Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI U 262/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2022 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Kryńska-Mozolewska

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2022 r. w Warszawie na posiedzeniu niejawnym w trybie art. 148 (1) § 1 k.p.c

sprawy z odwołania małoletniego S. G. reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego M. G.

przeciwko (...)

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

na skutek odwołania małoletniego S. G.

od decyzji (...) z dnia (...) r. znak (...)

zmienia zaskarżone orzeczenie i zalicza odwołującego małoletniego S. G. do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności w okresie od 6 grudnia 2020 r do dnia 31 sierpnia 2025 r o symbolu niepełnosprawności 12- C, 02-P.

Sygn. akt VI U 262/21

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia (...) roku nr: (...) (...) w W. zaliczył S. G. do osób niepełnoprawnych w stopniu umiarkowanym o symbolach 02-P, 12-C do 31 stycznia 2025 roku od urodzenia, określając stopień niepełnosprawności od 21 stycznia 2021 roku.

Orzeczeniem z dnia (...) roku nr: (...) (...) w W. utrzymał w mocy orzeczenie (...) z dnia (...) roku.

(orzeczenia (...) i (...) a.r.)

Od powyższego orzeczenia (...) S. G. reprezentowany przez przedstawicielkę ustawową – matkę, wniósł o zmianę orzeczenia poprzez zaliczenie go do znacznego stopnia niepełnosprawności oraz ustalenie konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

(odwołanie – k. 1-2)

W odpowiedzi na odwołanie (...) wniósł o oddalenie odwołania.

(odpowiedź na odwołanie – k. 5-6)

Sąd ustalił, co następuje:

Odwołujący się S. G. cierpi od urodzenia na autyzm atypowy. Jest również chory na schizofrenię paranoidalną. Aktualnie leczy się farmakologicznie, ma wskazanie do umieszczenia w oddziale dziennym. Jest całkowicie zależny od otoczenia.

Z powodu autyzmu ma zaburzenia w sferze społeczno-emocjonalnej, komunikacji. Nie wykształcił prawidłowej komunikacji werbalnej i pozawerbalnej. Samodzielnie nie inicjuje kontaktu, Nie ma potrzeby podtrzymywania kontaktu z innymi osobami, nie potrafi adekwatnie odpowiadać na bodźce otaczającego świata. Wykazuje zachowania stereotypowe. Ma tendencje do reagowania w sposób schematyczny, niekonwencjonalny, powtarzalny.

W przebiegu schizofrenii ma nasilony lęk dezorganizujący życie, co utrudnia wypełnianie obowiązków w zakresie domowy wychodzenie do szkoły. Ma nauczanie indywidualne. Odznacza się brakiem samodzielności. Wymaga dodatkowego stałego nadzoru z powodu myśli samobójczych oraz wytwarzania z powodu swoich zachowań bezpośredniego zagrożenia dla otoczenia. Z powodu schizofrenii ma pogłębiane stopniowo deficyty w funkcjonowaniu społecznym, nasila się u niego wycofanie ze społeczeństwa oraz upośledzenie funkcjonowania w grupie. Zachowuje się w sposób nieprzewidywalny dla otoczenia. S. G. wymaga opieki, pomocy i nadzoru w zakresie leczenia i rehabilitacji szczególnie w okresach zaostrzeń choroby a także pomocy w czynnościach samoobsługowych.

Odwołujący jest niepełnosprawny w stopniu znacznym od 6 grudnia 2020 roku na czas określony do dnia 31 sierpnia 2025 roku o symbolu niepełnosprawności 12-C, 02-P. Wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji.

(opinia biegłego psychiatry K. G. – k. 12-15v, k. 29-29v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie opinii głównej i uzupełniającej sporządzonej przez biegłą z zakresu psychiatrii K. G.. Opinie sporządzone przez biegłą są spójne w całości, zawierają logiczne uzasadnienie oraz kompleksowy opis stanu zdrowia odwołującego się. Biegła podkreśliła, że S. ze zdiagnozowanym autyzmem i schizofrenią nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji i wymaga całodobowej opieki innych osób – wymaga zaliczenia do znacznego stopnia niepełnosprawności ze względu na całkowitą zależność od otoczenia. (...) składał zarzuty do opinii głównej biegłego psychiatry. Sąd dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu psychiatrii K. G.. Biegła w opinii uzupełniającej udzieliła odpowiedzi na kwestie podnoszone w zarzutach do opinii. Dodatkowo opinia uzupełniająca zawiera uzasadnienie dla potrzymania stanowiska zawartego w opinii głównej.

Nie zachodziła konieczność uzupełniania opinii o innych specjalistów, strony nie składały dodatkowych wniosków dowodowych.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie podlegało uwzględnieniu w całości.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1172) do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Jak stanowi ust. 4 niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Z kolei zgodnie z ust. 2 do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Na mocy § 29 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 15 lipca 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1328 z późn. zm.) w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności standardy w zakresie kwalifikowania do znacznego stopnia niepełnosprawności zawierają kryteria określające skutki naruszenia sprawności organizmu powodujące:

1) niezdolność do pracy - co oznacza całkowitą niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu;

2) konieczność sprawowania opieki - co oznacza całkowitą zależność osoby od otoczenia, polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem;

3) konieczność udzielania pomocy, w tym również w pełnieniu ról społecznych - co oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych.

Zgodnie z ust. 2 przez długotrwałą opiekę i pomoc w pełnieniu ról społecznych rozumie się konieczność jej sprawowania przez okres powyżej 12 miesięcy w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3.

Na podstawie § 30 standardy w zakresie kwalifikowania do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zawierają kryteria określające naruszenie sprawności organizmu powodujące:

1) czasową pomoc w pełnieniu ról społecznych, co oznacza konieczność udzielenia pomocy, o której mowa w § 29 ust. 1 pkt 3, w okresach wynikających ze stanu zdrowia;

2) częściową pomoc w pełnieniu ról społecznych, co oznacza wystąpienie, co najmniej jednej okoliczności, o których mowa w § 29 ust. 1 pkt 3.

Jak wynika z ustaleń Sądu poczynionych na podstawie opinii biegłego psychiatry K. G. - odwołujący S. G. spełnia przesłanki do zaliczenia go do znacznego stopnia niepełnosprawności okresowo od 6 grudnia 2020 r do dnia 31 sierpnia 2025 r o symbolu niepełnosprawności 12- C, 02-P.
Odwołujący niewątpliwie ma naruszoną sprawność organizmu, ponieważ cierpi na autyzm atypowy oraz schizofrenię paranoidalną, co wypełnia kryteria zaburzeń całościowych organizmu (12-C) oraz zaburzeń psychiatrycznych (02-P). Spełniona jest również kolejna przesłanka zaliczenia do tego stopnia niepełnosprawności, czyli niezdolność do pracy oraz jednocześnie wymagania w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Jak wynika z materiału dowodowego odwołujący się ma zaburzenia organizmu uniemożliwiające mu funkcjonowanie w społeczeństwie. Ma zaburzenia zachowania, które są nieprzewidywalne. Z powodu choroby psychicznej wymaga stałej opieki, ponieważ ma myśli samobójcze. Nie potrafi odnaleźć się w grupie, nie reaguje właściwie na otaczające bodźce, wykazuje zachowania autystyczne atypowe. Niezdolność do funkcjonowania w społeczeństwie oraz z otaczającymi ludźmi powoduje, że musi mieć asystę osoby, która będzie pomagała kompensować jego deficyty i umożliwi mu funkcjonowanie w domu, a także poza nim. W chwili obecnej z powodu połączonego spektrum autyzmu oraz schizofrenii jest wykluczony ze społeczeństwa, nie jest zdolny do samodzielnej egzystencji i wymaga całodniowej opieki innych osób. Brak obecności osoby dorosłej na stałe przy odwołującym stanowi zagrożenie dla niego, a także bezpieczeństwa i ewentualnie życia jego i osób otaczających go.

Reasumując odwołujący jest niepełnosprawny w stopniu znacznym jak już wyżej wskazano.

Odnośnie zaś wskazania z punktu 7 wskazań dotyczących niepełnosprawności Sąd stwierdził, że odwołujący spełnia do niego przesłanki. Zgodnie z art. 6b ust. 3 pkt 7 i 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, Dz.U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm. (zwanej dalej "ustawą") w orzeczeniu powiatowego zespołu, poza ustaleniem niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności, powinny być zawarte wskazania dotyczące w szczególności:

1) konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji,

3) wymogu korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki.

Przepis ustawy nie wyjaśniają wprost, na czym polegać ma znaczne ograniczenie możliwości samodzielnej egzystencji w stopniu wymagającym zapewnienia stałej lub długotrwałej pomocy lub opieki. Zdaniem Sądu, pomocne w wyjaśnieniu znaczenia owych pojęć będzie odwołanie się do definicji pojęć zbliżonych, zawartych w przepisach ustawy lub przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. Nr 139, poz. 1328 - powoływanego dalej, jako "rozporządzenie"). Zgodnie z art. 4 ust. 4 ustawy niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację. Pojęcie samodzielnej egzystencji łączy się zatem z podstawowymi potrzebami życiowymi, które ustawodawca przede wszystkim identyfikuje z czynnościami samoobsługowymi, (przez które rozumieć trzeba ubieranie się, dbanie o higienę osobistą, samodzielne spożywanie posiłków), z poruszaniem się (tj. z samodzielnym przemieszczaniem się w przestrzeni) oraz komunikacją (tzn. werbalnym lub pozawerbalnym porozumiewaniem się z otoczeniem). Czynności te składają się przy tym w sposób kumulatywny na sferę samodzielnej egzystencji; świadczy o tym użycie w tekście - przy wymienianiu owych czynności - przecinka oraz spójnika „i” (oznaczającego w logice formalnej funktor tworzący zdanie koniunkcji - zob. W. Wolter, M. Lipczyńska, Elementy logiki. Wykład dla prawników, Warszawa-Wrocław 1973 r., s. 81), co oznacza, że wszystkie okoliczności objęte tym spójnikiem muszą wystąpić łącznie. Znaczne ograniczenie możliwości samodzielnej egzystencji tłumaczyć, zatem należy, jako stan, w którym dana osoba nie ma w pełni zniesionej możliwości samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, jednak jej schorzenia wywołują określone dysfunkcje zakłócające w stopniu poważnym, istotnym samodzielną samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Z ustaleń Sądu wynika, że odwołujący, który ukończył 16 rok życia jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji i w tym zakresie wymaga pomocy i opieki osoby trzeciej. Wynika to z faktu, że odwołujący jest osobą niedostosowaną do funkcjonowania w społeczeństwie, nie jest w stanie komunikować się werbalnie i pozawerbalnie z innymi osobami, a także nie jest w stanie odbierać poprawnie i odczytywać komunikatów od tych osób. Z powodu myśli samobójczych i ich stopnia nasilenia wymaga stałego nadzoru ze strony osób trzecich. Schizofrenia połączona z autyzmem u odwołującego powoduje, że ma zachowania nieprzewidywalne, nie jest w stanie ich kontrolować oraz dobierać odpowiednich reakcji. Słusznie więc (...) podał, że wskazanie z pkt 7 przysługuje tylko osobom zaliczonym do znacznego stopnia niepełnosprawności, a taką osobą jest odwołujący.

Mając na względzie powyższą argumentację Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)