Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1297/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie, II Wydział Karny z dnia 5 września 2022 r., sygn. akt II K 1293/20

1.2  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1

D. K.

Dochód uzyskany przez oskarżonego

Dane z systemu e - (...), k.295

2

D. K.

Oskarżony był uprzednio karany

Karta karna, k.296

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1

Dane z systemu e - (...)

dokument urzędowy w sposób jednoznaczny stanowi podstawę do dokonania ustaleń co do dochodów osiągniętych przez oskarżonego

2

Karta karna

dokument urzędowy w sposób jednoznaczny stanowi podstawę do dokonania ustaleń co do uprzedniej karalności oskarżonego

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obrońca oskarżonego wyrokowi zarzuca:

1.  Obrazę przepisów prawa procesowego mającą wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny dowodu z wyjaśnień złożonych przez oskarżonego D. K. i przyjęcie, że część wyjaśnień oskarżonego dotycząca braku uchylania ię od obowiązku alimentacyjnego oraz baraku narażenia dzieci na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych nie zasługuje na wiarę, co doprowadziło do błędnego ustalenia, iż oskarżony popełnił zarzucane mu czyny uchylając się od uiszczania świadczeń alimentacyjnych czym naraził dzieci na niemożność zaspokojenia ich potrzeb, podczas gdy oskarżony regulował świadczenia alimentacyjne, kupował dzieciom prezenty i dokładał się do utrzymania wspólnego domu;

2.  Obrazę przepisów prawa procesowego mającą wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny następujących dowodów:

2.1  zeznań świadka A. B. poprzez przyjęcie, iż zasługują na wiarę w zakresie, w jakim świadek wypowiadała się co do stosunku oskarżonego do obowiązku alimentacyjnego i regulowania przez niego świadczeń alimentacyjnych,

2.2  zeznań świadka G. P. poprzez przyjęcie, już zasługują na wiarę w zakresie, w jakim świadek wypowiadała się co do stosunku oskarżonego do obowiązku alimentacyjnego i regulowania przez niego świadczeń alimentacyjnych

2.3  dokumentów w postaci potwierdzeń wpłacanych przez oskarżonego świadczeń alimentacyjnych oraz pokwitowań zakupu prezentów dla dzieci poprzez nadanie ww. znikomego znaczenia dowodowego,

co zaś doprowadziło do błędnego ustalenia, że oskarżony uchylał się od ciążących na nim, obowiązków, nie regulował świadczeń alimentacyjnych, nie dokładał się do utrzymania zamieszkiwanego wraz z rodziną domu, nie utrzymywał kontaktu z dziećmi podczas gdy ww. świadkowie pozostają w konflikcie z oskarżonym, nie mają wiedzy co do stosunku oskarżonego do łożenia na rzecz dzieci, nie utrzymują kontaktu z oskarżonym, a podstawowe dokumenty potwierdzają intencje oskarżonego tj. chęć i realizację świadczeń alimentacyjnych oraz brak celowego uchylania się od obowiązków alimentacyjnych;

3.  dokonanie błędnych ustaleń faktycznych mających wpływ na treść orzeczenia w postaci stwierdzenia, iż oskarżony uchylał się od realizowania obowiązku alimentacyjnych i naraził dzieci na niemożność zaspokojenia potrzeb, co doprowadziło do wydania wyroku skazującego na skutek przyjęcia, iż zachowanie oskarżonego wypełniło znamiona czynu zabronionego z art. 209 § 1a k.k., podczas gdy oskarżony regulował świadczenia alimentacyjne w ramach swoich możliwości, od dłuższego czasu pozostaje w trudnej sytuacji finansowej, ma bardzo dobry kontakt z dziećmi, kupował dzieciom prezenty i dokładał się do utrzymania wspólnego domu tj. nie uchylał się od obowiązku alimentacyjnego w sposób celowy i intencjonalny oraz nie naraził dzieci na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Sąd Okręgowy stwierdził wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., skutkującej tym, że orzeczenie musiało zostać uchylone, a sprawę przekazana do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, o czym szerzej w pkt. 5.3.

W związku z powyższym nie zostały poddane merytorycznej ocenie zarzuty apelacyjne z pkt. 3.1., dotyczące obrazy przepisów postępowania oraz błędu w ustaleniach faktycznych. Okoliczności, do których odnosi się skarżący, będą przedmiotem rozpoznania w ponownym postępowaniu przed Sądem Rejonowym.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od wszystkich zarzucanych mu czynów

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z uwagi na zaistnienie w realiach niniejszej sprawy bezwzględnej przyczyny odwoławczej i treść art. 439 § 1 k.p.k., nakazującego uchylenie orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów, sprawa została przekazana Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Niewydanie postanowienia w trybie art. 79 § 4 k.p.k. o tym, że udział obrońcy nie jest obowiązkowy, co doprowadziło do przeprowadzenia części dowodów pod nieobecności obrońcy.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

Powyższe uchybienie stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą, określoną w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.3  1

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.3.1  1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie, II Wydział Karny z dnia 5 września 2022 r., sygn. akt II K 1293/20

☒ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

W sprawie przeciwko oskarżonemu D. K. pierwszy termin rozprawy odbył się w dniu 11 stycznia 2022 r. Na tym terminie, pomimo prawidłowego zawiadomienia, nie stawił się oskarżony ani jego obrońca, który został ustanowiony przez oskarżonego w dniu 16 czerwca 2021 r.(k.197). Na tej rozprawie zostało przesłuchanych dwóch świadków: K. K. i M. H. (k.188-190). Na kolejnym terminie rozprawy w dniu 22 lutego 2022 r. stawił się oskarżony wraz z obrońcą (k.209). D. K. wskazał, że leczył się w związku z przebytym załamaniem nerwowym. Wobec oświadczenia oskarżonego Sąd postanowił odroczyć rozprawę bez terminu i zwrócić się o dokumentację medyczną do wskazanej przez M. K. placówki medycznej (k.212). Następnie, po wpłynięciu do Sądu dokumentacji medycznej oskarżonego, Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłych psychiatrów na okoliczności wskazane w art. 79 § 1 pkt. 3 i 4 k.p.k. (k.216). Z tą chwilą udział obrońcy w postępowaniu karnym stał się obowiązkowy.

Co prawda z treści pisemnej opinii biegłych wynika, że stan psychiczny D. K. w odniesieniu do zarzucanego mu czynu nie znosił, ale ograniczał tylko w stopniu nieznacznym (nie w rozumieniu art. 31 § 2 k.k.) jego zdolność rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postepowaniem, poczytalność badanego w czasie czynu ograniczona była w stopniu nieznacznym oraz stwierdzono brak wątpliwości w przedmiocie możliwość brania przez niego udziału w postępowaniu sądowym i prowadzenia obrony w sposób samodzielny i rozsądny (k.223-235), ale w aktach sprawy brak jest wydanego na podstawie art. 79 § 4 k.p.k. postanowienia Sądu o tym, że udział obrońcy nie jest obowiązkowy.

Występujące w tej sytuacji procesowej zagadnienie prawne dotyczyło sformułowania odpowiedzi na pytanie o to, czy o istnieniu lub braku obligatoryjności obrony oskarżonego na rozprawie, wynikającej z art. 79 § 1 pkt 3 i 4 oraz § 3 k.p.k., decyduje wyłącznie treść opinii biegłych psychiatrów, czy też wymagane jest postanowienie sądu. Wszelkie wątpliwości dotyczące tego zagadnienia rozwiewa obecnie treść art. 79 § 4 k.p.k. Po 1 lipca 2015 r. zgodnie z brzmieniem tego przepisu to sąd, po dokonaniu oceny opinii biegłych lekarzy psychiatrów orzeka (co jest oczywiste – postanowieniem), że udział obrońcy nie jest obowiązkowy. Obowiązek wydania takiego postanowienia aktualizuje się także wtedy, gdy oskarżony korzysta z pomocy obrońcy z wyboru. Natomiast decyzja, o której mowa w zdaniu drugim art. 79 § 4 k.p.k. może być podjęta tylko co do obrońcy wyznaczonego z urzędu, co jest przecież oczywiste.

W przypadku braku wydanego w trybie art. 79 § 4 k.p.k. postanowienia, o którym była mowa wyżej, przeprowadzenie czynności dowodowych bez udziału obrońcy skutkuje zaistnieniem przesłanki z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. w zw. z art. 79 § 3 k.p.k. ( vide np. „ Nieobecność obrońcy obligatoryjnego (art. 79 § 1 pkt 3 i 4 k.p.k.) na rozprawie w przypadku braku wydania przez sąd postanowienia stwierdzającego brak obligatoryjności obrony (art. 79 § 4 k.p.k), stanowi uchybienie będące bezwzględną przyczyną odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k. także wówczas, gdy z opinii biegłych lekarzy psychiatrów wynika, iż poczytalność oskarżonego w czasie popełnienia czynu nie była wyłączona ani w znacznym stopniu ograniczona, a nadto, że stan zdrowia psychicznego oskarżonego pozwala mu na udział w postępowaniu i prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny.” - postanowienie SN z 18.05.2022 r., I KZP 10/21, OSNK 2022, nr 6, poz. 23.).

Wobec powyższego w sprawie niniejszej zaistniała tzw. bezwzględna przyczyna odwoławcza, bowiem Sąd I instancji nie wydał na podstawie art. 79 § 4 k.p.k. postanowienia, że udział obrońcy nie jest obowiązkowy i nie ponowił czynności dowodowych, które przeprowadził na rozprawie w dniu 11 stycznia 2022 r. pod nieobecność obrońcy.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd Rejonowy ponownie rozpoznając sprawę przede wszystkim w odpowiedniej formie podejmie decyzję co do obowiązkowego udziału obrońcy, a następnie przeprowadzi prawidłowe postępowanie dowodowe.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

7.  PODPIS

SSO Agnieszka Wojciechowska-Langda

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Legionowie, II Wydział Karny z dnia 5 września 2022 r., sygn. akt II K 1293/20

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana