Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 33/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim II Wydziału Karnego z dnia 1 grudnia 2021 roku wydany w sprawie II Ko 452/20.

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Naruszenie przepisów prawa procesowego wyrażające się w niewłaściwej ocenie dowodów przeprowadzonych w sprawie, a w szczególności nieustalenie związku przyczynowego mającego występować między wypadkiem i jego skutkami mającym miejsce w trakcie transportu wnioskodawczyni, a jej problemami zdrowotnymi (stopniowa utrata wzroku) i w konsekwencji niewłaściwe ustalenie wysokości należnego wnioskodawczyni odszkodowania (zarzut 4 i 5 apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu odwoławczego zważając na motywy i podstawy żądania wnioskodawczyni zasądzenia na jej rzecz odszkodowania nie może być w żadnym zakresie wątpliwym, iż istotnym o ile nie najistotniejszym ustaleniem jakim w sprawie przedmiotowej należało dokonać było ustalenie dotyczące tego czy istnieje związek przyczynowy między skutkami wypadku jakiemu uległa wnioskodawczyni w trakcie jej transportu jaki miał miejsce w czasie jej internowania, a stanem jej zdrowia dotyczącym stopniowej utraty wzroku. Tego ustalenia, zdaniem Sądu odwoławczego, nie można było inaczej dokonać niż poprzez sięgnięcie do opinii biegłego albowiem wyłącznie wiedza specjalistyczna mogła być pomocna w poczynieniu wskazanego ustalenia faktycznego.

Już na wstępie przedstawianych rozważań należy wyraźnie podać, iż tak jak Sąd orzekający tak i Sąd II Instancji w żadnym zakresie nie kwestionuje faktów dotyczących stanu zdrowia wnioskodawczyni, a przede wszystkim faktów dotyczących stanu jej wzroku. Zważywszy na zebrane w sprawie dowody nie sposób jest kwestionować stanu wzroku wnioskodawczyni przed, w czasie jak i po jej internowaniu. Te okoliczności wynikają tak z dokumentów jak i zeznań wnioskodawczyni i nie były wskazane dowody przez żadną ze stron kwestionowane, a do takiego postąpienia podstaw nie znajduje również Sąd Apelacyjny.

Przyjmując powyższe za podstawę prezentowanego stanowiska stwierdzić należy, co następuje. Niezależnie od tego czy omawiane zarzuty zostały poprawnie określone i czy poprawnie wskazano w nich przepisy prawa procesowego, które miały zostać naruszone to istota omawianych zarzutów jest jasna, apelantka kwestionuje w nich prawidłowość przyjętej przez Sąd Okręgowy oceny dowodów z opinii biegłych. W tym zakresie zauważyć należy, iż w przedmiotowej sprawie nie doszło do obrazy przepisu postępowania mającego zastosowanie do opiniowania przez biegłego (biegłych). Przyjmując powyższe zważono przede wszystkim na to, że zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa procesowego nową opinię (opinie) przeprowadza się tylko wówczas, gdy dotychczasowa opinia (opinie) jest niepełna lub niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami (art.201 k.p.k.). Powyższe uzupełnić należy o stwierdzenie, że „Opinię biegłego ocenia sąd i sąd decyduje, czy jest ona dla niego zrozumiała i przekonująca, czy odpowiada na pytania zakreślające jej przedmiot i granice, czy jest wewnętrznie spójna i niesprzeczna, czy nie rodzi wątpliwości co do jej merytorycznej trafności. (…)” (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 17 lutego 2016 roku) albowiem „W sytuacji, gdy opinia biegłego jest pełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka nie spełnia oczekiwań uczestników postępowania, nie jest przesłanką dopuszczenia kolejnej opinii.” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2015 roku).

Sąd I Instancji przeprowadzone w sprawie przedmiotowej opinie biegłych (k-265-268, k-309-322) ocenił, stanowisko swe uargumentował przedstawiając jego podstawy i to pozwala Sądowi II Instancji do niego odwołać się, uczynić własnym, co sprawia, że nie jest koniecznym przytaczanie w swej istocie tożsamej argumentacji, którą należałoby i w tym miejscu podać (k-457-458).

Uzupełniająco można podać, że w ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest jakichkolwiek podstaw, podobnie jak uczynił to Sąd Okręgowy, do zanegowania wniosków opinii przyjętej za podstawę czynionych w sprawie ustaleń i ocen (k-309-322), a w konsekwencji do konieczności uzyskania kolejnej. Zgodnie z art.201 k.p.k. dopiero w sytuacji gdyby opinia była niepełna, niejasna, zachodziłyby w niej sprzeczności to dopiero wówczas zaistniałyby podstawy do powołania innego biegłego. Taki stan rzeczy w niniejszej sprawie nie występuje. Akceptując, jak to już wskazano, stanowisko Sądu orzekającego uznać należało, że opinia, która stała się podstawą powziętych w sprawie przedmiotowej ustaleń faktycznych jest zupełna, jasna, nie występują w niej sprzeczności.

Omawiając zarzut mającego zdaniem pełnomocnika wnioskodawczyni nastąpić w przedmiotowej sprawie naruszenia przepisów postępowania (naruszenie art.201 k.p.k.) koniecznym jest zauważenie, że dla możności stwierdzenia skuteczności tych zarzutów w postępowaniu odwoławczym koniecznym było wykazanie lub też uprawdopodobnienie, iż opinia biegłego (k-309-322) dotknięta jest mankamentami określonymi w art.201 k.p.k. Jednoznacznie stwierdzić należy, iż rozpoznawanym środkiem odwoławczym nie wykazano by opinia biegłego W. C. (k-309-322) z racji swej treści była tego rodzaju, że wymagane byłoby stosowanie art.201 k.p.k. Apelantka w wywiedzionej apelacji nie wskazała okoliczności mogących być ocenionymi, które by chociażby uprawdopodobniały konieczność stosowania wskazanego przepisu postępowania. To już daje podstawy do nieuwzględnienia omawianych zarzutów bowiem pamiętać należy o tym, że w skardze odwoławczej dla możności stwierdzenia jej skuteczności koniecznym jest wykazanie lub w wysokim stopniu uprawdopodobnienie błędów w stanowisku Sądu I Instancji. Tego odwołująca się ani nie udowodniła ani nie uprawdopodobniła. Przeciwnie. W omawianym środku odwoławczym nie podano żadnej okoliczności świadczącej o tym, że wskazana opinia, która stała się podstawą ustaleń faktycznych jest niepełna lub niejasna bądź też by występowały w niej sprzeczności. Ten stan rzeczy uprawniałby Sąd odwoławczy do zaprzestania dalszej argumentacji ponieważ „Warunkiem przyjęcia i merytorycznego rozpoznania środka odwoławczego złożonego przez podmiot kwalifikowany, jest wskazanie zarzutów stawianych rozstrzygnięciu i uzasadnienie ich oraz wniosków odwoławczych. Ten minimalny warunek nie wystarcza jednak do uznania, że zarzucane uchybienia wystąpiły. W uzasadnieniu skargi uchybienia te muszą być wykazane. Nie ma innej drogi do ich stwierdzenia przez sąd odwoławczy (chyba że wystąpią przyczyny wzruszenia rozstrzygnięcia brane pod uwagę z urzędu). Z powyższego wynika, że inne przesłanki decydują o przyjęciu i rozpoznaniu środka odwoławczego, inne zaś o jego uwzględnieniu.” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 października 2000 roku).

Mimo stwierdzenia podstaw do zaniechania dalszego motywowania stanowiska Sądu odwoławczego, zważając na realia przedmiotowej sprawy, wydaje się być uprawnionym wskazanie, co nie może być poczytane jako nieuprawnione zważając na treść uzasadnienia ocenianej apelacji, że wyłączną podstawą omawianego zarzutu było stanowisko pełnomocnika wnioskodawczyni.

Dodatkowo zwrócić należy uwagę na to, że Sąd odwoławczy doceniając znaczenie stanowiska biegłych zaprezentowane w sprawie niniejszej rozważał czy nie byłoby uprawnionym dopuszczenie opinii sumującej dotychczasowe, opinii wyjaśniającej ostatecznie wszelkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy (k-547). Po dokonaniu wnikliwej i szczegółowej oceny dotychczasowych opinii uznano, iż takie postąpienie nie byłoby uprawnione. Tak rzecz oceniając uznano, iż ponowne opiniowanie w sprawie nie jest ani uprawnione ani konieczne albowiem w sprawie nie ziściły się przesłanki określone w art.201 k.p.k. dające procesową podstawę do powtórnego opiniowania. Wziąć pod uwagę bowiem należało to, że powołanie kolejnego biegłego (biegłych) możliwe jest tylko wówczas, gdy wykazane zostanie, że istniały konkretne okoliczności określone w art. 201 k.p.k. Nie jest przecież uprawnionym mnożenie opinii bez uprzedniego stwierdzenia wad dotychczasowych, a te, w ocenie Sądu odwoławczego, nie występują. Stwierdzić również w tym zakresie należało, iż „Dowód z opinii innych biegłych dopuszcza się nie wtedy, gdy wydana opinia nie spełnia oczekiwań strony, która chce wykazać stan przeciwny do wynikającego z opinii, jak to zachodzi w odniesieniu do innych wniosków dowodowych (art.170§2 k.p.k.). W odniesieniu do dowodu z opinii biegłych sytuacja jest odmienna, bo gdyby stosować tamte zasady, to proces nigdy by się nie skończył, skoro strona niezadowolona z opinii mogłaby bez końca wnosić o kolejne opinie, a gdyby biegli ją zadowolili, to identyczne wnioski mogłaby zgłaszać strona przeciwna, z opinii niezadowolona. Dowód z opinii innych biegłych dopuszcza się tylko wtedy, gdy opinia pochodzi od biegłych podlegających wyłączeniu albo niekompetentnych (art.196§2 k.p.k.) bądź gdy opinia jest niepełna albo niejasna (art.201 k.p.k.).” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 maja 2009 roku).

Reasumując powyższe uprawnionym staje się stwierdzenie, że obowiązujące przepisy prawa procesowego nie dają podstaw do mnożenia, podejmowanych z urzędu lub na wniosek, decyzji o dopuszczeniu kolejnych dowodów z opinii biegłych. Przeciwne postąpienie byłoby uprawnione wyłącznie wówczas gdyby wykazane zostało, co w sprawie przedmiotowej nie nastąpiło, że dotychczasowa opinia jest niejasna lub niepełna bowiem tylko wówczas możliwe było, ewentualnie, dopuszczenie dowodu z nowej.

W niniejszej sprawie, w postępowaniu przed sądami obu instancji nie wykazano by opinia biegłego W. C. dotknięta była wadami określonymi w art.201 k.p.k. czego konsekwencją było nieuwzględnienie omawianych zarzutów. Ponownie w tym miejscu wskazać należy, iż „W kwestii uznania opinii za jasną i pełną w rozumieniu art.201 k.p.k. decydujące znaczenie ma ocena sądu, a nie stron, chyba, że zastrzeżenia strony są uzasadnione, a ocena sądu dowolna.” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 listopada 2012 roku). Zdaniem Sądu II Instancji, za Sądem Okręgowym, stwierdzić należało, że opinia biegłego W. C. jest jasna, spójna i nie zawiera w swej treści sprzecznych wniosków, a tym samym brak było podstaw do dopuszczania dowodów z nowej opinii.

Stanowisko Sądu odwoławczego byłoby nie pełne gdyby nie podać tego, co następuje. Z opinii biegłego W. C. jednoznacznie wynikają dowodowe podstawy jego opiniowania, jednoznacznie wynika, iż jego stanowisko zajęte zostało wyłącznie na podstawie zebranych w sprawie przedmiotowej dowodów, a te są tego rodzaju, że nie pozwalają na stwierdzenie istnienia związku przyczynowego między skutkami wypadku jakiemu uległa wnioskodawczyni w czasie jej transportu, a pogorszeniem się stanu jej wzroku w późniejszym okresie. Biegły W. C. w swej opinii wskazał te dowody, a, w ocenie Sądu odwoławczego, wystarczającym będzie w tym miejscu przywołanie tego, co wynika z badań wnioskodawczyni przeprowadzonych w 1985 roku (k-12-13). W czasie tych badań (k-315) nie stwierdzono uszkodzenia mózgu, a w tym takich jakie biegła D. P. (k-268) uznała za decydujące, a zaznaczyć przy tym należy, iż biegła ta w swej opinii, odmiennie niż uczynił to biegły W. C., nie zawarła analizy dokumentacji medycznej w takim stopniu by można było jej stanowisko ocenić inaczej niż uczynił to Sąd I Instancji. Z opinii Biegłej D. P. bez wątpliwości wynika to, że skupiła się ona na stanie wzroku wnioskodawczyni bez pogłębionej analizy okoliczności istotnych z punktu widzenia przedmiotu rozpoznania jaki był w sprawie niniejszej. Podać nadto należy, iż z będącej podstawą opiniowania przez biegłego W. C. dokumentacji medycznej oraz z samej opinii wynika, iż badania przeprowadzone po zwolnieniu wnioskodawczyni z internowania nie potwierdziły by w trakcie wypadku w jakim uczestniczyła w czasie transportu odniosła obrażenia, które w konsekwencji doprowadziły do pogorszenia/utraty wzroku. Pamiętać przy tym należało i o tym, że stan wzroku wnioskodawczyni jeszcze przed jej internowaniem nie był dobry.

Wniosek

Zmiana skarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie dodatkowej kwoty odszkodowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podstawą stwierdzenia, że wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o podwyższenia kwoty odszkodowania jest niezasadny było uznanie, z przyczyn podanych powyżej, podniesionych w tym zakresie zarzutów za niezasadne.

Lp.

Zarzut

2

Naruszenie przepisów prawa procesowego polegająca na niewłaściwej ocenie zebranych w sprawie dowodów, która to ocena doprowadziła do nieprawidłowego ustalenia wysokości należnego wnioskodawczyni zadośćuczynienia (zarzut 1, 2 i 3 apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed podaniem podstaw uznania wskazanych powyżej zarzutów za niezasadne koniecznym jest przedstawienie uwag natury ogólnej bowiem tylko wówczas stanowisko Sądu odwoławczego będzie czytelne.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego każdemu orzeczeniu, nawet temu najbardziej trafnemu można postawić wiele zarzutów, a ich ilość ograniczona być może wyłącznie inwencją osoby zarzuty te formułującej. Taki stan rzeczy, a więc ilość postawionych zarzutów nie wykazuje sam w sobie, że zarzuty te są zasadne bowiem, a wykazuje to doświadczenie życiowe, nie ilość lecz znaczenie zarzutów decyduje o ich trafności. Dla podważenia określonego orzeczenia wystarczającym nierzadko jest podniesienie jednego, właściwie umotywowanego zarzutu, a inaczej rzecz określając nie matematyczna ilość zarzutów lecz ich trafność decyduje o ich ocenie. Powyższe wprost odnosi się do omawianych zarzutów podniesionych w apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni, choć są one trzy to w istocie zarzuty te są jednakie i dotyczą niewłaściwej oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów, która to niewłaściwość oceny doprowadziła do ustalenia niewłaściwej wysokości należnego wnioskodawczyni zadośćuczynienia. Powyższe uprawnia Sąd II Instancji do łącznego odniesienia się do wskazanych zarzutów podniesionych w apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni.

Przedstawiając motywy jakimi kierowano się oceniając, że omawiane zarzuty podniesione przez pełnomocnika wnioskodawczyni nie są zasadne należy poprzedzić je stwierdzeniem, że Sąd Okręgowy po prawidłowym, zdaniem Sądu II Instancji, przeprowadzeniu przewodu sądowego poddał zgromadzony materiał dowodowy analizie, a tok swego rozumowania przedstawił w przekonującym uzasadnieniu. Na podstawie dowodów zebranych w sprawie Sąd I Instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne w zakresie odnoszącym się do faktów mających znaczenie dla ustalenia wysokości należnego wnioskodawczyni zadośćuczynienia, które wystąpiły skutkiem wykonania decyzji o internowaniu. Instancyjna kontrola skarżonego orzeczenia pozwala stwierdzić, iż ocena materiału dowodowego, która stała się podstawą ustalenia wskazanych faktów dokonana została z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art.4, 5 i 7 k.p.k. i zgodna jest z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. W ocenie Sądu odwoławczego instancyjna kontrola nie doprowadziła do stwierdzenia zaistnienia podstaw do zanegowania prawidłowości ustalenia faktów istotnych z punktu widzenia ustalania wysokości zadośćuczynienia. W żadnym zakresie nie stwierdzono by ocena materiału dowodowego dotycząca wskazanego obszaru dokonana przez Sąd I Instancji nie odpowiadałaby przesłankom logicznego rozumowania bądź wskazaniom doświadczenia życiowego czego konsekwencją jest przyjęcie oceny, iż Sąd Okręgowy nie dopuścił się popełnienia błędu w ustaleniach faktycznych w zakresie ustalenia faktów branych pod uwagę przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Do powyższego dodać należy, co ma znaczenie dla zakresu przedmiotowego uzasadnienia, iż z omawianych zarzutów sformułowanych przez pełnomocnika wnioskodawczyni oraz z ich uzasadnienia niewątpliwie wynika, iż odwołująca się nie neguje ustalonych przez Sąd I Instancji faktów związanych z wykonaniem wobec wnioskodawczyni decyzji o internowaniu, negowane jest nadane im znaczenie.

W ocenie Sądu odwoławczego, z racji przytoczonej przez Sąd I Instancji argumentacji dotyczącej oceny faktów mających znaczenie dla ustalania wysokości zadośćuczynienia możliwym jest odwołanie się do niej bez konieczności ponownego jej przytaczania albowiem w swej istocie w tym miejscu argumentację tą należałoby w całości powtórzyć. Uzupełniająco podać można, co Sąd Apelacyjny uwzględnił oceniając omawiane zarzuty, iż „Zadośćuczynienie orzekane na podstawie ustawy z 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych ma zrównoważyć wszystkie negatywne przeżycia i doświadczenia pokrzywdzonego. Jest swoistego rodzaju sankcją za naruszenie dóbr osobistych (…), w tym naruszenie wolności człowieka, również przy uwzględnieniu jej aspektu wewnętrznego, tj. wolności od obawy i strachu, od użycia przemocy czy zrealizowania groźby, naruszenie możliwości swobodnego dysponowania wartościami osobistymi. W każdej tego typu sprawie konieczne jest zatem dokładne oszacowanie wszystkich krzywd, które wynikają m.in. z czasu trwania izolacji oraz jej warunków, a także na nieodwracalność ich skutków również w sferze zdrowotnej.” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 30 listopada 2018 roku). W przedmiotowej sprawie ustalenie powyższego nie było utrudnione bowiem Sad I Instancji dysponował bezpośrednią relacją uprawnionej, której nadal właściwe znaczenie (k-456). W ocenie Sądu II Instancji, przy uwzględnieniu okoliczności wynikających z ustalonego w sprawie stanu faktycznego oraz przy uwzględnieniu argumentacji Sądu orzekającego kwota zadośćuczynienia przyznana wnioskodawczyni w pełni czyni zadość krzywdom doznanym przez nią na skutek wykonania decyzji o internowaniu albowiem uwzględniono przy ustalaniu wysokości tej kwoty subiektywnie ocenione warunki w jakich odbywało się wykonywanie wskazanej decyzji. Przy ustalaniu wysokości należnego uprawnionej zadośćuczynienia prawidłowo oceniono okres jej internowania i warunki w jakich ono odbywało się jak również wynikłe z tego tytułu straty moralne.

Wnioskodawczyni tak we wniosku jak i w apelacji pełnomocnika domagała się zasądzenia wyższej kwoty zadośćuczynienia. W ocenie Sądu Apelacyjnego domaganie się wskazanego ustalenia w wysokości przewyższającej kwotę ustaloną w pierwszej instancji jest nieuprawnione ponieważ „Zrozumiałe jest, że społeczeństwo powinno wynagradzać krzywdy, które poniosły osoby walczące dla jego dobra, ale pamiętać należy, że taka rekompensata powinna pozostawać w odpowiednich proporcjach do zasobów społeczeństwa i nie powinna przekraczać jego możliwości finansowych. Wydatki ponoszone przez Skarbu Państwa na takie cele związane są przecież z działaniami totalitarnej władzy, która uciskała całe społeczeństwo. Sprawiedliwa odpłata za krzywdy poniesione przez osoby represjonowane nie może więc generować kosztów, które uznane zostaną za społecznie nieuzasadnione i niesłuszne.” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 grudnia 2020 roku). Pamiętać przy tym należy i o tym, że żądanie zadośćuczynienia nosi wprawdzie cechy kompensacyjne to jednak wysokość tego żądania utrzymana być musi w rozsądnych granicach odpowiadających aktualnym warunkom życia i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Uwzględniając te kryteria ustalona przez Sąd Okręgowy kwota zadośćuczynienia jest prawidłowa. Ustalając wysokość tej kwoty wzięto pod rozwagę, że ma ona charakter kompensacyjny i nie może mieć jedynie charakteru symbolicznego. Nie może być ona jednak nadmierne w stosunku do krzywdy i być źródłem nieuzasadnionej korzyści majątkowej. Wysokość ustalonego zadośćuczynienia sprawia, w ocenie Sądu odwoławczego, że jest ono, zgodnie z treścią art.445§ 1 k.c., odpowiednie. Kwota ta jest wystarczającym ekwiwalentem za doznane przez wnioskodawczynię cierpienia psychiczne i fizyczne i jej wysokość ustalono tak, by utrzymana była w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom życia i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Zdaniem Sądu II Instancji ustalona kwota zadośćuczynienia zatrze i złagodzi odczucie krzywdy doznane przez wnioskodawczynię związane ze skutkami wykonania wobec niej decyzji o internowaniu dodając do tego, że „Zadośćuczynienie "ma służyć złagodzeniu doznanej krzywdy i nie powinno być źródłem wzbogacenia się.” (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 27 września 2018 roku).

Wniosek

Zmiana skarżonego orzeczenia poprzez zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni dodatkowej kwoty zadośćuczynienia (wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznanie zarzutów podniesionych w apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni za niezasadne z powodów podanych powyżej.

Lp.

Zarzut

3

Naruszenie przepisu prawa materialnego, to jest art.481§1 k.c. poprzez jego niezastosowanie i nie przyznanie od zasądzonych sum odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (zarzut 6 podniesiony w apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odniesienie się do wskazanego zarzutu poprzedzone być musi stwierdzeniem, iż dla Sądu odwoławczego niezrozumiałe jest jego podniesienie tym bardziej, że uczynił to profesjonalny podmiot. Zdaniem Sądu Apelacyjnego wyłącznie nieuważne zapoznanie się z treścią skarżonego orzeczenia mogło dawać podstawy do sformułowania omawianego zarzutu. Z treści wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 1 grudnia 2021 roku wydanego w sprawie II Ko 452/20 (k-431), z jego pierwszego punktu, niewątpliwe wynika, iż zasądzone na rzecz wnioskodawczyni kwoty tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania zasądzone zostały wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia. W tej sytuacji nie sposób było omawianego zarzutu ocenić inaczej niż zostało to uczynione.

Wniosek

Zasądzenie przyznanych wnioskodawczyni kwot wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznanie, z przyczyn podany uprzednio, zarzutu dotyczącego obrazy prawa materialnego za niezasadny.

Lp.

Zarzut

4

Obraza przepisu prawa materialnego skutkująca uznaniem, że w okolicznościach sprawy przedmiotowej przyznana na rzecz wnioskodawczyni kwota zadośćuczynienia jest odpowiednia w sytuacji, gdy kwotę tą należało uznać za rażąco wygórowaną (zarzut podniesiony w apelacji pełnomocnika Komendanta Wojewódzkiego Policji w Gorzowie Wielkopolskim).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu odwoławczego brak jest podstaw do uznania, że podniesiony przez pełnomocnika Komendanta Wojewódzkiego Policji w Gorzowie Wielkopolskim zarzut jest słuszny. Tak rzecz oceniając należy w pierwszym rzędzie wskazać, iż z treści zarzutu, a szczególnie z jego uzasadnienia niewątpliwie wynika, wbrew zgłoszonemu wnioskowi, iż kwestionowana jest nie zasada przyznania wnioskodawczyni zadośćuczynienia lecz jego wysokość. W tym zakresie, dla wykazania niezasadności omawianego zarzutu, wystarczającym będzie odwołanie się do tego, co podano w punkcie 3.2 niniejszego uzasadnienia gdzie wykazano, iż ustalona wysokość zadośćuczynienia przyznanego wnioskodawczyni jest prawidłowa. Zbędnym więc jest powielanie raz przytoczonej argumentacji bowiem w tym miejscu należałoby ją w całości powtórzyć.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie w całości wniosku w zakresie żądania zapłaty zadośćuczynienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Uznanie zarzutu podniesionego przez pełnomocnika Komendanta Wojewódzkiego Policji w Gorzowie Wielkopolskim za niezasadny z powodów podanych uprzednio oraz sprzeczność zgłoszonego wniosku z treścią zarzutu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim II Wydziału Karnego z dnia 1 grudnia 2021 roku wydany w sprawie II Ko 452/20.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Uznanie zarzutów podniesionych w apelacji Komendanta Wojewódzkiego Policji w Gorzowie Wielkopolskim oraz apelacji pełnomocnika wnioskodawczyni za niezasadne z przyczyn podanych w punkcie 3.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt II i III

O kosztach postępowania w sprawie oraz o wynagrodzeniu pełnomocnika wnioskodawców orzeczono na podstawie art.13 Ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego oraz na podstawie §11.6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

7.  PODPIS

SSA Przemysław Żmuda SSA Maciej Żelazowski SSA Stanisław Kucharczyk

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Komendant Wojewódzki Policji w Gorzowie Wielkopolskim.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim II Wydziału Karnego z dnia 1 grudnia 2021 roku wydany w sprawie II Ko 452/20.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawczyni.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim II Wydziału Karnego z dnia 1 grudnia 2021 roku wydany w sprawie II Ko 452/20.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana