Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2023 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Renata Gąsior

Protokolant sekr. sądowy Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 kwietnia 2023 r. w Warszawie

sprawy W. L.

z udziałem R. M. i R. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania W. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 29 listopada 2021 r. nr (...)

oddala odwołanie.

SSO Renata Gąsior

UZASADNIENIE

W dniu 5 stycznia 2022 r. W. L. złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 29 listopada 2021 r. nr (...), wnosząc o jej zmianę poprzez ustalenie, że odwołujący jako osoba wykonująca pracę nakładczą u płatnika składek P.P.H. (...) S.C. R. M., R. S. (1) podlegał ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu od 1 października 2006 r. do 30 czerwca 2008 r. oraz o zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że w jego ocenie organ nie ustalił okoliczności mogących doprowadzić do jednoznacznego stwierdzenia, że nie podlegał ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1 października 2006 r. do 30 czerwca 2008 r. Sam organ w uzasadnieniu decyzji stwierdził, że został zgłoszony przez spółkę P. P.H. (...) S.C. R. M., R. S. (2) do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego od 1 października 2006 r. do 30 czerwca 2008 r. z tytułu wykonywania pracy nakładczej na rzecz tego podmiotu. Płatnik składek złożył za ubezpieczonego imienne miesięczne raporty rozliczeniowe ZUS RCA z wykazanymi podstawami wymiaru składek w wysokości 80 zł w okresie od 1 października 2006 r. do 31 grudnia 2006 r., za okres od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2007 r. w wysokości 70 zł oraz od 1 października 2007 r. do 30 czerwca 2008 r. w wysokości 50 zł.

W okresie podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy o pracę nakładczą jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą ubezpieczony stwierdził, że dokonał, zgodnie z obowiązującym prawem, zgłoszenia wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Odwołujący wskazał, że wprawdzie w przedmiotowej sprawie otrzymał korespondencję od organu i nie przesłał w odpowiedzi dokumentów i wyjaśnień. Wynikało to jednak z faktu, że taka sama korespondencja została również wysłana na adres płatnika spółki P. P.H. (...) S.C. R. M., R. S. (2), o czym został poinformowany, dlatego też sądził, że podmiot ten udzieli wyczerpujących wyjaśnień. Okazało się jednak, że ww. płatnik już nie istnieje i nie posiada wszystkich dokumentów związanych z jego zatrudnieniem.

Ubezpieczony wskazał, że organ rentowy nie informując go o zaistniałej sytuacji wydał decyzję, uznając, że w toku postępowania wyjaśniającego nie udowodnił świadczonej pracy i przychodu wypłaconego mu jako nakładcy. Powyższa sytuacja jego zdaniem nie została w żaden sposób przeze niego zawiniona, a jednak na jej skutek ma on ponieść surowe konsekwencje przewidziane decyzją. Odwołujący wskazał ponadto, że w niniejszej sprawie Zakład stara się obarczyć go winą za zaistniałą obiektywnie i bez jego udziału sytuację (zakończenia działalności przez ww. płatnika) przypisując mu zarazem złą wolę i zarzucając pozorność zawarcia umowy o pracę nakładczą, na co nie ma żadnych dowodów. Jednakże okoliczności przedmiotowej sprawy, nie pozwalają w ocenie ubezpieczonego na postawione przez organ stwierdzenie, że nie świadczył pracy nakładczej.

Zdaniem ubezpieczonego nie było przedmiotem postępowania rzetelne zbadanie stanu faktycznego a jedynie stwierdzanie, że celem zawarcia umowy o pracę nakładczą było uniknięcie obowiązkowego opłacania przeze niego składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Jest to w jego ocenie niedopuszczalna sytuacja, w której nie dowody kształtują osnowę decyzji organu, ale z góry założona teza, nieznajdująca oparcia w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Zdaniem ubezpieczonego Zakład winien był ustalić czy praca nakładcza była świadczona, a nie to jaki był cel świadczenia tej pracy. W jego ocenie okoliczność niezłożenia wystarczających wyjaśnień w pierwszym etapie postępowania nie może być jedyną podstawą do stwierdzania niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym. Odwołujący podkreślił, że świadczył pracę nakładczą we wskazanym okresie, na co wskazuje szereg dowodów znajdujących się w aktach sprawy i co dodatkowo potwierdzi zgłoszony niniejszym odwołaniem świadek (odwołanie k. 3-9 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska organ rentowy podniósł, że w spornym okresie odwołujący został zgłoszony do ubezpieczeń społecznych przez wskazanego płatnika z tytułu wykonywania pracy nakładczej.

Odwołujący jednocześnie prowadził działalność gospodarczą, z której w okresie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania pracy nakładczej, dokonał zgłoszenia wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego.

Organ podkreślił, że zgodnie z orzecznictwem do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie może dojść wówczas, gdy zgłoszenie do tego ubezpieczenia dotyczy osoby, która nie jest pracownikiem, a zatem zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego następuje pod pozorem zatrudnienia. Podleganie ubezpieczeniu społecznemu wynika z prawdziwego zatrudnienia, a nie z samego faktu zawarcia umowy o pracę (III UK 500/19 - postanowienie SN - Izba Pracy z dnia 18-11-2020).

Organ rentowy podniósł, że w toku postępowania administracyjnego strony nie zaoferowały dowodów potwierdzających faktyczne podjęcie i wykonywanie przez odwołującego zatrudnienia w ramach pracy nakładczej.

Niezależnie od powyższego organ rentowy wskazał, że Sąd Najwyższy wielokrotnie przyjął w swoich orzeczeniach, że wykładnia systemowa przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą w związku z art. 18 ust. 1 ustawy z 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych uzasadnia twierdzenie, że przychód z tytułu pracy nakładczej osób jednocześnie prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, aby mógł spowodować objęcie ubezpieczeniami społecznymi z tytułu pracy nakładczej, nie powinien być niższy od połowy minimalnego wynagrodzenia za pracę (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 17 kwietnia 2009 r., I UK 318/08).

Organ stwierdził, że zgodnie z § 3 rozporządzenia, w umowie o pracę nakładczą strony określają minimalną miesięczną ilość pracy, której wykonanie należy do obowiązków wykonawcy. Minimalna ilość pracy powinna być tak ustalona, aby jej wykonanie zapewniało uzyskanie co najmniej 50 % najniższego wynagrodzenia określonego przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej. Jak przyjął Sąd Najwyższy w powołanych orzeczeniach, przepis ten stanowi o warunku koniecznym (konstrukcyjnym) umowy o pracę nakładczą, odróżniającym ją w sposób zdecydowany od pozostałych umów cywilnoprawnych (np. umowy o dzieło) - z uwagi na cel prawodawcy upodobnienia sytuacji prawnej wykonawców do sytuacji prawnej pracowników. Istotnym elementem umowy o pracę nakładczą jest zatem określenie minimalnej miesięcznej ilości pracy, a tym samym zapewnienie wykonawcy określonego minimalnego wynagrodzenia, również dla celów objęcia ochroną ubezpieczeniową. Jeśli zatem strony umowy o pracę nakładczą zawierają ją z zamiarem niedotrzymania tego warunku, a przy tym wykonawca ma inny tytuł do podlegania ubezpieczeniom społecznym, to tego rodzaju umowa nie może być uznana za prawnie doniosłą w dziedzinie ubezpieczeń społecznych (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2011 r. I UK 121/11).

Następnie organ wskazał, że w spornym okresie zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 września 2005 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2006 r. (Dz.U. Nr 177, poz. 1469) od dnia 1 stycznia 2006 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 899,10 zł. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 września 2006 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2007 r. (Dz.U. 2006 Nr 171, poz. 1227) od dnia 1 stycznia 2007 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 936 zł. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 września 2007 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2008 r (Dz.U. 2007 Nr 171, poz. 1209) od dnia 1 stycznia 2008 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 1.126 zł.

Organ podkreślił, że jak wynika natomiast ze złożonych przez płatnika raportów rozliczeniowych ZUS RCA wykazują one podstawy wymiaru składek w wysokości 80 złotych za okres od 1 października 2006 r. do 31 grudnia 2006 r. Za okres od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 30 września 2007 r. w wysokości 70 złotych oraz od dnia 1 października 2007 r. do dnia 30 czerwca 2008 r. w wysokości 50 złotych (odpowiedź na odwołanie, k. 11-13 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. L. urodzony (...) od 1 kwietnia 1993 r. prowadzi własną działalność gospodarczą (...) W. L. – wspólnik spółki cywilnej (...). Przedmiotem działalności był handel importowanymi artykułami na początku z Holandii. To były drobne AGD, torebki śniadaniowe, folia aluminiowa, spożywcza, gąbki do zmywania itp. Początkowo ubezpieczony działalność prowadził przy ul. (...) w O.. Następnie szukał większego lokalu i w tych poszukiwaniach pomógł mu R. M.. Miejsce prowadzenia działalności zostało przeniesione do K., gdzie znajduje się hurtowania. Działalność zajmuje się handlem hurtowym. Ubezpieczony założył spółkę cywilną z P. R.. Spółka ta nie jest dodatkową działalnością ubezpieczonego. Jest ona połączona z prowadzoną działalnością gospodarczą (...). Spółka sprowadza opaski zaciskowe i drobne artykułu techniczne, które rozdysponowywane są pomiędzy jej wspólników. Ubezpieczony zatrudnia przez cały czas prowadzenia swojej działalności pracowników. Na początku było ich około 15, obecnie jest 7 zatrudnionych osób. Ubezpieczony posiada biuro oraz dział sprzedaży. Współpracował on z R. M., kupował gniazda i wtyki od niego do dalszej odsprzedaży. Natomiast R. M. kupował od ubezpieczonego opaski zaciskowe (wydruk z CEiDG k. 61-62 a.s., zeznania odwołującego się k. 54-55 a.s.).

R. M. wraz z R. S. (1) w latach 2006-2008 prowadzili spółkę cywilną (...) (...) R. M., R. S. (1). Przedmiotem działalności tej spółki była produkcja złączy elektrycznych do samochodów i przyczep. Działalność prowadzili w K., przy ulicy (...). Spółka cywilna została zawarta w połowie lat 80-tych, a została rozwiązana około 10 lat temu w październiku. Produkowali głównie złącza, ale również inne akcesoria typu skrobaczki do szyb, osłony haka holowniczego, akcesoria motoryzacyjne. Zatrudniali w różnym okresie między 5 a 10 osób, w zależności od sytuacji. Eksportowali do wielu krajów: Australia, Anglia, Rosja. W większości zatrudniali osoby na umowie o pracę. W 2006 r. płatnik składek zaczął mieć problemy z uwagi na załamanie się rynku rosyjskiego. Wspólnicy myśleli o sprzedaży działalności bądź dopuszczeniu do spółki kogoś z kapitałem. R. M. chciał najpierw poznać dobrze osobę, która miałaby wejść do spółki albo ją przejąć. R. M. i W. L. podczas sprzedawania sobie wzajemnie towaru, rozmawiali o tym, że być może odwołujący chciałby poszerzyć swoją działalność, a płatnik składek chciał dopuścić kogoś do spółki. Powyższe było powodem do zawarcia między stronami umowy o pracę nakładczą, żeby w oparciu o pracę u płatnika składek odwołujący mógł poznać produkcję i charakter działalności. Odwołujący zajmował się głównie sprzedażą i eksportem, natomiast nie znał procesu produkcyjnego, który wymagał posiadania odpowiednich maszyn - wtryskarek, automatów tokarskich, urządzeń skrawających (zeznania R. M. k. 52-54 a.s.).

W dniu 1 października 2006 r. R. M. w imieniu P.P.H. (...) S.C. R. M., R. S. (1) zawarł z W. L. umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku chałupnika. Wynagrodzenie zostało określone jako 0,10 zł za wykonanie gniazda 12V. Ubezpieczony był zatrudniony na podstawie tej umowy o pracę u płatnika składek od dnia jej zawarcia do 30 czerwca 2008 r. (umowa o pracę z dnia 1 października 2006r. k. 8 a.s., świadectwo pracy k. 9 a.s.).

Gniazdo, które zostało wskazane w umowie o pracę było produkowane kompletnie u płatnika składek, to znaczy obudowa, mosiężne piny itd. C. kompletowali te części i składali gniazda. Pewne rzeczy były robione na miejscu np. obróbka skrawaniem, ponieważ gniazdo było produkowane na formie wtryskowej. Obrabiane były mosiężne elementy, które są elementem gniazd, a potem należało to wszystko złożyć. W. L. odbierał od płatnika składek części składowe i składał gniazda. Zapoznawał się również z procesem produkcji, pracą innych chałupników i innych pracowników etatowych. Na miejscu zapoznawał się z tym, jak pracują wtryskarki i inne urządzania. Odwołujący składał niewiele gniazd miesięcznie, znacznie mniej niż inni zatrudnieni u płatnika składek pracownicy. Wynikało to z jego braku doświadczenia w tym zakresie oraz innych okoliczności jak fakt, że zamierzał on przejąć działalność spółki i zapoznać się z jej charakterem, na co zgody nie wyrażał drugi wspólnik. Umowa z odwołującym została rozwiązana z końcem czerwca 2008 roku, ponieważ nie doszło do porozumienia z drugim wspólnikiem R. S. (1) w sprawie przyszłości działalności prowadzonej przez spółkę i przejęcia jej przez odwołującego się (zeznania R. M. k. 52-54, 123-124 a.s., zeznania odwołującego się k. 54-56, 124-125 a.s.).

Płatnik składek złożył za ubezpieczonego imienne miesięczne raporty rozliczeniowe ZUS RCA z wykazanymi podstawami wymiaru składek w wysokości 80 zł w okresie od 1 października 2006 r. do 31 grudnia 2006 r., za okres od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2007 r. w wysokości 70 zł oraz od 1 października 2007 r. do 30 czerwca 2008 r. w wysokości 50 zł. Dochód osiągnięty przez ubezpieczonego z należności ze stosunku pracy u płatnika składek w 2006 r. wyniósł 240 zł, w 2007 r. – 650 zł, a w 2008 r. – 300 zł (imienne raporty k. 101-121 a.s., informacje o dochodach k. 92-100).

W dniu 1 października 2021 r. organ rentowy zawiadomił płatnika składek oraz ubezpieczonego, że z urzędu wszczął postępowanie wyjaśniajcie w sprawie ustalenia prawidłowości zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia W. L. z tytułu wykonywania pracy nakładczej z płatnikiem P.P.H. S.C. (...) R. M., R. S. (1) (zawiadomienie o wszczęciu – nienumerowane karty akt rentowych).

W odpowiedzi na powyższe zawiadomienie R. M. poinformował organ rentowy, że spółka P.P.H. S.C. (...) R. M., R. S. (1) nie istnieje. W związku z rozwiązaniem spółki brak jest wszystkich dokumentów związanych z zatrudnieniem W. L. (pismo z dnia 13 października 2021 r. – nienumerowane karty akt rentowych).

Decyzją z dnia 29 listopada 2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział (...) Oddział w W. stwierdził, że W. L. jako osoba wykonująca pracę nakładczą u płatnika składek P.P.H. S.C. (...) R. M., R. S. (1) nie podlega obowiązkowo ubezpieczeń emerytalnemu, rentowym, chorobowemu, wypadkowemu od 1 października 2006 r. do 30 czerwca 2008 r. (decyzja z 29 listopada 2021 r. - nienumerowane karty akt rentowych).

Od powyższej decyzji W. L. wniósł odwołanie, inicjując niniejsze postępowanie (odwołanie k. 3-9 a.s.).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów w szczególności tych znajdujących się w aktach organu rentowego oraz aktach sądowych, które nie były kwestionowane przez strony, wobec czego zostały uznane za wiarygodne. Ponadto, Sąd opierał się na zeznaniach odwołującego się W. L. oraz zainteresowanego R. M.. Sąd dał wiarę zeznaniom stron, ponieważ były one spójne i logiczne oraz zgodnie z dokumentami zebranymi w aktach sprawy przedstawiały okoliczności zawarcia umowy o pracę i współpracy stron. Nie istniały podstawy do negowania prawdziwości tych zeznań, które były rzetelne i jasne, wobec czego należało uznać je za wiarygodne.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie W. L. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 29 listopada 2021 r. nr (...) jest niezasadne i podlega oddaleniu.

Sąd ustalił, że niniejsza sprawa wymagała rozważenia czy organ rentowy w sposób prawidłowy wyłączył odwołującego z podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym za okres od dnia 1 października 2006 r. do dnia 30 czerwca 2009 r. z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę nakładczą zawartą z płatkiem składek P.P.H. S.C. R. M., R. S. (1).

Artykuł 8 ust. 3 ustawy o z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U. z 2016 r., poz. 963 j. t.) zwanej dalej ,,ustawą systemową” stanowi, że za osobę wykonującą pracę nakładczą uważa się osobę zatrudnioną na podstawie umowy o pracę nakładczą. Z kolei z art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy systemowej wynika, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m. in. osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych.

W niniejszej sprawie ustalono, że odwołujący, zawierając umowę o pracę nakładczą z płatkiem składek P.P.H. S.C. R. M., R. S. (1), jednocześnie prowadził działalność gospodarczą. W myśl art. 9 ust. 2 ustawy systemowej, osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4-6 i 10, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7. Przy czym zaznaczenia wymaga, że dokonanie wyboru tytułu ubezpieczenia społecznego jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy każda z form działalności, uznawanych przez ustawodawcę za samodzielny tytuł do podlegania ubezpieczeniom, jest rzeczywiście realizowana w sposób powodujący powstanie tytułu ubezpieczenia (w yrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 5 marca 2015 r., sygn. akt III AUa 504/14).

Należy mieć przy tym na uwadze, że stosownie do treści § 3 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 grudnia 1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą ( Dz. U. z 1976 r., Nr 3, poz. 19) zwanego dalej ,,rozporządzeniem” w umowie o pracę nakładczą strony określają minimalną miesięczną ilość pracy, której wykonanie należy do obowiązków wykonawcy. Minimalna ilość pracy powinna być tak ustalona, aby jej wykonanie zapewniało uzyskanie co najmniej 50% najniższego wynagrodzenia określonego przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Przepis ten stanowi warunek konieczny umowy o pracę nakładczą odróżniający ją w sposób zdecydowany od pozostałych umów cywilnoprawnych - jego celem jest określenie minimalnej ilości pracy, a tym samym zapewnienie wykonawcy określonego wynagrodzenia. Jeśli zatem strony umowy o pracę nakładczą zawierają ją z zamiarem niedotrzymania tego warunku, a przy tym wykonawca ma inny tytuł do podlegania ubezpieczeniom społecznym, to tego rodzaju umowa nie może być uznana za mającą prawną doniosłość w dziedzinie ubezpieczeń ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 2013 r., sygn. akt I UK 421/12).

Sąd zauważył, że umowa o pracę zawarta przez strony obejmowała przygotowywanie i składanie kompletów gniazd oraz przewidywała wynagrodzenie za sporządzenie jednego gniazda, ale nie wskazywała ani ilości gniazd, jakie miały być miesięcznie wykonane ani wynagrodzenia miesięcznego. W związku z tym Sąd zauważa, że w żaden sposób nie zostało określone, jaka ilość pracy musiała być przez ubezpieczonego w okresie miesiąca wykonana oraz jakie wynagrodzenie on miał otrzymać. Powołane powyżej ugruntowane orzecznictwo jednoznacznie wskazuje, że aby móc być objętym ubezpieczeniem społecznym w przypadku umowy o pracę nakładczą to przychód z tytułu umowy o pracę nakładczą nie może być niższy niż połowa wynagrodzenia minimalnego w danym roku. Płaca minimalna w Polsce w spornym okresie czasu kształtowała się w sposób następujący:

-

od dnia 1 stycznia 2006 r. obowiązywała w kwocie 899,10 złotych na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 września 2005 r. w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2006 r. (Dz. U. Nr 177, poz. 1469);

-

od dnia 1 stycznia 2007 r. obowiązywała w kwocie 936,00 złotych na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 września 2006 r. w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2007 r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1227);

-

od dnia 1 stycznia 2008 r. obowiązywała w kwocie 1.126,00 złotych na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2007 r. w sprawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2008 r. (Dz. U. Nr 171, poz. 1209);

Analizując obowiązujące w spornym okresie czasu przepisy, Sąd ustalił, że płaca minimalna pracowników zmieniała się 3-krotnie. Kwestia sporna w niniejszej sprawie dotyczyła rozważenia, czy odwołujący wykazał, aby uzyskiwał co najmniej 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę nakładczą. Sąd doszedł do wniosku, że ubezpieczony musiałby zarabiać co najmniej: 449,55 złotych w 2006 r., 468,00 złotych w 2007 r., 563,00 złotych w 2008 r. Natomiast z zebranych dokumentów jasno wynika, że deklarowana wysokość podstawy wymiaru składek z tytułu pracy nakładczej za odwołującego w spornym okresie czasu kształtowała się od 80 złotych do 50 złotych. Od początku trwania umowy o pracę nakładczą kwoty, które były odwołującemu wypłacane z tytułu wykonywania umowy o pracę nakładczą były znacznie niższe od połowy minimalnego wynagrodzenia w latach jej trwania. Początkowo w 2006 r. było to 80 zł, czyli mniej niż 10% minimalnego wynagrodzenia w tym czasie, a potem to wynagrodzenie jeszcze malało, zaś wysokość minimalnego wynagrodzenia zwiększała się. Wprawdzie Sąd zgadza się ze stanowiskiem odwołującego, że to nie od niego zależała ilość zlecanej mu pracy, jednak należy wziąć pod uwagę, że najwyraźniej od samego początku wiadome było, że wynagrodzenie za nią nigdy nie osiągnie połowy minimalnego wynagrodzenia. Sąd miał na uwadze, że warunki umowy i pracy mogą się zmieniać z powodu przykładowo zmian rynkowych, jednak w przedmiotowej sprawie od początku zlecana praca była w bardzo małej ilości, więc już od momentu podpisania umowy było wiadome, że nigdy nie będzie stanowiło to 50% minimalnego wynagrodzenia. Tym samym już od samego początku nie mogły one wywołać zamierzonych przez nakładcę i wykonawcę skutków prawnych, w tym przede wszystkim w sferze podlegania ubezpieczeniom społecznym. Ponadto, jak wskazały same strony odwołujący składał w ciągu miesiąca jedynie niewielką ilość gniazd, a celem zawarcia umowy o pracę było jego zapoznanie się z działalnością spółki w celu jej ewentualnego przejęcia lub stania się jej wspólnikiem.

W całym okresie trwania umów o pracę nakładczą odwołujący nie wykazał, aby uzyskał z nich przychód w kwocie odpowiadającej co najmniej 50% minimalnej płacy pracowniczej. Faktyczna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania umów o pracę nakładczą również nigdy nie osiągała tej wysokości. W związku z tym należy uznać, że odwołujący nie może podlegać ubezpieczeniom z tytułu wykonywanej umowy o pracę nakładczą z uwagi na brzmienie przytoczonych powyżej przepisów dotyczących wysokości wynagrodzenia.

Zdaniem Sądu wbrew twierdzeniom organu rentowego nie zostało natomiast wykazane, aby umowa o pracę nakładczą pomiędzy płatnikiem składek i ubezpieczonym została zawarta dla pozoru, ponieważ nie można wykluczyć, że umowa ta była wykonywana. Strony w zgodny sposób zeznały, jaką pracę wykonywał odwołujący w ramach zawartej umowy o pracę i nie istniały dowody mogące stanowić zaprzeczenie tej okoliczności. Sąd nie miał więc podstaw do negowania tej okoliczności i przyjął za stroną odwołującą, że praca ta była świadczona, jednak w niewystarczającej wysokości, aby uznać że z tego tytułu odwołujący mógłby podlegać ubezpieczeniom społecznym, biorąc pod uwagę obowiązujące i przytoczone powyżej przepisy dotyczące wysokości wynagrodzenia za pracę nakładczą.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy ocenił, że zaskarżona decyzja organu rentowego jest zgodna z prawem, a zatem brak jest podstaw do jej zmiany. Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. odwołanie podlegało więc oddaleniu.

Sędzia Renata Gąsior