Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 17.10.2023 r.

Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Adam Maliszewski

Protokolant: st. sekr. sąd. Aneta Wieczyńska

po rozpoznaniu w dniu 5 października 2023 roku w Koninie

na rozprawie

sprawy powództwa A. N. i J. N.

przeciwko (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.

o zapłatę

zasądza od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O. na rzecz A. N. i J. N. kwotę 3.100,00 zł (trzy tysiące sto złotych), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 listopada 2022 roku do dnia zapłaty;

oddala powództwo w pozostałym zakresie;

znosi wzajemnie między stronami koszty procesu.

sędzia Adam Maliszewski

Sygn. akt I C 1216/22

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 listopada 2022 roku A. N. i J. N. wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w O. kwoty 4.650 złotych, tytułem odszkodowania za nienależyte wykonanej usługi turystycznej, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz każdego z nich kwot po 2.000 złotych tytułem zadośćuczynienia, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a także o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazali, że zawarli z pozwaną umowę świadczenia usług turystycznych w postaci organizacji wycieczki na D. do miejscowości P.. Po przybyciu na miejsce okazało się, że warunki w jakich powodowie spędzili wakacje były niezgodne z zawartą umową. Plaża i ocean, które powodowie mieli mieć do dyspozycji w ramach wykupionego pobytu, na całej długości były zanieczyszczone porostami, co uniemożliwiało korzystanie z nich, a nadto na terenie głównego basenu hotelowego, gdzie zmuszeni byli przebywać, z uwagi na zanieczyszczoną plażę, przez cały dzień panował hałas spowodowany nieustannie grającą głośną muzyką, dobiegającą z głośników. Co więcej, sytuacja ta nie uległa zmianie przez cały 7 — dniowy pobyt, a co za tym idzie powodowie nie mogli swobodnie korzystać ze wszystkich udogodnień mających wynikać z zawartej umowy. Z powyższych względów żądana przez nich kwota 4.650 złotych stanowi kwotę o jaką w ich ocenie obniżeniu winna ulec cena wycieczki, z uwagi na wskazane niezgodności w zakresie realizacji imprezy turystycznej z ofertą biura. Z kolei żądane przez nich kwoty po 2.000 złotych stanowić miały zadośćuczynienia za naruszenie przez pozwanego ich dóbr osobistych w postaci prawa do udanego urlopu (pozew, k. 3-8).

W odpowiedzi na pozew (...) Sp. z o.o. w O. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów postępowania sądowego, w tym zastępstwa adwokackiego. W ocenie pozwanego umowa o świadczenie usług turystycznych zawarta z powodami została wykonana w sposób należyty. W szczególności zaś nie stracili oni żadnej z przewidzianych dób hotelowych, a program wycieczki został całkowicie zrealizowany. Pozwany podkreślił, że z plaży wydzielona była cześć hotelowa, która była na bieżąco sprzątana przez obsługę hotelu. Zdaniem pozwanego stałe nanoszenie glonów stanowi akt siły wyższej, których pozwany nie mógł przewidzieć oraz im zapobiec. Dodał, że występowanie glonów na plażach karaibskich stanowi wiedzę powszechnie dostępną turystom zainteresowanym podróżą w ten rejon świata. Zdaniem pozwanego na organizatorze turystyki nie ciążył przy tym jaki jakkolwiek obowiązek informowania o powyższym swoich klientów. Pozwany wskazał na model świadomego turysty – konsumenta konstruowanego w europejskich przepisach prawa, który przewiduje, iż turysta również winien we własnym zakresie zasięgnąć informacji z wszelkich dostępnych mu źródeł na temat produktu czy usługi, którą zamierza nabyć. Dalej pozwany wskazał, że nigdy nie reklamował obiektu, w którym przebywali powodowie jako gwarantującego wypoczynek w ciszy i spokoju. Zgodnie z opisem tego hotelu zawartym w ofercie pozwanego, wskazał on wyraźnie, iż obiekt znajduje się w dzielnicy hotelowej i składa się łącznie 652 pokoi możliwych do wynajęcia, a dla gości organizowane są różne atrakcje jak i animacje, występy na żywo czy dyskoteki. Pozwany zarzucił, że gdyby powodom zależało na wypoczynku w spokoju – winni wybrać bardziej kameralny obiekt (odpowiedź na pozew, k. 32-33).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powodowie A. N. i J. N. zawarli z pozwanym umowę świadczenia usług turystycznych, na podstawie której pozwany zobowiązał się zorganizować wycieczkę na D. do miejscowości P.. Zgodnie z ofertą pozwanego powodowie mieli mieszkać w pięciogwiazdkowym hotelu składającym się z 18 budynków i 652 pokoi, całkowicie odnowionych w 2016 roku, a także z wybudowanej w 2019 roku części premium składającej się z 5 dodatkowych budynków. Oprócz pokoi na terenie hotelu znajdowało się m. in.: lobby, recepcja, restauracja główna, 6 restauracji a la carte, 9 barów, 4 sklepy, kasyno, klub nocny, centrum konferencyjne dla 500 osób, taras i ogród. Bezpośrednio przy hotelu znajdować się miała piaszczysta hotelowa plaża z łagodnym zejściem do morza, z bezpłatnymi leżakami, materacami i ręcznikami. Plaża reklamowana była jako „znajdująca się na liście 10 najpiękniejszych plaż na świecie z pudrowo miękkim piaskiem, kokosowymi palmami schylającymi się do szmaragdowego morza”. Cena wycieczki łącznie za oboje powodów wyniosła 15.500 złotych. Pozwany przed zawarciem umowy, ani też po jej zawarciu nie informował powodów o odstępstwach od warunków pobytowych wskazanych w materiałach reklamowych. W szczególności powodowie nie zostali poinformowani o tym, że w czasie planowanego ich pobytu na D.ocean i plaże są zanieczyszczone sargassami.

Powodowie przebywali w miejscowości P. w okresie od 25 czerwca 2022 roku do 2 lipca 2022 roku. Na podstawie zawartej umowy ulokowani zostali w hotelu (...). Po przybyciu na miejsce okazało się, że ocean i plaża, które powodowie, zgodnie z zawartą umową, mieli mieć do dyspozycji w ramach wykupionego pobytu, na całej długości były zanieczyszczone porostami w sposób uniemożliwiający jakiekolwiek korzystanie z nich. Problem ten występuje na K., w tym na D.od około 5-7 lat i związany jest najprawdopodobniej z globalnym ociepleniem, na skutek którego w porze deszczowej, a więc wtedy gdy byli tam powodowie, do plaż przypływają duże ilości sargassów. Ich ruch jest zależny w dużej mierze od prądów wodnych i pływów. W czasie przypływów sargassy te dopływały do brzegu, a w czasie odpływów część z nich odpływała, a część osiadała na całej szerokości plaży. Pracownicy hotelu podejmowali próby uprzątnięcia glonów, polegające na układaniu ich w sterty, które nie były jednak później wywożone z terenu plaży. Glony te zabarwiały wodę na kolor zielono-brązowy, zaś leżąc dłuższy czas na plaży zaczynały wydzielać nieprzyjemny zapach zgnilizny, co faktycznie uniemożliwiało powodom korzystanie z plaży i oceanu w jakimkolwiek zakresie. Powodowie z uwagi na stwierdzone zanieczyszczenie plaży przez większość pobytu korzystali z hotelowego basenu głównego, gdzie panował hałas spowodowany głośną skoczną muzyką wydobywającą się z głośników. Zdarzało się, że na terenie basenu brakowało wolnych leżaków. Zaistniały fakt zanieczyszczenia oceany i plaży oraz zbyt głośnej muzyki został zgłoszony przez powodów znajdującej się na miejscu z ramienia biura podróży rezydentce M. K.. W odpowiedzi poinformowała ona powodów, że problem zanieczyszczenia plaż w porze deszczowej występuje na D.od około 2017 roku, a w ostatnim czasie ono się nasiliło i niewiele można na to poradzić. Wskazała również, że głośna muzyka przy basenie jest normą w każdym tej wielkości hotelu (umowa o świadczenie usług turystycznych k. 11-14, oferta biura i dokumentacja fotograficzna, płyta CD k. 22, zeznania M. K., przesłuchanie powodów, płyta CD, k. 62a).

Po powrocie z urlopu powodowie w dniu 11 lipca 2022 roku złożyli reklamację w salonie Biura (...). Pozwana odpowiedziała na reklamację pismem z dnia 16 sierpnia 2022 roku odmawiając uwzględnienia roszczeń powodów. Pomimo ponowienia wezwana, pozwany nie zmienił swojego stanowiska (pismo z dnia 16 sierpnia 2022 roku k. 15, pismo z dnia 3 października 2022 roku wraz z potwierdzeniem nadania k. 17-18; pismo z dnia 11 lipca 2022 roku k. 19-20; przesłuchanie powódki k. 61v.-62, przesłuchanie powoda k. 62-62v.powodów, płyta CD, k. 62a).

Stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowano i których wiarygodność nie budziła wątpliwości Sądu. Ponadto Sąd poczynił ustalenia faktyczne na podstawie dowodów osobowych w postaci zeznania świadka M. K. oraz przesłuchania powodów.

Zeznania powodów oraz świadka Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, bowiem korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym, zgromadzonym w sprawie. W bezpośrednim kontakcie brzmiały przekonująco i szczerze. Świadek M. K. zeznawała w sposób spójny i logiczny, podając rzeczowe informacje odnośnie samego hotelu i miejscowości, w której zostali zakwaterowani powodowie. Sąd miał na uwadze fakt, że z uwagi na upływ czasu i dużą ilość turystów, którymi zajmuje się ona jako rezydent, świadek nie pamiętała szczegółowo okoliczności, związanych z pobytem powodów w hotelu i występującym problem na plaży. Należy jednak zauważyć, że twierdzenia powodów co do zanieczyszczenia oceanu i plaży glonami oraz głośnej muzyki przy basenie znalazły potwierdzenie nie tylko w przedstawionych przez nich dowodach ale również, co istotne w zeznaniach właśnie M. K., która niewątpliwie jako rezydentka pozwanego biura podróży nie byłaby zainteresowana składaniem korzystnych dla powodów zeznań, gdyby nie były one zgodne z prawdą.

Prowadzi to do wniosku, że stan faktyczny pomiędzy stronami był co do tych najważniejszych okoliczności bezsporny, stanowiska ich zaś różniły się jedynie w zakresie oceny czy z tytułu realizacji przedmiotowej umowy powodom należy się częściowy zwrot kosztów wycieczki lub zadośćuczynienie i w jakiej ewentualnie wysokości.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 48 ust. 1, 2, 3, 6 i 10 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych z dnia 24 listopada 2017 r., tj. z dnia 11 października 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 2211 – dalej ustawa o imprezach turystycznych) organizator turystyki ponosi odpowiedzialność za wykonanie usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej, bez względu na to, czy usługi te mają być wykonane przez organizatora turystyki, czy przez innych dostawców usług turystycznych. Podróżny zawiadamia organizatora turystyki niezwłocznie, w miarę możliwości w trakcie trwania imprezy turystycznej, z uwzględnieniem okoliczności danej sprawy, o stwierdzeniu niezgodności. Jeżeli którakolwiek z usług turystycznych nie jest wykonywana zgodnie z umową o udział w imprezie turystycznej, organizator turystyki usuwa niezgodność, chyba że jest to niemożliwe albo wiąże się z kosztami, które są niewspółmiernie wysokie w stosunku do zakresu niezgodności i wartości usług turystycznych, których one dotyczą. W przypadku nieusunięcia niezgodności przepisy art. 50 stosuje się odpowiednio. Jeżeli jakość świadczeń zastępczych jest niższa od jakości usługi określonej w programie imprezy turystycznej, organizator turystyki przyznaje podróżnemu odpowiednie obniżenie ceny imprezy turystycznej. Jeżeli nie jest możliwe zaproponowanie świadczeń zastępczych lub podróżny je odrzuci zgodnie z ust. 7, wówczas podróżny jest uprawniony do uzyskania obniżenia ceny lub odszkodowania, lub zadośćuczynienia, bez rozwiązywania umowy o udział w imprezie turystycznej.

Jak z kolei stanowi art. 50 ust 1-3 cytowanej ustawy podróżnemu przysługuje obniżka ceny za każdy okres, w trakcie którego stwierdzono niezgodność, chyba że została ona spowodowana wyłącznym działaniem lub zaniechaniem podróżnego. Podróżnemu przysługuje odszkodowanie lub zadośćuczynienie za poniesione szkody lub krzywdy, których doznał w wyniku niezgodności. Organizator turystyki niezwłocznie wypłaca odszkodowanie lub zadośćuczynienie. Podróżnemu nie przysługuje odszkodowanie lub zadośćuczynienie za niezgodność w przypadku, gdy organizator turystyki udowodni, że:

1) winę za niezgodność ponosi podróżny;

2) winę za niezgodność ponosi osoba trzecia, niezwiązana z wykonywaniem usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej, a niezgodności nie dało się przewidzieć lub uniknąć;

3) niezgodność została spowodowana nieuniknionymi i nadzwyczajnymi okolicznościami.

Roszczenie powodów w zakresie kwoty 4.650 złotych oparte zostało na twierdzeniu, że realizacja łączącej strony umowy była przez cały czas pobytu niezgodna z treścią umowy w zakresie stanu i czystości oceanu i plaży przy hotelu a także w zakresie zbyt głośnej muzyki przy basenie hotelowym i zbyt małej liczby leżaków. Zważywszy na fakt, iż zgłaszane przez powodów rezydentce nieprawidłowości nie zostały (w zakresie głośnej muzyki oraz leżaków), bądź też nie mogły zostać (w zakresie zanieczyszczonego oceanu i plaży) usunięte – roszczenia powodów w tym zakresie winny być rozpatrywane przede wszystkim w oparciu o treść art. 50 ust 1 ustawy o imprezach turystycznych.

Oceniając zatem powyższe roszczenia A. G. i J. N. w pierwszej kolejności należało przyznać rację powodom, iż faktyczny stan plaż oraz wody w oceanie przy hotelu były całkowicie niezgodna z łączącą strony umową. Jak już bowiem wcześniej wskazano, z katalogu i ulotek informacyjnych, stanowiących integralną część umowy wynikało, że przy hotelu znajdować się miała piękna plaża zaliczana do 10 najpiękniejszych plaż na świecie, leżąca nad czystym oceanem w kolorze szmaragdowym. Tymczasem podczas całego pobytu powodów w P. ocean i plaża na całej długości były zanieczyszczone porostami w sposób uniemożliwiający jakiekolwiek korzystanie z nich. Glony te w czasie przypływów dopływały do brzegu osiadając w większości na plaży w czasie odpływów, co czyniło korzystanie z plaży i oceanu niemożliwym, a w każdym bądź razie bardzo niekomfortowym. Dodatkowo glony te zabarwiały wodę na kolor zielono-brązowy, zaś leżąc dłuższy czas na plaży zaczynały wydzielać nieprzyjemny zapach zgnilizny, co niewątpliwie sprawiało, że pobyt na plaży był dla powodów bardzo nieprzyjemnym przeżyciem.

Zupełnie nieprzekonujące jest w omawianym zakresie twierdzenie pozwanego, że problem glonów występujących na plażach w krajach (...)stanowi wiedzę powszechnie dostępną turystom zainteresowanym podróżą w ten rejon świata, a zatem na organizatorze imprezy turystycznej nie ciążył jakikolwiek obowiązek informowania o tym fakcie swoich klientów. Znamiennym jest, że powodowie nie zdecydowali się na wyjazd na D. na własną rękę, tylko zdecydowali się skorzystać z pośrednictwa pozwanego biura podróży jako profesjonalisty w zakresie imprez turystycznych, niewątpliwie licząc na to, że umowa zostanie wykonana z zachowaniem najwyższych standardów staranności, zaś oni sami uzyskają wyczerpujące i rzetelne informacje na temat warunków pobytu w wybranym przez siebie miejscu. Tymczasem pozwany nie tylko nie poinformował powodów o istniejącym w planowanej dacie podróży zanieczyszczeniu oceanu i plaż przez glony, lecz również zachęcał ich do wykupienia wycieczki m. in. reklamując przybrzeżną wodę jako kryształowo czystą, a plaże jako jedne z 10 najpiękniejszych plaż na świecie, co z pewnością miało duży wpływ na dokonany przez nich wybór co do miejsca wypoczynku. Postawę taką ocenić należy jako rażąco sprzeczną z dobrymi obyczajami i profesjonalizmem jakie cechować powinny każde biuro podróży.

O ile jednak zarzuty powodów w zakresie stanu plaży i oceany okazały się w całości uzasadnione, Sąd nie stwierdził niezgodności w realizacji umowy z jej treścią w zakresie głośnej muzyki wydobywającej się przez większość dnia z głośników przy basenie oraz zbyt małej ilości leżaków.

Obiekt jaki wybrali powodowie przedstawiony został jako bardzo duży składający się z wielu budynków, na terenie którego oprócz lobby i recepcji znajdowały się liczne restauracje, bary, sklepy, kasyno, klub nocny czy centrum konferencyjne dla 500 osób. W tego typu dużych hotelach jest pewnego rodzaju normą, że na terenie basenu przez cały dzień emitowana jest głośna skoczna muzyka, z czym powodowie wybierając hotel winni byli się liczyć. Podkreślenia wymaga, że hotel ten nie był reklamowany przez pozwanego jako kameralny, zlokalizowany na uboczu i przeznaczony dla osób ceniący spokój, ciszę i relaks. Jeżeli zatem powodom nie odpowiada atmosfera gwarnego i głośnego ośrodka turystycznego, powinni byli poszukać hotelu dla osób lubiących spokojny wypoczynek, które to hotele również stanowią część oferty biur podróży. W świetle powyższych okoliczności nie sposób natomiast uznać, iż realizacja umowy w zakresie muzyki przy basenie była niezgodna z ofertą zawartą w umowie.

Podobnie ocenić należy niewystarczającą liczbę leżaków, albowiem z treści umowy nie wynika aby pozwany gwarantował uczestnikom wycieczki turystycznej każdorazowy dostęp do leżaka przy basenie, ani też aby zapewniał, że liczba leżaków odpowiada liczbie miejsc w pokojach hotelowych. Powszechnie znanym faktem jest, że liczba leżaków przy basenach hotelowych jest zawsze mniejsza niż liczba miejsc w pokojach. Wynika to z faktu, iż rzadko kiedy, nawet w szczycie sezonu, obłożenie hotelu wynosi 100% Nadto poszczególni goście mają różne preferencje co do spędzania wolnego czasu. Część z nich preferuje wypoczynek w postaci aktywnego zwiedzania, część woli wypoczynek przy plaży, a część przy basenie, przy czym siłą rzeczy goście hotelowi korzystają z nich w różnych porach dnia. Oczywistym jest zatem, że nie ma potrzeby zapewniania przez hotel liczby leżaków równej liczbie miejsc w hotelach. Jeżeli zatem zainteresowanie leżakami jest duże, każdy z gości powinien indywidualnie podjąć starania celem skorzystania z leżaków – albo zajmując go odpowiednio wcześnie, ewentualnie korzystając z nich w porze gdy intensywność korzystania z nich przez innych gości jest mniejsza. Z przedstawionych przez powodów dowodów nie wynika aby liczba leżaków w hotelu w czasie ich pobytu była rażąco zaniżona w stosunku do liczby gości. W tej sytuacji brak jest podstaw do stwierdzenia, iż doszło do niezgodności realizacji wycieczki przez biuro podróży z treścią umowy z tego tylko powodu, że liczba leżaków była mniejsza od aktualnej w danym momencie liczby gości z nich korzystających.

Reasumując tę część rozważań należy zatem stwierdzić, iż roszczenia powodów okazały się uzasadnione jedynie w zakresie stanu oceanu i plaży, które zanieczyszczone glonami nie nadawały się do komfortowego korzystania. Oczywistym jest przy tym, że opisana niezgodność nie była spowodowana zachowaniem powodów i nie była zawiniona ani przez nich, ani przez jakąkolwiek osobę trzecią, nie związaną z wykonywaniem usług turystycznych. W ocenie Sądu nie sposób również uznać, iż niezgodność realizacji umowy w tym zakresie spowodowana była nieuniknionymi i nadzwyczajnymi okolicznościami, jak bowiem zeznała świadek M. K. problem z zanieczyszczeniem plaż glonami w porze deszczowej występuje m. in. na D.regularnie od około 5-7 lat, jest zatem doskonale znany pozwanemu biuru podróży. O ile zatem samo zjawisko występowania na plażach D.w porze deszczowej sargassów można uznać za nieuniknione i nadzwyczajne, to z całą pewnością nie można uznać, iż sama niezgodność w realizacji umowy została spowodowana takimi okolicznościami (a tylko wówczas zgodnie z treścią art. 50 ust. 1 ustawy o imprezach turystycznych pozwany byłby zwolniony od odpowiedzialności). Jak już bowiem wcześniej wskazano na pozwanym jako profesjonaliście ciążył obowiązek rzetelnego i wyczerpującego poinformowania powodów o tym zjawisku przed zawarciem przez strony przedmiotowej umowy, jak również zawarcia stosownej informacji w folderach reklamowych.

Skoro zatem nie wystąpiły żadne okoliczności egzoneracyjne, o których mowa w art. 50 ust. 1 i 3 ustawy o imprezach turystycznych, zaś niezgodność umowy z jej realizacją w zakresie stanu oceanu i plaż przy hotelu nie dała się usunąć w trakcie trwania imprezy – zgodnie z treścią art. 50 ust. 1 powołanej ustawy, powodom przysługiwało roszczenie o obniżkę ceny za każdy okres, w trakcie którego stwierdzono taką niezgodność. Bezspornym w sprawie było bowiem, że w wyniku nieprawidłowej realizacji umowy powodowie nie ponieśli żadnej określonej szkody o charakterze majątkowym.

Ustawa nie precyzuje sposobu ustalania jaka powinna być obniżka ceny wycieczki za określoną niezgodność w realizacji umowy. Celem wyeliminowania rażących dysproporcji w orzeczeniach sądów przyznających odszkodowania, zadośćuczynienia i obniżenia cen wycieczek turystycznych w podobnych stanach faktycznych, w 2003 roku Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zaaprobował jako podstawę rozstrzygania sporów pomiędzy konsumentami a organizatorami imprez turystycznych korzystanie z tzw. Tabeli Frankfurckiej, a więc dokumentu opracowanego na zlecenie Izby Cywilnej Sądu Krajowego w Niemczech, wskazującego szacunkowo jakiego procentowego przedziału obniżka winna przysługiwać klientom biur podróży za określone niezgodności w realizacji umów. W konsekwencji mimo, że Tabela Frankfurcka nie jest obowiązującym źródłem prawa, jest powszechnie stosowana również przez Sądy polskie przy rozstrzyganiu sporów o realizację umów o organizację imprez turystycznych jako dokument pomocniczy, zapewniający zasądzanie porównywalnych kwot w podobnych stanach faktycznych.

Jak wynika z punktu III 10) Tabeli Frankfurckiej z tytułu zanieczyszczonej plaży klientom biur podróży należy się gratyfikacja pieniężna w wysokości od 10 do 20 % całkowitej ceny wycieczki. Zważywszy na fakt, iż w przypadku powodów, kryształowo czysta szmaragdowa woda i jedna z najpiękniejszych na świecie plaż, o jakich zapewniał ich pozwany – stanowić miały główną atrakcję wyjazdu na D. – nie budzi wątpliwości Sądu, iż w tym przypadku powodom należy się obniżka w maksymalnej wskazanej w Tabeli wysokości 20 % całkowitej ceny wycieczki, o co wnosili w treści pozwu sami powodowie.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów kwotę 3.100 złotych (15.500 zł × 20%) tytułem obniżenia ceny wycieczki za niezgodność w realizacji umowy w zakresie stanu plaży i oceanu. Nie znalazł natomiast podstaw do obniżenia ceny w jakimkolwiek zakresie z uwagi na grającą w ciągu dnia przy głównym basenie głośną muzykę oraz niewystarczającą liczbę leżaków na basenie.

Na uwzględnienie nie zasługiwało też zdaniem Sądu roszczenie powodów o zapłatę zadośćuczynienia w kwotach po 2.000 złotych na rzecz każdego z nich, z tytułu naruszenia ich dóbr osobistych w postaci prawa do udanego urlopu – co pełnomocnik powodów sprecyzował na rozprawie w dniu 5 października 2023 roku.

Zgodnie z treścią art. 23 i art. 24 § 2 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

Jak z kolei stanowi art. 448 § 1 k.c. w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę albo zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Oceniając roszczenie powodów o zadośćuczynienie w świetle powyższych przepisów należy stwierdzić, że chociaż niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o udział w imprezie turystycznej może wiązać się z naruszeniem dóbr osobistych podróżnego, np. niezgodne z umową zachowanie się organizatora podróży może prowadzić do uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia podróżnego – to jednak szkoda niemajątkowa będąca konsekwencją niewykonania lub nienależytego wykonania usług turystycznych obejmuje przede wszystkim brak satysfakcji i utratę przyjemności z wypoczynku. Tego typu konsekwencje powstają najczęściej w wyniku niskiego standardu poszczególnych świadczeń, nieotrzymania niektórych świadczeń albo otrzymania świadczeń gorszej jakości, zmiany programu podróży, kradzieży, zagubienia lub uszkodzenia bagażu, odbiegania właściwości świadczeń od treści materiałów reklamowych i innych informacji przekazanych podróżnemu. Przyczyną wystąpienia szkody niemajątkowej jest zatem pozbawienie podróżnego możliwości spędzenia urlopu zgodnie z oczekiwaniami. Sąd rejonowy w niniejszym składzie podziela występujący w orzecznictwie (zob. uchwała SN z dnia 19.11.2010 r., sygn. akt III CZP 79/10, Legalis) pogląd, zgodnie z którym katalog dóbr osobistych nie powinien być sztucznie rozszerzany. W tej sytuacji szkoda niemajątkowa w postaci tzw. „zmarnowanego urlopu” nie może być uznana za odrębne dobra osobiste, za które można przyznać dodatkowe (niezależnie od treści art. 50 ustawy o imprezach turystycznych) zadośćuczynienie.

Nie kwestionując natomiast samej możliwości przyznania zadośćuczynienia, za zmarnowany urlop (zob. uchwałę SN z dnia 19 listopada 2010 r., sygn. akt III CZP 79/10, Legalis) - należy zauważyć, iż powyższa szkoda niemajątkowa została już powodom zrekompensowana stosownym zmniejszeniem ceny wycieczki na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy o imprezach turystycznych), o czym była mowa we wcześniejszej części uzasadnienia.

Podkreślić trzeba, że dokonane obniżenie ceny wycieczki nie ma być karą dla pozwanego, lecz sposobem naprawienia krzywdy, ujmowanej jako cierpienia psychiczne, powstałe wskutek negatywnego uczucia przeżywanego przez powodów w związku z utratą przyjemności z wypoczynku, a jego celem jest zaś przede wszystkim złagodzenie tego cierpienia. W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie dokonane obniżenie ceny wycieczki o 20% ma realną, a nie tylko symboliczna wartość ekonomiczną i w dostatecznym stopniu wynagradza powodom doznaną przez nich szkodę niematerialną. Podkreślenia wymaga, że chociaż wypoczynek na plaży i w oceanie stanowi dość ważny składnik wycieczki turystycznej, to obejmuje ona szereg innych ważnych elementów takich jak zakwaterowanie w pokoju o określonym standardzie, wyżywienie, możliwość korzystania z basenów i pozostałej infrastruktury hotelu, czy też uczestnictwo w wycieczkach fakultatywnych. Podkreślenia przy tym wymaga, że poza stanem plaży i oceanu oraz głośną muzyką i niewystarczającą liczbą leżaków przy basenie powodowie nie kwestionowali jakości pozostałych usług wchodzących w skład wykupionej przez siebie imprezy turystycznej uznając, że ich standard był w pełni zgodny z umową.

W pozostałym zakresie powództwo podlegało zatem oddaleniu jako nieuzasadnione.

W zakresie żądania zasądzenia odsetek Sąd zważył, iż stosownie do przepisu art. 481 §1 k.c. – stanowiącego zgodnie z dyspozycją art. 359 §1 k.c. formalne, ustawowe źródło odsetek – jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W niniejszej sprawie powodowie, pismem z dnia 3 października 2022 roku wezwali pozwanego do zapłaty kwoty 7.100 złotych tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia za szkodę wynikającą z nienależytego wykonania usług składających się na imprezę turystyczną. W tej sytuacji żądanie powodów zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie od pozostałej zasądzonej kwoty od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty – zasługiwało na uwzględnienie.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. pierwsze k.p.c., znosząc je wzajemnie między stronami przy założeniu, że powodowie wygrali proces w 36 %.

Powódka poniosła w niniejszej sprawie koszty procesu w wysokości 2.317 złotych, na które złożyły się: opłata od pozwu w wysokości 500 zł, stosownie do treści art. 13 ust. 1 pkt 5 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych; kwota 1.800 zł – tytułem kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do treści § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie, oraz opłata skarbowa 17,00 złotych od pełnomocnictwa. Z kolei pozwana poniosła koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.817 zł.

Biorąc pod uwagę wynik procesu, Sąd zniósł wzajemnie koszty między stronami zważywszy na fakt, iż w przypadku stosunkowego rozdzielenie kosztów powodowie byliby zobowiązani do zwrotu pozwanemu kosztów procesu jedynie w nieznacznym zakresie.

sędzia Adam Maliszewski

Strona z