Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 kwietnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Szczytnie III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący sędzia Jowita Sikorska

Protokolant p.o. sekr. sądowy Monika Mierzejek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2023 r. w S.

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko I. J.

o uchylenie obowiązku alimentacyjnego

oraz z powództwa wzajemnego I. J.

przeciwko M. J.

o podwyższenie alimentów

I.  oba powództwa oddala,

II.  koszty procesu wzajemnie znosi.

UZASADNIENIE

Powód M. J. wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w Szczytnie w sprawie III RC 175/18 na kwotę po 400 zł. miesięcznie wobec byłej żony I. J..

Pozwana I. J. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz wniosła powództwo wzajemne o podwyższenia alimentów do kwoty po 600 zł. miesięcznie.

Sąd ustalił co następuje:

W wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z 19 maja 2016 r. w sprawie VIRC 1352/16 został orzeczony między stronami rozwód z winy M. J. i alimenty na rzecz pozwanej w kwocie po 300 zł. miesięcznie. W wyroku z 13 grudnia 2019 r. w sprawie III RC 175/18 Sąd Rejonowy w Szczytnie podwyższył na rzecz I. J. alimenty do kwoty po 400 zł. miesięcznie. W 2021 r. M. J. wniósł pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec byłej żony, wyrokiem z 24 sierpnia 2021 r. w sprawie III RC 9/21 Sąd oddalił powództwo /dowód: dokumenty znajdujące się w aktach Sądu Okręgowego w Olsztynie VI RC 1352/16 oraz Sądu Rejonowego w Szczytnie III RC 175/18 i III RC 9/21/.

W sprawie I Ns 516/15 w Wydziale Cywilnym tut. Sądu odbyła się sprawa o podział majątku między stronami. W trakcie postępowania strony sprzedały wspólną nieruchomość i podzieliły się uzyskaną kwotą po połowie: każde z małżonków uzyskało 140 tyś zł. W postanowieniu z 19 listopada 2021 r. Sąd poza podziałem środków zgromadzonych w ZUS-ie i OFE dokonał pozostałego podziału przyznając powodowi samochód M. (...) o wartości 4 tyś zł. oraz narzędzia, zaś pozwanej spłatę od powoda kwoty 8500 zł. w terminie 6 miesięcy od uprawomocnienia postanowienia /dokumenty znajdujące się w aktach tut. Sądu Wydziału Cywilnego I Ns 516/15/.

Powód – pozwany wzajemny M. J. pieniądze z podziału majątku częściowo /około 40 tyś zł./ przeznaczył na spłatę prywatnych długów zaciągniętych na budowę domu, zaś pozostałą kwotę, prawie 100 tyś zł., latem 2022 r., przeznaczył na zakup nowego samochodu marki K. C..

Powód po rozwodzie zawarł nowy związek małżeński oraz przystąpił wraz z drugą żoną do budowy domu, na wspólnej, 30 arowej działce. Małżonkowie od kilku lat mieszkają w tym domu, w którym nie wykończone jest piętro, ponadto wykończenia wymaga piwnica, taras, brama wjazdowa.

Po sprzedaży nieruchomości stanowiącej współwłasność z pozwaną, powód utracił miejsce zarobkowania, a mianowicie znajdujący się na terenie nieruchomości warsztat blacharsko-lakierniczy. Powód podjął zatrudnienie w Zakładzie (...) w J. jako pracownik gospodarczy, gdzie zarabia obecnie 2795,82 zł., otrzymuje tylko jako dodatki do wynagrodzenia: wczasy pod gruszą i bony na święta.

Żona powoda pracuje w sklepie, jest obecnie w okresie wypowiedzenia z uwagi na redukcję etatów w firmie, okres wypowiedzenia kończy się 30 kwietnia br., dotychczas zarabiała netto 2685,84 zł. Żona pozwanego nie zamierza podjąć zatrudnienia, będzie utrzymywała się z zasiłku dla bezrobotnych, a za pół roku będzie miała uprawnienia do emerytury pomostowej. Ponadto pełni funkcję radnej, otrzymuje z tego tytułu ryczałt płatny miesięcznie po 970 zł.

Powód i jego obecna żona mają orzeczenia o niepełnosprawności. Powód leczy się kardiologicznie oraz na zwyrodnienie stawów i kręgosłup na leki wydaje ponad 200 zł., wymaga rehabilitacji. Żona powoda leczy się na kręgosłup i ma zwyrodnienie stawów, na leki wydaje ok. 200 zł. miesięcznie, także wymaga rehabilitacji. Brakuje im środków finansowych na korzystanie z prywatnej rehabilitacji, korzystają w miarę możliwości z rehabilitacji finansowanej ze środków NFZ.

Powód na terenie posesji ma garaż o powierzchni ok. 30 metrów, ma także sprzęt z warsztatu, z którego korzystał na terenie sprzedanej posesji. Małżonkowie na części nieruchomości, 3 lata temu, posadzili plantację borówek, na razie borówki owocują w ilościach pozwalających zaspokoić tylko potrzeby rodziny.

Powód spłaca kredyt zaciągnięty w kwocie 5 tyś zł. na przyłącze do kanalizacji, raty wynoszą po 230 zł. Powód na ogrzanie domu potrzebuje ok. 5 ton peletu, w minionym sezonie otrzymał dopłatę do opału w kwocie 3 tyś zł. Miesięcznie koszt opału to 900 zł. w sezonie. Ponadto opłaty za dom wynoszą: za prąd ok. 170 zł., wodę i ścieki 60 zł., gaz 80 zł. co 2 miesiące, telefony 200 zł.

Powód nadal ma samochód marki M., który uzyskał z podziału majątku, ubezpieczenie samochodu kosztuje 400 zł, samochód od 3 lat stoi nieużywany, jednak powód go nie sprzedaje, bo oferują mu za niego 1200 zł. Ponadto małżonkowie mają samochód S. z 2001 r.

Pozwana – powódka wzajemna I. J. za pieniądze uzyskane ze sprzedaży domu w J. kupiła w maju 2021 r. za kwotę 150 tyś zł. mieszkanie o powierzchni 33 metrów w S.. Na uzupełnienie tej kwoty, koszty notariusza i odświeżenie mieszkania, zaciągnęła kredyt w kwocie 30 tyś zł., który będzie spłacała do maja 2026 r., obecnie raty wynoszą 590 zł. miesięcznie. Ponosi opłaty za mieszkanie: średnio w roku za gaz miesięcznie płaci po 300 zł, za prąd 110 zł, fundusz remontowy 100 zł, woda, ścieki, śmieci 50 zł., telefon i tv 100 zł.

Pozwana pracuje jako szwaczka. Zarabia niecałe 2600 zł. miesięcznie netto, nie ma żadnych dodatków do wynagrodzenia. Pozwana spłaca także prywatną pożyczkę zaciągniętą na leczenie zębów u siostry po 100 zł. miesięcznie.

Posiada samochód V. (...) z 2000 r., którym czasem dojeżdża do pracy.

Pozwana ma orzeczenie o niepełnosprawności, leczy się na stawy oraz nosi okulary. Z uwagi na wykonywany zawód wymaga okularów progresywnych, które musi okresowo wymieniać. Korzysta z rehabilitacji na NFZ, okresowo także prywatnie, na ten cel co kilka miesięcy wydaje 200-300 zł. Ponadto nadal pozostaje pod opieką lekarza psychiatry, korzysta z prywatnych wizyt co 2 miesiące, za wizytę płaci 120 zł, przyjmuje antydepresanty i potrzebuje maści przeciwbólowych na stawy, leki kosztują ją ok. 50 zł. miesięcznie.

Pozwana pieniądze, które powód jej spłaca z podziału majątku, dotychczas 6 tyś zł., ulokowała na lokacie bankowej. Zamierza te pieniądze przeznaczyć na remont łazienki i wymianę piecyka gazowego. Łazienka wymagała remontu już po zakupie mieszkania, jednak pozwana nie miała na ten cel środków finansowych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: wyjaśnień stron 171-173, zeznań świadków G. J. i T. B. k. 169v-171, dowody przelewów bankowych, faktury k. 10-33, dowody opłat, zaświadczenia lekarskie, zaświadczenie o dochodach k. 68-92, wydruki zdjęć k. 93-93, faktury, wydruk z konta bankowego 101-116, rozwiązanie umowy o pracę k. 117, zaświadczenia o dochodach k. 118-119, potwierdzenia przelewów, faktury, zaświadczenia lekarskie k.120-165, 167-168, potwierdzenie przelewu wypłaty pozwanej k. 166.

Sąd zważył co następuje:

Powództwa nie są uzasadnione.

Rozpatrując niniejszą sprawę Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony sporządzonych przez kompetentne organy i w przepisanej formie tym samym korzystających z domniemania prawdziwości oraz na dowodach zgromadzonych w aktach Sądów w Olsztynie i w Szczytnie. A ponadto z dowodów osobowych, zeznaniach świadków i wyjaśnieniach stron. W zasadniczych kwestiach były one zgodne z przedstawionymi dokumentami, w szczególności odnośnie ponoszonych kosztów utrzymania przez strony, wydatków na leki, rehabilitację, wizyty lekarskie, opłaty związane z kredytami. Sąd nie dał wiary powodowi, że nie uzyskuje dodatkowych dochodów z pracy przy naprawach samochodów.

Przede wszystkim biorąc pod uwagę koszty jakie powód ponosi związane z utrzymaniem i wykańczaniem domu, stanem zdrowia swoim i żony, spłatą zobowiązań wobec byłej żony i alimentami, są większe w odniesieniu do uzyskiwanych dochodów. Tym bardziej, że powód ma możliwość dorabiania, albowiem posiada garaż z wyposażeniem w narzędzia i urządzenia uzyskane z warsztatu, który prowadził na poprzedniej posesji, jest człowiekiem doświadczonym w naprawach pojazdów mechanicznych.

Ponadto decyzje jakie powód podejmuje związane ze swoim majątkiem świadczą o możliwości uzyskiwania dodatkowych dochodów z innego źródła niż tylko wynagrodzenie za pracę.

Powód po uzyskaniu spłaty ze wspólnego majątku, po spłacie zobowiązań finansowych w kwocie ok. 40 tyś zł., pozostałą kwotę – prawie 100 tyś zł. przeznaczył na zakup nowego samochodu. Postępowania powoda jest nieracjonalne wobec faktu, że ma niewykończony dom i wiele schorzeń, które wymagają leczenia. Powód twierdzi, że nie stać go na prywatne leczenie, szczególnie rehabilitację, która jest mu niezbędna do funkcjonowania, a także powołuje się na brak środków na wykończenie domu, jednocześnie kupując sobie samochód za prawie 100 tyś zł, nie bez znaczenia jest fakt, że małżonkowie mają jeszcze samochód S. oraz samochód marki M., którego nie sprzedają od 3 lat twierdząc, że proponowana cena jest zbyt mała, a jednocześnie opłacają ubezpieczenie, które już przewyższa kwotę którą z jego sprzedaży mogliby uzyskać.

Także twierdzenia żony powoda, że nie może podjąć pracy ze względu na schorzenie kręgosłupa, wobec zeznań świadka mówiącego o ciężkiej pracy G. J. w ogrodzie, są niewiarygodne.

Powód po rozwodzie był w stanie zakupić sobie działkę budowlaną, wybudować nowy dom, posiada nowy samochód, mieszka z nową żoną, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe, czyli wszystkie koszty i opłaty rozkładają się na dwie osoby, także rodzina korzysta ze źródeł dochodów dwóch osób.

Tymczasem pozwana za pieniądze z podziału majątku była w stanie zakupić zaledwie 33 metrowe mieszkanie, na którego zakup i odświeżenie musiała zaciągnąć dodatkowy kredyt, którego raty po prawie 600 zł., przy jej dochodach i jednoosobowym gospodarstwie domowym jest znaczny. Jeździ starym samochodem P. z 2000 r.

Pieniądze, które uzyskała po dalszym podziale majątku – 8,5 tyś zł., pozwana zamierza przeznaczyć na remont łazienki i wymianę piecyka gazowego. Należy zauważyć, że o potrzebie remontu łazienki pozwana mówiła już na poprzedniej sprawie, jednak wówczas nie miała na ten cel środków. Tym bardziej jej wyjaśnienia w tym zakresie są wiarygodne, a przeznaczenie kwoty 8,5 tyś zł. na remont łazienki, w tym wymianę piecyka gazowego, nie czyni z tej inwestycji żadnego zbytku. Tym bardziej, że pozwana nie ma żadnych perspektyw uzyskania dodatkowych pieniędzy w przyszłości.

Standard życia powoda, nawet przy założeniu, że nieruchomość stanowi współwłasność z obecną żoną, jest nieporównywanie wyższy niż pozwanej.

Sytuacja powoda wobec sytuacji pozwanej jest nadal lepsza. Nie nastąpiła żadna zmiana po stronie powoda, która przemawiałaby za uchyleniem jego obowiązku alimentacyjnego wobec byłej żony.

Rozwód został orzeczony z wyłącznej winy powoda, dlatego powód ma wobec pozwanej tzw. rozszerzony obowiązek alimentacyjny. Sąd nie ocenia tylko ewentualnego stanu niedostatku pozwanej, ale porównuje standard życia byłych małżonków, tak wielokrotnie wypowiadał się Sąd Najwyższy, m. in. w wyrok z dnia 7 maja 1998 r., w sprawie III CKN 186/98 „Przesłanką rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego małżonka ponoszącego wyłączną winę rozkładu pożycia jest ustalenie, że rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, nie mające jednak cech niedostatku. Ocena, czy nastąpiło takie pogorszenie, zależy od porównania sytuacji, w jakiej niewinny małżonek znalazł się wskutek orzeczenia rozwodu, z sytuacją, w jakiej znajdowałby się, gdyby rozwodu nie orzeczono i gdyby pożycie małżonków funkcjonowało prawidłowo”.

Jednocześnie Sąd pomimo znacznej inflacji, jaka nastąpiła w ostatnim okresie, nie podwyższył alimentów na rzecz pozwanej biorąc pod uwagę stan zdrowia powoda – pozwanego wzajemnego. Oboje byli małżonkowie, a także obecna żona powoda, są już w takim wieku, że doskwiera im wiele schorzeń, a opieka zdrowotna oferowana w ramach NFZ jest niewystarczająca, powód musi ponosić dodatkowe koszty na rehabilitację i leki, aby móc normalnie funkcjonować, w tym także pracować. Dodatkowo wydatki musi ponosić na koszty związane z dojazdami do lekarzy czy na rehabilitację.

Z tych względów na podstawie art. 138 Krio i art. 60§2 Krio a contrario orzekł jak w punkcie I oraz o kosztach procesu na podstawie art. 100 Kpc.