Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia dniu 19 listopada 2021 r. (data prezentaty) powód M. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą AutoZastępcze.pl (...) domagał się zasądzenia na swoją rzecz od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 492,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 11 listopada 2018 r. do dnia zapłaty, a także o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

Powód wskazał, że w ramach prowadzonej przez siebie działalności, polegającej na wynajmie samochodów zastępczych klientom, których samochody uległy unieruchomieniu na skutek kolizji, zawarł z A. Ś. umowę najmu pojazdu C. (...). Strony ustaliły, iż stawka dobowa za najem pojazdu wynosić będzie 295,50 zł brutto (240 zł netto), za dobę. Najemca korzystał z pojazdu przez 33 dni, wobec czego czynsz najmu samochodu wyniósł 9.741,60 zł. Kolejno wskazał iż zawarł z poszkodowanym umowę cesji, przenoszącą na powoda wierzytelność z tytułu odszkodowania należnego mu od strony pozwanej z tytułu najmu samochodu zastępczego. Strona pozwana częściowo uznała roszczenie powoda, wpłacając kwotę 3.220,00 zł brutto, stanowiącą odszkodowanie za 23 dni najmu pojazdu przy stawce 140 zł brutto. Powód dodał, że dochodzone pozwem w niniejszej sprawie roszczenie stanowi jedynie część przysługującej mu należności.

Dnia 20 grudnia 2021 r. został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Strona pozwana Towarzystwo (...) S.A. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

Strona pozwana przyznała okoliczności zdarzenia z dnia 1 września 2018 r. i uznała swoją odpowiedzialność za szkodę co do zasady, jednakże odmówiła przyjęcia odpowiedzialności za szkodę w wyższym zakresie niż w zrealizowany. Strona pozwana podkreśliła, iż stawka najmu, którą przyjął powód była zawyżona. Podniosła, iż poszkodowany w dniu zgłoszenia szkody tj. 3 września 2018 r. został poinformowany o możliwości skorzystania z usług wypożyczalni samochodów współpracujących ze stroną pozwaną, a także poinformowano go o górnej granicy stawki najmu pojazdu zastępczego w wysokości 140 zł brutto za dobę. Co więcej poszkodowany w momencie zgłaszania szkody był już w posiadaniu pojazdu zastępczego. Strona pozwana dodała, że najem pojazdu zastępczego był zasadny przez 23 dni tj. od rozpoczęcia najmu pojazdu zastępczego do zatwierdzenia kosztorysu warsztatu naprawczego w dniu 11 września 2018 r., powiększonego o 13 dni, przeznaczonych na naprawę uszkodzonego pojazdu.

W piśmie przygotowawczym z dnia 30 maja 2022 r. powód wskazał, że nie wie kim jest I. M. ani czemu osoba ta zgłosiła szkodę ubezpieczycielowi. Powód podkreślił, że dochodzenie roszczenia częściowego nie jest zależne od wskazania, jakie dni obejmuje to roszczenie. Wskazał również, iż strona pozwana nie wykazała, by zaoferowała pozwanemu realną ofertę najmu pojazdu zastępczego, a oferowanie pomocy przy najmie nie jest ofertą. Nadto argumentował, że ceny proponowane przez stronę pozwaną są nieosiągalne na wolnym rynku, a w każdym razie wykorzystywanie przez ubezpieczycieli ich pozycji rynkowej prowadzi do wyeliminowania konkurencji.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił:

W dniu 1 września 2018 r. ok. godz. 10:15 miało miejsce zdarzenie drogowe, w którym uszkodzeniu uległ pojazd A. Ś. marki D. D., rok produkcji 2017, o nr rej. (...).

Sprawca szkody podlegał ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych świadczonemu przez stronę pozwaną Towarzystwo (...) S.A.

Zdarzenie drogowe z dnia 1 września 2018 r. zaistniało w ten sposób, że kierujący pojazdem marki T. nie zachował należytej ostrożności i uderzył w tył pojazdu marki D.. Uszkodzeniu w pojeździe D. uległy rura wydechowa, klapa bagażnika, zderzak i listwa pod zderzakiem.

(okoliczności niesporne poświadczone dokumentami, w szczególności: oświadczeniem sprawcy zdarzenia, zdjęciami uszkodzonego pojazdu, kosztorysem naprawy – znajdującymi w się w aktach postępowania likwidacyjnego, płyta CD, k. 46)

Szkoda została zgłoszona ubezpieczycielowi sprawcy – stronie pozwanej w dniu 3 września 2018 r. o godz. 14:22. Szkodę zgłosiła osoba, która przedstawiła się jako I. M. i oświadczyła, że działa na rzecz A. Ś.. Osoba posługująca się imieniem i nazwiskiem I. M. podała pracownikowi ubezpieczyciela dane osobowe poszkodowanego, w tym numer telefonu, opisała przebieg zdarzenia z dnia 1 września 2018 r., dane pojazdu poszkodowanego. Na pytanie pracownika ubezpieczyciela, czy będzie potrzebny pojazd zastępczy, osoba zgłaszająca szkodę odpowiedziała, że nie jest upoważniona w tej kwestii. Pracownik strony pozwanej poinformował, że w przypadku unieruchomienia pojazdu i potrzeby skorzystania z pojazdu zastępczego prosi o kontakt z infolinią, wówczas ubezpieczyciel zleci najem pojazdu zastępczego, a w przypadku skorzystania z usług innej wypożyczalni ubezpieczyciel zastrzega sobie prawo do weryfikacji oraz że akceptuje dobową stawkę najmu do kwoty 140,00 zł brutto. Osoba posługująca się imieniem i nazwiskiem I. M. odpowiedziała, że nie ma pytań do tego komunikatu, lecz nie będzie mogła przekazać tej informacji A. Ś., gdyż „chwilowo nie ma z nim kontaktu”.

(nagranie rozmowy z dnia 3 września 2018 r. – znajdujące w się w aktach postępowania likwidacyjnego, płyta CD, k. 46)

W dniu 3 września 2018 r. o godz. 15:19 ze stroną pozwaną skontaktowała się żona A. E. Ś. – w kwestii naprawy pojazdu przez warsztat A. Ł.. Chodziło o kwestię naprawy bezgotówkowej.

(nagranie rozmowy z dnia 3 września 2018 r. – znajdujące w się w aktach postępowania likwidacyjnego, płyta CD, k. 46)

W dniu 12 września 2018 r. ze stroną pozwaną ponownie skontaktowała się E. Ś.. Rozmowa dotyczyła kwestii dokumentów związanych z naprawą pojazdu przez warsztat A. Ł..

(nagranie rozmowy z dnia 12 września 2018 r. – znajdujące w się w aktach postępowania likwidacyjnego, płyta CD, k. 46)

W dniu 25 października 2018 r. ze stroną pozwaną ponownie skontaktowała się E. Ś.. Rozmowa dotyczyła kwestii przyznania odszkodowania za najem pojazdu zastępczego w kwocie 3.220,00 zł. E. Ś. wskazywała, że nie rozumie, czego dotyczyło to pismo. Wskazywała, że pojazd zastępczy był wynajęty od podmiotu poleconego przez ubezpieczyciela, z S., wskazała: „daliście takie auto, to wzięłam”. Prosiła, by pracownica ubezpieczyciela sprawdziła o co chodzi, bo ona „nie ma bladego pojęcia, co to ma być”. Pracownika ubezpieczyciela udzieliła informacji, na co E. Ś. oświadczyła, że „jest w szoku”. E. Ś. wyraziła swoją irytację, podała, że ona nawet nie kontaktowała się z „nim” [wynajmującym], „tylko wy” [ubezpieczyciel].

(nagranie rozmowy z dnia 25 października 2018 r. – znajdujące w się w aktach postępowania likwidacyjnego, płyta CD, k. 46)

W dniu 2 września 2018 r. została zawarta przez A. Ś. jako najemcę i M. J. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą AutoZastępcze.pl (...) jako wynajmującego umowa najmu pojazdu zastępczego marki C. (...). Strony zawarły umowę na okres do dnia ustania szkody w pojeździe pokrzywdzonego, ustalając czynsz najmu na kwotę 240 zł netto za dobę.

Zawarcie umowy najmu pojazdu zastępczego nastąpiło w związku z wypadkiem drogowym z dnia 1 września 2018 r., w którym uszkodzeniu uległ pojazd A. Ś. marki D. D., rok produkcji 2017, o nr rej. (...).

Najem trwał od dnia 2 września 2018 r., godz. 12:00 do 4 października 2018 r., godz. 8:50.

Należność za najem pojazdu za 33 dni wynosiła 9.741,60 zł brutto. Z tytułu najmu pojazdu poza aglomeracją (...) powód wystawił fakturę VAT nr (...) z dnia 4 października 2018 r. na w/w kwotę.

(umowa najmu pojazdu k. 8- 12, oświadczenie, k. 9, protokół zdawczo-odbiorczy, k. 12, faktura VAT, k. 13)

W dniu 2 września 2018 r. została zawarta umowa cesji wierzytelności pomiędzy poszkodowanym a powodem. Umową tą poszkodowany przelał swoją wierzytelność względem sprawcy szkody i towarzystwa ubezpieczeń z tytułu odszkodowania za korzystanie z samochodu zastępczego w okresie od dnia powstania szkody komunikacyjnej do dnia zakończenia naprawy samochodu cedenta.

(umowa cesji wierzytelności k. 14)

Pismem z dnia 12 października 2018 r. strona pozwana poinformowała A. Ś. o zwrocie kosztów pojazdu zastępczego w kwocie 3.220,00 zł brutto. Wskazała, iż przyznana kwota należy się za 23 dni w wysokości 140 zł brutto za dobę.

Pismem z dnia 24 października 2018 r. powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty kwoty 9.741,60 zł. Pismo zostało doręczone w dniu 25 października 2018 r.

Strona pozwana w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w całości.

Powód wniósł o ponowne przeanalizowanie niniejszej sprawy i uwzględnienie jego żądania w zakresie stawki dobowej za wynajem pojazdu oraz wypłatę całości roszczenia w wymagalnej wysokości. Jednakże strona pozwana nie wyraziła na to zgody, wskazując iż żądana stawka jest dwukrotnie wyższa niż ta zaproponowana poszkodowanemu przez stronę pozwaną.

(wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem odbioru k.15, pisma strony pozwanej k. 16-18, odwołanie powoda z potwierdzeniem odbioru k. 19-20)

Łączny czas uzasadniony do dokonania naprawy pojazdu marki D. D. o nr rej. (...) po zdarzeniu z dnia 1 września 2022 r. wynosił 27 dni.

(opinia biegłego sądowego A. K., k. 133-137)

Zgromadzone w sprawie dokumenty, na których podstawie Sąd ustalił stan faktyczny, a także nagrania rozmów telefonicznych nie budziły zastrzeżeń Sądu ani nie były kwestionowane przez strony.

Zeznania świadków E. Ś. i A. Ś. Sąd ocenił jako wiarygodne w całości.

Opinia biegłego sądowego A. K. była rzetelna i nie budziła wątpliwości, a strony nie zgłaszały do niej zastrzeżeń.

Dowodu z przesłuchania osoby, która zgłosiła szkodę, przedstawiając się jako I. M., Sąd nie przeprowadził wobec braku możliwości ustalenia danych tego świadka.

Sąd zważył:

Odpowiedzialność odszkodowawcza strony pozwanej względem powoda nie budzi wątpliwości Sądu co do zasady. Podstawę prawną tej odpowiedzialności wyznaczają przepisy art. 415 k.c., art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. i art. 822 § 1 k.c. oraz art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej: u.u.o.), a nadto –wobec cesji wierzytelności – art. 509 k.c. Kwestia ta nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a strona pozwana uznawała swoją odpowiedzialność co do zasady. Kwestią sporną była natomiast wysokość należnego odszkodowania.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 września 2004 r. (sygn. akt IV CKN 672/02) zaznaczył, iż utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia lub uszkodzenia stanowi szkodę majątkową. Zgodnie z art. 361 § 2 k.c., ustanawiającym zasadę pełnego odszkodowania, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Niewątpliwie za stratę należy uznać wszelkie koszty poniesione w związku z zaistniałą szkodą, których poszkodowany nie musiałby ponieść, gdyby szkoda nie zaistniała. Orzecznictwo oraz doktryna stoi jednoznacznie na stanowisku, że w każdym przypadku poszkodowany ma prawo do wynajęcia pojazdu zastępczego na czas naprawy pojazdu uszkodzonego, bez względu na to do jakich celów (prywatnych czy gospodarczych) potrzebny jest mu samochód. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 2004 r. sygn. akt II CK 494/03 podkreślił, iż ponoszenie kosztów najmu pojazdu zastępczego pozostaje w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym.

Z kolei w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17 wskazano, że wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Sąd Najwyższy podkreślił wówczas, iż nie mogą być uznane za celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki, które nie są konieczne do wyeliminowania negatywnego następstwa majątkowego w postaci utraty możliwości korzystania z uszkodzonego (zniszczonego) pojazdu, gdyż następstwo to może być wyeliminowane - bez uszczerbku dla godnych ochrony interesów poszkodowanego - w inny, mniej uciążliwy dla dłużnika sposób. Jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. Poniesienia wyższych kosztów nie uzasadnia sama przez się prostota skorzystania z oferty najmu złożonej przez przedsiębiorcę prowadzącego warsztat naprawczy, w którym uszkodzony pojazd ma być naprawiany. Co więcej, w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana. Powyższe nie eliminuje ani nie ogranicza przysługującej poszkodowanemu swobody wyboru kontrahenta, od którego najmie pojazd. Sprawia jedynie, że zawierając umowę na mniej korzystnych warunkach od proponowanych przez ubezpieczyciela, poszkodowany będzie zmuszony ponieść część związanych z tym kosztów.

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, że odpowiedzialność strony pozwanej w ramach odszkodowania za najem pojazdu zastępczego obejmuje 27 dni najmu, ponieważ tak ustalił czas niezbędny do dokonania naprawy pojazdu poszkodowanego biegły sądowy A. K. i w ocenie Sądu nie ma podstaw do przyjmowania, by adekwatnym okresem usprawiedliwionego najmu pojazdu zastępczego miał być okres krótszy.

Co do stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego Sąd stanął na stanowisku, że jest to kwota akceptowana przez ubezpieczyciela, tj. 140 zł brutto. W ocenie Sąd nie ma podstaw do przyjmowania stawki najmu wskazywanej przez powoda, ponieważ ubezpieczyciel w sposób wyraźny poinformował osobę zgłaszającą szkodę imieniem poszkodowanego A. Ś. o tym, że istnieje możliwość najmu pojazdu zastępczego na warunkach akceptowanych przez ubezpieczyciela. Ubezpieczyciel nie powinien ponosić negatywnych konsekwencji zaniedbania przez osobę, która przedstawiła się jako I. M. poinformowania poszkodowanego o tej kwestii. Jak wynika z zeznań świadków A. Ś. i E. Ś. nie mieli oni żadnych wymagań co do pojazdu zastępczego i gdyby mieli sami zapłacić za najem, to wybraliby pojazd tańszy i nawet na gorszych warunkach. W związku z powyższym w ocenie Sądu nie zachodziły żadne okoliczności, które uzasadniałyby nieskorzystanie przez poszkodowanych z oferty najmu pojazdu zastępczego na warunkach oferowanych przez podmioty współpracujące z ubezpieczycielem. W świetle logiki i doświadczenia życiowego, gdyby osoba zgłaszająca szkodę przekazała poszkodowanemu informację uzyskaną od ubezpieczyciela, a nadto gdyby A. Ś. i E. Ś. nie pozostawali w błędnym przekonaniu, że powód jest podmiotem współpracującym z ubezpieczycielem, to nie zdecydowaliby się oni na najem pojazdu zastępczego na warunkach zaoferowanych przez powoda. Nie ma więc żadnych podstaw do tego, by za adekwatną stawkę dobową najmu pojazdu zastępczego przyjmować stawkę wyższą niż 140 zł brutto.

Powyższe nie zmienia jednak tego, że powództwo należało uwzględnić w całości. Powód domagał się w pozwie kwoty 492 zł, jako części należnego mu odszkodowania, a zasadna kwota odszkodowania za 4 dni najmu przy stawce 140 zł brutto to 560 zł. Skoro strona pozwana wypłaciła odszkodowanie za 23 dni najmu, a zasadnym okresem najmu było 27 dni, to za 4 brakujące dni powinna dopłacić – przy przyjęciu stawki, jaką sama zaakceptowała.

Od zasądzonej należności należą się powodowi odsetki, zgodnie z żądaniem pozwu, na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powód poniósł następujące koszty: opłatę sądową od pozwu – 30 zł, taryfowe wynagrodzenie pełnomocnika procesowego – 90 zł (§ 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie), opłatę skarbową – 17 zł, wykorzystaną część zaliczki na poczet opinii biegłego – 640 zł. Od zasądzonych kosztów procesu powodowi należą się dalsze odsetki, stosownie do art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

Na podstawie art. 84 ust. 2 w zw. z art. 80 ust. 1 u.k.s.c. zarządzono zwrot na rzecz powoda niewykorzystanej części zaliczki.

S.. proszę:

1./ odnotować uzasadnienie;

2./ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi strony pozwanej przez portal informacyjny;

3./ kal. 1 miesiąc z d.d.