizmu człowieka, zdolności do wykonywania dotychczasowego zatrudnienia z uwagi na jego specyfikę, tj. szczególne warunki lub charakter pracy. Jednak w porównaniu do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym istotnie zawężono krąg ubezpieczonych - pracowników uprawnionych do emerytury pomostowej, zasadniczo kierując się przy tworzeniu wykazów prac w szczególnych warunkach/charakterze (załączniki nr 1-2 do ustawy z 2008r. o emeryturach pomostowych) kryteriami medycznymi z zakresu medycyny pracy (por. wyrok SA w Gdańsku z 5.02.2016r., III AUa 1511/15).

Zdaniem Sądu zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Wnioskodawczyni nie może nabycia prawa do emerytury pomostowej, bowiem po dniu 31.12.2008r., nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach, zatrudnienie ustało w dniu 31.03.2008r. Odwołująca nie może także skorzystać z reżimu wynikającego z przepisu art. 49 ustawy, bowiem praca, którą świadczyła po ukończeniu przyzakładowej szkoły, była pracą w szczególnych warunkach, ale nie w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.ustawy o emeryturach pomostowych.

Z tych względów, Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14§1 k.p.c., oddalił odwołania.