Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 127/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 22 grudnia 2022 roku w sprawie II K 319/22.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zawarte w apelacji obrońcy zarzuty obrazy przepisów postępowania, tj,:

-

art. 170 § pkt 3 i § 3 w zw. z art. 6 kpk poprzez oddalenie wniosków dowodowych o przesłuchanie w charakterze świadków K. B., E. B., A. C., J. G., B. S. i E. A. zmierzających do wykazania wielokrotnego stosowania przez K. S. (1) przemocy wobec oskarżonej;

-

art. 410 kpk poprzez pominięcie okoliczności stosowania wobec oskarżonej przemocy przez K. S. (2);

-

art. 7 kpk poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego w postaci wyjaśnień oskarżonej oraz zeznań K. S. (2), w zakresie, w jakim świadek zaprzeczył, że stosował przemoc wobec oskarżonej oraz zmusił ją do złożenia korzystnych dla niego zeznań w sprawie II K 284/20 i że chciał się od początku poddać odpowiedzialności za uszkodzenie szyby;

Powiązane z powyższymi zarzutami proceduralnymi i zawarte w apelacji obrońcy oraz w apelacji oskarzonej zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych, że oskarżona nie była ofiarą przemocy ze strony K. S. (2) i że składając zeznania nie działała pod wpływem przymusu z jego strony.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Obie w/w apelacje są częściowo zasadne i w wyniku ich wniesienia doszło do złagodzenia kary wobec oskarżonej. Ponieważ zarzuty zawarte w apelacjach oskarzonej i obrońcy są ściśle powiązane, zostaną omówione łącznie.

Co do oddalenia wniosków dowodowych o przesłuchanie w charakterze świadków K. B., E. B., A. C., J. G., B. S. i E. A. zmierzających do wykazania wielokrotnego stosowania przez K. S. (1) przemocy wobec oskarżonej, to jest to zarzut chybiony, a domaganie się przez obrońcę przeprowadzenia tych dowodów przypomina próbę wywarzania może nie tyle otwartych, co niedomkniętych drzwi. Zeznania tych świadków ( z wyjątkiem E. A.) zostały bowiem ujawnione na rozprawie i wprowadzone do procesu z trybie art. 405 § 2 kpk, albowiem cześć z nich znajduje się w formie kopii w aktach stawy niniejszej, a poza tym całe akta sprawy II K 284/20 Sądu Rejonowego w Opocznie zostały załączone do sprawy niniejszej, Sąd Rejonowy ujawnił w trybie art. 405 § 2 kpk wszystkie protokoły zeznań świadków w nich zawarte ( k. 122), a Sąd Okręgowy dysponował tym materiałem dowodowym, gdyż załączone akta II K 284/20 przekazano mu wraz z apelacjami. W tym stanie rzeczy nie było również niezbędne przesłuchiwanie na te same okoliczności E. A..

Zasadne są natomiast zarzuty związane z pominięciem okoliczności, że oskarżona była ofiarą przemocy ze strony K. S. (2), a także z błędną oceną dowodów w tym zakresie. O tym, że K. S. (2) stosował wobec oskarżonej przemoc, a ona się go bała i była od niego w dużym stopniu uzależniona, świadczą nie tylko jej wyjaśnienia, ale również zeznania obiektywnych w tym zakresie świadków K. B. ( k. 31 – 32), J. G. ( k. 35v), A. C. ( k. 38v) i B. S. ( k. 44). Przecież w dniu zdarzenia, w którym doszło do wybicia szyby, to oskarżona chowała się przez agresywnym partnerem K. S. (2) w mieszkaniu należącym do E. B.. Bała się go i nie chciała do niego wyjść, a on dobijając się do mieszkania uderzał w szybę i ją wybił. Znamienne jest to, co stało się później, a co wynika z zeznań w/w świadków. Otóż po tym akcie agresji oskarżona poszła za K. S. (2), mimo, że jej przyjaciele obecni w mieszkaniu odradzali jej to, nazywali je partnera niebezpiecznym psychopatą, a nawet siłą próbowali ją zatrzymać. Świadczy to o tym, że oskarżona tkwiła wówczas w toksycznym związku z K. S. (2), ciągnęło ją do niego jak ćmę do płomienia świecy mimo, że mogło to dla niej źle skończyć ( nomen omen mocno się na tym związku sparzyła). Jednak to nie oznacza, że oskarżona była bezwolna i że nie może ponosić odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań, o czym szerzej za chwilę.

Słuszne są również zarzuty, że K. S. (2) nie mówił prawdy zeznając, jakoby chciał się od początku poddać odpowiedzialności za zbicie szyby. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w tym nagrania rozmów z oskarżoną, świadczy, że K. S. (2) podjął decyzję o przyznaniu się w sprawie II K 284/20 Sądu Rejonowego w Opocznie dotyczącej uszkodzenia mienia dopiero po tym, gdy zademonstrowano mu nagrania stanowiące niezbity dowód jego winy ( choć faktycznie miało to miejsce jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego).

Natomiast nie są zasadne zarzuty, jakoby K. S. (2) zmusił oskarżoną do składania fałszywych zeznań, a ta będąc jego bezwolną ofiarą nie miała innego wyjścia. Oskarżona złożyła fałszywe zeznania, bo kierując się fatalnym zauroczeniem sama tego chciała ( tak jak w dniu feralnego wybicia szyby sama chciała pobiec za K. S. (2), choć jej to odradzano, a nawet próbowano ją przed tym powstrzymać). Świadczy o tym materiał dowodowy z nagrania jej rozmowy, w którym nie mówi nic o tym, jakoby była przymuszana do składania fałszywych zeznań, choć żali się na zachowanie K. S. (2) i opowiada, jak będzie się chciał wymigać od odpowiedzialności za uszkodzenie mienia ( k. 36-37 załączonych akt II K 284/20 Sądu Rejonowego w Opocznie).

Jak wynika z dokumentu na k. 41 oskarżona była pouczona m.in. o treści art. 185 kpk, a więc o prawie wnoszenia o zwolnienie od obowiązku złożenia zeznań lub odpowiadania na pytania z uwagi na szczególnie bliski stosunek osobisty z będącym podejrzanym w sprawie, w której zeznawała, K. S. (2) ( była jego kochanką). Oskarżona nie skorzystała z tego prawa, wiedziała o grożącej jej odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań ( również była o tym pouczona) i świadomie zeznała nieprawdę.

Materiał dowodowy ( w szczególności zeznania w/w świadków) zdaniem Sądu Okręgowego potwierdza jej słowa, że oskarżona była ofiarą aktów przemocy fizycznej ze strony K. S. (2) ( postępowanie w tym przedmiocie toczy się), ale nie oznacza to, że była całkowicie bezwolna i zastraszona. O tym, że tak nie było, świadczą jej sms – y do K. S. (2) ( ich wydruki są zawarte na k. 26-28), w których grozi mu, wyzywa go, nie okazuje strachu, za to zapowiada zemstę za to, że ją rzucił, co również można rozważać w kategoriach nękania lub gróźb karalnych ( materiały w tej sprawie także wyłączono do odrębnego postępowania). Jednak w czasie, gdy składała zeznania, była jeszcze kochanką oskarżonego i złożyła depozycje dla niego korzystne ( aczkolwiek niezgodne z prawdą), albowiem kierowała się toksyczną ( w ocenie Sądu) miłością do niego. Nie ekskulpuje jej to, ale powoduje, że stopień jej winy i stopień społecznej szkodliwości jej czynu jest mniejszy i pozwala na wymierzenie kary samoistnej grzywny w trybie art. 37a § 1 kk. Tym bardziej jest to zasadne, że fałszywe zeznania oskarzonej nie wpłynęły na przebieg procesu, bo K. S. (2) skonfrontowany z innymi dowodami poszedł po rozum do głowy i przyznał się jeszcze na etapie postępowania przygotowawczego. Dlatego zresztą oskarżona nie miała procesowej szansy na zmianę zeznań i odwołanie niezgodnych z prawdą słów, bo ponownie nie była już przesłuchiwana.

Dlatego kara pozbawienia wolności (nawet z warunkowym zawieszeniem jej wykonania) była rażąco surowa, a wystarczająca będzie kara 100 stawek dziennych grzywny po 20 zł stawka i orzeczenie środka karnego w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości przez zamieszczenie jego treści na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy w O. przez okres 1 miesiąca. Orzeczenie tego środka karnego jest celowe, aby środowisko sprawcy i ofiary wiedziało, że kłamstwo ma krótkie nogi, a składanie fałszywych zeznań nie popłaca. W ten sposób spełnione zostały formalne warunki do zastosowania instytucji z art. 37 a § 1 kk.

Ponieważ w miejsce kary pozbawienia wolności orzeczono grzywnę, uchylono rozstrzygnięcia z punktów 2, 3 i 4, bo jako związane z karą pozbawienia wolności i okresem próby stały się bezprzedmiotowe.

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o uniewinnienie nie był zasadny, ale na skutek argumentów zawartych w obu apelacjach oskarżonej i jej obrońcy Sąd Okręgowy w trybie art. 440 kpk złagodził karę, co zostało powyżej omówione.

3.2.

Zawarty w apelacji prokuratora zarzut obrazy prawa procesowego, tj. art. 46 § 2 kpk a contrario, poprzez przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność prokuratora, która z uwagi na formę postępowania przygotowawczego ( tj. śledztwo) była obowiązkowa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest chybiony. To prawda, że doszło do obrazy prawa procesowego, tj. art. 46 § 2 kpk a contrario, bo z uwagi na prowadzenie postępowania przygotowawczego w formie śledztwa obecność prokuratora na rozprawie przed Sądem Rejonowym była obowiązkowa, a tymczasem Sad przeprowadził rozprawę mimo niestawiennictwa prawidłowo powiadomionego prokuratora. Jednak nie miało to żadnego wpływu na treść wyroku, a prokurator nie tylko nie wykazał, ale nawet nie próbował uzasadnić, na czym taki wpływ polegał. Prokurator żali się, że nie mógł składać wniosków dowodowych, czynnie uczestniczyć w rozprawie i zadawać pytań oskarzonej i świadkom - jakich wniosków ?, jakich pytań?, czego takiego nie zrobiono na tej rozprawie, co stałoby się, gdyby prokurator w niej „czynnie uczestniczył” ?. Na te pytania apelant nawet nie próbuje odpowiedzieć. Nie złożył żadnych wniosków dowodowych w apelacji, nie żądał wezwania oskarżonej i jej ponownego przesłuchania, co również na etapie odwoławczym pozwoliłoby mu na zadanie pytań, których najwidoczniej nie zadał, choć mógł to zrobić w śledztwie ( nota bene w apelacji nie podaje się, jakie to niby pytania nie zostały zadane). Nieobecność prokuratora na rozprawie w sytuacji, w której zgodnie z treścią art. 46 § 2 kpk a contrario była ona obowiązkowa, nie stanowi bezwzględnej przyczyny odwoławczej, a więc apelant powinien wykazać, czy i jaki wpływ podnoszone uchybienie mogło mieć na treść wyroku ( art. 438 pkt 2 kpk). Nie wystarczy postawienie samej hipotezy, że jakiś wpływ to mieć mogło, należy to jeszcze chociaż uprawdopodobnić. Apelant temu zadaniu nie sprostał, dlatego zarzuty są oczywiście bezzasadne.

Wniosek

Wniosek o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest bezzasadny, co zostało powyżej omówione.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Na podstawie art. 440 kpk Sąd Okręgowy złagodził karę poprzez wymierzenie samoistnej grzywny i środka karnego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Z przyczyn, które były podawane powyżej Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że wymierzenie oskarżonej kary pozbawienia wolności ( nawet z warunkowym zawieszeniem jej wykonania) było karą rażąco niewspółmierną ( surową). Rażąco niesprawiedliwe byłoby utrzymanie takiego wyroku w mocy, dlatego z urzędu zmieniono go na korzyść oskarżonej. Ponieważ Sąd szczegółowo omówił zagadnienia związane z wymiarem kary i okolicznościami, dla których uznał karę pozbawienia wolności za rażąco niewspółmierną, nie będzie w tym miejscu tej argumentacji powielał, bo prowadziłoby to do zbędnych powtórzeń.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

-

w miejsce orzeczonej w punkcie 1 kary pozbawienia wolności na podstawie art. 233 § 1 kk w zw. z art. 37 a § 1 kk wymierzył oskarżonej karę 100 ( stu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki dziennej grzywny na 20 (dwadzieścia ) złotych;

-

uchylił rozstrzygnięcia z punktów 2, 3 i 4;

-

na podstawie art. 43 b kk orzekł wobec oskarżonej środek karny w postaci podania wyroku do publicznej wiadomości poprzez zamieszczenie jego treści na tablicy ogłoszeń Urzędu Gminy w O. przez okres 1 ( jednego) miesiąca.

Zwięźle o powodach zmiany

Było to omawiane.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Na podstawie art. 634 kpk w zw. z art. 627 kpk i art. 10 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych Sąd zasądził od oskarzonej na rzecz Skarbu Państwa 20 zł tytułem zwrotu wydatków za postępowanie odwoławcze, na które złożył się ryczałt za doręczenia oraz 200 zł opłaty za obie instancje. Oskarżona osiąga dochody ( deklarowała, że uzyskuje 3000 zł miesięcznie z działalności gospodarczej), a koszty są niewysokie i może je ponieść bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

oskarżona

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

skazanie

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1.13.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wydanie wyroku pod nieobecność prokuratora na rozprawie.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana