Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA w SO w Gdańsku Hanna Witkowska-Zalewska

Protokolant: st. sekr. sadowy Iwona Lawrenc

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014 r. w Gdańsku

sprawy E. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania E. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 13 lutego 2013 r. nr (...)-1/25/I

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje E. G. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01 lutego 2013r. do 31 grudnia 2014r.

/na oryginale właściwy podpis/

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 lutego 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił ubezpieczonej E. G. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 12 lutego 2013 roku uznała, że jest ona zdolna do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła ubezpieczona E. G., wskazując, iż stan jej zdrowia nie uległ poprawie. Ubezpieczona podała, iż choroby układu oddechowego i krążenia nie pozwalają jej na podjęcie pracy. Wskazała, iż w sytuacjach stresowych nasilają się u niej bóle głowy, miewa duszności związane z nadciśnieniem oraz problemy ze snem.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G., w odpowiedzi na odwołanie, wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację podaną w zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

E. G., ur. (...), posiada wykształcenie podstawowe. Pracowała jako pokojowa, sprzątaczka, opiekunka domowa (okoliczności bezsporne).

W okresie od 16 grudnia 2010 roku do 31 stycznia 2013 roku ubezpieczonej przysługiwało prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Powodem tej niezdolności były schorzenia pulmonologiczne – sarkoidoza płucna (okoliczności bezsporne, vide: decyzje – k. 43-45 akt ubezpieczeniowych).

W dniu 20 grudnia 2012 roku ubezpieczona złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u niej sarkoidoze płuc, nadciśnienie tętnicze, otyłość obs. w kierunku cukrzycy i orzeczeniem z dnia 16 stycznia 2013 roku stwierdził, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Na skutek złożonego sprzeciwu skarżąca została poddana badaniu przez Komisję Lekarską ZUS, która po jego przeprowadzeniu dokonała tożsamego rozpoznania i orzeczeniem z dnia 12 lutego 2013 roku stwierdziła, że nie jest ona niezdolna do pracy.

Decyzją z dnia 7 listopada 2011 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (okoliczności bezsporne, vide: wniosek – k. 53 akt ubezpieczeniowych, orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS – k. 57 akt ubezpieczeniowych, orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS – k. 61 akt ubezpieczeniowych, opinie lekarskie – k. 70,74 dokumentacji lekarskiej ZUS, sprzeciw – k. 71-72 dokumentacji lekarskiej ZUS, decyzja – k. 63 akt ubezpieczeniowych).

Biegły sądowy ortopeda rozpoznał u ubezpieczonej stan po uwolnieniu nerwu pośrodkowego z powodu zespołu cieśni kanału nadgarstka prawego (28.07.2009 r.), stan po uwolnieniu nerwu pośrodkowego z powodu zespołu cieśni kanału nadgarstka lewego i wycięciu przerośniętej błony maziowej zginaczy (29.11.2010 r.), stan po operacyjnym uwolnieniu ścięgien zginaczy palca III ręki prawej z powodu zapalenia pochewki ścięgnistej (09.2011 r.), zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa, płaskostopie poprzeczne, ostrogi piętowe pięty prawej, w wywiadzie: sarkoidozę, nadciśnienie tętnicze, operację z powodu nietrzymania moczu. Wskazał, iż ze względu na stan ruchu ubezpieczona była i jest osobą zdolną do pracy.

Biegły sądowy internista rozpoznając u ubezpieczonej nadciśnienie tętnicze I, nietolerancję glukozy i sarkoidozę, stwierdził, że z przyczyn internistycznych nie jest ona niezdolna do pracy,

Biegły sądowy pulmonolog rozpoznał u ubezpieczonej sarkoidozę postać węzłowo-płucną w okresie remisji i nie stwierdził schorzenia pulmonologicznego, które swoim zaawansowaniem skutkowałoby długotrwałą niezdolnością do pracy.

Biegły sądowy kardiolog rozpoznał u ubezpieczonej nadciśnienie tętnicze samoistne umiarkowane okresowo źle kontrolowane, okres II ST. ESH-diagnostyka nieukończona, obserwację w kierunku choroby niedokrwiennej serca, otyłość brzuszną z hipercholesterolemią w wywiadzie, sarkoidozę (postać płucno-węzłowa) w stadium pełnej remisji, zespół cieśni kanału nadgarstka obustronny podany leczeniu operacyjnemu w 2009 i 2010 r. Uwzględniając całokształt obrazu klinicznego, biegły wskazał, iż od stycznia 2013 r. stan wydolnościowy układu krążenia ogranicza istotnie zdolność ubezpieczonej do pracy na okres do końca grudnia 2014 r. (dowód: opinie biegłych – k. 23-25, 26-27,32-33,47-50,58,73).

Ubezpieczona jest nadal, po dniu 31 stycznia 2013 r. częściowo niezdolna do pracy do 31 grudnia 2014 r. Powodem tej częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonej są schorzenia kardiologiczne (dowód: opinia biegłego – k. -24, opinie dodatkowe – k. 50, 55 – 56, 76, 89).

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach ubezpieczeniowych i dokumentacji lekarskiej ZUS, bowiem żadna ze stron postępowania nie kwestionowała ich rzetelności i autentyczności. Brak było zatem, w ocenie Sądu, przesłanek, by odmówić im przymiotu wiarygodności. Podstawę ustaleń faktycznych Sądu stanowiły również opinie biegłych sądowych ortopedy, internisty, pulmonologa oraz kardiologa.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie ubezpieczonej E. G. zasługuje na uwzględnienie.

W myśl przepisu art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, niezdolność do pracy powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub nie później niż 18 miesięcy od ich ustania.

Zgodnie z zaś z treścią art. 12 ustawy, niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2). Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3).

Z brzmienia art. 12 ustawy wyraźnie wynika, że do stwierdzenia niezdolności do pracy nie jest wystarczające samo występowanie naruszenia sprawności organizmu (choroby), lecz jednocześnie naruszenie to musi powodować całkowitą lub częściową utratę zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji, nie rokujące odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Jak podkreśla się w judykaturze, częściowa niezdolność do pracy polega na utracie w znacznym stopniu zdolności do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Doniosłe znaczenie w konstrukcji częściowej niezdolności do pracy ma podkreślenie, że chodzi o ocenę zachowania zdolności do wykonywania nie jakiejkolwiek pracy, lecz pracy „zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji”. Wyjaśnienie treści pojęcia „pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji” wymaga przy tym uwzględnienia zarówno kwalifikacji formalnych, czyli zakresu i rodzaju przygotowania zawodowego udokumentowanego świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami, jak również kwalifikacji rzeczywistych, czyli wiedzy i umiejętności faktycznych, wynikających ze zdobytego doświadczenia zawodowego.

W niniejszej sprawie sporna między stronami była jedynie ocena stanu zdrowia ubezpieczonej i jej zdolności do zatrudnienia po dniu 31 stycznia 2013 roku.

Na okoliczność występowania u ubezpieczonej niezdolności do pracy, jej stopnia oraz okresu trwania Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych ortopedy, internisty, pulmonologa oraz kardiologa, a więc biegłych sądowych posiadających odpowiednie kwalifikacje w stosunku do stwierdzonych u ubezpieczonej schorzeń.

Za decydującą dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, w ocenie Sądu, należało uznać opinię biegłego sądowego kardiologa, którą Sąd podzielił w całej rozciągłości, uznając jej wnioski, jak i uzasadnienie za przekonujące, należycie uzasadnione, obiektywne. Biegły ten jednoznacznie stwierdził, iż ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy z powodu schorzeń kardiologicznych. Wskazał iż, od kilku lat, pomimo skojarzonej (5-lekowej) terapii hipotensyjnej u ubezpieczonej mamy do czynienia ze skrajnie niezadawalającym profilem RR, co m.in. dokumentuje wykaz kilkudziesięciu autokontrolnych pomiarów ciśnienia z ostatnich 2 miesięcy dołączony do akt sprawy. Podał, iż niezadawalający profil RR prezentują również liczne kontrole ciśnienia tętniczego wykonywane na różnych etapach postępowania orzeczniczego ZUS oraz podczas badania sądowo-lekarskiego. Zdaniem biegłego, w ocenie globalnego ryzyka incydentu kardiologicznego należy również uwzględnić fakt współobecności otyłości brzusznej (BMI ok.33) oraz hipercholesterolemię, co oznacza, iż potencjalna możliwość wygenerowania ostrego zdarzenia sercowo-naczyniowego jest osobniczo istotnie podwyższone.

Opinia sporządzona przez biegłego kardiologa w niniejszej sprawie jest wnikliwa i wyczerpująca, logiczna i spójna, a wnioski w niej zawarte prawidłowo uzasadnione. Została ona wydana przez lekarza specjalistę o specjalności adekwatnej do rodzaju schorzeń rozpoznanych u ubezpieczonej, o uznanym autorytecie i dużym doświadczeniu zawodowym, także klinicystycznym oraz długoletniej praktyce w charakterze biegłego sądowego. Opinia została wydana po uprzednio przeprowadzonym badaniu podmiotowym i przedmiotowym ubezpieczonej oraz wnikliwym zapoznaniu się ze zgromadzoną dokumentacją medyczną i , w ocenie Sądu, przekonuje o okresowej częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonej.

Zważyć należy, iż ubezpieczona jest pracownikiem fizycznym, zatem opisywane przez biegłego kardiologa schorzenia, istotnie ograniczają zdolność do wykonywania tego rodzaju pracy.

Z opinią biegłego kardiologa nie zgodził się pozwany, wskazując m.in., iż ubezpieczona leczona jest na nadciśnienie tętnicze od wielu lat, ma okresowo źle kontrolowane ciśnienie i to ciśnienie tętnicze nie było podstawą orzekania długotrwałej niezdolności do pracy. Pozwany wskazał, iż okresowe zwyżki ciśnień tętniczych leczy się w ramach krótkotrwałej niezdolności do pracy. Podał, iż aktualnie ani lekarz orzecznik, ani Komisja Lekarska ZUS, ani też biegły sądowy kardiolog nie stwierdzili cech niewydolności krążenia, czy niewydolności serca ( k. 70 ) .

Sąd stwierdził, iż zarzuty pozwanego pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia i stanowią w istocie polemikę z ustaleniami biegłego sądowego z zakresu kardiologii. Podkreślić należy, iż biegły kardiolog wyjaśnił m.in., iż badanie dna oka ze stycznia 2013 r. wskazuje na istnienie istotnych zmian retinopatycznych z objawem Gunna (+++). Podał, iż biorąc pod uwagę fakt, iż jednocześnie ubezpieczona otrzymuje skojarzenie leków hipotensyjnych z 5 różnych grup terapeutycznych, można w ocenie klinicznej mówić o okresie zaawansowania schorzenia co najmniej II/III stopnia ESH oraz nadciśnieniu z cechami oporności na leczenie.

W ocenie Sądu, dodatkowe wyjaśnienia biegłego kardiologa wyrażone w opinii uzupełniającej k. 73 przekonały także pozwanego, bowiem po doręczeniu mu powyższej opinii pozwany nie zgłosił już dalszych zastrzeżeń, ani nie podtrzymał dotychczasowych zarzutów.

Sąd stwierdził również, że opinie biegłych lekarzy ortopedy, internisty i pulmonologa są wyczerpujące. Jednakże, w ocenie Sądu, brak schorzeń rozpoznanych przez tych biegłych uzasadniających przyjęcie niezdolności do pracy ubezpieczonej z powodu schorzeń przez nich rozpoznanych nie wyklucza uznania jej za częściowo niezdolną do pracy z powodu schorzeń kardiologicznych, zgodnie z opinią biegłego kardiologa.

Rozpoznając odwołanie ubezpieczonej, Sąd miał również na uwadze stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 24 sierpnia 2010 roku, w sprawie I UK 64/10, pub. Lex nr 653663, iż przy ocenie niezdolności do pracy w myśl art. 12 ustawy emerytalnej, o tej niezdolności nie przesądza wyłącznie ocena medyczna stwierdzająca występowanie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka, tylko decydujące znaczenie ma ocena prawna dokonana w oparciu o okoliczności natury medycznej i okoliczności innej natury, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 12 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zw. z art. 278 § 1 k.p.c.).

Sąd, podzielając powyższy pogląd Sądu Najwyższego, uznał, że dla oceny istnienia zdolności ubezpieczonej do pracy należy wziąć pod uwagę jej wykształcenie i dotychczas wykonywaną pracę. Okoliczność istnienia pewnych schorzeń nie oznacza bowiem automatycznie, iż ubezpieczona pozbawiona jest możliwości zarobkowania. Tym samym, mając na uwadze opinię biegłego sądowego neurologa, Sąd uznał, iż ubezpieczona jest niezdolna do wykonywania pracy zgodnie ze swoim wykształceniem lub posiadanymi kwalifikacjami – sprzątaczki, opiekunki.

Reasumując Sąd doszedł do przekonania, że ubezpieczona jest nadal częściowo niezdolna do pracy w okresie od 1 lutego 2013 roku do 31 grudnia 2014 roku.

W konkluzji z przytoczonych wyżej względów Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zw. z cytowanymi wyżej przepisami, orzekł jak w sentencji.

SSA w SO H. Witkowska – Zalewska