Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 25/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Robert Rafał Kwieciński

Sędziowie: Marek Ziółkowski

Karol Skocki

Protokolant: sekr. sąd. Marta Burek

przy udziale prokuratora Ewy Sypniewskiej-Sojki

po rozpoznaniu w dniu: 24 marca 2023 roku

sprawy P. L.

oskarżonego z art. 271§1 i 3 k.k. i innych

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kole

z dnia 6 października 2022 roku sygn. akt II K 406/21

1.  Zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że uchyla orzeczenie zawarte w punkcie II.

2.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części.

3.  Zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Karol Skocki Robert Rafał Kwieciński Marek Ziółkowski

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 25/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kole z dnia 6 października 2022r., sygn. akt II K 406/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1.  na podstawie art. 438 pkt. 3 k.p.k. błędów w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, mających istotne znaczenie dla treści orzeczenia, polegających na:

- dowolnym uznaniu za wiarygodne, jasne i szczere zeznań świadków J. R., T. A., W. S. (1), W. S. (2), S. B., H. G., R. B., J. P., K. M., I. Z., J. O., Z. R., R. K. (1), M. M., Ł. M., B. F., A. G., M. W., A. P., K. F., E. K., M. K., E. W., P. P., R. P., P. W., D. M., P. M., A. L., T. W., A. W. i M. G., podczas gdy zeznania te różniły się od zeznań, które zostały złożone w toku postępowania przygotowawczego, nie były spójne i sami świadkowie nie byli pewni co do przebiegu badania, w związku z czym nie zasługiwały na wiarygodność, co miało wpływ na uznanie winy oskarżonego,

- dowolnym uznaniu przez Sąd, iż oskarżony poświadczył w protokołach nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne – przeprowadzenia badania technicznego opryskiwacza i stwierdzenie braku wad w działaniu tego opryskiwacza – podczas gdy w żadnym przypadku oskarżony nie poświadczył nieprawdy, czego dowodem był brak wad w maszynach rolniczych, co zostało potwierdzone przez świadków,

- pominięciu przez Sąd zeznań świadka K. K. i uznanie, iż nie dotyczyły czynów zarzucanych oskarżonemu w akcie oskarżenia i nie miały znaczenia w niniejszej sprawie, podczas gdy zeznania te miały znaczenie dla oceny zeznań pozostałych świadków, gdyż świadek K. K. zeznawał w sprawie, gdzie oskarżony został skazany (sygn. akt II K 845/18) a zeznania te znacznie się różniły od siebie i przedstawiały zupełnie inny przebieg badania, co Sąd powinien wziąć pod uwagę dokonując oceny zeznań świadków w niniejszej sprawie,

- dowolnym uznaniu, iż oskarżony poświadczając nieprawdę w protokole badania co do okoliczności mających znaczenie prawne, potwierdził przeprowadzenie badań technicznych opryskiwaczy, których w rzeczywistości nie przeprowadził, podczas gdy oskarżony za każdym razem był u rolnika, dokonywał czynności mających na celu sprawdzenie stanu sprzętu rolniczego, przeprowadzał z rolnikami wywiad i w przypadku pozytywnego wyniku badania wystawiał znak kontrolny,

- dowolnym uznaniu za niewiarygodne wyjaśnień oskarżonego w zakresie przeprowadzenia badań i ich sprzeczności z protokołami poszczególnych badań, podczas gdy każdy z wystawionych protokołów potwierdza przeprowadzenie przez oskarżonego badania technicznego opryskiwacza

2.  na podstawie art. 438 pkt 1 k.p.k.:

- niewłaściwe zastosowanie art. 271 § 1 i 3 k.k. i uznanie, iż oskarżony swoim zachowaniem wypełnił znamiona przedmiotowe przestępstwa z art. 271 § 1 i 3 k.k., tj. oskarżony był osobą uprawnioną do wystawienia protokołu badania technicznego opryskiwacza a przy tym poświadczył w tym dokumencie nieprawdę, co do okoliczności mającej znaczenie prawne – przeprowadzenie badania technicznego opryskiwacza i stwierdzenia braku wad w działaniu tego opryskiwacza, podczas gdy oskarżony za każdym razem przeprowadzał badanie techniczne, czego dowodem jest fakt, iż przedmiotowe opryskiwacze były sprawne i nie zostały w nich stwierdzone po przeglądzie żadne wady,

- niewłaściwe zastosowanie art. 271 § 1 i 3 k.k. i uznanie, iż oskarżony poświadczył nieprawdę w protokole badania technicznego opryskiwacza, co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podczas gdy protokół badania technicznego jest dokumentem jedynie potwierdzającym przeprowadzenie badania sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin i jest dokumentem wewnętrznym a dokumentem mającym znaczenie prawne jest znak kontrolny, w którym diagnosta poświadcza pozytywny wynik badania sprawności technicznej sprzętu, w którym oskarżony nie poświadczył nieprawdy,

3.  ponadto z ostrożności procesowej, na podstawie art. 438 pkt. 3 k.p.k. rażącą niewspółmierność kary w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz naruszenie dyrektyw wymiaru kary, bowiem w stosunku do oskarżonego wymierzono karę grzywny w wysokości 340 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 zł, co jest karą przynoszącą rażącą dolegliwość, biorąc pod uwagę sytuację materialną, finansową i rodzinną oskarżonego a także niski stopień społecznej szkodliwości czynu oraz brak wyrządzonej szkody.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy w toku kontroli apelacyjnej nie dopatrzył się uchybień w ocenie dowodów, którą przeprowadził Sąd I instancji. Ocena dowodów przeprowadzonych w toku postępowania pozostaje pod ochroną prawa procesowego (art. 7 k.p.k.), gdyż została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy.

Sąd wydał wyrok na podstawie analizy całokształtu ujawnionych w toku postępowania okoliczności, mających znaczenie dla przedmiotowego rozstrzygnięcia, wobec czego ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie uchybia treści art. 410 k.p.k.

Wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy, Sąd I instancji dokonał prawidłowej analizy zeznań świadków wskazanych w apelacji, uznając je za w pełni wiarygodne. Stara się, bowiem nie zauważać skarżący obrońca, iż to właśnie te zeznania złożone w toku postępowania przygotowawczego jako składane w niedalekiej odległości czasowej od czynów zarzucanych oskarżonemu w pełni odzwierciedlały przebieg badania i związane z nim nieprawidłowości, w szczególności niezgodności treści protokołów badania technicznego z rzeczywiście wykonanymi przez oskarżonego czynnościami. Natomiast logicznym i naturalnym jest, że wraz z upływem czasu świadkowie ci pamiętali przebieg zdarzeń mniej szczegółowo lub odmiennie, co nie mogło stanowić podstawy do uznania ich zeznań za niewiarygodne.

Analogicznie należy traktować zarzuty obrońcy co do błędnego ustalenia przez Sad I instancji, iż oskarżony poświadczył nieprawdę w protokołach przeprowadzenia badania technicznego. Przecież w oparciu o osobowy materiał dowodowy nie ulega wątpliwości, iż badanie techniczne zostały w przepadkach wskazanych w akcie oskarżenia przeprowadzany w sposób nieprawidłowy i niepełny, a na podstawie takiego badania oskarżony nie mógł jednoznacznie stwierdzić, iż dany opryskiwacz jest sprawny, a przede wszystkim poświadczył nieprawdę co do czynności, które wykonał w czasie badania technicznego.

Słusznie również Sąd I instancji uznał, iż zeznania świadka K. K. nie mają znaczenia przy rozstrzyganiu o odpowiedzialności karnej oskarżonego w przedmiotowej sprawie, bowiem nie dotyczą w żadnym zakresie czynów zarzucanych oskarżonemu w niniejszym postępowaniu. Jak wskazuje sam skarżący – K. K. był świadkiem oskarżenia w sprawie II K 845/18, w której to sprawie P. L. został już prawomocnie skazany.

Nie ma racji skarżący obrońca wskazując, iż sam fakt obecności oskarżonego u rolników i dokonywanie przez niego czynności mających na celu sprawdzenie stanu technicznego opryskiwaczy powoduje brak możliwości uznania, iż oskarżony poświadczył nieprawdę wskazując, że przeprowadzał badanie techniczne. Przeprowadzone postępowanie, bowiem dowiodło, że badanie w ww. przypadkach przeprowadzone zostało przez oskarżonego w sposób niezgodny z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 13.12.2013r. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż protokoły wystawiane przez oskarżonego nie odzwierciedlały faktycznego przebiegu badania, tj. oskarżony przeprowadzał badanie jedynie wzrokowo bądź też w przypadku zalewania opryskiwacza wodą nie rozstawiał on już stołu rowkowego.

Tym samym – w oparciu o tak zebrany materiał dowodowy, w szczególności w oparciu o zeznania świadków – Sąd I instancji prawidłowo uznał, iż wyjaśnienia oskarżonego zasługują na wiarę jedynie w części.

Analogicznie należy traktować zarzuty niewłaściwego zastosowania przez Sąd I instancji art. 271 § 1 i 3 k.k. Jak już wyżej wskazano – przeprowadzone w przedmiotowej sprawie dowody wykazały, iż oskarżony P. L. swoim zachowaniem wypełnił wszystkie znamiona przestępstwa z art. 271 § 1 i 3 k.k. Nie ma przy tym znaczenia fakt, iż sprzęty były sprawne, skoro protokół z badania technicznego nie odzwierciedlał faktycznie przeprowadzonego i kompletnego badania.

„Poświadczenie nieprawdy” polega na potwierdzeniu w autentycznym dokumencie okoliczności, które w ogóle nie miały miejsca, lub też ich przeinaczenie albo zatajenie (zob. wyrok SN z 25.11.2004 r., WA 24/04, OSNwSK 2004/1, poz. 2206).”

Kontrola instancyjna nie wykazała, by wymierzona oskarżonemu P. L. kara 340 stawek dziennych grzywny w wysokości po 20 zł każda była karą rażącą niesprawiedliwą, tj. zbyt surową lub zbyt łagodną. Sąd orzekający wziął pod uwagę przy wymiarze kary wszystkie dyrektywy wymiaru kary określone w art. 53 k.k., w tym również okoliczności dotyczące oskarżonego, tak łagodzące jak i obciążające. Obrona zdaje się pomijać fakt wysokiej społecznej szkodliwości czynów popełnionych przez oskarżonego oraz umniejsza ilość przestępczych czynów, a rolą sądu przy wymiarze kary jest również eliminowanie poczucia społecznego przyzwolenia w zakresie pewnej kategorii czynów. W ocenie Sądu odwoławczego, kara grzywny w orzeczonym wymiarze spełni w stosunku do oskarżonego cele wychowawcze.

Wniosek

- zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez uniewinnienie oskarżonego P. L. od popełnienia zarzucanych mu czynów,

- ewentualnie z ostrożności procesowej – uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania,

- w przypadku nieuwzględnienia ww. zarzutów – zmianę wyroku i orzeczenie wobec oskarżonego kary grzywny w wysokości 340 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutów zawartych w apelacji skarżącego jako sprzecznych z ustalonym stanem faktycznym, zarzut niewspółmierności orzeczonej kary z ww. powodów był również niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Wina i sprawstwo oraz orzeczona kara grzywny

Zwi ęź le o powodach utrzymania w mocy

Wina i sprawstwo oskarżonego nie budzą wątpliwości, także wymierzona kara grzywny nie budzi wątpliwości, w szczególności nie może zostać uznana jako rażąco surowa.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwi ęź le o powodach zmiany

O ile apelacja obrońcy oskarżonego okazała się bezzasadna o tyle była celowa, bowiem doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku w ww. zakresie na korzyść oskarżonego na podstawie art. 440 k.p.k. Uznać, bowiem należy iż:

- po pierwsze obrońca słusznie podniósł w uzasadnieniu apelacji, iż oskarżony z popełnionego ciągu przestępstw nie uzyskał osobiście korzyści majątkowych, ponieważ opłaty przekazywał pracodawcy, u którego jest zatrudniony,

- po drugie – co istotne – zgodnie z art. 45§1 k.k. przepadku nie orzeka się jeżeli korzyść lub jej równowartość podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi, tak więc w niniejszej sprawie, chociaż świadkowie, u których oskarżony miał przeprowadzać badania techniczne maszyn rolniczych nie są formalnie pokrzywdzonymi, co jest wykluczone z uwagi na przedmiot ochrony przestępstwa z at. 271§1 i 3 k.k. – wiarygodność dokumentów, to jednak uiszczone przez nich opłaty podlegają zwrotowi na ich rzecz, skoro uiścili je za niewykonaną lub wadliwie wykonaną usługę.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwalniając skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa tych należności, uwzględniając jego sytuację majątkową oraz kierując się względami słuszności, ponieważ apelacja wywiedziona przez obrońcę doprowadziła ostatecznie do koniecznej zmiany zaskarżonego wyroku.

7.  PODPIS

Karol Skocki R.R. Kwieciński Marek Ziółkowski

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina ,sprawstwo, kara

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

Uchylenie

Zmiana