Pełny tekst orzeczenia

sygn. akt VII U 755/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

6 lutego 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w następującym składzie:

Przewodniczący SSO Małgorzata Kosicka

po rozpoznaniu 6 lutego 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Warszawie

odwołania P. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych(...)Oddziału w W.

z 22 maja 2020 r., znak (...)

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

z udziałem (...) spółki ograniczoną odpowiedzialnością w W.

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdza, że P. W. jako pracownik płatnika składek (...) spółki ograniczoną odpowiedzialnością w W. podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 2 września 2019 r.

sygn. akt VII U 755/20

UZASADNIENIE

Decyzją z 22 maja 2020 r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. stwierdził, że P. W. jako pracownik płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od 2 września 2019 r.

Odwołanie od tej decyzji wniosła ubezpieczona P. W., która domagała się jej zmiany poprzez ustalenie, że podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy od 2 września 2019 r.

Uzasadniając stanowisko odwołująca podniosła, że przeprowadzone przez organ rentowy postępowanie dowodowe było pobieżne i mało wnikliwe. Nie przesłuchano świadków oraz ubezpieczonej, zaś dokumenty oceniono jednostronnie i wbrew wskazanych w nich zapisach. Zdaniem odwołującej, twierdzenia organu rentowego jakoby podstawa wymiaru składek ubezpieczonej została ustalona w oderwaniu od realiów wynagradzania u płatnika są niezrozumiałe, ponieważ wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło 3000 zł brutto i było prawie równe najniższemu wynagrodzeniu. Ubezpieczona podkreśliła, że nie ma wpływu na prowadzenie działalności przez pracodawcę i ustalenie przez wspólników wysokości wynagrodzenia, czy pobierania ewentualnej dywidendy z zysku spółki oraz nie ma wiedzy co do kwot pobieranych przez wspólników i członków zarządu. Dla odwołującej niezrozumiałym jest, dlaczego lista płac z pokwitowaniami otrzymanego wynagrodzenia czy też lista obecności są dokumentami niewiarygodnymi. Zdaniem odwołującej organ nie przeprowadził dodatkowego postępowania dowodowego, które mogłoby potwierdzić dane z ww. dokumentów np. rejestru zapisów klientów, przesłuchania świadków korzystających z usług spółki, a świadczonych przez ubezpieczoną. Organ nie wziął pod uwagę również, że przed zatrudnieniem w spółce ubezpieczona prowadziła własną działalność gospodarczą i tam opłacała wymagane składki ZUS. Ponadto, ubezpieczona wskazała, że nie wyjaśniono jej, że może przedłożyć dowody potwierdzające jej twierdzenia i podważające ustalenia organu, co naruszyło interesy ubezpieczonej i pozbawiło ją prawa do świadczeń ( odwołanie z 14 czerwca 2020 r., k. 3-16 a. s.).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od ubezpieczonej na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu organ wskazał, że 18 grudnia 2019 r. wystosowano do płatnika i ubezpieczonej zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie, wzywając jednocześnie płatnika składek do dostarczenia akt osobowych oraz dowodów wykonywaną pracę przez P. W. w terminie 7 dni. 9 stycznia 2020 r. organ rentowy uzyskał od ubezpieczonej następujące dokumenty: oświadczenie świadka, będącego również (...) Sp. z o.o., listę płac, listę obecności. Płatnik składek nie zajął stanowiska w sprawie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przeprowadził zatem kontrolę u płatnika składek.

Organ rentowy wskazał, że jak wynika z akt sprawy przedłożone zostało zaświadczenie lekarskie z 11 kwietnia 2019 r. stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania i pobierania praktycznej nauki zawodu, natomiast płatnik składek nie skierował P. W. na badania lekarskie dopuszczające do podjęcia pracy od 2 września 2019 r. Organ podkreślił, że zgodnie z art. 229 § 4 k.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.

Zdaniem organu płatnik nie przedłożył dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, a to ponoć przesądziło o wyborze tego pracownika w procesie rekrutacji na stanowisko kosmetyczki. Ponadto nikt nie został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych w zastępstwie za P. W..

Organu wskazał, że ani płatnik składek ani też ubezpieczona nie przedłożyli w toku postępowania przed organem rentowym żadnych dokumentów potwierdzających faktyczne wykonywanie pracy przez P. W.. Przedłożona w sprawie dokumentacja pracownicza (m. in. umowa o pracę, listy płac, lista obecności) nie stanowi dowodu wystarczającego do uznania realizacji stosunku pracy. Istnienie umowy o pracę, w żadnym razie nie przesądza o faktycznym wykonywaniu pracy w ramach stosunku pracy przez ubezpieczoną, jest to bowiem tzw. dokumentacja wewnętrzna, która może być wytworzona w każdym czasie, także na potrzeby upozorowania istnienia stosunku pracy.

Zdaniem organu, istotna dla sprawy pozostaje również okoliczność, że płatnik składek zgłasza do ubezpieczeń poza ubezpieczoną innych pracowników ze zdecydowanie niższą podstawą wymiaru składek w wymiarze 1/8 etatu (w przeliczeniu na pełny etat minimalne wynagrodzenie za pracę) niż zadeklarowaną za ubezpieczoną.

Ponadto organ wskazał na okoliczność, że przed zgłoszeniem ubezpieczonej od 2 września 2019 r. przez płatnika (...) sp. z o.o., P. W. prowadziła od 17 maja 2019 r. własną działalność gospodarczą pod firmą (...). Organ podkreślił, że z tytułu prowadzonej działalności P. W. nie była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych (w tym do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego), z tego tytułu nie byłaby zatem uprawniona do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.

Podsumowując organ wskazał, że w jego ocenie analiza okoliczności sprawy oraz dokumentów pozyskanych w trakcie postępowania wyjaśniającego wskazuje, że stanowisko P. W. zostało ustalone wyłącznie w celu uzyskania tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz umożliwienia uzyskania prawa do świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa i niewątpliwie stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego.

Na tej podstawie, mając na względzie powołane na wstępie przepisy, organ rentowy uznał, że umowa o pracę zawarta była dla pozoru (art. 83 § 1 k.c.) w celu uzyskania świadczeń z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (odpowiedź na odwołanie, k. 18-20 a.s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. W., urodzona (...), prowadziła własną działalność gospodarczą (...) P. W. zajmującą się ubezpieczeniami od 17 maja 2019 r., która została zawieszona 1 listopada 2019 r. Ponadto ubezpieczona posiadała kwalifikacje i doświadczenie w pracy na stanowisku kosmetyczki. Pracowała kilka lat w Niemczech w tym zawodzie (wydruk z (...) k. 15 a.s., zeznania M. O. k. 102v a.s.).

Spółka (...) sp. z o.o. została zarejestrowana 5 września 2016 r . Spółka prowadzi salon kosmetyczny przy ul. (...) w W., wynajmem samochodów zastępczych i obsługą szkód komunikacyjnych. Salonem kosmetycznym zajmuje się J. Z., która pracowała w nim od jego powstania. Płatnik składek poszukiwał kolejnego pracownika do salonu kosmetycznego, aby odciążyć J. Z., wobec czego zamieścił ogłoszenie w tym przedmiocie na drzwiach salonu. W odpowiedzi na to ogłoszenie zgłosiły się dwie osoby. Jedną z nich była P. W.. R. S. – wspólnik (...) sp. z o.o. podczas rozmowy telefonicznej z ubezpieczoną, skierował ją do salonu, w którym spotkała się ona z zajmującą się rekrutacją J. Z.. Po odbytym spotkaniu ubezpieczona została dobrze oceniona. Płatnik składek podjął decyzję o zatrudnieniu ubezpieczonej, ponieważ miała doświadczenie oraz kwalifikacje w związku z ukończoną szkołą kosmetyczną (wydruk z KRS k. 48-49 a.s., zeznania R. S. k. 127 a.s., protokół przesłuchania R. S. i J. Z. k. 49-55 – akt kontroli doraźnej).

Ubezpieczona posiadała zaświadczenie lekarskie z 11 kwietnia 2019 r. stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania i pobierania praktycznej nauki zawodu na kierunku kosmetologia, w którym jako datę następnego badania wskazano 11 kwietnia 2022r. Płatnik składek nie skierował P. W. na badania lekarskie dopuszczające ubezpieczoną do podjęcia pracy. Ubezpieczona odbyła szkolenie z zakresu BHP 30 sierpnia 2019 r. i 2 września 2019 r. (zaświadczenie lekarskie k. 68 a.s., karta szkolenia BHP k. 70 a.s.).

2 września 2019 r. spółka (...) sp. z o.o. podpisała z P. W. umowę o pracę na czas określony od 2 września 2019 r. do 31 sierpnia 2020 r. na stanowisku kosmetyczki w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 3000 zł brutto. W ramach zawartej umowy do obowiązków ubezpieczonej należało wykonywanie zabiegów upiększających, takich jak manicure, pedicure, farbowanie brwi i rzęs, depilacja, udzielanie porad kosmetycznych, diagnozowanie stanu skóry klienta i w razie potrzeby skierowanie do odpowiedniego lekarza, dbałość o stanowisko pracy oraz sterylność używanych narzędzi, profesjonalna obsługa klientów, umawianie wizyt, lakierowanie paznokci według rozmaitych technik, każdorazowe wyjałowienie użytych narzędzi, dbanie o pozytywny wizerunek salonu. Ubezpieczona pracę zaczynała od 8.00 lub 10.00. Pracowała po 8 godzin. Zamieniała się z J. Z.. Dzieliły się one obowiązkami, J. Z. miała wykonywać makijaż permanentny, a ubezpieczona inne zabiegi kosmetyczne w szczególności manicure i pedicure. Wcześniejsi klienci ubezpieczonej zaczęli korzystać z usług salonu płatnika składek. Ponadto przychodziły inne osoby. Do ubezpieczonej klienci nie byli zapisywani przez aplikację. Wynagrodzenie było płacone gotówką ( umowa o pracę z 2 września 2019 r. k. 6 a.s., zakres obowiązków k. 67 a.s., listy płac k.213-215 a.s., zeznania P. W. k. 126-127 a.s., zeznania R. S. k. 127 a.s., zeznania M. O. k. 102v a.s., zeznania M. L. k. 102v a.s., zeznania K. R. k. 126v a.s., protokół przesłuchania R. S. i J. Z. k. 49-55 – akt kontroli doraźnej).

10 września 2019 r. płatnik składek zgłosił P. W. do ubezpieczeń społecznych od 2 września 2019 r. (zgłoszenie k. 69 a.s.)

P. W. podjęła pracę będąc w ciąży, ale nie będąc tego świadomą. Odwołująca o ciąży dowiedziała się w połowie września i zostało to potwierdzone na pierwszej wizycie 13 września 2019 r., podczas której lekarz stwierdził, że jest w 12 tygodniu ciąży. Wcześniej odwołująca nie przypuszczała, że może być w ciąży, ponieważ podczas pobytu w szpitalu 27 lipca 2019 r. uzyskała informacje od lekarzy, że niemożliwe jest zajście przez nią w ciążę. Ubezpieczona została skierowana do szpitala 8 lipca 2019r. z uwagi na zaburzenia czynności jajników, stan po konizacji szyjki macicy w 2018 r., nieregularne krwawienia miesiączkowe, zespół androgenny, hiperprolaktynemię. U ubezpieczonej zanikło krwawienie miesiączkowego. Lekarze poinformowali ją, że jest to skutek leczenia. Zalecono jej dietę i wypisano leki. Odwołująca wobec powyższego nie spodziewała się, że może być w ciąży, o której dowiedziała się w połowie września 2019 r., tj. po rozpoczęciu pracy u płatnika składek. Od 15 października 2022 r. ubezpieczona była niezdolna do pracy. Lekarz ginekolog stwierdził, że nie może ona pracować w salonie płatnika składek z uwagi na substancje, z którymi spotykała się w czasie pracy oraz wielogodzinne siedzenie. Ubezpieczona nie wróciła do pracy, ponieważ zaszła w kolejną ciążę i przebywała na urlopie macierzyńskim. Drugie dziecko urodziła 8 lipca 2021 r. (dokumentacja medyczna k. 131 a.s., zeznania P. W. k. 126-127 a.s. zeznania B. S. k. 126v a.s.).

Spółka początkowo nie zatrudniła nikogo na miejsce ubezpieczonej. Jej obowiązki przejęła J. Z.. Płatnik składek poszukiwał pracownika i następnie na stanowisku ubezpieczonej zatrudniono nową osobę ( zeznania R. S. k. 127 a.s., protokół przesłuchania R. S. i J. Z. k. 49-55 – akt kontroli doraźnej).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. 18 grudnia 2019 r. zawiadomił P. W. i spółkę (...) sp. z o.o. o wszczęciu postępowania w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy u pracę u w/w płatnika składek. Po zakończeniu postępowania wyjaśniającego organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję z 25 maja 2020 r., w której stwierdził, że P. W. jako pracownik płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 2 września 2019 r. (zawiadomienie z 18 grudnia 2019 r. k. 8 i 9 a.r., decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 25 maja 2020 r. k. 2 a.r.).

Postanowieniem z 3 marca 2022 r. sąd dopuścił opinię biegłego z zakresu ginekologii na okoliczność ustalenia, czy stwierdzone u odwołującej w lipcu 2019 r. schorzenia stanowiły przeszkodę do zajścia przez nią w ciążę i czy na podstawie wyników badań istotnie lekarze mogli przewidywać, że odwołująca będzie miała trudności z zajściem w ciąże oraz czy zlecone leczenie mogło wpłynąć na brak miesiączkowania, a nadto czy wyniki badań z leczenia szpitalnego pozwalały na stwierdzenie czy odwołująca jest w ciąży (postanowienie z 3 marca 2022 r. k. 127 a.s.).

Biegły dr. n. med. S. B. w opinii z 25 maja 2022 r. stwierdził, że odwołująca została skierowana do szpitala 8 lipca 2019 r. z rozpoznaniem nieregularnego krwawienia miesiączkowego, zespołu androgennego oraz hiperprolaktynemnii (stan po konizacji szyjki macicy - 2018 rok). Odwołująca została przyjęta do szpitala 26 lipca 2019 r. celem diagnostyki. Ubezpieczoną po dwudniowej diagnostyce wypisano 27 lipca 2019 r. Na pierwszej wizycie 13 września 2019 r. w (...) w L. wykonano USG i stwierdzono ciążę o wielkości odpowiadającej ostatniej miesiączce z dokumentacji szpitalnej. Odwołująca P. W. była diagnozowana w Szpitalu (...) w W. w kierunku zaburzeń miesiączkowania spowodowanych zespołem androgennym i hiperprolaktynemią. W badaniu USG wykonanym w szpitalu nie stwierdzono wczesnej ciąży. Wyżej wymienione schorzenia mogły utrudniać odwołującej zajście w ciążę a nieregularne cykle miesiączkowe utrudniały wczesne rozpoznanie ciąży. Wyniki badań z leczenia szpitalnego nie pozwalały na stwierdzenie czy odwołująca jest w ciąży - brak pęcherzyka ciążowego w USG i linijna śluzówka jamy macicy (opinia biegłego z 25 maja 2022 r. k. 177-178 a.s.).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił w na podstawie opinii biegłego, dowodów z dokumentów zawartych w aktach sprawy (w tym w aktach rentowych i akt kontroli doraźnej), w tym protokołów przesłuchania R. S. i J. Z. z akt kontroli doraźnej oraz zeznań w toku postępowania sądowego R. S., M. O., M. L., K. R., B. S. oraz ubezpieczonej P. W..

Zdaniem sądu, dokumenty, w zakresie w jakim sąd oparł na nich swoje ustalenia,
są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony sporu kwestionowane w zakresie ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z treści tych dokumentów okoliczności należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy.

Opinia biegłego sądowego dr. n. med. S. B. została oceniona jako rzetelna i wiarygodna, gdyż została wydana w oparciu o dokumenty zebrane w aktach sprawy. Ponadto treść opinii jest jasna i logiczna, a także wyczerpująco i przekonująco uzasadniona. Strony nie zgłosiły zastrzeżeń do opinii biegłego. W ocenie Sądu wskazana opinia zasługiwała na uwzględnienie.

Opinia ta oraz dokumentacja medyczna ubezpieczonej i zeznania świadka B. S. potwierdziły również wiarygodność zeznań odwołującej się w zakresie nieświadomości ciąży w momencie zawierania umowy o pracę i rekrutacji. Twierdzenia odwołującej w tym zakresie są zgodne z ustalonym stanem faktycznym i wnioskami zawartymi w opinii biegłego, nie było podstaw do ich kwestionowania.

Z kolei w zakresie wykonywanej przez odwołującą się pracy jej zeznania oraz zeznania R. S. reprezentującego płatnika składek spółkę (...) sp. z o.o. korespondują ze sobą oraz ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Wyjaśnili oni charakter wykonywanych przez ubezpieczoną czynności, intencje związane z zawarciem umowy oraz faktyczne podjęcie przez P. W. pracy, jak też faktyczne potrzeby płatnika składek w zakresie obowiązków wykonywanych przez ubezpieczoną. Powyższe potwierdzają również zeznania świadków, którzy spójnie i logicznie wykazali, że ubezpieczona wykonywała pracę w ramach stosunku pracy na stanowisku kosmetyczki.

Z powyższych względów sąd uznał materiał dowodowy zgromadzony w sprawie za kompletny i wystarczający do wydania orzeczenia kończącego postępowanie.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie było uzasadnione.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się na ustaleniu czy P. W. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę u płatnika składek.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2021 r., poz. 423 z późn. zm.) , zwanej dalej ,,ustawą” obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów. W myśl art. 13 pkt 1 ustawy następuje to od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia jego ustania. O tym jednak, czy dany stosunek prawny łączący dwa podmioty może być uznany za stosunek pracy, rozstrzygają przepisy prawa pracy. W myśl definicji zawartej w art. 2 k.p. pracownikiem jest osoba zatrudniona między innymi na podstawie umowy o pracę. Użyty w powyższym przepisie zwrot „zatrudniona” oznacza istnienie między pracownikiem
a pracodawcą szczególnej więzi prawnej o charakterze zobowiązaniowym, tj. stosunku pracy. Istotą tegoż stosunku jest – w świetle art. 22 § 1 k.p. – uzewnętrznienie woli umawiających się stron, z których jedna deklaruje chęć wykonywania pracy określonego rodzaju w warunkach podporządkowania pracodawcy, natomiast druga – stworzenia stanowiska pracy i zapewnienia świadczenia pracy za wynagrodzeniem. Celem i zamiarem stron umowy o pracę winna być każdorazowo faktyczna realizacja treści stosunku pracy, przy czym oba te elementy wyznaczają: ze strony pracodawcy – realna potrzeba ekonomiczna i umiejętności pracownika, zaś ze strony pracownika – ekwiwalentność wynagrodzenia uzyskanego za pracę.

Dla stwierdzenia, czy zaistniały podstawy do objęcia odwołującej ubezpieczeniem społecznym, w świetle powołanych przepisów, wymagane jest ustalenie, czy zatrudnienie miało charakter rzeczywisty i polegało na wykonywaniu pracy określonego rodzaju, na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem, czyli w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.
Zgodnie z art. 83 § 1 k.c., na który powołał się organ rentowy, nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Pozorność umowy wyraża się w braku zamiaru wywołania skutków prawnych przy jednoczesnym zamiarze stworzenia okoliczności mających na celu zmylenie osób trzecich. Nieważność spowodowaną pozornością czynności prawnej należy odróżnić od nieważności czynności prawnej mającej na celu obejście ustawy czy sprzecznej z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1 i 2 k.c.). Czynność prawna mająca na celu obejście ustawy polega na takim ukształtowaniu jej treści, które z formalnego punktu widzenia nie sprzeciwia się ustawie, ale w rzeczywistości zmierza do zrealizowania celu, którego osiągnięcie jest przez ustawę zakazane. Pojęcia obejścia prawa i pozorności są sobie znaczeniowo bliskie i niejednokrotnie pokrywają się. Czynność prawna może być sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, przez które rozumie się na ogół obowiązujące w stosunkach między ludźmi reguły postępowania, które za podstawę mają uzasadnienie ocenne, a nie prawne. Odwołują się one do powszechnie uznawanych w całym społeczeństwie lub w danej grupie społecznej wartości i ocen właściwego, przyzwoitego, rzetelnego, lojalnego czy uczciwego zachowania. Zasady te obejmują nie tylko reguły moralne, lecz także obyczajowe (Z. Radwański (w:) System prawa prywatnego, t. 2, 2002, s. 240 i n.; M. Safjan (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2008, s. 327).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że przy ocenie istnienia tytułu do ubezpieczenia społecznego nacisk kładzie się na ustalenie faktycznego wykonywania umowy czy działalności (wyroki Sądu Najwyższego: z 26.02.2013 r., I UK 472/12, z 24.08.2010 r. I UK 74/10, z 13.11.2008 r., II UK 94/08, postanowienie Sądu Najwyższego z 18.10.2011 r., III UK 43/11) . Nie wystarczy zatem zawarcie samej umowy, lecz konieczne jest rozpoczęcie jej wykonywania. Umowa taka powinna mieć, przynajmniej w zamiarze, realne znaczenie gospodarcze, w innym bowiem przypadku można by mówić jedynie o relacji grzecznościowej, a nie stosunku prawnym.

Przenosząc zaprezentowane poglądy orzecznictwa na toczący się spór w rozpatrywanej sprawie sąd zważył, że nie zaszły okoliczności wskazujące na zawarcie umowy o pracę dla pozoru. W pierwszej kolejności strony logicznie uargumentowały potrzeby związane z nawiązaniem stosunku pracy. Jednym z przedmiotów działalności płatnika składek było prowadzenie salonu kosmetycznego, w którym pracowała początkowo jedynie J. Z.. Płatnik składek w celu jej odciążenia rozpoczął poszukiwania nowego pracownika. W związku z tym powstała konieczność zatrudnienia pracownika. Na ogłoszenie zamieszczone na drzwiach salonu odpowiedziała odwołująca P. W., która miała doświadczenie i kwalifikacje potrzebne do zajęcia stanowiska kosmetyczki. Zdaniem sądu, w tym zakresie odwołujący jasno i precyzyjnie przedstawili proces zatrudnienia P. W. i powody jej zatrudnienia. W salonie kosmetycznym początkowo pracowała tylko J. Z. i istniała potrzeba, aby ubezpieczona przejęła część ich obowiązków. Wykazane zostało jak doszło do zatrudnienia ubezpieczonej, która po przeczytaniu ogłoszenia skontaktowała się z R. S. i odbyła w salonie spotkanie z zajmującą się rekrutacją J. Z.. Ubezpieczona posiadała odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w branży kosmetycznej. Ubezpieczona nie wiedząc, że jest w ciąży i nie mając przeciwskazań do pracy zgodziła się podjąć zatrudnienie w tej spółce. W konsekwencji sąd zważył, że zarzuty organu rentowego, jakoby stanowisko ubezpieczonej zostało stworzone jedynie w celu uzyskania przez nią tytułu do ubezpieczeń społecznych oraz umożliwienie jej prawa do świadczeń z tytułu choroby i macierzyństwa jest niezasadne, gdyż ubezpieczona i przedstawiciele spółki (płatnika składek) logicznie umotywowali swoje działania związane z zawarciem umowy o pracę.

W ocenie sądu, istotne w sprawie było wystąpienie wszystkich elementów koniecznych dla zaistnienia pomiędzy stronami stosunku pracy. Wbrew stanowisku prezentowanego przez ZUS, zgromadzony materiał dowodowy w szczególności ze źródeł osobowych, a także z dokumentów w postaci list płac oraz list obecności potwierdził wykonywanie pracy przez ubezpieczoną. Znajdujemy w aktach informacje o wykonywania czynności przez odwołującą. Dowodem wskazującym na ten fakt są zeznania odwołującej się i przedstawiciela spółki oraz zeznania świadków, z których część korzystała z usług ubezpieczonej świadczonych w salonie płatnika składek. Wobec powyższego należy uznać, że od dnia nawiązania stosunku pracy P. W. wykonywała zadania w zakresie powierzonego jej stanowiska pracy.

W ocenie sądu, ubezpieczona wykazała, że faktycznie wykonywała obowiązki pracownicze za wynagrodzeniem. Przedstawiciele spółki i ubezpieczona zgodnie wskazali, że wykonywała ona obowiązki kosmetyczki i w ich ramach zajmowała się świadczeniem usług kosmetycznych w szczególności wykonywanie zabiegów upiększających takich jak manicure i pedicure.

W zakresie wynagrodzenia należnego ubezpieczonej należy wskazać, że nie było ono jak wskazuje organ rentowy oderwane od realiów zatrudniania w spółce (...) sp. z o.o. Odwołująca posiadająca doświadczenie i kwalifikacje do pracy na powierzonym stanowisku, świadczyła pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w przeciwieństwie do innych pracowników, którzy zatrudnieni byli w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wobec powyższego jej wynagrodzenie było odpowiednio wyższe, jednak nie można uznać, że jego wysokość bliska do minimalnego wynagrodzenia stanowi przesłankę do uznania go za zawyżonego. Ponadto, decydujące znaczenie miały dokumenty przedstawione przez strony w szczególności listy płac podpisane przez pracowników oraz zeznania, z których wynika czas pracy i zakres obowiązków ubezpieczonej oraz jej kwalifikacje.

Sąd zważył, że rzeczywiście odwołująca była w ciąży w momencie zawarcia umowy, jednak brak jest zasad, które ograniczałyby możliwości zatrudnienia kobiety w ciąży. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego bądź też podwyższenie świadczeń związanych z nadchodzącym macierzyństwem i potencjalnym okresem niezdolności do pracy, nie jest naganne ani tym bardziej sprzeczne z prawem; przeciwnie, jest to postępowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 6.02.2006 r., III UK 156/05).

Sąd rozważył także okoliczność, że odwołująca nie miała wiedzy o ciąży w momencie rekrutacji i zawierania umowy o pracę z uwagi na jej wcześniejsze schorzenia i problemy zdrowotne przejawiające się w nieregularnym miesiączkowaniu. Opinia biegłego również potwierdziła, że ubezpieczona o ciąży dowiedziała się w połowie września 2019r. i mogła z uwagi na wcześniejsze leczenie nie mieć o tym wcześniej świadomości.

Organ rentowy wskazywał, że po zaprzestaniu świadczenia przez ubezpieczoną pracy na rzecz spółki nie zatrudniono nikogo na jej zastępstwo. Również w tym zakresie wykazano, że początkowo szukano pracownika, którego udało zatrudnić się jak wskazał reprezentujący płatnika składek R. S.. W pierwszym okresie po odejściu ubezpieczonej jej obowiązki przejęła J. Z., jednak od początku płatnik składek wskazywał, że poszukiwał on pracownika na stanowisko ubezpieczonej.

Odnosząc się natomiast do twierdzeń organ wskazujących na naruszenie art. 229 § 4 k.p. poprzez nieskierowanie ubezpieczonej przez pracodawcę na badania lekarskie dopuszczające ją do pracy od 2 września 2019 r., należy wskazać, że płatnik składek dopuszczając odwołującą się do pracy rzeczywiście niezasadnie uwzględnił posiadane przez ubezpieczoną zaświadczenie lekarskie o stwierdzenia braku przeciwskazań zdrowotnych do wykonywania i pobierania praktycznej nauki zawodu. Jednakże sama ta okoliczność nie może stanowić o nieważności stosunku pracy istniejącego między stronami. Jak wskazuje się w orzecznictwie dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnych badań profilaktycznych nie jest okolicznością, która mogłaby przemawiać za nieważnością stosunku pracy, gdyż dopuszczenie do pracy bez aktualnego badania lekarskiego nie jest elementem czynności prawnej (oświadczenia woli) zawarcia umowy o pracę, a więc nie może powodować jej nieważności z powodu celu skierowanego na obejście prawa (Wyrok SA w Katowicach z 26.10.2017 r., III AUa 927/17, LEX nr 2412777).

Zdaniem sądu, z materiału dowodowego jasno wynika, że sporna umowa była faktycznie realizowana. W rozpoznawanej sprawie istotne jest to, że strony przystąpiły do realizacji umowy o pracę. Wbrew twierdzeniom organu rentowego nie wystąpiły żadne okoliczności, które mogłyby potwierdzać pozorność umowy, a tym samym jej nieważność.

Mając na względzie powyższe okoliczności sąd stwierdził, że stanowisko organu rentowego wyrażone w zaskarżonej decyzji było nieuzasadnione. Uwzględniając całokształt okoliczności faktycznych ustalonych w oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe sąd nie znalazł podstaw do uznania, że umowa o pracę została zawarta wyłącznie w celu uzyskania przez ubezpieczoną świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a przez to była to pozorna czynność prawna.

Wobec powyższych ustaleń sąd stwierdził, że odwołanie było uzasadnione, co skutkowało jego uwzględnieniem i stosowną zmianą skarżonej decyzji, o czym sąd na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c. orzekł w wyroku.