Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 283/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Iławie z 09 marca 2022r. w spr. II K 452/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości co czynów z art. 286§1kk

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

K. S. (1)

Niekaralność oskarżonego

Czyny z art. 286§1kk

Informacja z KRK

k.711

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

Informacja z KRK

Informacja została sporządzona przez podmiot do tego uprawniony, jej treść nie była kwestionowana przez strony, stad dowód ten zasługuje na wiarygodność.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1,2,3

- błędów w ustaleniach faktycznych, które miały wpływ na treść wyroku,

- obrazy przepisów postępowania, które miały wpływ na treść wyroku,

- obrazy prawa materialnego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

K. S. (1) został skazany w pkt. I zaskarżonego wyroku za popełnienie 4 przestępstw mu zarzucanych, kwalifikowanych z art. 286§1kk, które miał popełnić w warunkach ciągu przestępstw. Obrońca oskarżonego zaskarżył wyrok w części związanej ze skazaniem za ten ciąg przestępstw oraz rozstrzygnięć z tym związanych.

Wniesienie apelacji i ocena podniesionych zarzutów oraz argumentacji przytoczonej w środku zaskarżenia, po konfrontacji ze zgromadzonymi dowodami, przekonuje, że zasługują one na uwzględnienie, a wyrok przypisujący oskarżonemu wyczerpanie znamion zarzucanych przestępstw z art. 286§1kk był niesłuszny.

Sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku prawidłowo ustalił okoliczności związane z zawarciem umów przez oskarżonego i pokrzywdzonych, zapłaty dokonanej przez pokrzywdzonych, przystąpienia przez oskarżonego lub osób zatrudnionych przez oskarżonego w formie zleceń, do wykonania zamówionych usług poprzez wykonywanie zdjęć i filmowanie zaślubin i wesel, a także problemy pokrzywdzonych z uzyskaniem zamówionych i określonych w umowach produktów finalnych. Sąd ten przytoczył też w pisemnym uzasadnieniu poglądy doktryny i orzecznictwo odnoszące się do interpretacji art. 286§1kk. Jednak nie odniósł ich w sposób prawidłowy do realiów rozpoznawanej sprawy i niewłaściwie ustalił iż oskarżony działał z zamiarem kierunkowym oszukania pokrzywdzonych, czym wyczerpał znamiona zarzucanych i przypisanych mu w pkt. I wyroku przestępstw z art. 286§1kk.

Podzielić należy bowiem stanowisko orzecznictwa i doktryny, że nie każde zawinione przez dłużnika nieuregulowanie zobowiązań cywilnoprawnych stanowi czyn zabroniony przez prawo karne. Oszustwo z punktu widzenia znamion strony podmiotowej może być popełnione wyłącznie z zamiarem bezpośrednim, szczególnie zabarwionym (kierunkowym - dolus coloratus), obejmującym zarówno cel, jak i sposób działania sprawcy.

Zamiar bezpośredni o szczególnym zabarwieniu związanym z celem działania sprawcy, oznacza, że elementy przedmiotowe oszustwa muszą mieścić się w świadomości sprawcy i muszą być objęte jego wolą. Sprawca oszustwa nie tylko musi chcieć uzyskać korzyść majątkową, lecz musi także chcieć użyć w tym celu określonego sposobu działania czy zaniechania. W związku z tym do przestępstwa oszustwa nie dochodzi zarówno wtedy, jeżeli jeden z przedstawionych elementów nie jest objęty świadomością sprawcy, jak i wówczas, jeżeli któregoś z nich sprawca nie chce, lecz tylko się godzi. W przypadku działania sprawcy w zamiarze ewentualnym nie dochodzi więc do popełnienia występku oszustwa przewidzianego w art. 286 § 1 k.k. (patrz: wyrok SA w Warszawie z 11 stycznia 2022r. w spr. II AKa 245/21, LEX nr 3324695).

W przedmiotowej sprawie należy zwrócić uwagę na sekwencję zdarzeń, bowiem podstawowym kryterium rozgraniczającym oszustwo od niewywiązywania się ze zobowiązania o charakterze cywilno-prawnym jest istnienie już w chwili zawierania umowy wymaganego przez przepis karny zamiaru bezpośredniego o szczególnym zabarwieniu. Nie każda, nawet nierzetelna realizacja stosunku zobowiązaniowego, oznacza bowiem automatycznie, że doszło do zrealizowania znamion oszustwa. Brak zaś jest w realiach niniejszej sprawy danych wskazujących na to by już w chwili zawierania umów z pokrzywdzonymi to K. S. miał zamiar oszukania ich. Bowiem pokrzywdzeni zeznawali o tym, że oferta oskarżonego została przez nich dostrzeżona i wybrana z uwagi na dobre opinie (a wobec tego stwierdzenie sądu orzekającego, iż oskarżony tylko sprawiał wrażenia profesjonalisty było krzywdzące). Ponadto oskarżony, po zawarciu umów, przystąpił przecież do wykonywania czynności, które miały służyć do finalnego wywiązania się z zaciągniętych umowami zobowiązań, co faktycznie było- jak to podkreślił skarżący- „czasochłonne” i „kosztochłonne”. Każdy z pokrzywdzonych potwierdził bowiem, że na zaślubinach i weselu był bądź oskarżony bądź osoby (co zostało też potwierdzone zeznaniami P. K. i M. S. tj. osób, którym oskarżony zlecił czynności i za nie im zapłacił, a także wyjaśnieniami samego oskarżonego, stąd spójne ze sobą dowody dot. tych okoliczności zasługiwały na wiarygodność), które na zlecenie oskarżonego, utrwalały przebieg uroczystości, realizowano też sesje plenerowe, co wymagało poświęcenia czasu i użycia stosownych materiałów, co obciążało oskarżonego. Faktycznie więc rację ma autor apelacji dowodząc, że gdyby oskarżony już w chwili zawarcia danej umowy miał zamiar kierunkowy wprowadzenia w błąd danego pokrzywdzonego, to po zainkasowaniu zapłaty i osiągnięciu korzyści majątkowej, byłoby zbędne podejmowanie przez niego jakichkolwiek czynności w kierunku realizacji tych umów i to w sposób „czasochłonny” i „kosztochłonny. ” Ponadto przecież dopiero po ww zrobieniu zdjęć, nagraniu uroczystości, zaczęły pojawiać się trudności z uzyskaniem od oskarżonego zamówionych materiałów w formie wynikającej z zawartych umów, trudności z kontaktem z nim, gdy po monitach oskarżony przekazał pokrzywdzonym część materiałów ale o jakości, która ich nie satysfakcjonowała, część tych materiałów przekazał dopiero w toku niniejszego postępowania karnego. Przy czym w aktach znalazło się wyjaśnienie takiego postępowania oskarżonego. Oskarżony bowiem podał, że wynikało ono z tego, że w pewnym momencie brał za dużo zleceń, których potem nie dawał rady „obrobić”, że miał depresję. Okoliczności te potwierdziła w zeznaniach również siostra oskarżonego, a przebyta przez oskarżonego reakcja sytuacyjna wynika z obiektywnego dowodu tj. opinii sądowo-psychiatrycznej. A to pozwalało na danie wiary w tym zakresie wyjaśnieniom oskarżonego i zeznaniom jego siostry, gdyż co do tych okoliczności były spójne, logiczne i zostały pozytywnie zweryfikowane treścią opinii sądowo-psychiatrycznej, a nie przedstawiono dowodów, które by te okoliczności podważały.

A w takich okolicznościach sprawy, to albo można wysnuć wniosek, że oskarżony zawierając umowy nie chciał wprowadzić pokrzywdzonych w błąd co rzeczywistości, która zmieniła się po zawarciu umów i po wykonaniu zdjęć i filmów (co oskarżony przecież zrealizował na potrzeby wykonania tych umów), na skutek braku u oskarżonego sił by „obrobić” wszystkie materiały wynikające z zawartych zobowiązań, na co nałożyły się też jego problemy psychiczne, albo mógł działać tylko z zamiarem ewentualnym bo zawierając zbyt wiele umów mógł przewidywać, że nie zdoła się z nich wywiązać w sposób wskazany w warunkach danej umowy, do czego mogła się przyczynić depresja. Ponadto obrona wykazywała, że doszło też do częściowego uszkodzenia materiałów w sytuacji awarii drona czy kart pamięci.

A wobec tego należało przyznać skarżącemu rację, że sąd I instancji błędnie ocenił zamiar oskarżonego wywodząc, że wprowadził on pokrzywdzonych w błąd, w sposób wynikający z dyspozycji art. 286§1kk, gdy w ustalonych okolicznościach sprawy można by przypisać mu jedynie zamiar ewentualny, który nie mógł doprowadzić do zakwalifikowania zachowań oskarżonego z art. 286§1 kk, co jednak nastąpiło w zaskarżonym wyroku, z obrazą tego przepisu.

Wobec powyższego, to zaszły podstawy do zmiany wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanych mu w pkt. I przestępstw z art. 286§1kk. Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest uchylenie rozstrzygnięć związanych ze skazaniem oskarżonego w pkt. I wyroku, a zawartych w pkt. III, IV, V i VI. Na marginesie należy więc tylko przyznać rację skarżącemu co do tego, że sąd I instancji nie dostrzegł, że oskarżony wypełnił zobowiązania (przy czym częściowo -co wynika z relacji pokrzywdzonych-, a nie w całości, jak to przedstawił skarżący), a nadto, że jedna z pokrzywdzonych uzyskała wyrok sądu cywilnego zobowiązujący oskarżonego do zapłaty (k.171), co wskazuje na wadliwość rozstrzygnięcia z pkt. III wyroku nakładającego na podstawie art. 46§1 kk na oskarżonego obowiązek naprawienia szkód w całości i to na rzecz wszystkich pokrzywdzonych, mimo istnienia już w obrocie prawnym cywilnego orzeczenia zasądzającego kwotę szkody.

W odniesieniu zaś do zarzucanej obrazy art. 424§1i 2 kpk, to o ile zarzut taki nie może co do zasady doprowadzić do wzruszenia zaskarżonego apelacją wyroku, gdyż w myśl art. 455a kpk nie jest możliwe uchylenie zaskarżonego apelacjami wyroku sądu pierwszej instancji z tego powodu, że jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art. 424 kpk, to należy przyznać rację skarżącemu, że sąd I instancji w pisemnym uzasadnieniu wyroku nie dokonał właściwej analizy wszystkich dowodów i okoliczności sprawy, a także nie wyjaśnił kluczowej kwestii dot. wykazania, że oskarżony działał z zamiarem bezpośrednim, kierunkowym i że zamiar bezpośredni występował już w chwili zawierania umów z pokrzywdzonymi. Takie braki uzasadnienia uniemożliwiły zapoznanie się z argumentacją sądu i podjęcia z nią polemiki.

Wniosek

o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn dla których w realiach sprawy nie można było przypisać oskarżonemu wyczerpania znamion zarzucanych przestępstw z art. 286§1kk z pkt. od I do IV a/o a przypisanych mu w pkt. I zaskarżonego wyroku.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok w pkt. II

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

brak zaskarżenia wyroku w tej części, gdy apelacja wniesiona na korzyść oskarżonego

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmiana wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanych mu w pkt. I przestępstw z art. 286§1kk (zarzucanych w pkt od I do IV a/o), gdy konsekwencją takiego rozstrzygnięcia jest uchylenie rozstrzygnięć związanych ze skazaniem oskarżonego w pkt. I wyroku, a zawartych w pkt. III, IV, V i VI.

Zwięźle o powodach zmiany

Z przyczyn dla których w realiach sprawy nie można było przypisać oskarżonemu wyczerpania znamion zarzucanych przestępstw z art. 286§1kk z pkt. od I do IV a/o a przypisanych mu w pkt. I zaskarżonego wyroku.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Pkt. I b i III

Konsekwencją zmiany wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przestępstw z art. 286§1kk, stało się – po uchyleniu rozstrzygnięcia z pkt. VI wyroku - obciążenie kosztami procesu za obie instancje Skarbu Państwa, tym bardziej, że oprócz uniewinnienia oskarżonego od przestępstw przypisanych w pkt. I zaskarżonego wyroku, to w mocy pozostało rozstrzygnięcie z pkt. II tego wyroku o umorzeniu postępowania w odniesieniu do przestępstwa z pkt. V a/o (art. 632 pkt. 2 kpk)

7.  PODPIS