Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 września 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 21 września 2022r w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Syndyka masy upadłości H. C. (1) jako osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej

przeciwko M. S. (1)

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 28 stycznia 2021r ,

sygn. akt : I C 377/20

1.  prostuje oczywistą niedokładność w treści punktu I sentencji zaskarżonego wyroku w ten sposób , że zawarte w nim , następujące po przecinku ostatnie zdanie: „wyroku Sądu Rejonowego w K. w sprawie (...) „ zastępuje zdaniem „ wyroku Sądu Rejonowego w K.w sprawie(...) „

2.  wobec wstąpienia do postępowania , w miejsce dotychczasowej strony powodowej, (...) Spółdzielni (...) w S., syndyka masy upadłości H. C. (1) jako osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej , zmienia punkt I sentencji zaskarżonego wyroku , nadając mu treść :

„ I uznaje za bezskuteczną w stosunku do masy upadłości H. C. (1) umowę sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) , w budynku Spółdzielni (...)w S. położonym przy ul. (...) , zawartą pomiędzy H. C. (1) i pozwanym M. S. (1) w dniu 12 kwietnia 2019r., przed notariuszem R. S., w kancelarii notarialnej w S. – Rep. (...) - w celu zaspokojenia wierzytelności zgłoszonych przez wierzycieli H. C. (1) w postępowaniu upadłościowym , do łącznej kwoty 197 683, 22 zł / sto dziewięćdziesiąt siedem tysięcy , sześćset osiemdziesiąt trzy złote i dwadzieścia dwa grosze / , która odpowiada wartości wierzytelności przysługujących wobec H. C. (1) (...) Spółdzielni (...) w S., stwierdzonych orzeczeniami Sądów:

- Rejonowego w K. , w sprawach oznaczonych sygnaturami : (...), (...)wraz z jego uzupełnieniem , (...),

- Okręgowego w K., w sprawach oznaczonych sygnaturami : (...), (...) , (...),

3.  oddala apelację pozwanego ,

4.  zasądza od pozwanego M. S. (1) na rzecz Syndyka masy upadłości H. C. (1) kwotę 5400zł / pięć tysięcy czterysta złotych , tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Grzegorz Krężołek

Sygn. akt : I ACa 683/21

UZASADNIENIE

(...) Spółdzielnia (...) w S. pozwie skierowanym przeciwko M. S. (1) domagała się uznania za bezskuteczną w stosunku do niej umowy zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego przy ul. (...), w S. , zawartej pomiędzy pozwanym a jego babcią H. C. (1), przed notariuszem R. S. aktem notarialnym Rep.A (...) dnia 12 kwietnia 2019r., w celu ochrony wierzytelności jakimi Spółdzielnia dysponuje wobec sprzedającej dłużniczki .

Wnosiła także o obciążenie przeciwnika procesowego kosztami sporu.

Uzasadniając żądanie podnosiła , iż H. C. (1) była najemcą lokalu użytkowego przy ul. (...) w S., w którym prowadziła restaurację. Umowa najmu została rozwiązana po upływie okresu wypowiedzenia z dniem 31 stycznia 2015r. Od 1 lutego 2015r. do listopada 2018r. zajmowała lokal bez tytułu prawnego.

Wobec tego Spółdzielnia wystąpiła przeciwko najemczyni z szeregiem roszczeń z tytułu zapłaty wynagrodzenia za kolejne okresy w jakich stan te miał miejsce , a kolejnymi orzeczeniami Sądu wierzytelności z tego tytułu były potwierdzane. Tymczasem kwestionowana czynność sprzedaży spowodowała , że dłużniczka wiedząc o pretensjach finansowych strony powodowej wobec niej , zaskarżoną czynnością pozbyła się najistotniejszego wartościowo składnika swojego majątku, powodując co najmniej utrudnienie w uzyskaniu przez Spółdzielnię zaspokojenia jej wierzytelności. Od daty zaskarżonej czynności prawnej egzekucja mogła być kierowana jedynie do świadczenia emerytalnego H. C. (1) , która jest niewysokim świadczeniem z którego egzekucja jest dodatkowo , ustawowo ograniczona.

Odpowiadając na pozew M. S. (1) domagał się oddalenia powództwa oraz zasądzenia na swoją rzecz kosztów postępowania.

Oceniając zgłoszone roszczenie jako pozbawione uzasadnionych podstaw podnosił w szczególności , że strona powodowa nie ma w sporze legitymacji czynnej albowiem działający za nią członkowie zarządu nie są uprawnieni do reprezentowania Spółdzielni. Wynika to z faktu ,iż wcześniej Sądy wydawały orzeczenia ustalające nieistnienie lub stwierdzające nieważność uchwał organów powodowej Spółdzielni. W 2014r. Zebrania Grup Członkowskich na walne zgromadzenie Spółdzielni zostały zwołane nieprawidłowo, nie doszło zatem do skutecznego wyboru delegatów i właściwego wyboru organów strony powodowej tak Rady Nadzorczej jak i Zarządu.

Stąd nie wywołują skutku prawnego także uchwały i decyzje tych organów strony przeciwnej , które zostały podjęte po tym okresie czasu są nieważne lub nieistniejące.

Dotyczy to w szczególności oświadczeń Spółdzielni o wypowiedzeniu H. C. umowy najmu lokalu w którym prowadziła działalność gospodarczą / restaurację / oraz inicjujących spory sądowe , których wynikiem mają być orzeczenia stwierdzające wierzytelności Spółdzielni wobec jego babki , na które strona przeciwna powołuje się w podstawie faktycznej żądania pozwu.

Pozwany podnosił także , iż czynność prawna z dnia 12 kwietnia 2019r pomiędzy nim i H. C. (1) miała charakter odpłatny , a została dokonana jeszcze przez zawiadomieniem sprzedającej o wszczęciu postępowania egzekucyjnego.

Ponadto pretensje finansowe strony powodowej nadal są zaspokajane w ramach tego postępowania , a jego podstawą jest zajęte w tym celu świadczenie emerytalne sprzedającej. Dlatego o fraudacyjnym charakterze kwestionowanej przez Spółdzielnię czynności nie można zasadnie mówić.

Odnosząc się do tych zarzutów strona przeciwna , uznając je za nietrafne, argumentowała , że :

- chronione skargą pauliańską wierzytelności nie muszą być stwierdzone prawomocnymi orzeczeniami sądowymi. Nie muszą mieć nawet cechy wymagalności. Wystarcza , gdy wierzytelność jest dostatecznie skonkretyzowana co do podstawy i określona przez uprawnionego z niej co do wysokości. Takie cechy mają pretensje finansowe strony powodowej , które zamierza chronić formułując roszczenie , tym bardziej , w warunkach gdy część z nich , już po wniesieniu pozwu , została stwierdzona [ kolejnymi ] prawomocnymi orzeczeniami sądowymi,

- zarzut wywodzony z nieistnienia lub stwierdzenia nieważności uchwał organów strony powodowej nie jest trafny dlatego , że do dnia prawomocnego ich podważenia przez wyrok Sądu , korzystają one z domniemania istnienia , skuteczności i wywoływania skutku prawnego , co jest pochodną domniemania ich zgodności z prawem,

- zarzut odpłatnego charakteru czynności prawnej z dnia 19 kwietnia 2019r.jest niezasadny dlatego , że strony umowy ustaliły wartość lokalu na kwotę 100.000 zł, z której kupujący przekazał dłużniczce Spółdzielni , tytułem ceny jedynie kwotę o połowę niższą.

Ponadto przyjęta przez strony wartość przedmiotu kwestionowanej umowy pozostaje w rażącej dysproporcji z rzeczywistą wartością sprzedawanego prawa do lokalu.

Powódka zwracała także uwagę , że do transakcji pomiędzy H. C. (1) i M. S. (1) , którzy są dla siebie osobami najbliższymi w rozumieniu art.527 §3 kc. Obydwa te fakty jej zdaniem wystarczają aby traktować kwestionowaną czynność jako mającą charakter nieodpłatny.

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2021r., Sąd Okręgowy w Kielcach :

- uznał je za bezskuteczną w stosunku do (...) Spółdzielni (...) w S. umowę zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego numer (...) w budynku Spółdzielni(...) w S. przy ulicy K.K. B. nr (...) , zawartą pomiędzy H. C. (1) i M. S. (1) w dniu 12 kwietnia 2019 r. przed notariuszem R. S. w Kancelarii Notarialnej w S., rep. A nr. (...) - w celu ochrony wierzytelności powoda w wysokości 197.683,22 zł przysługującej jej wobec H. C. (1), a wynikającej z wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach w sprawie (...), wyroku Sądu Rejonowego w K.w sprawie (...), wyroku Sądu Rejonowego w K. z 10 października 2019 r w sprawie (...) uzupełnionego wyrokiem z 28 listopada 2019 r. , wyroku Sądu Okręgowego w K.w sprawach (...),(...), wyroku Sądu Rejonowego w K. w sprawie(...) [ pkt I ] oraz

- zasądził od M. S. (1) na rzecz (...) (...) Spółdzielni (...) w S. kwotę 16.558 zł tytułem zwrotu kosztów procesu[ pkt II sentencji wyroku].

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia :

W marcu 1999r. (...) Spółdzielnia (...) z siedzibą w S. zawarła z H. C. (1) umowę najmu lokalu użytkowego przy ul. (...) w S. z przeznaczeniem na prowadzenie przez najemczynię działalności gastronomicznej. Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

Ze skutkiem od dnia 1 marca 2014r. Spółdzielnia niemal trzykrotnie podwyższyła wysokość czynszu. Wobec niepłacenia przez najemcę czynszu w tej wysokości w październiku 2014r. wypowiedziała umowę najmu ze skutkiem na dzień 31 stycznia 2015r. Po wypowiedzeniu H. C. (1) zajmowała lokal użytkowy bez tytułu prawnego, choć przez pewien czas nie mogła z niego korzystać w dotychczasowy sposób, gdyż wynajmująca Spółdzielnia odcięła dostęp mediów do tego lokalu.

(...) Spółdzielnia (...) w S. w 2016 r. wystąpiła z pozwem o eksmisję H. C. (1) z lokalu użytkowego. Wyrokiem z 20 kwietnia 2018 r w sprawie (...) Sąd Rejonowy w K. nakazał H. C. (1) opróżnienie i wydanie powodowej Spółdzielni lokalu, jak również obciążył ją kosztami procesu w wysokości 2.617 zł. Sąd Okręgowy w K. oddalił apelację pozwanej, obciążając ją kosztami procesu za II instancję w kwocie 900 zł.

Powódka wystąpiła także przeciwko H. C. z pozwami o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z lokalu. Sąd Okręgowy wK. wyrokiem z dnia 05.04.2019r. w sprawie (...) zmienił wyrok Sądu Rejonowego w K. z 07.12.2018r. w sprawie(...), którym powództwo Spółdzielni o zapłatę z tytułu bezumownego korzystania z lokalu zostało oddalone i zasądził od H. C. (1) na rzecz powódki kwotę 8.110,93 zł wraz z odsetkami za opóźnienie oraz kwotę 3.293,40 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w I instancji oraz 1.483,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w II instancji. Sąd w dniu 15.04.2019r. nadał wyrokowi klauzulę wykonalności określając koszt postępowania klauzulowego na kwotę 138 zł.

Z dalszej części ustaleń wynika , iż aktem notarialnym z dnia 12 kwietnia 2019r., sporządzonym w Kancelarii Notarialnej w S. przed notariuszem R. S. rep. A nr (...) H. C. (1) sprzedała swojemu wnukowi M. S. (1) własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w budynku Spółdzielni Budownictwa Mieszkaniowego (...) przy ul. (...), za kwotę 50.000 zł, przy czym kwota ta miała zostać zapłacona w ratach lub jednorazowo, najpóźniej do 30 grudnia 2020r., wedle uznania kupującego. Wydanie lokalu miało nastąpić po śmierci sprzedającej lub za odrębnym porozumieniem. Strony ustaliły wartość zbywanego prawa na kwotę 100.000 zł. W dniu podpisania umowy oraz 16 lipca 2019r. oraz 15 stycznia 2020r. H. C. (1) pokwitowała odbiór zapłaty od pozwanego łącznie całej ustalonej ceny.

Powodowa Spółdzielnia w dniu 8 maja 2019r. złożyła do komornika przy Sądzie Rejonowym w S. przeciwko sprzedającej wniosek o egzekucję. W toku postępowania ustalono, iż dłużniczka osiąga wyłącznie dochody z emerytury w kwocie 1.510 zł netto miesięcznie i tylko z tego składnika majątkowego możliwa jest egzekucja. Poza tym świadczeniem nie osiąga innych dochodów, ani nie dysponuje majątkiem . Od czerwca 2019r. ze świadczenia emerytalnego dłużniczki potrącana jest co miesiąc kwota w wysokości niespełna 500 zł, wyegzekwowano także jedną kwotę z zajęcia wierzytelności dłużniczki w Urzędzie Skarbowym.

Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 9 października 2019r. w sprawie o sygn. akt (...) oddalił powództwo H. C. (1) przeciwko powodowej Spółdzielni o odszkodowanie za straty jakie poniosła z tego tytułu, że nie mogła osiągać dochodów z działalności gospodarczej i z powodu uszkodzenia wyposażenia lokalu, obciążając ją kosztami procesu w kwocie 10.817 zł.

Wyrokiem z dnia 10 października 2019r. Sąd Rejonowy w K. w sprawie (...) zasądził od dłużniczki na rzecz powodowej Spółdzielni kwotę 10.433,55 zł wraz z odsetkami za opóźnienie oraz 3.604,40 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. W dniu 28.11.2019r. Sąd uzupełnił ten wyrok, zasądzając na rzecz powódki kwotę 41.431, 11 zł wraz z odsetkami za opóźnienie oraz 5.539,84 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 14 sierpnia 2020r. w sprawie o sygn. akt (...), (...) oddalił apelację obu stron. Powódka w dniu 14.09.2020r. skierowała do egzekucji ten tytuł wykonawczy opatrzony klauzulą wykonalności z dnia 21.08.2020r.

Sąd Rejonowy w K. wyrokiem z dn. 25.09.2020r. w sprawie o sygn. akt (...) zasądził od H. C. (1) na rzecz spółdzielni kwotę 9.756,66 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz 2.168,75 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a także kwotę 8.895, 78 zł wraz z odsetkami ustawowymi oraz 2.143,25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 23.07.2019r. wydanym w sprawie o sygn. akt (...) Sąd Rejonowy w K. zobowiązał H. C. (1) do zwrotu na rzecz powódki 56.562,10 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz 4.324, 25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wobec wniesienia przez dłużniczkę sprzeciwu przed Sądem Rejonowym w K. toczy się obecnie postępowanie o sygn. akt (...).

Wierzytelności powoda wobec H. C. (1) wynosiły na dzień 7 października 2020r. niemal 200.000 zł

Z ustaleń tych wynika także , iż :

H. C. (1) i jej córka - T. S. , która jest również członkiem Spółdzielni, od 2014 r. pozostają w konflikcie z jej władzami.

Kwestionują legalność wyboru organów i moc prawną podejmowanych przez nie uchwał oraz czynności prawnych , w tym także wypowiedzenia umowy najmu, żądań zapłaty z tytułu bezumownego korzystania z lokalu użytkowego wobec H. C..

Początek tego konfliktu datuje się na 2014 r., kiedy to Zebrania Grup Członkowskich Spółdzielni – wbrew porządkowi obrad – podjęły uchwały o odwołaniu dotychczasowych przedstawicieli na Zebrania Grup Członkowskich i powołały nowych przedstawicieli tych Grup. Tak wyłonieni przedstawiciele w ramach Zgromadzenia Przedstawicieli Członków podjęli uchwały o powołaniu organów strony powodowej , Rady Nadzorczej i Zarządu. Niektórzy członkowie Spółdzielni, w tym i T. S., wystąpili z pozwem o ustalenie nieważności uchwał (...) Spółdzielni (...) w S. w sprawie odwołania przedstawicieli członków na Zebranie Przedstawicieli i wyboru nowych przedstawicieli członków na Zebranie Przedstawicieli. Wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z 13 kwietnia 2016 r w sprawie (...) , utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w K. z dn. 22 lutego 2017 r. została ustalona nieważność uchwał wszystkich Zebrań Grup Członkowskich pozwanej Spółdzielni w sprawie odwołania przedstawicieli członków na Zebranie Przedstawicieli i powołania nowych z uwagi na błędy proceduralne.

T. S. i czterej inni członkowie Spółdzielni w 2017 r. wystąpili z pozwem o ustalenie nieważności uchwały nr (...) r. Nadzwyczajnego Zebrania Przedstawicieli (...) Pomoc (...) w S. w sprawie wyboru Rady Nadzorczej Spółdzielni na kadencję 2014 – 2018 r. oraz uchwały nr (...) tego organu w sprawie powołania A. G. (1) na prezesa Zarządu.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z 12 lipca 2018 r. w sprawie(...)powództwo to zostało oddalone z uwagi na brak interesu prawnego powodów. W toku postepowania Sąd ustalił, że w marcu 2018 r. dokonano wyboru Przedstawicieli na Zebrania Przedstawicieli Grup Członkowskich i uchwałą nr (...) Zebranie Przedstawicieli powodowej Spółdzielni wybrało nową Radę Nadzorcza na kadencję 2018 -2022. Rada ta w dniu 27 kwietnia 2018 r. podjęła uchwalę , w której utrzymała w mocy uchwałę z 2014 r. w sprawie powołania A. G. na prezesa zarządu.

T. S. w 2019 r. wystąpiła z pozwem o ustalenie nieistnienia uchwały nr (...) Rady Nadzorczej (...) (...) w S. w sprawie powołania na członka zarządu- z funkcją zastępcy prezesa Spółdzielni B. B. (1).

Sąd Okręgowy w K.wyrokiem z 17 lutego 2020 r. w sprawie (...) ustalił , że uchwała ta nie istnieje dlatego , że powołanie delegatów na Zebranie Przedstawicieli w 2014r. było nieważne, a zatem organ ten nie mógł wyłonić Rady Nadzorczej , a ten organ nie był uprawniony do składania jakichkolwiek oświadczeń woli w imieniu strony powodowej

Przed Sądem Okręgowym w K.w sprawie (...) toczyło się również postępowanie z powództwa J. S. przeciwko Spółdzielni o ustalenie nieistnienia lub nieważności uchwał podejmowanych przez Zebrania Grup Członkowskich, Nadzwyczajne Zebrania Przedstawicieli i Radę Nadzorczą od 2014 r.w tym co do wyboru prezesa i wiceprezesa zarządu . Powództwo to zostało oddalone.

Ocenę prawną roszczenia zgłoszonego w pozwie , uznając je za uzasadnione, Sąd Okręgowy oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ nietrafny jest zarzut M. S. (1) sprowadzający się do wniosku , iż powództwo powinno zostać oddalone dlatego , że zarząd strony powodowej nie miał uprawnień do działania w jej imieniu , a w konsekwencji także do skutecznego wytoczenia powództwa oraz udzielenia pełnomocnictwa procesowego rep reprezentującemu ją w sporze zawodowemu pełnomocnikowi.

Uchwała walnego zgromadzenia podjęta w sposób niezgodny z postanowieniami statutu bądź dobrymi obyczajami lub godząca w interesy spółdzielni albo mająca na celu pokrzywdzenie jej członka jest dotknięta względną nieważnością i traci moc razie jej prawomocnego uchylenia przez Sąd.

Uchwały Zebrania Grup Członkowskich „(...)” w S. podjęte w 2014 r. w sprawie odwołania przedstawicieli członków na Zebranie Przedstawicieli i wyboru nowych członków, zostały wyeliminowane z obrotu prawnego, albowiem Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z 12 kwietnia 2016 r w sprawie (...) stwierdził ich nieważność. Utraciły ona moc prawną ze skutkiem ex tunc w odniesieniu do wszystkich członków strony pozwanej.

Nie oznacza to jednak - jak argumentował M. S. (1) - że Rada Nadzorcza Spółdzielni wybrana przez przedstawicieli członków na Zebranie Przedstawicieli na mocy uchwał, których nieważność stwierdził Sąd i wyłoniony przez nią zarząd nie miały uprawnień do działania w imieniu strony powodowej . Do czasu uchylenie przez Sąd uchwał w sprawie wyboru członków tych organów , w tym prezesa , działają oni jako organy Spółdzielni.

Dopóki wyrok uchylający uchwałę nie zapadnie, uchwała pozostaje ważna i skuteczna nawet gdyby była niezgodna z prawem lub postanowieniami statutu.

Pozwany nie wykazał, aby zapadły prawomocne orzeczenia Sądu, którym uchylone zostałyby uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni ( wybranej na kadencję 2018 – 2022 uchwałą nr (...) Zebrania Przedstawicieli), a którymi powołany został obecny zarząd strony powodowej.

W przepisach prawa spółdzielczego brak jest regulacji wskazującej na to jakie konsekwencje powoduje uchylenie uchwały, gdy na jej podstawie podjęte zostały czynności wywierające skutki wobec osób trzecich.

Poprzez analogię do uchwał wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i uchwał walnego zgromadzenia wspólników spółki akcyjnej w literaturze jak o orzecznictwie Sądów przyjmuje się, że wyrok Sądu uchylający uchwałę walnego zgromadzenia o powołaniu nowego zarządu Spółdzielni na podstawie art. 42 § 3 pr. spółdz. nie oznacza, że nieważne stają się czynności prawne tego zarządu. Wyrok taki odnosi się tylko do samej uchwały w aspekcie jej zgodności z prawem (ustawą – Prawo spółdzielcze i statutem), a nie do czynności prawnych członków zarządu powołanego tą uchwałą, gdyż tych czynności wyrok uchylający uchwałę nie ocenia, a przede wszystkim ich nie dotyczy.

Ustalenie nieważności uchwał Zebrania Grup Członkowskich „(...)” w S. podjętych w 2014 r. w sprawie odwołania przedstawicieli członków na Zebranie Przedstawicieli i wyboru nowych członków nie spowodowało nieważności czynności prawnych organów Spółdzielni powołanych na Nadzwyczajnym Zebraniu Przedstawicieli Spółdzielni Pomoc (...) w 2014 r. jak i w latach późniejszych.

Członkowie zarządu strony powodowej A. G. (1) i B. B. (1), którzy udzielili pełnomocnictwa procesowego adwokatowi reprezentującemu Spółdzielnię (...)” „(...)” w S. w rozstrzyganym sporze mieli wobec tego kompetencję do skutecznego wytoczenia powództwa i udzielenia pełnomocnictwa procesowego , jako posiadający uprawnienia do działania w imieniu powódki,

b/ żądanie uznania wobec Spółdzielni za bezskuteczną umowy zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu położonego przy ul. (...) w S., zawartej pomiędzy H. C. (1), a pozwanym M. S. (1) jest usprawiedliwione.

Po powołaniu treści relewantnych dla oceny roszczenia norm kodeksu cywilnego , Sąd I instancji, odwołując się do faktów ustalonych w postępowaniu, stanął na stanowisku , iż wszystkie przesłanki uwzględnienia skargi pauliańskiej wobec czynności dokonanej pomiędzy dłużniczką powódki i jej wnukiem – pozwanym - zostały zrealizowane .

Jako nietrafny ocenił zarzut obronny M. S. (1) w ramach którego podnosił , że jego babka nie była , w dacie dokonywania czynności uznanej przez Sąd za fraudacyjną, dłużnikiem strony powodowej.

Wskazał , iż wobec niej zapadły prawomocne orzeczenia, którym Sąd nakazał H. C. (1) opróżnienie i wydanie powodowej Spółdzielni lokalu użytkowego jak również zapłatę wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z lokalu.

Argumentował , iż zgodnie z art. 365 orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i Sąd, który je wydał lecz również inne Sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Wobec tego przedmiotem oceny Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę nie może być skuteczność wypowiedzenia umowy najmu lokalu użytkowego skoro wobec H. C. (1) zapadł prawomocny wyrok eksmisyjny z uwagi na skuteczne wypowiedzenie tej umowy,

c/ niezasadny jest także zarzut braku , w czasie dokonywania kwestionowanej czynności prawnej po stronie powódki wierzytelności wobec H. C. (1) , których realizację czynność ta uniemożliwiła lub utrudniła . W tej dacie Spółdzielnia miała w stosunku do niej szereg wierzytelności, w tym stwierdzoną prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K.z dn. 05.04.2019r. w sprawie o sygn. akt (...).

Ponadto wówczas były prowadzone także kolejne postępowania o inne wierzytelności które łącznie , na datę zamknięcia rozprawy przez Sąd Okręgowy zamykały się w kwocie 197.683,22 zł będąc stwierdzonymi orzeczeniami Sądów Rejonowego i Okręgowego w K. , które Sąd I instancji szczegółowo określił , powołując ich daty i sygnatury,

d/ odwołując się do ukształtowanej przez orzecznictwo SN i Sądów powszechnych treści ustawowych pojęć „ działania z pokrzywdzeniem wierzycieli „ oraz „niewypłacalności dłużnika lub niewypłacalności w wyższym stopniu „ , Sąd I instancji wskazał , że stan taki musi zostać potwierdzony zarówno w dacie wytaczania powództwa jak i w dacie wyrokowania o roszczeniu pauliańskim.

Wskazał , iż z materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie wynika, że jedynym źródłem utrzymania H. C. (1) jest świadczenie emerytalne, poza nim nie posiada ona żadnego innego wartościowego składnika majątkowego. Przeniesienie przez nią spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego spowodowało, że stała się ona niewypłacalna.

Dokonując sprzedaży działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela albowiem musiała mieć rozeznanie , że w następstwie dokonanej przezeń czynności ucierpi materialny interes wierzyciela skoro w ten sposób wyzbywała się najistotniejszego składnika majątku zdatnego do egzekucji. Musiała ten skutek , w dacie dokonywania sprzedaży przewidywać, co najmniej w warunkach ewentualności, a to jest wystarczające dla potwierdzenia spełnienia tej przesłanki skargi pauliańskiej.

W tym kontekście Sąd Okręgowy zaakcentował , że kwestionowana czynność miała miejsce zaledwie tydzień po zapadnięciu wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 kwietnia 2019r. w sprawie o sygn. akt (...), w którym została prawomocnie stwierdzona pierwsza z wierzytelności spośród tych, których przeciwko niej dochodziła strona powodowa.

Wartość przenoszonego przez dłużniczkę prawa do lokalu została określona przez strony czynności na kwotę 100.000 zł. Jego wyzbycie się znacznie utrudniło, a wobec stosunkowo niewielkich potrąceń dokonywanych przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym ze świadczenia emerytalnego H. C., wręcz uniemożliwiło realne zaspokojenie się wierzycielki,

e/ ocena świadomości osoby trzeciej dokonującej czynności z dłużnikiem jest dokonywana na moment dokonania danej czynności. W praktyce udowodnienie złej wiary osoby trzeciej bywa utrudnione. Ułatwieniem dla powódki w potwierdzeniu tej przesłanki skargi jest, w rozstrzyganej sprawie możliwość skorzystania przez nią z domniemania ustanowionego w normie art. 527 par. 3 kc albowiem pozwany nabywca prawa, który poprzez dokonaną czynność odniósł korzyść majątkową jest osobą najbliższą H. C. (1).

Istnienie podstaw do zastosowania tej normy powoduje odwrócenie ciężaru dowodu. To wnuk dłużniczki musiał wykazać, że pomimo stosunku bliskości z dłużnikiem nie wiedział i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć o tym, iż jego babka zawierając umowę działała ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela. M. S. (1) nie sprostał w postępowaniu temu obowiązkowi.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma 98 par. 1 i 3 kpc i wynikająca z niej zasada odpowiedzialności za wynik sprawy.

W apelacji od tego orzeczenia , zaskarżając je w całości , M. S. (1) domagał się w jej wniosku w pierwszej kolejności uchylenia wyroku i odrzucenia pozwu oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Jako wniosek ewentualny sformułował żądanie wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego i oddalenia powództwa oraz przyznania na rzecz skarżącego pod strony przeciwnej kosztów za obydwie instancje albo orzeczenia kasatoryjnego i przekazania sprawy Sądowi Okręgowemu w Kielcach do ponownego rozpoznania.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

- nierozpoznania istoty sprawy , którego M. S. (1) upatrywał w uwzględnieniu powództwa mimo jego przedwczesności. Miała ona wynikać z nie wzięcia przez Sąd I instancji pod uwagę faktu , iż dłużniczka wytoczyła powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego , który stwierdzał istnienie po stronie Spółdzielni wierzytelności , której zaspokojenie miała chronić skarga ,

- naruszenia prawa procesowego w sposób mający dla treści rozstrzygnięcia istotne znaczenie , a to art. 174 par.1 pkt 2 w zw z art. 191 par. 1 kpc wobec nie odrzucenia pozwu w sytuacji, gdy w składzie organów powódki zachodziły braki uniemożliwiające jej działanie,

- naruszenia prawa materialnego w postaci nieprawidłowego zastosowania art. 527 par. 1-3 kc w zw z art. 531 par. 2 i 532 kc poprzez :

a/ uznanie , że roszczenie powódki jest uzasadnione mimo , iż wierzytelności , których ochronie miała posłużyć skarga były niesprecyzowane , a Sąd nie dokonał weryfikacji ich rzeczywistych rozmiarów , nie wziął pod uwagę ,że były one pomiędzy powódka a dłużniczką sporne , a w ramach swojej oceny brał pod uwagę także te spośród nich, które zostały potwierdzone orzeczeniami Sądów dopiero w czasie trwania postępowania. ,

b/ nie uwzględnienie w ramach przeprowadzonej oceny prowadzącej do wniosku o zasadności powództwa, stanu świadomości pozwanego co do kwalifikacji dokonywanej czynności jako fraudacyjnej mimo, iż M. S. (1) nie prowadził z babką wspólnego gospodarstwa domowego i nie wiedział czy i w jakiej wysokości wierzytelności obciążają ją wobec strony pozwanej w chwili jej dokonywania , a pozostały majątek H. C. (1) nie wystarcza dla ich zaspokojenia.

Odpowiadając na apelację strona pozwana domagała się jej oddalenia jako pozbawionej uzasadnionych podstaw i obciążenia pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego.

W swoim stanowisku polemicznie odniosła się do wszystkich zarzutów podniesionych w apelacji.

Pismem z dnia 3 marca 2022r syndyk masy upadłości H. C. (1) zawiadomił Sąd Apelacyjny o ogłoszeniu jej upadłości jako osoby nie prowadzącej działalności gospodarczej.

Ogłoszenie to nastąpiło na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w K. z dnia 26 kwietnia 2021r w sprawie o sygnaturze (...)k. 526-527 akt /

Syndyk , w dniu 31 marca 2022r., złożył oświadczenie o wstąpieniu , na podstawie art. 133 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe do postępowania w miejsce dotychczasowej powódki - (...) Spółdzielni (...) w S. /k. 544 akt /

W swoim stanowisku procesowym , podtrzymując żądanie oddalenia apelacji powoda oraz argumentacje zaprezentowaną przez Spółdzielnię w odpowiedzi na apelację domagał się , w następstwie przystąpienia do postępowania , takiej zmiany redakcyjnej orzeczenia Sądu I instancji w następstwie której ta zmiana podmiotowa po stronie czynnej procesu zostanie uwzględniona , a ponadto :

a/ czynność dokonana pomiędzy dłużniczką Spółdzielni i M. S. (1) w dniu 12 kwietnia 2019r., zostanie uznana za bezskuteczną w stosunku do masy upadłości H. C. (1) ,

b/ w zakresie wierzytelności dotychczasowej powódki w łącznej wysokości 197 683, 22 zł przedmiot umowy uznanej za fraudacyjną , posłuży do zaspokojenia wszystkich wierzycieli upadłej.

Syndyk domagał się także przyznania na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego .

Rozpoznając apelację , Sad Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy M. S. (1) nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu , a żaden z zarzutów na których opiera się jego konstrukcja nie jest trafny.

Odeprzeć jako nieusprawiedliwiony należy zarzut procesowy.

Zważywszy na jego motywy sprawdza się on do stwierdzenia ,że formalny błąd Sądu I instancji polegał na nie odrzuceniu pozwu , mimo istnienia ku temu podstawy w art. 199 par. 1 pkt 3 zd ostatnie kpc, a kontynuowanie postępowania z pominięciem procedury ewentualnego usuwania braków uniemożlwiających działanie powódki jako strony postępowania powoduje , że wydany wyrok powinien zostać uchylony , a pozew ulec odrzuceniu w oparciu o wskazywaną przez skarżącego podstawę procesową.

Stanowisko to nie jest uzasadnione.

Sąd II instancji podziela zapatrywanie jakie w tej materii zaprezentował Sąd Okręgowy w motywach wyroku w warunkach, gdy zarzut oparty na braku uprawnieninia osób składających oświadczenia woli imieniem strony powodowej do działania w imieniu Spółdzielni oraz wadliwości umocowania przez nie pełnomocnika procesowego był jednym z zasadniczych zarzutów obronnych pozwanego.

Powtarzanie tego stanowiska po raz kolejny nie jest uzasadnione.

Należy jednak dla porządku dodać do niego , że osoby działające za stronę powodową w charakterze członków zarządu [ pełniący funkcje prezesa A. G. (1) oraz B. B. (1) por. k. 7 akt ] w dacie wytaczania powództwa oraz udzielania pełnomocnictwa procesowego byli wpisani do KRS jako podmioty sprawujące te funkcje oraz tworzące organ zarządzający powódki. Na treść tego wpisu mogą powoływać się osoby trzecie , a Spółdzielnia wobec nich nie może powoływać się na to, iż dane te nie są prawdziwe.

Co więcej i przede wszystkim uprawnienie do działania w imieniu strony powodowej przez wskazane osoby jako współtworzące zarząd ma swoje umocowanie w uchwałach Zwyczajnego Zebrania Przedstawicieli z 15 kwietnia 2018 r , które powołało Radę Nadzorczą w nowym składzie, na kadencję obejmującą okres 2018-2022r /podczas trwania której został złożony pozew / . Ta Rada natomiast dwoma uchwałami nr (...) i (...) potwierdziła wybór A. G. na prezesa i B. B. na członka zarządu Spółdzielni . Żadna z tych uchwał nie została podważona w trybie przewidzianym przez Prawo Spółdzielcze , korzystając w czasie trwania postępowania przed Sądem I instancji oraz postępowania odwoławczego , z domniemania skuteczności i legalności.

Skoro tak, to tym bardziej zarzut procesowy powoda opierający się na odmiennym stanowisku , którego motywacja jest powtórzeniem argumentów do których odwoływał się już przed Sądem Okręgowym, nie może zostać uznany za trafny.

Jak wskazano wyżej , M. S. (1) nie formułuje żadnych innych zarzutów natury procesowej , w tym dotyczących sposobu dokonania przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych.

W tej sytuacji , w warunkach związania Sądu Ii instancji zarzutami tej natury, wskazane zaniechanie skarżącego ma to następstwo , iż okoliczności , które Sąd Okręgowy uczynił podstawą faktyczna wydanego orzeczenia , Sąd Apelacyjny przyjmuje za własne.

Wymagają one uzupełnienia o okoliczności , które nie będąc przez strony sporu kwestionowanymi, wynikają z dokumentów przedłożonych przez syndyka masy upadłości H. C. (1) przed Sądem II instancji.

Uzupełnienie to przedstawia się następująco :

- postanowieniem z dnia 26 kwietnia 2021r w sprawie o sygnaturze (...), Sąd Rejonowy w K. ogłosił upadłość H. C. (1) jako osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej,

- strona powodowa w ramach tego postępowania zgłosiła w dniu 24 czerwca 2021r do masy wierzytelności , którymi dysponowała wobec upadłej , a które zostały potwierdzone w wydanych orzeczeniach sądowych , kończących postępowania z udziałem stron na łączną kwotę 202 547, 68 zł.

/ dowód : postanowienie Sądu Rejonowego w Kielcach z 26 kwietnia 2021r - k. 527 akt - oraz zgłoszenie wierzytelności przez stronę powodową k. 603-604 akt/.

- lista ta jest obecnie zatwierdzona , a jedynym wierzycielem , który dokonał zgłoszenia wierzytelności w wymaganym terminie jest (...) Spółdzielnia (...) w S..

/ oświadczenie pełnomocnika syndyka na rozprawie apelacyjnej w dniu 21 września 2022 – k. 664 v akt , które nie zostało zakwestionowane przez pozwanego/.

W świetle dokonanych ustaleń , w tym tych faktów o które Sąd II instancji je uzupełnił, nie może zostać podzielony także najdalej idący z merytorycznych zarzutów skarżącego o nierozpoznaniu przez Sąd Okręgowy istoty sprawy .

Miałoby ono - według argumentacji pozwanego - polegać na tym , że Sąd I instancji uwzględnił powództwo mimo , że było ono przedwczesne, w warunkach nie zakończenia sporu pomiędzy stronami w którym H. C. (1) zgłosiła powództwo przeciw egzekucyjne podważając jeden z tytułów stwierdzających wierzytelność Spółdzielni , której ochronie ma służyć uwzględniona skarga pauliańska.

Nierozpoznanie istoty sprawy polega na wydaniu przez Sąd niższej instancji orzeczenia, które nie odnosi się do tego, co było przedmiotem roszczenia powoda w zaznaczeniu procesowym albo też na zaniechaniu zbadania materialnej podstawy żądania lub materialnych i formalnych zarzutów strony przeciwnej.

Oceny realizacji tej podstawy do ewentualnego wydania przez Sąd II instancji orzeczenia kasatoryjnego należy dokonywać na podstawie analizy żądań pozwu i przepisów prawa materialnego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Bez znaczenia dla niej pozostają możliwe wady postępowania czy też takie zarzuty pozwanego , które dla przedmiotu rozstrzygnięcia były irrelewantne.

/ por . także wyrażające podobne stanowisko , powołane jedynie dla przykładu , judykaty Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1999r , sygn. II UKN 589/98 oraz z dnia 27 czerwca 2014 , sygn. V CZ 45/14 , powołane za zbiorem Legalis /

To, w jaki sposób M. S. (1) motywuje weryfikowany zarzut wyklucza zatem uznanie go za trafny skoro Sąd Okręgowy orzekł o żądaniu zawartym w pozwie i zweryfikował wszystkie zarzuty jakie roszczeniu Spółdzielni przeciwstawił obecnie apelujący.

Już tylko na marginesie i dla porządku należy wskazać , że wytoczenie powództwa przeciw egzekucyjnego w ramach którego H. C. (1) domagała się pozbawienia wykonalności prawomocnego wyroku wydanego w sprawie (...)Sądu Okręgowego w K.należy uznać za okoliczność pozbawioną znaczenia dla oceny roszczenia dochodzonego pozwem , a w szczególności za taki , który prowadzić mógłby do oddalenia powództwa z przyczyny powoływanej przez M. S. (1).

Na datę dokonywania czynności uznanej przez Sąd Okręgowy za fraudacyjną H. C. była dłużnikiem Spółdzielni z tytułu wierzytelności na znaczne kwoty – w tym czasie około 130 000 złotych. Nie było przy tym konieczne, jak twierdzi skarżący, podnosząc brak dostatecznej indywidualizacji tych pretensji finansowych , aby były one - już wówczas - stwierdzone prawomocnymi orzeczeniami Sądu, ani nawet wymagalne. Obowiązek indywidualizacji ten był spełniony , gdy wierzytelności były określone tak co do źródła jak i granic ilościowych - według ich oceny ze strony ich beneficjenta poszukującego ochrony pauliańskiej. Nie może budzić wątpliwości , że te warunki zostały przez Spółdzielnię spełnione , a późniejsze, wydane po dacie umowy z 12 kwietnia 2019r., prawomocne orzeczenia sądowe przeciwko H. C. (1) tylko jej stanowisko w tym zakresie potwierdziły.

Nie można też tracić z pola widzenia tego , że jak wynika z zaskarżonego wyroku, wszystkie wierzytelności , które Sąd I instancji objął udzieloną ochroną , zostały skonkretyzowane poprzez odwołanie się do prawomocnych orzeczeń sądowych potwierdzających ich przysługiwanie ówczesnej stronie powodowej wobec dłużniczki.

Podnosząc zarzut materialny naruszenia art. 527 par. 1- 3 kc skarżący wskazuje , że powództwo zostało niezasadnie uwzględnione mimo , iż kwestionowana czynność nie była podjęta z pokrzywdzeniem wierzyciela dlatego , że naówczas jedyna wierzytelnością Spółdzielni wobec sprzedającej prawo do lokalu była ta , stwierdzona prawomocnym orzeczeniem z dnia 5 kwietnia 2019r Sądu Okręgowego wK.w sprawie o sygnaturze (...),na kwotę należności głównej 8 110, 93 zł. Mogła ona być zaspokojona z innego majątku H. C. (1) w postaci / objętego już zajęciem komorniczym / świadczenia emerytalnego.

Stanowisko to nie jest uzasadnione z dwóch niezależnych od siebie przyczyn . Po pierwsze dlatego , że już wówczas – 12 kwietnia 2019r. - były prowadzone przeciwko H. C. (1) inne postępowania sadowe zapoczątkowane z inicjatywy Spółdzielni o wierzytelności obejmujące wynagrodzenie za kolejne okresy bezumownego korzystania przez nią z lokalu użytkowego , który wcześniej wynajmowała na potrzeby prowadzenia restauracji. Sprzedająca musiała być tego świadoma. Musiała też zdawać sobie sprawę ze swoich zastanów majątkowych i finansowych , które mogą być przeznaczone na zaspokojenie zarówno już egzekwowanej naówczas wierzytelności jak i tych pretensji finansowych , które zgłaszała kolejno strona przeciwna w kolejnych pozwach.

Pomimo to zdecydowała się na sprzedaż [ osobie najbliższej ] najistotniejszego składnika majątkowego , którego wartość wówczas gwarantowała zaspokojenie tych wierzytelności. Zatem wniosek Sądu I instancji o działaniu H. C. , decydującej się na taką czynność , o jego fraudacyjnym charakterze, jest poprawny.

Już tylko uzupełniająco należy dodać , że do kwestionowanej czynności doszło już po tygodniu od daty kiedy wyrok w sprawie (...) uzyskał walor prawomocności .

Po drugie o działaniu dłużniczki zawierającej tę umowę z pokrzywdzeniem wierzyciela świadczy też to , iż w jej następstwie już prowadzona egzekucja uległa spowolnieniu, a zaspokojenie świadczenia stwierdzonego w tytule wykonawczym chociaż nie stało się niemożliwe, niosło za sobą uprawnionej dodatkowe opóźnienie oraz koszty w procesie zaspokajania tej pretensji finansowej. W miejsce sprawnego postępowania wykonawczego w istocie gwarantującego realizacje tytułu w krótkim czasie o ile Spółdzielnia mogłaby sięgnąć do prawa do lokalu jako przedmiotu egzekucji , przy prowadzeniu go tylko ze świadczenia emerytalnego dłużniczki Spółdzielnię czekało długotrwałe i mało efektywne postępowanie wykonawcze.

Już opisany efekt kwestionowanej czynności stanowi podstawę do stwierdzenia , że uszczuplając swój majątek w ten sposób, H. C. działała z pokrzywdzeniem [ jak się okazało w toku postępowania upadłościowego - jedynego] wierzyciela.

Wskazana wyżej koincydencja czasowa pomiędzy prawomocnością wyroku w sprawie(...) a datą fraudacyjnej czynności , wskazuje przy tym na celowe działanie dłużniczki aby uzyskać taki rezultat - niemożliwości zaspokojenia wierzytelności Spółdzielni.

Należy także wskazać , że dłużniczka zaaprobowała sytuację, w której pomimo określenia wartości dokonywanej czynności / wartości zbywanego prawa do lokalu / na kwotę 100 000zł , miała otrzymać od jej drugiej strony – swojego wnuka - cenę odpowiadającą tylko jej połowie [ 50 000 zł ] . O tym świadczą znajdujące się w aktach pokwitowania na łącznie właśnie taką kwotę.

Tym nie mniej w czasie trwania postępowań egzekucyjnych nie twierdziła , że z uzyskanej ceny wierzycielka może [ także ] uzyskać zaspokojenie swoich pretensji finansowych, a depozycja pozwanego , że suma ta mogła być na ten cel wykorzystana, pojawia się stanowczo dopiero w motywach apelacji / por k. 492 akt / Jest to dodatkowe potwierdzenie trafności wniosku o działaniu dłużniczki z pokrzywdzeniem wierzyciela, który to stan pozostawał aktualnym przy zamknięciu rozprawy przez Sąd I instancji. Ogłoszenie upadłości konsumenckiej H. C. (1) tym bardziej potwierdza , że istniał on także po wydaniu zaskarżonego wyroku i ma miejsce także w czasie wyrokowania przez Sąd II instancji , skoro możliwość skutecznego zaspokojenia wierzytelności Spółdzielni zgłoszonych w postępowaniu upadłościowym , ze względu na składniki masy upadłości , jest bardzo ograniczona.

Nie ma też racji apelujący gdy realizacji omawianego zarzutu materialnego upatruje w przyjęciu , że w chwili dokonywania czynności uznanej za podjętą z pokrzywdzeniem wierzyciela , M. S. (1) wiedział ,że sprzedająca działa w ten sposób.

W swojej argumentacji nie dostrzega , że przyjmując ,iż i ta przesłanka materialna skargi pauliańskiej została w rozpoznawanej sprawie spełniona , Sąd I instancji zastosował domniemanie z par. 3 art. 527 kc , odwołując się do stosunku bliskości wynikającego z pokrewieństwa pomiędzy stronami umowy z dnia 12 kwietnia 2019r

W tej sytuacji to pozwany był zobowiązany do przedstawienia dowodów na podstawie których możliwe byłoby dokonanie ustaleń faktycznych służących skutecznemu obaleniu podstawy domniemania ustanowionego w tej normie , w oparciu o które powódka była zwolniona z dowodzenia stanu świadomości pozwijanego o fraudacyjnym celu działania jego babki.

Apelujący nie podołał temu obowiązkowi bo za podstawę do obalenia domniemania nie wystarczają same zawarte w jego przesłuchaniu twierdzenia o braku bliskości z H. C. (1) z uwagi na różnice odległości pomiędzy miejscami faktycznego pobytu ich obojga.

Za tezą przeciwną przemawia równocześnie to , że w krótkim czasie po prawomocności wyroku SO w Kielcach z dnia 12 kwietnia 2019r w spawie (...) dłużniczka właśnie z wnukiem dokonała czynności sprzedaży , a obydwoje aprobowali sytuację w której cena za przenoszone prawo, była o połowę niższa aniżeli jego wartość ustalona przez same strony czynności.

Takie warunki umowy wśród których znalazły się także postanowienia o tym , że z lokalu będzie nadal korzystać sprzedająca , do swojej śmierci , o ile wcześniej strony nie zawrą w tym zakresie odrębnego porozumienia oraz takie , iż cena może być zapłacona w ratach lub jednorazowo , w zależności od wyboru kupującego. Warunki te , w świetle zasad doświadczenia życiowego potwierdzają , że do umowy doszło pomiędzy osobami najbliższymi , darzącymi się zaufaniem, a umowa miała doprowadzi do takiego skutku , iż prawo do lokalu w perspektywie prowadzenia egzekucji przeciwko sprzedającej, nadal pozostanie w majątku rodzinnym, nie będąc dotkniętym jej następstwami.

Na marginesie i dla zapewnienia kompletności wywodu, Sąd II instancji zauważa , że brak jest w zgormadzonym materiale dostatecznych podstaw do zakwalifikowania czynności z 12 kwietnia 2019r jako czynności nieodpłatnej.

Tego rodzaju sugestia zawarta w motywach odpowiedzi na apelacje jest o tyle nieistotna z punktu widzenia oceny zasadności apelacji , że Sąd I instancji nie powoływał się , motywując wyrok na normę art. 528 kc.

Co więcej taka kwalifikacja czynności dłużniczki i jej wnuka wymagałaby prowadzenia dodatkowych dowodów dla wykazania oczywistej niewspółmierności pomiędzy rzeczywistą wartością rynkową zbywanego prawa , a ustaloną ceną jego sprzedaży. Aktywności dowodowej idącej w tym kierunku żadna ze stron nie wykazywała. Stąd wskazana sugestia jest tym bardziej nie doniosła dla oceny poprawności rozstrzygnięcia poddanego kontroli instancyjnej.

Uzupełniająco należy wskazać w związku z kwestionowaniem w środku odwoławczym [nota bene przy braku sformułowania zarzutu procesowego naruszenia art. 98 §1 i 3 kpc ] , określenia przez Sąd I instancji wysokości kosztów procesu jakimi M. S. (1) został obciążony na rzecz strony przeciwnej w punkcie II sentencji zaskarżonego wyroku, że Spółdzielnia wskazała jako wartość przedmiotu sporu kwotę 195 815 zł / k. 1 akt / i od tej wartości pochodną była opłata sądowa od pozwu , którą wniosła. Okoliczność , że w piśmie prochowym z dnia 18 września 2020r / k. 247v akt/ sprecyzowała ją na sumę niższą 100 000zł , jest dla wymiaru obowiązku zwrotu kosztów procesu przez pozwanego pozbawione znaczenia dlatego , że pomimo jego zarzutu kwestionującego tę wartość , Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 23 września 2020r / k. 301 akt / odmówił jej sprawdzenia. Ta decyzja powodowała , że wskazana w pozwie pozostała nadal aktualną do zakończenia postępowania.

Z podanych powodów Sąd II instancji uznał ,że apelacja M. S. (1) nie jest zasadna i oddalił ją na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 527 par. 1-3 kc. /pkt 3 sentencji wyroku /.

Formułując orzeczenie Sąd Apelacyjny musiał jednak uwzględnić po pierwsze to , że końcowa część ostatniego zdania punktu I sentencji zaskarżonego wyroku dotknięta jest oczywistą niedokładnością w zakresie oznaczenia sygnatury wyroku Sądu Rejonowego w Kielcach w sprawie (...) , obejmującego jedną z wierzytelności Spółdzielni wobec H. C. (1) , której ochronie miała służyć uwzględniona skarga. Jak wynika z kopii wyroku zapadłej w tej sprawie SR w K.poprawne jej oznaczenie to „ (...)”- por. k. 606 v- 608 akt /

W tych okolicznościach na podstawie art. 350 par. 3 kpc , Sąd sprostował z urzędu tę niedokładność, zastępując przyjęte przez Sąd Okręgowy oznaczenie tego orzeczenia oznaczeniem prawidłowym / pkt 1 sentencji /.

Sąd II instancji był zobowiązany uwzględnić także fakt wstąpienia , na etapie postępowania apelacyjnego , w miejsce dotychczasowej strony powodowej , syndyka masy upadłości dłużniczki H. C. (1).

To podstawienie procesowe wywołało następstwo w postaci - wynikającej z przepisów ustawy prawo upadłościowe - koniecznej zmiany redakcyjnej punktu I sentencji zaskarżonego orzeczenia.

Korekta ta polegała na wskazaniu , że czynność fraudacyjna jest bezskuteczna wobec masy upadłości , a jej przedmiot ma posłużyć zaspokojeniu wierzytelności wszystkich wierzycieli upadłej , którzy skutecznie je zgłosili w postępowaniu upadłościowym , przy czym zakres tego zaspokojenia nie może przekraczać granicy wartości tych pretensji finansowych , których dochodziła w procesie poprzedniczka syndyka , która zdecydowała się na wytoczenie powództwa pauliańskiego [ pkt 2 sentencji ] .

Rozstrzygając o kosztach postępowania apelacyjnego- uwzględniając przy tym , iż syndyk domagał się przyznania ich od M. S. tylko za ten etap postępowania - Sad II instancji zastosował art. 98 par. 1 i 3 oraz 99 w zw z art. 391 par. 1 kpc i wynikającą z tego przepisu dla wzajemnego rozliczenia ich pomiędzy syndykiem i pozwanym , zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

W warunkach, gdy apelacja M. S. (1) została oddalona , a taki wniosek co do jej oceny , sformułowany w odpowiedzi na apelację , po wstąpieniu do postępowania syndyk potrzymał , należy uznać go za wygrywającego ten etap sporu.

Kwota należna z tego tytułu od przerywającego pozwanego , odpowiadając wynagrodzeniu zawodowego pełnomocnika – radcy prawnego - została ustalona na podstawie par. 2 pkt 6 w zw z z par. 10 ust. 1 pkt 2 in fine Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265 ] .

Sąd przyjął przy tym , iż za to zastępstwo należna jest stawka wynagrodzenia odpowiadająca 100 % stawki minimalnej albowiem zastępowany zawodowo syndyk występował w postępowaniu po raz pierwszy dopiero przed Sądem II instancji. [ pkt 4 sentencji orzeczenia ].

SSA Grzegorz Krężołek