Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 249/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie z dnia 15 grudnia 2021 roku, sygn. akt III K 724/20.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

S. R.

Stan majątkowy

Informacja e-puap

k.92

2.1.1.2.

S. R.

Wielokrotnie karany

Dane o karalności z systemu K.

k.94-95

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1.

Informacja e-puap

Informacje ze wskazanego dokumentu nie budzą wątpliwości i należy uznać je za udowodnione.

2.1.1.2.

Dane o karalności z systemu K.

Informacje ze wskazanego dokumentu nie budzą wątpliwości i należy uznać je za udowodnione.

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, że mienie w postaci: pieniędzy w kwocie 8.700 zł, laptopa marki K., telefonu komórkowego marki S., klucza do drzwi wejściowych, tj. rzeczy o łącznej wartości 9.600 zł, należały do pokrzywdzonej E. G., podczas gdy z materiałów zgromadzonych w niniejszym postępowaniu wynika, że stanowiły wspólną własność pokrzywdzonych E. G. oraz J. G..

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odniesienie się do zarzutu zgłoszonego w apelacji jest bezprzedmiotowe z uwagi na stwierdzenie uchybienia które podlegało uwzględnieniu z urzędu i skutkowało koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku, natomiast kwestia ta wymaga rzetelnego ustalenia i rozważenia przy ponownym rozpoznaniu sprawy.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie punktu 3, tj. rozstrzygnięcia w przedmiocie środka kompensacyjnego w postaci obowiązku naprawienia w całości szkody poprzez orzeczenie wobec oskarżonego S. R. na podstawie art. 46 § 1 k.k. obowiązku naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem i zapłatę solidarnie na rzecz E. G. oraz J. G. kwoty. 9.600 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak wyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Rażące naruszenie prawa procesowego – prawa oskarżonego do obrony (art. 6 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Utrzymanie wyroku sądu I instancji byłoby rażąco niesprawiedliwe (art. 440 k.p.k.), z uwagi na niezapewnienie oskarżonemu prawa do obrony.

Prawo do obrony, które posiada oskarżony, jest jednym z fundamentalnych praw człowieka. Zostało ono wprost uregulowane w Konstytucji RP oraz w kodeksie postępowania karnego, stając się naczelną zasadą procesu. Realizując prawo do obrony oskarżony posiada m.in. uprawnienie do udziału w rozprawach. W niniejszej sprawie, w postępowaniu przed sądem I instancji na rozprawie głównej uznano, że oskarżony został prawidłowo powiadomiony o jej terminie poprzez podwójną awizację na wskazany przez niego w postępowaniu przygotowawczym adres korespondencyjny. Jak wynika z protokołu przesłuchania podejrzanego z dnia 3 lipca 2020 r., oskarżony podał adres dla doręczeń: ul. (...) w W. oraz tożsamy adres zamieszkania (k.37). Adres ten został następnie dołączony do aktu oskarżenia jako załącznik. Uwadze Sądu Rejonowego umknęło jednak, że w protokole zatrzymania oskarżonego w dniu 3 lipca 2020 roku (k. 29) wskazano, iż jest on poszukiwany listem gończym celem odbycia kary oraz wystawiono wobec niego dwa nakazy doprowadzenia celem odbycia kar pozbawienia wolności. Owszem w protokole przesłuchania oskarżony podał wskazany wyżej adres korespondencyjny, jednakże mając na uwadze informacje o których mowa powyżej oraz datę przyjęcia oskarżonego do AŚ W.-G. na podstawie danych z systemu NOE-SAD (k. 87), oczywistym jest iż po wykonaniu z nim wymaganych czynności procesowych nie został on zwolniony, a niezwłocznie przetransportowany do tej jednostki penitencjarnej. Nie ulega zatem wątpliwości, że sąd I instancji miał możliwość skutecznego doręczenia zawiadomienia o terminie rozprawy, skoro w aktach sprawy znajdowały się informacje wskazujące na fakt, iż po wykonaniu czynności procesowych z oskarżonym zostanie on przekazany do zakładu karnego celem odbycia kar pozbawienia wolności. W zaistniałej sytuacji Sąd Rejonowy winien ustalić w którym konkretnie zakładzie karnym oskarżony aktualnie przebywa, a następnie prawidłowo zawiadomić go o terminie rozprawy, zwłaszcza że czynność ta – poprzez sprawdzenie w systemie NOE-SAD – nie spowodowałaby nadmiernych trudności. Sąd Okręgowy pamięta oczywiście, że oskarżony/podejrzany ma obowiązek informować organy procesowe o zmianie miejsca pobytu (w tym związane z pozbawieniem go wolności) jednakże w realiach niniejszej sprawy trudno uznać, że zachowanie oskarżonego było zawinione. Pamiętać bowiem należy, że do zakładu karnego został on przetransportowany przez funkcjonariuszy Policji, który to organ prowadził czynności z jego udziałem w niniejszej sprawie. Tym samym oskarżony (wtedy jeszcze podejrzany) słusznie domniemywał, że nie musi informować tego organu o zmianie miejsca pobytu, skro sam organ przetransportował go do jednostki penitencjarnej. W związku z tym rażącym błędem było wskazanie w akcie oskarżenia, że oskarżony przebywa pod adresem zamieszkania, chociaż jego autor miał pełną świadomość, że jest inaczej. Błąd ten powielił później Sąd Rejonowy nie dostrzegając wskazanych wyżej okoliczności i wysyłając zawiadomienia dla oskarżonego na jego adres zamieszkania na wolności.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, chociaż oskarżony ma prawo, a nie obowiązek brania udziału w rozprawie (art. 374 k.p.k.), to, aby móc to prawo zrealizować, musi być prawidłowo zawiadomiony o jej terminie i miejscu (art. 117 § 1 k.p.k.) ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2020 r., sygn. IV KK 481/20, LEX nr 3096719). Ponadto, można prowadzić rozprawę pod nieobecność oskarżonego, którego udział w rozprawie nie jest obowiązkowy tylko wówczas, gdy został on prawidłowo zawiadomiony o jej czasie i miejscu. Nieprawidłowe powiadomienie jest z kolei równoznaczne z niepowiadomieniem o terminie rozprawy i w rezultacie zawsze rodzi konieczność zaniechania jej przeprowadzenia ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2020 r., sygn. IV KK 283/20, LEX nr 3145225).

Mając na uwadze wyżej przytoczone okoliczności, w toku rozprawy głównej przed sądem I instancji nie istniały warunki do jej prowadzenia pod nieobecność oskarżonego, albowiem wezwanie na rozprawę główną przed sądem I instancji wyznaczoną na dzień 15 grudnia 2021 r. zostało błędnie wysłane na adres zamieszkania, nie zaś na adres zakładu karnego w którym aktualnie przebywał oskarżony, co w konsekwencji doprowadziło do uniemożliwienia oskarżonemu realizacji przysługującego mu prawa do obrony. Uchybienie Sądu skutkujące rozpoznaniem sprawy pod nieobecność oskarżonego, który nie został należycie zawiadomiony o terminie rozprawy, doprowadziło więc do rażącego naruszenia jego uprawnień procesowych i uniemożliwiło mu podjęcie osobistej obrony. Tym samym stwierdzić należy, iż całe postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem I instancji dotknięte jest istotną wadą, w związku z czym wymaga ono przeprowadzenia go na nowo w całości. Okoliczność ta zgodnie z art. 437 § 2 k.p.k. skutkuje zaś koniecznością uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości.

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Okoliczności i uchybienia wskazane w punkcie 4.1 skutkują stwierdzeniem, że postępowanie przed sądem I instancji było nierzetelne i wymaga powtórzenia w całości. Przypomnieć należy, że zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 22 maja 2019 r. I KZP 3/19 konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, o której mowa w art. 437 § 2 zdanie drugie in fine k.p.k., jako powód uchylenia przez sąd odwoławczy zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, zachodzi wówczas, gdy orzekający sąd pierwszej instancji naruszył przepisy prawa procesowego, co skutkowało, w realiach sprawy, nierzetelnością prowadzonego postępowania sądowego, uzasadniającą potrzebę powtórzenia (przeprowadzenia na nowo) wszystkich czynności procesowych składających się na przewód sądowy w sądzie pierwszej instancji. Z taką sytuacją mamy do czynienia właśnie w sprawie niniejszej, gdzie z uwagi na wadliwe zawiadomienie oskarżonego o rozprawie, został on pozbawiony prawa do obrony.

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Postępowanie należy przeprowadzić ponownie w całości bacząc, by było ono zgodne przepisami procedury i nie naruszało uprawnień oskarżonego, a w szczególności wynikającego z treści art. 6 k.p.k. – prawa do obrony. Następnie zebrany i należycie ujawniony na rozprawie materiał dowodowy Sąd podda wszechstronnej, gruntownej ocenie, uwzględniającej reguły określone w art. 7 k.p.k. i wyprowadzi racjonalne wnioski w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonego w ramach zarzucanego mu czynu, bacząc by opis czynu w komparycji wyroku korespondował z opisem czynu zarzucanego aktem oskarżenia.

Jednocześnie, mając na względzie treść zarzutu podniesionego w apelacji, Sąd winien wyjaśnić w sposób nie budzący wątpliwości czyją konkretnie własność stanowiły skradzione przedmioty i pieniądze (zeznania ewentualnych pokrzywdzonych w tym zakresie są rozbieżne) i w przypadku uznania winy oskarżonego i orzekania o obowiązku naprawienia szkody – w zależności od treści tych ustaleń – zasądzić ten obowiązek na rzecz ustalonych bezspornie pokrzywdzonych lub pokrzywdzonego.

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie orzekano o kosztach procesu, albowiem postępowanie w sprawie nie zostało zakończone.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Środek kompensacyjny

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana