Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący

SSA Robert Kirejew

Sędziowie

SSA Wojciech Paluch (spr.)

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch

Protokolant

Jolanta Stańczak

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 432/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 16 czerwca 2021 r. sygn. XXI K 176/20

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Podniesione w apelacji zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych i korespondujący z nimi zarzut rażącej niewspółmierności kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W pierwszym rzędzie należy zauważyć, iż wyrok łączny jest instytucją prawa materialnego. W razie spełnienia przesłanek formalnych wydanie wyroku łącznego jest obowiązkiem sądu. Z kolei żadna norma prawna nie nakazuje tak kształtować nowej kary łącznej, by sytuacja skazanego uległa poprawie. Tym bardziej brak jest jakichkolwiek unormowań nakazujących orzekanie z zastosowaniem zasady absorpcji. Trudno przy tym oprzeć się wrażeniu, że w promowało by to sprawców nie poddających się resocjalizacji, zdemoralizowanych, popełniających kolejne przestępstwa.

Podkreślić trzeba, że obowiązkiem sądu jest jedynie dokonanie swobodnej oceny dowodów w ramach art. 7 kpk. oraz wymiar kary w oparciu o wymogi art. 53 kk. Takiej też prawidłowej oceny, na dzień wydania orzeczenia, nie tylko przesłanek formalnych dotyczących orzekania wyrokiem łącznym, w tym zastosowania art. 4§1 kk, co nie było przedmiotem zaskarżenia, ale także i innych okoliczności wpływających na treść rozstrzygnięcia dokonał sąd I instancji.

Odnosząc się do zarzutów apelacji, wskazać należy, że sąd odwoławczy w pełni podziela poglądy sądu meriti, co do tego, że zastosowanie zasady asperacji bliższej kumulacji, w sytuacji skazanego jest rozwiązaniem w pełni trafnym.

Przedmiotem orzekania były kary wymierzone skazanemu w dwóch odrębnych postępowaniach.

W pierwszym z nich, stosując zasadę asperacji, wydano wobec skazanego wyrok łączny, łącząc cztery kary, w tym dwie kary łączne orzeczone na mocy jeszcze wcześniejszego wyroku łącznego. Zatem wyrokiem łącznym o sygn. XXI K 24/17 Sądu Okręgowego w Katowicach objęto kary orzeczone wobec skazanego za szereg przestępstw przeciwko mieniu, wolności, życiu i zdrowiu oraz z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, popełnianych przez niego na przestrzeni kilkunastu lat.

Jednocześnie, w drugim postepowaniu wymierzono skazanemu karę łączną pozbawienia wolności za przestępstwa przeciwko mieniu, wolności, życiu i zdrowiu oraz wymiarowi sprawiedliwości, popełnione w 2016 r., podczas przerwy w karze.

Zatem ewidentnie brak było łączności czasowej pomiędzy poszczególnymi zachowaniami, zaś podobieństwo przestępczych zachowań świadczy jedynie o postępującej demoralizacji skazanego i nieskuteczności procesu resocjalizacji.

Z kolei poprawne zachowanie w warunkach izolacji więziennej świadczy jedynie o przystosowaniu się skazanego do reżimu odbywania kary, co w żadnym razie nie nakłada na sąd orzekający obowiązku orzekania z zastosowaniem absorpcji. Przestrzeganie zasad odbywania kary jest przy tym obowiązkiem skazanego. Natomiast nieprzestrzeganie obowiązujących reguł stanowiłoby bez wątpienia okoliczność obciążającą.

Zdaniem sądu odwoławczego nie sposób też uznać wymierzonej skazanemu kary łącznej za rażąco niewspółmiernie surową, czyli taką, której niewłaściwość jest oczywista na pierwszy rzut oka, wręcz „bijąca w oczy”. W realiach niniejszej sprawy istniała możliwość wymiaru kary łącznej w przedziale od 4 lat pozbawienia wolności (wyrok TK, K 14/17, Dz.U.2019/858) do 15 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Jednakże trudno było nie zauważyć, że zarówno w sprawach, gdzie zapadły wyroki cząstkowe, jak i w poprzednich sprawach o wydanie wyroku łącznego na szeroką skalę, stosowano wobec M. N. zasadę asperacji. Zatem w tych realiach trudno aktualnie orzeczoną karę pozbawienia wolności uznać za rażąco niesprawiedliwie surową.

Reasumując, zarzuty apelacji stanowią jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Okręgowego i nie podnoszą żadnych merytorycznych argumentów za zmianą orzeczenia.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie względem skazanego kary łącznej 13 lat pozbawienia wolności, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Brak było podstaw do zmiany orzeczenia z przyczyn opisanych powyżej. Natomiast uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji możliwe byłoby jedynie w razie zaistnienia przesłanek opisanych w sekcji 5.3 – co w realiach niniejszej sprawy nie miało miejsca.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygnięcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Opisane w sekcji 3.1

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

O kosztach obrony z urzędu orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze i § 17 ust. 5 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

3

Skazanego zwolniono od ponoszenia kosztów sądowych, gdyż uznano, że nie posiada środków pozwalających na ich uiszczenie.

7.  PODPIS

SSO del. Teresa Jędrzejas-Paluch SSA Robert Kirejew SSA Wojciech Paluch

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

ustalenia faktyczne wpływające na rozmiar orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana