Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 741/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 8 lipca 2022 roku sygn. II K 246/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut obrazy przepisów postępowania, mającej wpływ na treść orzeczenia tj.

a. art. 117 & 2 k.p.k., art. 374 & 1 k.p.k., art. 404 & 1 k.p.k., art. 6 k.p.k .poprzez:

- przeprowadzenie czynności pod nieobecność osoby uprawnionej - oskarżonego, który należycie usprawiedliwił swoje niestawiennictwo na rozprawie, jego niezdolność do udziału w postępowaniu nie została w sposób prawidłowy ustalona, gdyż nie został zbadany przez biegłego oraz nieodroczenie terminu rozprawy, pomimo iż istniały ku temu przesłanki, czym naruszono prawo oskarżonego do obrony, a także prawo oskarżonego do udziału w postępowaniu, skutkujące błędnym przypisaniem oskarżonemu winy w wyroku skazującym,

- pominięcie przez sąd zastrzeżeń obrońcy oskarżonego wyrażonych w piśmie z dnia 4 lipca 2022 roku co do sporządzonej w sprawie opinii biegłego dotyczącej stanu zdrowia oskarżonego, a także złożonego z ww. pismem zaświadczenia lekarskiego nr (...) z dnia 28 czerwca 2022 roku, z którego wynikało, iż Z. S. nie mógł stawić się na rozprawie w dniu 8 lipca 2022 roku i według przewidywań stan zdrowia uniemożliwiający oskarżonemu stawiennictwo na rozprawie miał utrzymać się do 30 września 2022 roku, co w konsekwencji skutkowało wskazanymi powyżej uchybieniami proceduralnymi i doprowadziło do błędnego przypisania winy oskarżonemu w wyroku skazującym,

b. art. 170 & 1a k.p.k. poprzez oddalenie wniosku dowodowego obrońcy oskarżonego o przesłuchanie świadka S. O., podczas gdy okoliczność, która miała zostać udowodniona w wyniku przeprowadzenia dowodu miała istotne znaczenie dla ustalenia, czy został popełniony czyn zabroniony, co w oczywisty sposób wpłynęło na treść orzeczenia,

c. art. 9 & 1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. poprzez nieprzeprowadzenie przez sąd z urzędu dowodów na okoliczność posiadania przez oskarżonego uprawnień do prowadzenia pojazdów w dacie popełnienia zarzucanych mu czynów, co doprowadziło do błędnego przypisania winy oskarżonemu w wyroku skazującym

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty nie są zasadne. Kontrola odwoławcza nie wykazała w procedowaniu sądu pierwszej instancji uchybień przepisom postepowania mającym wpływ na treść wydanego przezeń zaskarżonego orzeczenia. Nie stwierdziła przeprowadzenia rozprawy głównej z naruszeniem przepisów gwarantujących oskarżonemu Z. S. możliwość wzięcia w niej udziału i z pozbawieniem go tego prawa, a w konsekwencji prawa do złożenia wyjaśnień i składania wniosków dowodowych.

Warunkiem realizacji obrony w sensie materialnym jest przysługujące oskarżonemu prawo do udziału między innymi w rozprawie ( art. 374 & 1 k.p.k. ), a urzeczywistnienie prawa do obrony możliwe jest dzięki konkretnym uprawnieniom , a mianowicie prawu oskarżonego do składania wyjaśnień, prawu do zadawania pytań osobom przesłuchiwanym oraz składania wyjaśnień co do każdego dowodu, prawu do składania wniosków dowodowych.

W przedmiotowej sprawie sąd rejonowy czterokrotnie wyznaczał termin rozprawy głównej na dzień: 28 sierpnia 2021 roku, 22 października 2021 roku, 3 grudnia 2021 roku, 8 lipca 2022 roku. Za każdym razem oskarżony składał zaświadczenie lekarskie wystawione przez lekarza sądowego wskazujące na niezdolność do stawienia na zawiadomienie lub wezwanie, z powodu dolegliwości kardiologicznych.

Pierwszy termin rozprawy sąd rejonowy odroczył, zaś kolejne dwa odwołał i dopuścił dowód z opinii biegłego kardiologa w celu wyjaśnienia czy stan zdrowia oskarżonego umożliwia mu branie udziału w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu karnym. W opinii pisemnej z dnia 4 lutego 2022 roku ( karta 137 - 139 ) zostało stwierdzone, że stan zdrowia oskarżonego uniemożliwia mu branie udziału w postępowaniu przez okres 3 miesięcy oraz że udział ten będzie możliwy w maju 2022 roku. Po upływie wskazanego okresu sąd rejonowy ponownie zlecił temu samemu biegłemu lekarzowi wypowiedzenie się w takim samym przedmiocie jak poprzednio i uzyskał na piśmie stanowisko specjalisty chorób wewnętrznych, kardiologa z dnia 28 maja 2022 roku ( data wpływu do sądu 2 czerwca 2022 roku ), iż oskarżony w obecnym stanie zdrowia może brać czynny udział w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu karnym w sprawie. Biegły uzasadniając swoje stanowisko podniósł, iż oskarżony miał napady zaburzeń rytmu ( migotania przedsionków ), wykonywane były liczne kardiowersje i ablacje migotania przedsionków, w ostatnim czasie nie był hospitalizowany z powodów kardiologicznych, nie miał zaostrzeń objawów niewydolności serca, ma ustalone postępowanie farmakologiczne ( kart 153 - 155 ).

W związku z treścią opinii specjalistycznej sąd rejonowy podjął postanowieniem z dnia 8 czerwca 2022 roku uprzednio zawieszone postępowanie uznając, że ustała przeszkoda uniemożliwiająca jego prowadzenie ( karta 159 ) i wyznaczył termin rozprawy głównej na dzień 8 lipca 2022 roku. Na rozprawę nie stawił się oskarżony Z. S., prawidłowo - osobiście zawiadomiony o jej terminie ( karta 172 ). Stawił się jego obrońca z wyboru, który wniósł o odroczenie rozprawy powołując się na kolejne zwolnienie lekarskie oskarżonego wysłane za pośrednictwem poczty polskiej, mające stwierdzać jego niezdolność do udziału w rozprawie do dnia 30 września 2022 roku.

Sąd Rejonowy w Bełchatowie wniosku obrońcy oskarżonego nie uwzględnił podnosząc, że udział oskarżonego w rozprawie nie jest obowiązkowy, a z aktualnej opinii kardiologicznej wynika że oskarżony w obecnym stanie zdrowia może brać czynny udział w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu karnym w sprawie.

Zaświadczenie lekarskie, na które powołał się w dniu rozprawy obrońca oskarżonego, datowane na dzień 28 czerwca 2022 roku zostało załączone do akt przedmiotowej sprawy po wydaniu wyroku ( w tym samym dniu ), wraz z pismem przewodnim zatytułowanym " Zgłoszenie ", na łamach którego ustanowiony obrońca zakwestionował sporządzoną do sprawy opinię dotyczącą stanu zdrowia oskarżonego z uwagi na okoliczność, iż wbrew twierdzeniom zawartym w opinii , oskarżony nie został przez biegłego zbadany ( karta 192, 194 ). Kwestia ta nie została na rozprawie podniesiona przez obrońcę oskarżonego, a więc sąd rejonowy nie miał wiedzy o zarzutach zgłaszanych pod adresem opinii.

Niezależnie od powyższego należy zauważyć, iż sąd rejonowy zlecając sporządzenie drugiej w kolejności opinii specjalistycznej sądowo - lekarskiej pozostawił do uznania biegłego sądowego kwestię ponownego badania oskarżonego ( badanie lekarskie oskarżonego było wykonane w dniu poprzedniego opiniowania - 4 lutego 2022 roku ) zaznaczając w postanowieniu, że opinię należy wydać po ewentualnym zbadaniu oskarżonego. W tym stanie rzeczy uprawnionym jest domniemanie, że opiniujący nie dostrzegał potrzeby przedmiotowego badania oskarżonego i bez jego przeprowadzenia widział możliwość wydania wiążącej ekspertyzy.

Natomiast zaświadczenie lekarskie z dnia 28 czerwca 2022 roku, załączone po wyroku sądu pierwszej instancji, jak i skarga apelacyjna nie wskazują na żadne nowe okoliczności dotyczące stanu zdrowia oskarżonego, których nie znałby opiniujący i nie wziąłby pod uwagę przy wyprowadzaniu wniosków w tak istotnej dla oceny rzetelności procesu, kwestii.

Sąd rejonowy uznając, że oskarżony Z. S. został prawidłowo zawiadomiony o terminie rozprawy i nie usprawiedliwił w sposób należyty nieobecności, postanowił w dniu 8 lipca 2022 roku prowadzić postępowanie pod jego nieobecność.

W ocenie sądu odwoławczego takie postąpienie sądu merytorycznego jawi się jako uprawnione, zarówno w świetle regulacji prawnej art. 117 & 2 k.p.k. jak również z punktu widzenia regulacji prawnej przepisu art. 117 & 3a k.p.k. Ten ostatni stanowi, iż niestawiennictwo strony, która została należycie zawiadomiona o czynności procesowej, niezależnie od jej przyczyny, nie stoi na przeszkodzie przeprowadzeniu tej czynności, jeśli stawił się jej obrońca. Nie dotyczy to czynności, w której udział strony jest obowiązkowy.

W tym stanie rzeczy również wobec faktu udziału obrońcy oskarżonego w rozprawie w dniu 8 lipca 2022 roku rozpoznanie sprawy było możliwe i uprawnione. Oskarżony był należycie reprezentowany przez ustanowionego przez siebie adwokata, który w jego imieniu składał wnioski dowodowe. Ponadto oskarżony miał również możliwość uczestniczyć w rozprawie apelacyjnej i na tym etapie postępowania złożyć wyjaśnienia odnoszące się do przedmiotu procesu i szczegółowo prezentować swoją linię obrony, czy też osobiście składać wnioski dowodowe. Z uprawnień tych jednak także nie skorzystał, gdyż nie stawił się w sądzie odwoławczym. Dlatego nie sposób zgodzić się ze skarżącym, że nieobecność oskarżonego na rozprawie głównej wpłynęła na wydanie rozstrzygnięcia merytorycznego i w istotny sposób naruszyła jego prawo do obrony - art. 6 k.p.k.

Chybiony jest zarzut braku inicjatywy sądu pierwszej instancji z urzędu - naruszenia przepisów art. 9 & 1 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k., z uwagi na zaniechanie przeprowadzenia dowodów na okoliczność posiadania przez oskarżonego uprawnień do prowadzenia pojazdów w dacie popełnienia zarzucanych mu czynów. Skarżący nie wskazał jednak jakie dowody sąd ten powinien był przeprowadzić i dlaczego. Tak więc zarzut ten jest gołosłowny, jako że nie został poparty żadną konkretną argumentacją.

Tymczasem sąd rejonowy czyniąc ustalenia faktyczne w zakresie obu inkryminowanych oskarżonemu aktem oskarżenia czynów prawidłowo ustalił, że oskarżony nie posiada uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych - kategorii B prawa jazdy, gdyż został ich pozbawiony decyzją Starosty (...) (...)z dnia 8 grudnia 2011 roku o cofnięciu uprawnień, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności i doręczono Z. S. dnia 14 grudnia 2022 roku ( kopia decyzji i potwierdzenia odbioru karta 8, 9 ). Z uzasadnienia decyzji wynika, że ww. nie poddał się kontrolnemu badaniu psychologicznemu, na które został skierowany.

Jak wynika z pisemnej informacji Starostwa (...) udzielonej w toku postępowania rozpoznawczego w dniu 30 lipca 2021 roku, ( z inicjatywy sądu orzekającego ), ww. decyzja w dalszym ciągu funkcjonuje w obrocie prawnym, gdyż oskarżony nie dostarczył badania psychologicznego o braku przeciwskazań do kierowania pojazdami, na które został skierowany w związku z przekroczeniem dopuszczalnej liczby punktów karnych i nie spełnił warunku w postaci pozytywnego wyniku kontrolnego egzaminu na prawo jazdy odbytego w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego ( pismo karta 78 ).

Należy nadto podkreślić, że ustalenia czynione przez sąd rejonowy w toku przedmiotowego postępowania, dotyczące decyzji Starosty (...) (...) z dnia 10 marca 2021 roku o cofnięciu uprawnień w związku z orzeczeniem zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 6 miesięcy wyrokiem Sądu Rejonowego dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi z dnia 11 lipca 2011 roku sygn. akt XVII W 2225/11 i uchylenia tejże decyzji wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. z dnia 1 lutego 2022 roku sygn. akt II SA/Łd 897/21, nie mają wpływu na decyzję Starosty (...) (...) z dnia 8 grudnia 2011 roku o cofnięciu uprawnień, która w dalszym ciągu funkcjonuje w obrocie prawnym i będzie funkcjonować dopóki oskarżony nie spełni warunków o których była mowa powyżej. Samo fizyczne posiadanie dokumentu prawa jazdy, którego nie zwrócił do Wydziału Komunikacji i (...) Starostwa Powiatowego w B. pomimo kilkukrotnych wezwań ( pismo karta 6 ), nie uprawnia go do kierowania pojazdami mechanicznymi.

Skarżący także nie wykazał w jaki sposób zaniechanie przesłuchania świadka S. O. wpłynęło na treść orzeczenia. Okoliczności zatrzymania oskarżonego do kontroli drogowych w dniach 23 października 2019 roku i 5 grudnia 2020 roku znajdują potwierdzenie w dokumentach z karty 2, 28 - 31.

Na rozprawie w dniu 8 lipca 2022 roku obrońca oskarżonego sprzeciwił się odczytaniu zeznań wskazanego świadka (choć godził się na to prokurator ), aby następnie po chwili wnioskować o dopuszczenie dowodu z jego zeznań. Nie sposób oprzeć się wrażeniu, że była to taktyka procesowa zmierzająca do kolejnego odroczenia terminu rozprawy i przewlekłości postępowania.

Wniosek

wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek nie jest zasadny . Brak jest określonych w art. 437 & 2 k.p.k. warunków uzasadniających uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Nie zaistniał wypadek z art. 439 & 1 k.p.k., art. 454 k.p.k. ani też nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu sądowego w całości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wszystkie rozstrzygnięcia zawarte w zaskarżonym wyroku.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok jest słuszny, zarzuty skargi apelacyjnej są chybione.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Z powodu nieuwzględnienia apelacji wywiedzionej na korzyść oskarżonego sąd odwoławczy zasądził od niego na rzecz Skarbu Państwa 100 złotych tytułem opłaty za drugą instancję i 20 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym. Podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego stanowiły przepisy art. 636 & 1k.p.k., art. 627 k.p.k., art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity : Dz. U. z 1983 roku, Nr 49 poz. 223 z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 roku w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. 108, poz. 1026 z późniejszymi zmianami).

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok skazujący

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana