Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 1255/22

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2022 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia M. P. podlegającego ubezpieczeniom jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność będąca wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi:

okres

ubezpieczenia emerytalne i rentowe

ubezpieczenie

chorobowe

ubezpieczenie

wypadkowe

ubezpieczenie

zdrowotne

2006-12

0,00

0,00

0,00

1 970,65

2007-01

0,00

0,00

0,00

1 970,65

2007-02

0,00

0,00

0,00

1 970,65

2007-03

0,00

0,00

0,00

2 116,88

2007-04

0,00

0,00

0,00

2 116,88

2007-05

0,00

0,00

0,00

2 116,88

2007-06

0,00

0,00

0,00

2 053,34

2007-07

0,00

0,00

0,00

2 053,34

2007-08

0,00

0,00

0,00

2 053,34

2007-09

0,00

0,00

0,00

2 109,46

2007-10

0,00

0,00

0,00

2 109,46

2007-11

0,00

0,00

0,00

2 109,46

2007-12

0,00

0,00

0,00

2 168,30

2008-01

0,00

0,00

0,00

2 168,30

2008-02

0,00

0,00

0,00

2 168,30

2008-03

0,00

0,00

0,00

2 328,80

2008-04

0,00

0,00

0,00

2 328,80

2008-05

0,00

0,00

0,00

2 328,80

2008-06

0,00

0,00

0,00

2 287,40

2008-07

0,00

0,00

0,00

2 287,40

2008-08

0,00

0,00

0,00

2 287,40

2008-09

0,00

0,00

0,00

2 364,27

2008-10

0,00

0,00

0,00

2 364,27

2008-11

0,00

0,00

0,00

2 364,27

2008-12

0,00

0,00

0,00

2 392,76

2009-01

0,00

0,00

0,00

2 392,76

2009-02

0,00

0,00

0,00

2 392,76

2009-03

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-04

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-05

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-06

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-07

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-08

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-09

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-10

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-11

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2009-12

0,00

0,00

0,00

2 491,57

2010-01

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-02

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-03

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-04

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-05

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-06

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-07

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-08

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-09

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-10

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-11

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2010-12

0,00

0,00

0,00

2 592,46

2011-01

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-02

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-03

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-04

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-05

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-06

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-07

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-08

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-09

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-10

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-11

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2011-12

0,00

0,00

0,00

2 704,31

2012-01

0,00

0,00

0,00

2 828,31

2012-02

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-03

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-04

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-05

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-06

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-07

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-08

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-09

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-10

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-11

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2012-12

0,00

0,00

0,00

5 656,62

2013-01

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-02

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-03

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-04

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-05

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-06

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-07

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-08

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-09

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-10

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-11

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2013-12

0,00

0,00

0,00

5 816,26

2014-01

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-02

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-03

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-04

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-05

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-06

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-07

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-08

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-09

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-10

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-11

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2014-12

0,00

0,00

0,00

6 008,96

2015-01

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-02

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-03

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-04

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-05

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-06

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-07

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-08

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-09

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-10

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-11

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2015-12

0,00

0,00

0,00

6 209,14

2016-01

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-02

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-03

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-04

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-05

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-06

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-07

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-08

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-09

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-10

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-11

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2016-12

0,00

0,00

0,00

6 421,20

2017-01

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-02

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-03

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-04

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-05

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-06

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-07

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-08

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-09

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-10

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-11

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2017-12

0,00

0,00

0,00

6 606,26

2018-01

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-02

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-03

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-04

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-05

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-06

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-07

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-08

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-09

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-10

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-11

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2018-12

0,00

0,00

0,00

7 109,86

2019-01

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-02

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-03

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-04

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-05

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-06

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-07

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-08

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-09

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-10

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-11

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2019-12

0,00

0,00

0,00

7 607,12

2020-01

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-02

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-03

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-04

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-05

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-06

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-07

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-08

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-09

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-10

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-11

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2020-12

0,00

0,00

0,00

8 052,02

2021-01

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-02

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-03

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-04

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-05

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-06

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-07

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-08

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-09

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-10

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-11

0,00

0,00

0,00

8 484,76

2021-12

0,00

0,00

0,00

8 484,76

W uzasadnieniu ZUS wskazał, że pomimo posiadania przez M. P. 990 udziałów w spółce (...) SP. Z O.O. jest on traktowany w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jak jednoosobowy wspólnik sp. z o.o., ponieważ drugi wspólnik w okresie od 28.12.2006 r. do 1.02.2012 r. posiadający 1% udziałów w spółce, a od 2.02.2012 r. 0,33% udziałów w spółce ma charakter "iluzoryczny". W ocenie ZUS, spółkę (...) Sp. z o.o. należy traktować jak spółkę jednoosobową. Od 28.12.2006 r. ubezpieczony winien zgłosić się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu posiadania statusu wspólnika spółki z o.o. (...). z o.o.

(decyzja w aktach ZUS załączonych do sprawy)

Odwołanie od w/w decyzji wniósł M. P. zaskarżając ją w całości i zarzucając jej naruszenie:

1. art. 7, art. 75 § 1, art. 77, art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, poprzez nieustalenie istotnych sprawy okoliczności faktycznych i brak przeprowadzenia dowodów, podczas gdy obowiązek spoczywa z mocy ww. przepisów na prowadzącym postępowanie organie rentowym;

2. art. 28 § 2 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, cyt.: „2. Należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne ulegają przedawnieniu z upływem 5 lat, licząc od dnia, w którym składka stała wymagalna.” - zatem wszystkie składki na ubezpieczenie zdrowotne za lata 2006-2016 uległy przedawnieniu, a więc organ rentowy nie ma już prawa żądać ich zapłaty;

3. art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy w związku z art. 9 ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społeczny) ponieważ w całym spornym okresie wnioskodawca miał status pracownika pełnym wymiarze czasu pracy, za którego (...) sp. z o.o. opłaciła wszystkie należne składki na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;

4 art. 3 i art. 41 ustawy z dnia 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego poprzez działanie w tej sprawie organu rentowego niezgodnie z dobrymi obyczajami oraz nadużycie prawa procesowego wskutek wydania decyzji sprzecznej z prawem, dotyczącej lat 2006-2021, wszczynającej postępowanie, dla którego ustanowiono przepisy o sądowym postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych określonych w Dziale III, Rozdział 3 k.p.c.

W uzasadnieniu wskazano, że od samego początku istnienia spółki (...) wnioskodawca uzgodnił z E. P. (drugim wspólnikiem) podział wszelkich uprawnień kompetencji oraz odpowiedzialności w kwestiach prowadzenia wszelkich spraw spółki i z tego właśnie powodu, tzw. mniejszościowy wspólnik – E. P. uzyskała stosowną uchwałą zarządu, a następnie wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego status prokurenta samoistnego, a także Dyrektora Finansowego. W KRS dotyczącym (...) Sp. z o.o. wskazano, że do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych spółki upoważniony jest Prezes Zarządu lub Prokurent samodzielnie – a to oznacza, że kompetencje wnioskodawcy jako wspólnika, co do zasady zostały zrównane z kompetencjami prokurenta samoistnego E. P.. Zdaniem skarżącego, decyzja organu rentowego jest całkowicie bezzasadna. E. P. jako wspólnika (...) Sp. z o.o. nie sposób uznać za wspólnika iluzorycznego bowiem jest ona wspólnikiem bardzo aktywnym i w pełni zaangażowanym w prowadzenie wszystkich istotnych spraw spółki.

Wobec powyższego skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji ZUS i ustalenie, że nie jest zobowiązany do zapłaty składek na ubezpieczenie zdrowotne za lata 2006-2021 z tytułu posiadania statusu jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

(odwołanie – k. 3-6)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów postepowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. ZUS odnosząc się do interpretacji art. 8 ust 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zaprezentowanej przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 3 lipca 2019 roku, sygn. akt II UK 24/18 wskazał, że w jej świetle przy stwierdzeniu że 1 % i obecnie 0,33 % udział wspólnika E. P. był iluzoryczny można uznać, że 99,7 % udział w spółce (...) czyni z niego wspólnika jednoosobowej spółki z o.o. dla celów ubezpieczeniowych.

(odpowiedź na odwołanie – k. 127-128)

Na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku wnioskodawca poparł odwołanie, zaś pełnomocnik ZUS wniósł o jego oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(końcowe stanowiska stron – rozprawa z dnia 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):33:52 – 00:34:11 – płyta CD – k. 159)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. P. jest byłym mężem E. P..

(okoliczność bezsporna)

Początkowo spółka (...) Sp. z o.o. w zakresie przedmiotu swojej działalności zajmowała się sprzedażą warzyw i owoców, potem zaczęła świadczyć usługi informatyczne, programistyczne, księgowe.

(zeznania świadka E. P. na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):02:55 – 00:27:37 – płyta CD – k. 159)

M. P. jest założycielem i od dnia 28.10.1997 r. pełni funkcję Prezesa Zarządu (...) Sp. z o.o.

(kopia protokołu z Walnego Zgromadzenia Wspólników z 28.10.1997 r., kopia notarialnie poświadczonego podpisu Prezesa Zarządu, kopia wypisu z (...) z dnia 12.10.1998 r. w aktach ZUS załączonych do sprawy, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):27:58 – 00:33:52 – płyta CD – k. 159 w związku z rozprawą z dnia 7 grudnia 2022 roku e-protokół (...):01:30 – 00:25:19 – płyta CD – k. 145)

W okresie od dnia 28.12.2006 r. do 1.02.2012 r. wnioskodawca był (...) Sp. z o.o. posiadającym 990 udziałów o łącznej wartości 49500,00 zł, które nabył od Agencji (...) Sp. z o.o. Pozostałych 10 udziałów z 1000 nabyła E. P.. Od 2.02.2012 r. skarżący był wspólnikiem wskazanej spółki posiadającym 2990 udziałów o łącznej wartości 149500,00 zł. Cały kapitał zakładowy spółki w okresie do 1.02.2012 r. – stanowił kwotę 50000,00 zł, a od 2.02.2012 r. – 150000,00 zł. W okresie od dnia 28.12.2006 r. do 1.02.2012 r. E. P. posiadała 1 % udziałów w spółce, a od 2.02.2012 r. – 0,33 % udziałów. Od 2.02.2012 r. wnioskodawca jest także (...) Sp. z o.o. posiadającym 100 udziałów o łącznej wartości 5000,00 zł.

(kopia umowy kupna – sprzedaży udziałów, kopia umowy sprzedaży udziałów ,wypisy z KRS w aktach ZUS załączonych do sprawy, kopia umowy kupna – sprzedaży udziałów – k. 152, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):27:58 – 00:33:52 – płyta CD – k. 159 w związku z rozprawą z dnia 7 grudnia 2022 roku e-protokół (...):01:30 – 00:25:19 – płyta CD – k. 145, zeznania świadka E. P. na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):02:55 – 00:27:37 – płyta CD – k. 159)

Zwiększenie kapitału zakładowego spółki (...) powiązane było z wygraniem kilku przetargów i konkursów organizowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, w tym podjęciem starań w zakresie pozyskania dotacji unijnych, co przekładało się na spełnienie wymogów i uzyskanie stosownego zabezpieczenia w zakresie prawa bankowego i w konsekwencji spowodowało zmianę wskaźnika udziałów poszczególnych wspólników (udział wnioskodawcy jako wspólnika automatycznie uległ zwiększeniu). Natomiast, jeżeli chodzi o kwestie dotyczące decyzyjności w spółce – nic nie uległo zmianie. W tamtym czasie (2012 r.) pomiędzy byłymi małżonkami panował małżeński ustrój majątkowy w postaci rozdzielności majątkowej.

(zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):27:58 – 00:33:52 – płyta CD – k. 159 w związku z rozprawą z dnia 7 grudnia 2022 roku e-protokół (...):01:30 – 00:25:19 – płyta CD – k. 145, zeznania świadka E. P. na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):02:55 – 00:27:37 – płyta CD – k. 159)

Wnioskodawcę od dnia 1 września 2006 roku wiąże ze spółką (...) Sp. z o.o. stosunek pracy – umowa o pracę na czas nieokreślony na stanowisku programisty. Zakres jego obowiązków na wskazanym stanowisku pracy obejmował realizację prac programistycznych, w tym w szczególności: tworzenie programów/ mechanizmów i aplikacji przy użyciu specjalistycznego języka programowania, rozwijanie mechanizmów i funkcjonalności zgodnie z założeniami i wytycznymi, wyszukiwanie i usuwanie błędów powstałych w trakcie pisania kodu, testowanie oprogramowania, wdrażanie, dokumentowanie wykonywanych prac, uczestnictwo w spotkaniach i konsultacjach dotyczących realizacji projektu (via S.).

(umowa o pracę, zakres obowiązków w aktach ZUS załączonych do sprawy)

Wnioskodawca i E. P. wspólnie podejmują decyzje w sprawach strategicznych spółki, uczestniczą w zgromadzeniach wspólników, zatwierdzają bilanse.

(zeznania świadka E. P. na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):02:55 – 00:27:37 – płyta CD – k. 159)

Przedmiotowa spółka zawarła z E. P. umowę o pracę na czas nieokreślony, na mocy której została zatrudniona na stanowisku Dyrektora ds. finansowych.

(umowa o pracę – k. 150)

Do obowiązków E. P. na stanowisku Dyrektora ds. finansowych należała:

Organizacja, monitorowanie i nadzór nad wszystkimi księgowymi aspektami działalności Spółki,

Dostosowanie systemu księgowego Spółki do jej potrzeb oraz nadzór nad jego aktualizacją zgodną z bieżącymi wymogami podatkowymi,

Opracowywanie i modyfikowanie planu kont oraz polityki rachunkowości Spółki,

Kontrolowanie, dekretowanie i wprowadzanie danych do systemu księgowego,

Sporządzanie i wysyłanie deklaracji podatkowych i ZUS,

Sporządzanie list płac oraz prowadzenie spraw kadrowych Spółki,

Nadzorowanie płatności wobec pracowników, instytucji finansowych, urzędów, dostawców i odbiorców usług świadczonych przez Spółkę,

Analiza i ocena aktualnych wyników finansowych Spółki w porównaniu do zamierzonych celów, analiza sprzedaży oraz kosztów ponoszonych przez Spółkę,

Sporządzanie sprawozdań finansowych oraz nadzór nad ich terminowym złożeniem do właściwych instytucji,

Dostarczanie Zarządowi informacji o stanie finansowym Spółki, aktualnych problemach związanych z płynnością oraz pomoc w analizie i planowaniu kosztów oraz długoterminowych inwestycji.

(zakres obowiązków – k. 151, zeznania świadka E. P. na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):02:55 – 00:27:37 – płyta CD – k. 159)

W dniu 30.06.2008 r. Zarząd (...) Sp. z o.o. powołał na prokurenta samoistnego E. P., co zostało potwierdzone postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi- Śródmieścia w Łodzi z dnia 30.12.2008 r.

(protokół z posiedzenia Zarządu (...) SP. Z O.O., postanowienie sądu w aktach ZUS załączonych do sprawy, zeznania świadka E. P. na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):02:55 – 00:27:37 – płyta CD – k. 159)

W przedmiotowej spółce wnioskodawca zajmował się sprzedażą produktów informatycznych i ich wytwarzaniem, a wspólnik E. P. – kwestiami związanymi z administracją i finansami spółki. Zespół (...) podlegał E. P. jako Prokurentowi/ Dyrektorowi Finansowemu.

(schemat – struktura organizacyjna – k. 154, zeznania wnioskodawcy na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):27:58 – 00:33:52 – płyta CD – k. 159 w związku z rozprawą z dnia 7 grudnia 2022 roku e-protokół (...):01:30 – 00:25:19 – płyta CD – k. 145)

E. P. nadzorowała kwestie związane z najmami. Zawierała umowy leasingowe, zajmowała się sprawami związanymi z organizacją imprez okolicznościowych, obsługą kart M..

(zeznania świadka E. P. na rozprawie w dniu 22 lutego 2023 roku e-protokół (...):02:55 – 00:27:37 – płyta CD – k. 159)

Podpis E. P. jako prokurenta (...) Sp. z o.o. swidnieje na następujących dokumentach:

- na informacjach pokontrolnych sporządzonych przez Centrum (...) z lat 2016 - 2019 dotyczących udzielenia pomocy publicznej (...) spółce z o.o.;

- na oświadczeniu odbiorcy końcowego energii elektrycznej złożonym w (...) S.A. Oddział w Ł. w dniu 26.07.2019 r.;

- na aneksie do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych z dnia 23.10.2013 r.,

- na umowie o świadczenie przez (...) S.A. usługi (...) z dnia 12.02.2018 roku;

- na aneksach do umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartych z (...) S.A.;

- na umowach o świadczenie usług telekomunikacyjnych przez (...) S A;

- na piśmie z dnia 23.06.2016 r. o potwierdzeniu numeru rachunku bankowego, skierowane do Gminy M. G.;

- na deklaracjach DO oraz DO-2 o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami z dni 14.10.2013 r. i 13.08.2014 r.;

- na aneksie nr (...) z dnia 25.09.2019 r. o wyrażenie zgody na podnajem zawartym z (...) sp. z o.o.;

- na umowie z dnia 22.11.2019 r. dotyczącej zorganizowania imprezy wigilijnej;

- na porozumieniu dotyczącym najmu z dnia 25.09.2019 r.;

- na porozumieniu z dnia 30.09.2020 r. w sprawie przesyłania e-faktur;

- na wniosku z dnia 5.05.2021 r skierowanym do Urzędu Patentowego RP o przywrócenie terminu na wniesienie opłaty za ochronę znaku towarowego;

- na porozumieniu o prowadzeniu studenckich praktyk zawodowych kierunków ciągłych na wrzesień 2014 r., zawartym z Uniwersytetem (...);

- na umowie z dnia 2.01.2017 r. o powierzeniu samochodu służbowego pracownikowi D. S.;

- na piśmie z dnia 16.03.2018 r. skierowanym do (...) C. W.;

- na umowach rachunku bankowego i wybranych usług z dni 22.11.2010 r. i 16.12.2010 r., zawartych z Bankiem (...) S.A.;

- na umowie leasingu operacyjnego niekonsumenckiego z dn. 26.09.2017 r. oraz wniosku o rejestrację pojazdu, skierowanego do (...) Wydz. Praw Jazdy i Rejestracji (...);

- na protokole kontroli przeprowadzonej przez ZUS w spółce (...) z dnia 26.01.2016 r.;

- na umowach o prowadzenie dokumentacji podatkowej z dnia: 3.02.2016 r., 16.09.2015 r., 31.03.2014 r., 23.09.2013 r., 28.06.2010 r., 30.09.2009 r., 07.03.2022 r., 10.08.2021 r., 7.02.2019 r., 22.11.2018 r.,

- na umowie o prowadzeniu ewidencji przychodów i kosztów z dn. 02.04.2012 r.

- na umowie o prowadzenie księgi handlowej.

(informacje pokontrolne – k. 7-20, oświadczenie – k. 21, aneks – k. 22, umowa – k. 24-27, aneksy – k. 30-42, umowy – k. 43-66, pismo – k. 67, deklaracje – k. 68-73, aneks – k. 74, porozumienie – k. 75, k. 77, k. 79, umowa – k. 76, wniosek – k. 78, umowa powierzenia samochodu – k. 81, pismo – k. 82, umowy rachunku bankowego – k. 83-88, umowa leasingu – k. 89-91, protokół kontroli – k. 92-95, umowy o prowadzenie dokumentacji podatkowej – k. 96-104, k. 107-109, k. 112-121, umowa o prowadzeniu ewidencji przychodów i kosztów- k. 105-106, umowa o prowadzenie księgi handlowej – k. 122-126)

(...) S.A. z dnia 11.07.2017 r. zostało skierowane do prokurenta E. P..

(pismo – k. 80)

Odtworzone powyżej okoliczności faktyczne Sąd oparł na powołanych dokumentach, których autentyczności nie była kwestionowana przez strony, a i Sąd nie znalazł powodów by czynić to z urzędu.

Sąd oparł się także na zeznaniach wnioskodawcy i świadka E. P., których wartości dowodowej pozwany w toku postępowania nie podważał. Zeznania te razem z dostępną dokumentacją dotyczącą przedmiotowej Spółki tworzą spójną, logiczną całość, wobec czego Sąd uznał je za wiarygodne. Zakres faktycznych czynności wspólnika E. P. wynikał nie tylko z zeznań świadka oraz skarżącego, ale również z przedłożonej dokumentacji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne i skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zgłoszonego przez wnioskodawcę w odwołaniu zarzutu przedawnienia składek na ubezpieczenie zdrowotne za lata 2006-2016 należy wskazać, że okoliczność ta nie ma wpływu na rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, bowiem zaskarżona decyzja ZUS nie dotyczy kwestii wysokości zadłużenia z tytułu składek, ale w istocie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne wnioskodawcy za okres 12.2006 r. do
12.2021 r. Fakt podlegania ubezpieczeniom społecznym oraz wysokość podstawy wymiaru składek ZUS może ustalić w każdym czasie. Nie ma tu zastosowania przepis o przedawnieniu, co oznacza że taki zarzut skarżący mógłby w toku postępowania podnieść, ale tylko wówczas gdyby przedmiotem postepowania była decyzja określająca wysokość zaległych składek. Taki kierunek interpretacyjny pokrywa się ze stanowiskiem podanym w wyroku Sądu Najwyższego z 14 lutego 2017 r. (II UK 708/15). SN podkreślił wówczas, że przedawnia się jedynie obowiązek składkowy. Przedawnieniu nie ulega natomiast stwierdzenie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, bo nie przewidują tego żadne przepisy z dziedziny ubezpieczeń społecznych. Zarzut przedawnienia mógłby zostać podniesiony dopiero wobec decyzji ZUS określającej wysokość zaległych składek za sporny okres.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 24 ust. 4 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.) należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne, z zastrzeżeniem ust. 5-6.

Jednakże, co słusznie podnosi organ rentowy przepis art. 83 ust. 1 ustawy o s.u.s. w żaden sposób nie nakłada ograniczeń czasowych do wydania przez organ rentowy deklaratoryjnej decyzji stwierdzającej istnienie (nieistnienie) obowiązku ubezpieczeń społecznych, czy decyzji ustalającej podstawę wymiaru składek - dotyczy to też składki na ubezpieczenie zdrowotne. Takich granic czasowych, poza którymi organowi rentowemu nie wolno byłoby już rozstrzygać o podleganiu (niepodleganiu) ubezpieczeniom społecznym/ ustalającym podstawę wymiaru składek, nie narzucają również inne przepisy ustawy o s.u.s., w szczególności jej art. 38.

W oparciu o rezultaty wykładni językowej art. 83 ust. 1 oraz po dokonaniu całościowej analizy poszczególnych unormowań zawartych w rozdziałach 2-4 ustawy o s.u.s. (zatytułowanych kolejno "Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym", "Zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne" i "Zgłoszenia do ubezpieczenia, prowadzenie kont i rejestrów oraz zasady rozliczania składek i zasiłków") można zatem uznać, że organ rentowy dysponuje nieograniczonym w czasie uprawnieniem do wydawania deklaratoryjnej decyzji stwierdzającej istnienie (nieistnienie) obowiązku ubezpieczeń społecznych/ ustalającej podstawę wymiaru składek.

Z tego wynika zaś, że taka możliwość (uprawnienie) rozciąga się również na sytuację, w której organ rentowy orzeka o podleganiu ubezpieczeniom społecznym/ ustaleniu podstawy wymiaru w okresach wstecznych, w odniesieniu do których składki powinny być, a nie zostały uiszczone, a nadto w dacie wydawania decyzji o podleganiu ubezpieczeniom społecznym były już przedawnione (a więc, gdy zobowiązanie składkowe wygasło) /por. uchwała SN z 9.06.2016 III UZP 8/16/.

W wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 17 lipca 2013 r. III AUa 1688/12 (Legalis Numer 740789) wskazano, iż art. 24 ust. 4 ustawy, jako przepis regulujący kwestie przedawnienia należności z tytułu składek nie odnosi się w żadnej mierze do przepisów regulujących zasady ustalania podstawy wymiaru składek. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w ramach uprawnień wynikających z art. 83 ust. 1 ustawy może wydać decyzję ustalającą prawidłowe podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w każdym czasie. Prawo do wydania takiej decyzji nie ulega przedawnieniu. Przedawnieniu, o którym mowa w art. 24 ust. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podlegają jedynie należności z tytułu składek. Stąd też zarzut przedawnienia może być brany pod uwagę tylko w sprawach z odwołań od decyzji wymierzających wysokość składek, w tym ustalających wysokość zaległości w opłacaniu składek i zobowiązujących do ich zapłacenia.

W konsekwencji podniesiony w sprawie zarzut przedawnienia z uwagi na to, iż przedmiotem rozpatrywanego sporu nie była decyzja wymiarowa określająca wysokość zadłużenia z tego tytułu - jest bezskuteczny i nie może prowadzić do spodziewanych przez wnioskodawcę skutków procesowych.

Przechodząc do merytorycznej oceny zasadności odwołania wskazać należy, że w ocenie ZUS pomimo posiadania przez M. P. 990 udziałów w spółce (...) Sp. z o.o. jest on traktowany w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jak jednoosobowy wspólnik sp. z o.o., ponieważ drugi wspólnik w okresie od 28.12.2006 r. do 1.02.2012 r. posiadający 1% udziałów w spółce, a od 2.02.2012 r. 0,33% udziałów w spółce ma charakter "iluzoryczny". Zdaniem ZUS przekazanie drugiemu udziałowcowi najpierw od 28.12.2006 r. do 1.02.2012 r. - 1 % udziałów w spółce, a od 2.02.2012 r. 0,33% udziałów w spółce miało jedynie na celu upozorowanie spółki (...) Sp. z o.o. na spółkę wieloosobową, a w rzeczywistości wspólnik mniejszościowy był wspólnikiem iluzorycznym.

W myśl art.6 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi. Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 12 ust. 1 ustawy) .

W myśl art. 8 ust. 6 pkt 1 i 4 powołanej ustawy, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in.: osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych oraz wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

Okres podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom określa przepis art. 13 pkt 4 cytowanej ustawy, zgodnie z którym osoby prowadzące pozarolniczą działalność obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają w okresie od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców.

Z kolei zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby będące pracownikami spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy pod warunkiem, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu zatrudnienia w przeliczeniu na okres miesiąca wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę obowiązujące w danym okresie.

Każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych, w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 10, z zastrzeżeniem ust. 2, należy do tych osób (art. 36 ust. 1, ust. 3, ust. 4 powołanej ustawy).

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 5 i 5a, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego w trybie art. 19 ust. 10 na dany rok kalendarzowy. Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia danego roku. ( art. 18 ust. 8)

Natomiast podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe w/w osób, w myśl art. 20 ust. 1 wskazanej ustawy, stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenie rentowe, z zastrzeżeniem ust.2.

Na podstawie zaś art. 66 ust. 1 pkt. 1c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U.2022.0.2561) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego. Przy tym na podstawie art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach, użyte w ustawie o świadczeniach określenie osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, oznacza osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. W konsekwencji, art. 5 pkt 21 ustawy o świadczeniach wyraźnie odsyła do ustawy systemowej w zakresie pojęcia osoby prowadzącej działalność pozarolniczą, które precyzuje – jako przepis szczególny – art. 8 ust. 6 ustawy systemowej. Przepis art. 8 ust. 6 ustawy systemowej definiuje osobę prowadzącą pozarolniczą działalność w zakresie zarówno ubezpieczeń społecznych, jak i ubezpieczenia zdrowotnego, co wyraźnie wynika z jego treści. Jako dwie odrębne podstawy uznania danej osoby za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: w pkt 1) osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych oraz w pkt 4) m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W konsekwencji wspólnicy spółki jawnej, a także komandytowej, partnerskiej i wspólnicy jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością stosownie do treści art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego jako osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które prowadzą działalność pozarolniczą.

Zgodnie z art. 81 ust. 2 w/w ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt. 1 litera "c" stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego włącznie z wypłatami z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

Zgodnie z art. 82 ust. 3 i 4 w/w ustawy, jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednego z rodzajów działalności określonych w ust. 5, składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana odrębnie od każdego rodzaju działalności, z zastrzeżeniem ust. 4. Jeżeli ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności, o której mowa w ust. 5 pkt 1-5, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest odrębnie od każdej prowadzonej spółki.

Składka w nowej wysokości obowiązuje od dnia 1 stycznia do 31 grudnia danego roku, jest miesięczna i niepodzielna. Oznacza to, że również w sytuacji, gdy ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu przez część miesiąca, składka jest opłacona od podstawy wymiaru w pełnej wysokości.

Zgodnie z art.79, 79a, 81 ust.2, 2b-2h, 2j-21, 2n-2o, 2z,za,zb 2y, 8 pkt. 1 la, art. 82 ust. 2c-2h ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz na podstawie ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 2105) od 1 stycznia 2022 r. składka na ubezpieczenie zdrowotna jest uzależniona od formy opodatkowania i ewentualnie od dochodu osiągniętego z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie ze zmienionymi przepisami prawa płatnik składek zobowiązany jest przekazywać dokumenty rozliczeniowe do ZUS za każdy miesiąc, w którym ma obowiązek opłacać składki.

Sąd nie podzielił oceny pozwanego organu rentowego co do uznania mniejszościowego wspólnika za wspólnika iluzorycznego w okresie od 28.12.2006 r. w realiach badanej sprawy.

W szczególności Sąd Okręgowy zgadza się z trafnym poglądem Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z 15.09.2021 r., I USKP 44/21, OSNP 2022, nr 9, poz. 91, w którym stwierdzono, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega tylko jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a nie wspólnik większościowy, choćby "prawie" lub "niemal" jedyny (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm. w związku z art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h.).

Jednocześnie Sąd Okręgowy zgadza się ze stanowiskiem SN wyrażonym również we wskazanym wyżej wyroku, że w sprawie dotyczącej podlegania przez jedynego wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ubezpieczeniom społecznym spółka ta nie ma statusu zainteresowanego w rozumieniu art. 477(11) § 1 i 2 k.p.c., ponieważ rozstrzygnięcie takiej sprawy w żaden sposób nie wpływa na prawa i obowiązki spółki, w szczególności nie powoduje, po stronie spółki, jakiegokolwiek obowiązku zapłaty należności z tytułu składek w związku z wydaną decyzją. Przyjęcie, że odwołujący się jest faktycznie wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadziłoby do uznania, że to on - a nie spółka - jest płatnikiem składek na swoje ubezpieczenia społeczne (art. 4 pkt 2 lit. d u.s.u.s.) i ubezpieczenie zdrowotne.

Jak słusznie wskazał SN w cytowanym wyroku, po zmianach legislacyjnych wprowadzonych ustawą z 18 grudnia 2002 r. nie może budzić wątpliwości, że jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sensu stricto) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 u.s.u.s.).

W orzecznictwie przyjmuje się, że wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością objęty jest obowiązkiem ubezpieczenia bez względu na prowadzenie działalności gospodarczej, ponieważ obowiązek ubezpieczenia wspólnika tej spółki kapitałowej powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, nie zaś z prowadzeniem działalności gospodarczej czy też faktycznym działaniem w imieniu spółki. O ile podleganie ubezpieczeniom społecznym osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą wiąże się nierozerwalnie z faktycznym jej prowadzeniem, o tyle posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, już od momentu jego wpisu jako wspólnika do KRS, rodzi obowiązek ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego.

Natomiast okoliczność, że osoba taka nie uzyskiwała żadnych przychodów w związku z byciem wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, może zostać wzięta pod uwagę przez organ rentowy jedynie w postępowaniu dotyczącym naliczenia i pobrania składek. Podleganie obowiązkowi ubezpieczenia jest bowiem odrębną kwestią od tego, czy dana osoba z tego tytułu jest obowiązana opłacać składkę na owe ubezpieczenia.

W odniesieniu do wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością w wyroku Sądu Najwyższego z 3 lutego 2011 r., II UK 271/10 (LEX nr 817528) wyrażono pogląd, że obowiązek ubezpieczenia wspólnika powiązany jest jedynie z posiadaniem przez niego takiego statusu prawnego, a nie z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Analogicznie Sąd Najwyższy wypowiedział się w wyrokach: z 11 września 2013 r., II UK 36/13 (LEX nr 1391783); z 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11 (OSNP 2012 nr 17-18, poz. 225); z 9 czerwca 2010 r., II UK 33/10 (LEX nr 598436) i z 12 lipca 2017 r., II UK 295/16 (LEX nr 2347776), stwierdzając, że jedyny wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym na podstawie tytułu określonego w art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej.

Z treści w/w przepisu wynika, że samo posiadanie statusu wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje o podleganiu przez niego ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej).

W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażane jest też od dawna stanowisko, że umowa spółki zawarta dla pozoru z udziałem figurantów powinna być uznana za nieważną jako czynność prawna mająca na celu obejście przepisów ustawy. Tym samym spółka powstała na podstawie takiej umowy (tzw. pozorna spółka jednoosobowa), mimo jej wpisania do rejestru handlowego, faktycznie i prawnie nie istniała (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z 7 marca 1938 r., II C 2350/37, OSNC 1938 nr 12, poz. 566).

Zgodnie z interpretacją dokonaną przez Sąd Najwyższy w 3 sierpnia 2011 r. (I UK 8/11) w jednakowy sposób oceniana winna być sytuacja jedynego, jak i „niemal jedynego” wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jeśli udział jednego ze wspólników wynosi 99/100, a drugiego 1/100 to udział tego drugiego jest udziałem iluzorycznym. Wspólnik, który posiada 99/100 udziałów jest de facto jedynym wspólnikiem spółki.

Wprawdzie można powiedzieć, że taki rozkład udziałów może powodować, że będzie w takich firmach udziałowiec wiodący i udziałowiec „iluzoryczny”. Jednak zdaniem sądu, wyłącznie liczba posiadanych udziałów, nie przesądza o tym czy dany wspólnik jest wspólnikiem iluzorycznym, ale faktyczny udział w decydowaniu o sprawach spółki, a ponadto cel jaki przyświeca udział obu wspólników w firmie.

W niniejszej sprawie, pozwany nie kwestionował, że wnioskodawcę od dnia 1 września 2006 roku wiąże ze spółką (...) Sp. z o.o. stosunek pracy – umowa o pracę na czas nieokreślony na stanowisku programisty.

Zasadą jest, że wspólnicy sp. z o.o. mają równe prawa i obowiązki, a zakres ich uprawnień w spółce uzależniony jest od liczby (wartości) posiadanych udziałów. Zgodnie z art. 20 k.s.h. wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach zaś art. 17 § 1 k.s.h. wskazuje, że jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce. Dotyczy to podstawowych praw obligacyjnych i organizacyjnych (np. prawo głosu, prawo do dywidendy).

Należy zwrócić uwagę, że podział udziałów stanowi owoc wewnętrznych ustaleń wspólników, często także ich możliwości finansowych decydujących o tym, w jakim stopniu każdy wspólnik jest w stanie zaangażować się kapitałowo. Poza tym pozycję wspólników mogą często determinować ich osobiste uprawnienia (niezależnie posiadanych udziałów).

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h., spółka jednoosobowa to spółka kapitałowa, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza.

W/w definicja powinna być uwzględniona przy dokonywaniu wykładni prawa.

Dla wymagającej rozstrzygnięcia w rozpoznawanej sprawie kwestii podlegania przez odwołującego ubezpieczeniom społecznym istotna jest regulacja z art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej.

Pierwszy z tych przepisów stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

Drugi z kolei przewiduje, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.

Odnośnie do definicji zawartej w art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h. jednoosobowej spółki kapitałowej, Sąd zważył, że w uchwale składu siedmiu sędziów z 1 marca 2007 r., III CZP 94/06 (OSNC 2007 nr 7-8, poz. 95) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, że odstępstwo od jasnego i oczywistego sensu przepisu wyznaczonego jego jednoznacznym brzmieniem mogą uzasadniać tylko szczególnie istotne i doniosłe racje prawne, społeczne, ekonomiczne lub moralne; jeśli takie racje nie zachodzą, należy oprzeć się na wykładni językowej (por. uzasadnienie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z 14 października 2004 r., III CZP 37/04, OSNC 2005, Nr 3, poz. 42, wyrok Sądu Najwyższego z 21 lipca 2004 r., V CK 21/04, OSNC 2005, nr 7-8, poz. 137 oraz uchwała Sądu Najwyższego z 20 lipca 2005 r., IKZP 18/05, OSNKW 2005, Nr 9, poz. 74). Zastosowanie wykładni, w której interpretator odchodzi od sensu językowego przepisu, może być uzasadnione tylko w wyjątkowych okolicznościach, ponieważ adresaci norm prawnych mają prawo polegać na tym, co ustawodawca w przepisie rzeczywiście wyraził, a nie na tym, co chciał uczynić lub co uczyniłby, gdyby znał nowe lub inne okoliczności. Reguły odstępstwa od jasnego i oczywistego sensu językowego wynikającego z brzmienia przepisu wymagają szczególnej ostrożności przy ich stosowaniu i zobowiązują do wskazania ważnych racji mających uzasadniać odstępstwo od wyniku poprawnie przeprowadzonej wykładni językowej. W konsekwencji, odejście od jasnego, jednoznacznego sensu przepisu z naruszeniem wskazanych reguł powoduje dokonanie wykładni prawotwórczej, będącej przykładem wykładni contra legem. Wątpliwości nie upoważniają do odrzucenia wyników wykładni językowej, bowiem na straży jej pierwszeństwa stoi fundamentalny argument odwołujący się do państwa prawa. Obywatele mają bowiem prawo działać w zaufaniu przede wszystkim do tego, co zostało w tekstach prawnych napisane, a nie do tego, co prawodawca zamierzał czy chciał osiągnąć. Z tych względów odrzucenie rezultatu wykładni językowej nie może nastąpić tylko z tego powodu, że interpretator uznaje, iż bardziej celowe i sensowne byłoby inne rozwiązanie danej kwestii, ale dopiero wtedy, gdy zostanie wykazane, iż sens językowy przepisu prowadzi do absurdu, jest ewidentnie sprzeczny z wartościami konstytucyjnymi lub innymi powszechnie akceptowanymi wartościami, dając efekt rażąco niesłuszny, niesprawiedliwy, nieracjonalny lub niweczący ratio legis przepisu, albo w sytuacji oczywistego błędu legislacyjnego.

Z powyższego wynika, że skoro kodeks spółek handlowych nie ogranicza wspólników w rozkładzie akcji w spółce to tego nie powinno czynić orzecznictwo, gdyż brak jest podstaw prawnych dla takich działań. Interpretacja prawa nie może nakładać obowiązków podatkowych na obywatela zwłaszcza gdy przepisy prawa są jednoznacznie rozumiane, także przez społeczeństwo dla którego ustawodawca powinien stanowić prawa.

Kierując się powyższymi rozważaniami Sąd uznał, że jeżeli w spółce jest dwóch wspólników (udziałowców), to spółka nie jest jednoosobowa. Powstaje jednak wówczas kwestia, czy do spółki, która w oczywisty sposób nie jest spółką jednoosobową, można stosować przepis o spółce jednoosobowej i jaka byłaby ratio takiego zabiegu.

W tej kwestii trafne stanowisko zajął SN, który słusznie wskazał w wyroku z 15.09.2021 r., I (...) 44/21, że przyjęcie możliwości wykładni z zastosowaniem rozumowania per analogiam iuris staje się bliskie koncepcji "tworzenia" prawa przez sądy, w celu "uszczelnienia" luk będących wynikiem przyjętej wykładni przepisów prawa, co może prowadzić do naruszenia art. 2 Konstytucji RP, z którego wynika, że w demokratycznym państwie prawnym strona nie może ponosić konsekwencji ewidentnych błędów i zaniedbań prawodawcy, w tym zwłaszcza takich, które powodują lukę w prawie naruszającą podstawowe zasady porządku konstytucyjnego; lukę taką można wypełnić tylko w wyjątkowych przypadkach (por. wyrok NSA z 8 stycznia 2019 r., (...), LEX nr 2630244), oraz art. 10 Konstytucji RP, z którego wynika zasada trójpodziału i równoważenia się władz.

W szczególności Sąd Okręgowy, mając na uwadze argumentację strony pozwanej, pragnie zaznaczyć, że w pełni podziela i traktuje jako własny pogląd SN zawarty w w/w wyroku I (...) 44/21, co do tego, że jeżeli w konkretnym stanie faktycznym nie można przyjąć, że mniejszościowy udziałowiec jest udziałowcem fikcyjnym (figurantem), ponieważ bierze rzeczywisty udział w prowadzeniu spraw spółki (choćby nawet nie był członkiem jej zarządu a na zgromadzeniu wspólników mógłby być przegłosowany w każdej sprawie przez wspólnika większościowego), to nie ma miejsca na stosowanie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej.

W świetle powyższego Sąd Okręgowy w n/n sprawie przeprowadził postępowanie dowodowe, w ramach którego zbadał rolę drugiego mniejszościowego wspólnika Spółki z o.o. od 28.12.2006 r. i na podstawie zebranych dowodów, których wiarygodności pozwany nie podważał doszedł do przekonania, że wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w ramach jednoosobowej spółki z perspektywy normy prawa ubezpieczeń społecznych. Przekazanie w drodze umowy kupna – sprzedaży, choć znikomej liczby udziałów E. P. w analizowanej sprawie zasadniczo wpłynęło na prawa i obowiązki wnioskodawcy w spółce w taki sposób, że spółka ta nie jest jednoosobowa, lecz posiada w istocie dwóch wspólników.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że E. P. jako udziałowiec przedmiotowej spółki bierze aktywny udział w sprawach dotyczących bieżącej działalności spółki - wniosła do spółki niewątpliwie wiedzę i posiadane przez siebie kwalifikacje w zakresie finansów i kadr, podczas gdy drugi wspólnik – odwołujący zajmuje się w spółce sprzedażą produktów informatycznych i ich wytwarzaniem.

Zgodnie z art. 20 k.s.h. wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach zaś art. 17 § 1 k.s.h. wskazuje, że jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce. Dotyczy to podstawowych praw obligacyjnych i organizacyjnych (np. prawo głosu, prawo do dywidendy). Należy zwrócić uwagę, że podział udziałów stanowi owoc wewnętrznych ustaleń wspólników, często także ich możliwości finansowych decydujących o tym, w jakim stopniu każdy wspólnik jest w stanie zaangażować się kapitałowo. Nie ulega również wątpliwości, że pozycję wspólników mogą determinować ich osobiste uprawnienia (niezależnie od posiadanych udziałów, np. posiadane wykształcenie).

Należy zauważyć, że liczba udziałów posiadanych przez E. P. nie deprecjonuje jej wpływu na sprawy spółki. Przeciwnie jej zaangażowanie w sprawy bieżące związane z funkcjonowaniem spółki jest porównywalne, a do zaangażowania odwołującego. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego oboje wspólnicy, pomimo różnej wysokości posiadanych udziałów w Spółce, w sposób równorzędny działają na jej rzecz i ściśle w tym zakresie ze sobą współpracują. Dalej Sąd ustalił, że E. P. w Spółce pełni funkcję prokurenta samoistnego oraz Dyrektora ds. finansowych. Jako prokurent E. P. zajmowała się organizacją pracy w spółce, w tym m.in.: nadzorowała kwestie związane z najmami, zawierała w imieniu spółki umowy leasingowe, zajmowała się sprawami związanymi z organizacją imprez okolicznościowych, obsługą kart M.. Zeznania świadka E. P. Sąd uznał za w pełni wiarygodne, albowiem znajdują one potwierdzenie w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie – obszernej dokumentacji załączonej do odwołania, na której to widnieje jej podpis jako prokurenta (...) Sp. z o.o. Jednocześnie do zadań E. P. jako Dyrektora ds. finansowych należało przede wszystkim: organizowanie, monitorowanie i nadzór nad wszystkimi księgowymi aspektami działalności Spółki, zatem niewątpliwie czynności te należały do kategorii czynności decyzyjnych związanych z zapewnieniem bieżącej działalności spółki. Ze znajdującego się w aktach sprawy schematu – struktury organizacyjnej spółki (...) Sp. z o.o. wynika, że Zespół (...) podlegał E. P. jako Prokurentowi/ Dyrektorowi Finansowemu. Sąd Okręgowy zważył, że z kolei wnioskodawca jako wspólnik zajmował się sprzedażą produktów informatycznych i ich wytwarzaniem. Zdaniem Sądu oboje wspólników, mimo różnej wielkości posiadanych udziałów w spółce odpowiadają za jej działalność. Niewątpliwie E. P. na równych zasadach bierze udział w prowadzeniu Spółki, co wyrażało się we wspólnym podejmowaniu przez wspólników decyzji w sprawach strategicznych spółki, uczestnictwie w zgromadzeniach wspólników, zatwierdzaniu bilansów. Wobec powyższego udział wspólnika E. P. w prowadzonej działalności jest istotny i rzeczywisty, mimo posiadania mniejszościowego udziału, albowiem podejmuje on rzeczywiste działania mające wpływ na funkcjonowanie Spółki. W ocenie Sądu Okręgowego nie można zatem uznać wnioskodawcy mimo posiadanego większościowego udziału w Spółce, za wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialności.

Za wiarygodne Sąd uznał także zeznania skarżącego i świadka, którzy przekonująco wyjaśnili jakie okoliczności wpłynęły na ukształtowanie się ich udziałów w przedmiotowej spółce, w której to w okresie od dnia 28.12.2006 r. do 1.02.2012 r. E. P. posiadała 1 % udziałów w spółce, a od 2.02.2012 r. – 0,33 % udziałów, podczas gdy w okresie od dnia 28.12.2006 r. do 1.02.2012 r. wnioskodawca był (...) Sp. z o.o. posiadającym 990 udziałów o łącznej wartości 49500,00 zł, a od 2.02.2012 r. posiadającym 2990 udziałów o łącznej wartości 149500,00 zł. Zarówno, wnioskodawca, jak i świadek zgodnie argumentowali, że zwiększenie kapitału zakładowego spółki (...) powiązane było z wygraniem przez nią kilku przetargów i konkursów organizowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, w tym podjęciem starań w zakresie pozyskania dotacji unijnych. Byli małżonkowie chcąc uchronić spółkę od negatywnych następstw w sferze finansowej, w razie ewentualnych niepowodzeń w prowadzonej działalności, zdecydowali się na zawarcie umowy o rozdzielności majątkowej (umowę taką mieli już w 2012 roku). W obliczu powyższego zdaniem sądu taki krok należało uznać za racjonalny, skoro zawierając taka umowę mieli oni na względzie ochronę majątku wspólnego przed jego ewentualną w przyszłości egzekucją. Z ustaleń Sądu wynika również, że taki rozkład udziałów jak powyżej w żaden sposób nie wpłynął na decyzyjność wspólników w spółce.

Mając na uwadze wszystkie poczynione wyżej rozważania Sąd Okręgowy stwierdził, że w świetle ustalonego stanu faktycznego nie sposób uznać zgodnie ze stanowiskiem ZUS udziału drugiego ze wspólników – mniejszościowego przedmiotowej spółki (E. P.) za iluzoryczny. Sąd stwierdził, że w ustalonych okolicznościach brak jest podstaw do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne dla wnioskodawcy, jako wspólnika jednoosobowej Spółki z o.o.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 477 14 § 2 k.p.c.