Sygn. akt I Ca 515/22
Dnia 9 marca 2023 roku.
Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny
w następującym składzie:
Przewodniczący Sędzia Katarzyna Powalska
po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2023 roku w Sieradzu
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa R. K.
przeciwko (...) SA w W.
o zapłatę
na skutek apelacji powoda
od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu
z dnia 1 września 2022 roku, sygn. akt I C 669/19
1. oddala apelację;
2. zasądza od powoda R. K. na rzecz pozwanego (...) SA w W. 1800 ( jeden tysiąc osiemset ) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.
Sygn. akt I Ca 515/22
Zaskarżonym wyrokiem Sądu Rejonowego w Sieradzu z dnia 1 września 2022 r. wydanym w sprawie I C 669/19 w sprawie z powództwa R. K. przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę oddalono powództwo (pkt 1. wyroku), zasądzono od powoda na rzecz pozwanego 3.617,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 3.600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2. wyroku) oraz nakazano pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Sieradzu 2.230,86 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa (pkt 3. wyroku).
Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia i wnioski:
Powód R. K. jest właścicielem gospodarstwa rolnego położonego w miejscowości W., gmina B..
(...) Spółkę Akcyjną w Ł. łączyła w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego oraz umowa obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych. Ubezpieczenie potwierdzono polisą nr (...). Umową obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych objęto: budynek mieszkalny - ustalając sumę ubezpieczenia na kwotę 30.000,00 zł, budynek gospodarczy (inwentarski, garaż) – ustalając sumę ubezpieczenia na kwotę 30.000,00 zł oraz budynek gospodarczy (stodoła, spichlerz) – ustalając sumę ubezpieczenia na kwotę 40.000,00 zł.
W nocy z dnia 1 na 2 grudnia 2016 r. Polska znajdowała się pod wpływem ośrodka niskiego ciśnienia w strefie przemieszczających się frontów atmosferycznych. Zachmurzenie było duże z większymi przejaśnieniami postępującymi w drugiej połowie nocy od północnego zachodu. Na przeważającym obszarze kraju padał deszcz, a lokalnie śnieg. Na północnym wschodzie wiatr był słaby, zmienny, a na pozostałym obszarze kraju umiarkowany i dość silny, okresami silny, porywisty, zachodni, skręcający na północno – zachodni i północny.
W nocy z 1 na 2 grudnia 2016 r. w rejonie miejscowości W. zachmurzenie było duże, a od godzin wieczornych z przerwami do około godziny 03.00 oraz w godzinach porannych występowały opady atmosferyczne. Były to głównie opady o charakterze przelotnym, śniegu, a miejscami deszczu ze śniegiem i deszczu. Natężenie opadów było słabe, tylko okresami umiarkowane. Począwszy od godzin wieczornych do ok. godziny 22.00 w dniu 1 grudnia 2016 r. występował wiatr umiarkowany o średniej prędkości od 6 do 7 m/s, porywisty, zachodni. Od godziny 22.00 w dniu 1 grudnia 2016 r. miał miejsce wiatr dość silny i silny, a okresami bardzo silny, o średniej prędkości od 8 do 14 m/s. Nad ranem występował wiatr umiarkowany i dość silny o średniej prędkości od 7 do 10 m/s, porywisty, stopniowo słabnący. Maksymalna prędkość wiatru zarejestrowana przez stacje meteorologiczne działające w rejonie wyniosła 22 m/s. Najsilniejsze porywy wiatru o prędkości powyżej 21 m/s wystąpiły na okolicznych stacjach w godzinach od 01.00 do godz. 06.00 i wówczas to w strefie przemieszczania się silnie rozbudowanych chmur kłębiasto-deszczowych dających opady przelotne, pojedyncze porywy wiatru mogły przekraczać 25 m/s. Wiatr wiał z zachodu, a po godzinie 2.00 z północnego zachodu. Temperatura powietrza w godzinach wieczornych wynosiła około 4° C i stopniowo wzrastała osiągając około godziny 2.00 – 6° C. Następnie temperatura powietrza stopniowo obniżała się do około 1-2° C w godzinach porannych.
W nocy z 1 na 2 grudnia 2016 r. wiatr zerwał dach na budynku gospodarczym usytuowanym na terenie posesji powoda, pełniącym funkcję budynku inwentarskiego i spichlerza. Oprócz tego, doszło również do uszkodzenia konstrukcji budynku.
Tej samej nocy, na terenie sąsiedniej posesji należącej do J. W., wiatr otworzył wrota od stodoły.
Powód zgłosił szkodę zakładowi ubezpieczeń. Decyzją z dnia 27 stycznia 2017 r. (...) Spółka Akcyjna w Ł. uznała roszczenie za niezasadne i odmówiła wypłaty odszkodowania, powołując się na to, że szkoda nie została wywołana działaniem huraganu. Rzeczywista wartość szkody powstałej na terenie posesji powoda w nocy z 1 na 2 grudnia 2016 r. w cenach z czwartego kwartału 2016 r. wynosiła 15.599,85 zł netto (19.197,70 zł brutto).
Sąd Rejonowy rozpoznając roszczenie powoda w oparciu o tak ustalony stan faktyczny doszedł do przekonania o niezasadności wniesionego powództwa. Poddając analizie zapisy treści łączącej strony umowy oraz brzmienia przepisów ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) i (...) doszedł do wniosku, że nie ziściła się przesłanka warunkująca odpowiedzialność ubezpieczyciela, mianowicie przewidująca konieczność wystąpienia huraganu. Zdaniem Sądu I instancji, maksymalna prędkość wiatru zarejestrowana przez stacje meteorologiczne działające w rejonie wyniosła 22 m/s i jedynie miejscami mogły przekroczyć 25 m/s, co nie jest tożsame z wykazaniem przez powoda, że feralnej nocy wiał wiatr przekraczający 24 m/s. Ponadto, materiał dowodowy nie wykazał, ażeby w sąsiedztwie gospodarstwa powoda na skutek „huraganu” wystąpiły masowe szkody.
Apelację od tego orzeczenia wywiódł pełnomocnik powoda, zaskarżając je w całości.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił błędne przyjęcie wbrew opinii z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, iż w nocy z dnia 01 na 02 grudnia 2016 r. w miejscowości W. gm. B. nie występowały porywy wiatru powyżej 24 m/s, co stanowi huragan zgodnie z definicjami zawartymi w treści polisy ubezpieczeniowej, pomimo wskazania iż zanotowane porywy wiatru 25 m/s, przy czym jest to wartości podawane w ekspertyzie instytutu są wartościami uśrednionymi w cyklu, co w konsekwencji spowodowało całkowicie nieuzasadnione oddalenie powództwa oraz obciążenie powoda kosztami postępowania oraz kosztami zastępstwa procesowego pozwanego.
W oparciu o tak sformułowany zarzut, skarżący wniósł o:
1. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa
ewentualnie
2. przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,
3. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa adwokackiego udzielonego w postępowaniu I i II instancyjnym.
W odpowiedzi na apelację, pełnomocnik strony pozwanej wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od skarżącego zwrotu kosztów procesu.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.
Dogłębna i wszechstronna analiza wniesionej apelacji oraz zgromadzonego materiału dowodowego pozwala dojść do niebudzącego wątpliwości przekonania, że podnoszone przez stronę skarżącą zarzuty, mają charakter wyłącznie polemiczny i są jedynie wyrazem niezadowolenia z rozstrzygnięcia Sądu I instancji.
Prawidłowość zastosowania lub wykładnia prawa materialnego może być właściwie oceniona jedynie na gruncie niewadliwie ustalonej podstawy faktycznej wyroku. Skuteczne zatem zgłoszenie zarzutu dotyczącego naruszenia prawa materialnego wchodzi zasadniczo w rachubę tylko wówczas, gdy ustalony przez sąd pierwszej instancji stan faktyczny, będący podstawą zaskarżonego wyroku, nie budzi zastrzeżeń (por. wyrok SN z 26 marca 1997 r. , II CKN 60/97, OSNC 1997/9/128). W niniejszej sprawie dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne dotyczące okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy znajdują odzwierciedlenie w przytoczonych na ich poparcie dowodach. Stąd ustalenia te oraz wyprowadzone na ich podstawie wnioski prawne Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne w myśl art. 387 § 2 1 pkt 1 i 2 k.p.c.
Całość argumentacji wywiedzionej przez stronę pozwaną w apelacji osadzała się w zasadzie na twierdzeniu, iż wbrew ocenie Sądu Rejonowego, w czasie gdy doszło do powstania szkody w majątku powoda prędkość wiatru przekraczała 25 m/s, albowiem wskazania urządzeń pomiarowych na poziomie 22 m/s przedstawiają jedynie wartość uśrednioną.
Argumentacja taka nie mogła jednak prowadzić do wzruszenia zaskarżonego orzeczenia. Zgodnie z pismem (...) z 4 września 2019 r. maksymalna prędkość wiatru zarejestrowana przez stacje meteorologiczne działające w rejonie wyniosła 22 m/s. W związku z powyższym nie zostały spełnione przesłanki do uznania, iż do szkody doszło w wyniku huraganu z uwagi na fakt, iż szkoda nie powstała w wyniku działania wiatru, który osiągnął powyższej 24 m/s. Argumentacja powoda wskazująca na możliwość występowania wiatru wiejącego w porywach z prędkością 25 m/s nie może być uznana za wykazanie tego faktu w niniejszym procesie. Zgodnie z art. 67 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, szkody pokrywane z obowiązkowego ubezpieczenia mienia rolników, spowodowane działaniem zjawisk meteorologicznych, ustala się w oparciu o informacje uzyskane z (...). Dopiero w przypadku braku możliwości uzyskania odpowiednich informacji przyjmuje się stan faktyczny i rozmiar szkód świadczący o działaniu tych zjawisk. Faktem jest, że na terenie W. w dacie zdarzenia nie prowadzono pomiarów i obserwacji meteorologicznych. Dlatego też, analiza dokonana przez (...) oparta była na analizie sytuacji atmosferycznej ze stacji pomiarowych zlokalizowanych w omawianym rejonie (K., S., W. i in.) niemniej jednak, powoływana przez skarżącego wartość 25 m/s jest jedynie potencjalną wartością, z jaką teoretycznie tej nocy mógł wiać wiatr, co jednakowoż nie zostało nigdzie udokumentowane.
Zgodzić się nadto należy z uwagą pełnomocnika strony pozwanej, wskazującego, że sam tylko fakt, iż doszło do uszkodzenia wyłącznie budynku powoda, nawet gdyby wiatr w porywach osiągnął wyższą prędkość niż 24 m/s, nie stanowi jeszcze podstawy do uwzględnienia powództwa. Warunkiem zaistnienia odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia rolników jest bowiem jednoczesne występowanie odpowiednio silnego wiatru oraz występowania masowych szkód w sąsiedztwie ( tak ustawa definiuje huragan). Tymczasem w sąsiedztwie nieruchomości powoda doszło jedynie do otwarcia przez wiatr wrót stodoły, co z pewnością nie jest szkodą, a tym bardziej szkodą masową.
Sad Okręgowy podziela przy tym argumentację Sądu Rejonowego, iż okoliczność taka, że w miejscowościach położonych kilkadziesiąt kilometrów od W. odnotowano szkody na skutek wiejącego wiatru, nie przesądza jeszcze o występowaniu w W. huraganu w myśl art. 67 ust 2. pkt 2 przywołanej wcześniej ustawy. W sytuacji, w której strona powodowa tej okoliczności nie udowodniła, powództwo musiało zostać oddalone. Jednocześnie w rozumowaniu Sądu Rejonowego nie sposób dopatrzyć się jakichkolwiek błędów, mogących rzutować na sposób rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.
Z przytoczonych względów apelacja podlegała oddaleniu w całości na mocy art. 385 k.p.c. o czym orzeczono jak w punkcie 1. sentencji wyroku.
O kosztach postępowania apelacyjnego, należnych od powoda na rzecz strony pozwanej Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2. wyroku, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który powód przegrał w instancji odwoławczej w całości. Sąd zasądził więc od powoda na rzecz pozwanego 1.800,00 zł z tytułu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym. Wysokość kosztów profesjonalnego zastępstwa prawnego po stronie pozwanej Sąd ustalił w oparciu o § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.