Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W dniu 31 maja 2022 r. ( data stempla operatora pocztowego ) powód (...) Bank S.A. we W. wystąpił do Sądu Rejonowego w Ciechanowie z pozwem przeciwko M. J. (1), wnosząc o zasądzenie kwoty 16433,94 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 15304,94 zł od dnia 12 stycznia 2022 r. do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 1033,53 zł od dnia wytoczenia powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym tj. 24 stycznia 2022 r. do dnia zapłaty. Ponadto powód wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Pozew został wniesiony przed upływem trzech miesięcy od daty prawomocnego postanowienia z dnia 1 marca 2022 r. o umorzeniu postępowania w sprawie VI Nc-e (...) Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie.

Nakazem zapłaty z dnia 23 czerwca 2022 r. wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 481/22 Sąd Rejonowy w Ciechanowie uwzględnił powództwo w całości.

Pozwana M. J. (1) w ustawowym terminie złożyła sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty i wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na jej rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana kwestionowała powództwo zarówno co do zasady, jak i wysokości, podnosząc zarzut zastosowania przez powoda klauzul niedozwolonych, obligatoryjne połączenie umowy kredytu ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych. Ponadto pozwana podniosła, iż umowa nie została wypowiedziana w sposób prawidłowy, przez co należność nie jest wymagalna. Na wypadek uwzględnienia powództwa pozwana wnosiła o rozłożenie należności na 160 rat miesięcznych.

W toku procesu przed Sądem Rejonowym w Ciechanowie strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 lipca 2020 r. pomiędzy pozwaną M. J. (1) a (...) Bank S.A. we W. została zawarta umowa o kredyt konsolidacyjny nr (...). Na podstawie przedmiotowej umowy Bank udzielił M. J. (1) kredytu w wysokości 17551,27 zł, obejmujące środki przeznaczone na cele konsumpcyjne w kwocie 300,00 zł, środki przeznaczone na spłatę zobowiązań finansowych kredytobiorcy wobec innych instytucji finansowych w kwocie 9000,00 zł, środki przeznaczone na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia indywidualnego w kwocie 4170,18 zł, środki przeznaczone na sfinansowanie prowizji banku za udzielenie kredytu w kwocie 3508,50 zł, środki przeznaczone na sfinansowanie składki z tytułu ubezpieczenia assistance w kwocie 561,60 zł oraz środki przeznaczone na sfinansowanie opłaty za wybrany przez kredytobiorcę sposób przekazania środków przeznaczonych na cele konsumpcyjne w kwocie 10,99 zł. Umowa zawiera uzgodnienia stron w zakresie oprocentowania kredytu. W dniu zawarcia umowy całkowita kwota do zapłaty wynosiła 20356,70 zł. Umowa została zawarta na okres do dnia 23 sierpnia 2024 r. Spłata kredytu miała nastąpić w 48 miesięcznych ratach płatnych do 23 każdego miesiąca począwszy od września 2020 r. Wysokość rat wynosiła po 436,09 zł, zaś ostatniej raty korygującej – 435,99 zł. Strony uzgodniły ponadto, iż Bank może wypowiedzieć umowę w przypadku braku spłaty w terminie dwóch pełnych rat kredytu, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części w terminie ustalonym przez Bank, nie krótszym niż 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy – pkt III ust. 9 umowy. Termin wypowiedzenia umowy wynosi 30 dni ( umowa k. 10 - 11 ).

M. J. (1) otrzymała kwotę 300,00 zł. Ponadto zostały spłacone jej zobowiązania finansowe wobec innych instytucji finansowych z tytułu pożyczek i kredytów ( bezsporne ).

M. J. (1) nie dokonywała systematycznej spłat rat wynikających z umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) z dnia 27 lipca 2020 r. ( bezsporne ).

Pismem z dnia 4 października 2021 r. Bank wezwał M. J. (1) do spłaty zadłużenia w terminie 14 dni od otrzymania pisma pod rygorem złożenia oświadczenia i wypowiedzeniu umowy z dnia 27 lipca 2020 r., informując ponadto o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Następnie w dniu 28 października 2021 r. Bank wydał oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) z dnia 27 lipca 2020 r. Z treści oświadczenia nie wynika, jakie osoby ( imię, nazwisko ) złożyły oświadczenie w imieniu banku ( wezwanie k. 15, oświadczenie k. 16).

Bank nie dysponuje dowodem doręczenia M. J. (2) wezwania do spłaty zadłużenia pod rygorem wypowiedzenia umowy oraz wypowiedzenia umowy ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt sprawy: umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) z dnia 27 lipca 2020 r. ( k. 10 – 11 ), wykazu operacji ( k. 8 – 9 ), wezwania ( k. 15 ), oświadczenia o wypowiedzeniu umowy ( k. 17 ).

Wnosząc o oddalenie powództwa pozwana M. J. (1) kwestionowała powództwo co do zasady i wysokości, podnosząc m. in. zarzut, iż umowa nie została wypowiedziana w sposób prawidłowy, a tym samym należność nie jest wymagalna.

Wobec podniesionych przez pozwaną M. J. (1) zarzutów to na powodzie (...) Bank S.A. we W. spoczywał ciężar wykazania, że dopełnił obowiązku określonego w pkt III ust. 9 umowy z dnia 27 lipca 2020 r., a zatem, że wezwał pozwaną M. J. (1) do zapłaty zaległej należności, a następnie – wobec braku spłaty zadłużenia zgodnie z umową - skutecznie wypowiedział umowę.

Zgodnie bowiem z art. 6 kc, ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Z przepisu tego wynikają dwie ogólne reguły: pierwsza – wprowadzająca wymóg udowodnienia faktu, z którego wywodzone są skutki prawne oraz druga – wprowadzająca wymóg udowodnienia tego faktu przez stronę, która wywodzi z niego skutki prawne.

Powód (...) Bank S.A. we W., pomimo podniesionych przez pozwaną M. J. (1) zarzutów w sprzeciwie od nakazu zapłaty, jak też w podczas rozprawy w dniu 22 listopada 2022 r., nie złożył dowodów na okoliczność doręczenia jej wezwania do zapłaty zaległości oraz dowodu na okoliczność doręczenia pozwanej wypowiedzenia umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) z dnia 27 lipca 2020 r.

W ocenie Sądu, wbrew przekonaniu banku, takimi dowodami nie jest złożona przez bank lista potwierdzająca wprowadzenie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy do środka komunikacji elektronicznej ( k. 17 ). Brak jest okoliczności wskazujących na jakiej podstawie ustalono zapoznanie się z pozwaną z tym wypowiedzeniem. Brak jest natomiast nawet dowodu nadania wezwania do zapłaty z dnia 4 października 2021 r. Dodatkowo wskazać należy, oświadczenie o wypowiedzeniu umowy z dnia 28 października 2021 r. nie zawiera danych osób, które podpisały oświadczenie w imieniu banku; brak jest zatem danych pozwalających na ustalenie czy osoby podpisujące to oświadczenie były uprawnione do działania w imieniu banku, a więc czy – przy założeniu, że oświadczenie zostało pozwanej skutecznie doręczone – wywołało skutki prawne w postaci wypowiedzenia umowy.

Wskazać należy, że powód (...) Bank S.A. we W., pomimo wezwania przez Sąd, nie przedstawił dowodu doręczenia pozwanej M. J. (1) zarówno wezwania do zapłaty wraz z informacją w zakresie restrukturyzacji zadłużenia, jak też prawidłowego wypowiedzenia umowy.

Bank jest profesjonalistą w zakresie w jakim zawarł umowę z pozwaną M. J. (1), konsumentem w rozumieniu przepisu art. 22 ¹ kc. Prowadzi działalność gospodarczą polegającą m. in. na udzielaniu kredytów. Zatem to na banku ciąży obowiązek takiego ukształtowanie procedury postępowania, aby wykazać - na wypadek sporu - wszystkie niezbędne elementy związane nie tylko z zawarciem umowy ale również z jej wypowiedzeniem.

Niewątpliwie, zdaniem Sądu, dowodem doręczenia pozwanej M. J. (1) wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenia umowy krewdyty byłoby zwrotne potwierdzenie odbioru korespondencji. Powód, pomimo że jest profesjonalistą w obrocie gospodarczym, nie złożył takiego potwierdzenia.

Sąd zważył, co następuje:

Roszczenie powoda (...) Bank S.A. we W. nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu, podstawą rozstrzygnięcia jest podniesiony przez pozwaną M. J. (1) zarzut braku wymagalności roszczenia, wynikający z braku dowodu skutecznego wypowiedzenia jej umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) z dnia 27 lipca 2020 r. Pozostałe zarzuty pozwanej w związku z tym nie były przedmiotem analizy Sądu w niniejszym procesie.

Przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe stanowi, iż przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Stosownie zaś do art. 78 a cyt. ustawy, jej przepisy stosuje się do umów kredytu i pożyczki pieniężnej, zawieranych przez bank zgodnie z przepisami ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie.

W ocenie Sądu, brak jest podstaw do kwestionowania zawarcia przez strony umowy o kredyt konsolidacyjny. Powód przedłożył na powyższą okoliczność umowę z dnia 27 lipca 2020 r., opatrzoną podpisami pozwanej M. J. (1) i osoby uprawnionej do działania w imieniu banku.

Z definicji kredytu wskazanej powyżej, wynikającej z art. 69 cyt. ustawy, wynika, że kredytobiorca ma prawo korzystać z przekazanej mu kwoty przez czas oznaczony w umowie. Wcześniejszy zwrot kredytu jest możliwy w przypadku powstania okoliczności uprawniających do wypowiedzenia kredytu i skutecznego dokonania takiego wypowiedzenia przez bank.

Stosownie do treści art. 232 kpc, strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Jak wskazano powyżej, pozwana M. J. (1) w sprzeciwie od nakazu zapłaty kwestionowała powództwo co do zasady jak i wysokości, wskazując m.in., że należność wynikająca z umowy kredytu nie jest wymagalna.

W tej sytuacji to na banku spoczywał obowiązek wykazania wymagalności roszczenia.

Powód (...) Bank S.A. we W. nie wykazał, że kredyt został skutecznie postawiony w stan wymagalności, wobec braku dowodu doręczenia pozwanej wezwania do zapłaty należności pod rygorem wypowiedzenia umowy o przyznanie limitu kredytowego oraz dowodu doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy.

Powód w piśmie procesowym z dnia 4 listopada 2022 r. ( data stempla operatora pocztowego ) ograniczył się do pozostałych zarzutów pozwanej, nie odnosząc się natomiast do kluczowej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestii skutecznego wypowiedzenia umowy o kredyt konsolidacyjny nr (...) z dnia 27 lipca 2020 r. Powód wskazał, że po upływie okresu wypowiedzenia zobowiązanie zostało postawione w stan natychmiastowej wykonalności z dniem 7 grudnia 2021 r. i jest to data wymagalności roszczenia. Jednakże w trakcie procesu powód nie wykazał aby pozwana M. J. (1) otrzymała oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, nie wiadomo zatem od jakiej daty powód liczył 30 – dniowy termin wypowiedzenia. Przy czym należy podkreślić, iż pozwana M. J. (1) od samego początku w sprzeciwie od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym wnosiła o oddalenie powództwa, kwestionując roszczenie co do zasady.

W sytuacji gdy brak jest dowodu doręczenia pozwanej M. J. (1) oświadczenia o wypowiedzeniu umowy, brak jest podstaw do żądania przez powoda (...) Bank S.A. we W. zapłaty przez nią należności wskazanej w pozwie. Powód nie wykazał bowiem wymagalności roszczenia objętego pozwem, do czego jest zobowiązany z mocy art. 6 kc.

W związku z powyższym Sąd orzekł jak w pkt I wyroku.

O zwrocie kosztów procesu przez powoda na rzecz pozwanej Sąd orzekł stosownie do art. 98 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca proces jest zobowiązana zwrócić stronie przeciwnej koszty procesu. Sąd oddalił powództwo w całości, a zatem powód (...) Bank S.A. we W. zobowiązany jest zwrócić pozwanej M. J. (1) poniesione przez niego koszty procesu. W związku z powyższym w pkt II wyroku Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 36,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ( brak dowodu uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa ) ustalonych stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, przy uwzględnieniu wskazanej wartości przedmiotu sporu.