Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: II AKa 264/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący

Sędzia SA Michał Marzec (spr.)

Sędziowie

SA Wojciech Paluch

SO del. Maciej Dutkowski

Protokolant

Jolanta Stańczak

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej Katowice – Zachód w Katowicach Anety Paciorek

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2022 r. sprawy

M. G. , s. R. i K., ur. (...) w K., oskarżonego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

na skutek apelacji prokuratora i obrońcy oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 marca 2022 roku,

sygn. akt XVI K 176/21

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 w ten sposób, że z opisu czynu eliminuje słowa „które to obrażenia naruszyły czynności narządu ciała w/w pokrzywdzonego i rozstrój jego zdrowia na okres powyżej 7 dni w rozumieniu artykułu 157 § 1 k.k.”;

2.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

3.  zasądza od Skarbu Państwa (Sądu Okręgowego w Katowicach) na rzecz adwokata A. J. – Kancelaria Adwokacka w K. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) złotych, w tym 23 % VAT, tytułem obrony z urzędu udzielonej oskarżonemu M. G. w postępowaniu odwoławczym;

4.  zwalnia oskarżonego M. G. od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając nimi Skarb Państwa.

SSO del. Maciej Dutkowski SSA Michał Marzec SSA Wojciech Paluch

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 264/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 21 marca 2022 roku XVI K 176/21

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

zarzut błędu w ustaleniach faktycznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych jest, najogólniej mówiąc, usprawiedliwiony wtedy, gdy sąd orzekający narusza reguły rządzące swobodną oceną dowodów. Zarzut ten będzie więc zasadny zarówno wtedy, gdy sąd ustalił stan faktyczny w oderwaniu od zgromadzonych dowodów (tzw. błąd braku), jak i wtedy, gdy podstawą ustaleń faktycznych uczyniono wprawdzie wszystkie ujawnione w toku rozprawy dowody, lecz dokonano ich nieprawidłowej oceny z punktu widzenia zasad logiki, wskazań wiedzy czy doświadczenia życiowego (tzw. błąd dowolności). W niniejszej sprawie do takich błędów nie doszło. Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny w zakresie sprawstwa oskarżonego w oparciu o złożone w postępowaniu przygotowawczym zeznania bezpośrednich świadków - pokrzywdzonego R. R. i obecnej w mieszkaniu B. S. oraz opinie biegłego K. S.. Powodem uznania wyjaśnień oskarżonego za niewiarygodne, w tej części w której zaprzeczał zadaniu ciosów nożem, była ich sprzeczność ze wskazanym materiałem dowodowym. Podniesienie zatem w apelacji, iż wyjaśnienia oskarżonego winny być podstawa ustaleń faktycznych, bez kompleksowego odniesienia się do argumentacji Sądu Okręgowego powoduje, że apelację należy uznać za niedopuszczalną polemikę z prawidłowymi ustaleniami sądu I instancji. Wniosek, że apelacja nie odnosi się kompleksowo do ocen Sądu Okręgowego wynika z tego, że w ogóle pomija treść zeznań pokrzywdzonego, wskazującego oskarżonego jako sprawcę oraz podejmuje próbę podważenia wiarygodności zeznań B. S. wyłącznie poprzez okoliczności wynikające z opinii biegłej psycholog, które Sąd Okręgowy miał na uwadze i do których odniósł się w uzasadnieniu wyroku. Dla Sądu Okręgowego było wiadome, że B. S. ma obniżoną zdolność do zapamiętywania i odtwarzania treści zdarzeń, może przejawiać skłonności do konfabulacji i być podatna na manipulację. Te okoliczności przemawiały za tym, że jej pierwsze zeznania powinny być najbardziej zbliżone do rzeczywistości. Podstawowym powodem dania wiary właśnie tym pierwszym zeznaniom była ich zgodność z przebiegiem zdarzeń wynikającym z zeznań pokrzywdzonego. Choć apelacja dostrzega, ze z opinii biegłego S. wynika, że wykluczona jest możliwość zadania ciosów w plecy przez pokrzywdzonego samemu sobie, to jednak przechodzi nad tym do porządku dziennego, stawiając tezę, że pozostałe dwa ciosy nożem w klatkę piersiową mógł pokrzywdzony sam sobie zadać. Teza, że oskarżony najpierw otrzymał ciosy nożem w plecy, a potem sam siebie dwukrotnie ugodził w klatkę piersiową bądź na odwrót, jest na tyle niezgodna z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, że trudno się bardziej szczegółowo do niej odnieść. Obrońca zupełnie pomija również tę okoliczność, że oskarżony w pierwszych swych wyjaśnieniach przyznał 4 krotne ugodzenie nożem pokrzywdzonego, a powody odwołania tych wyjaśnień nie można uznać za wiarygodne. Obowiązkiem sadu orzekającego, zgodnie z treścią art. 7 kpk, jest kierowanie się logiką i doświadczeniem życiowym przy ocenie dowodów. Powołane w apelacji „ugruntowane stanowisko doktryny” dotyczy sposobu gromadzenia poszlak i w niniejszej sprawie nie ma znaczenia, gdyż podstawą ustaleń były bezpośrednie dowody, a nie poszlaki.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zarzut niezasadny, to wniosku nie można uwzględnić

3.2.

zarzut naruszenia przepisów prawa procesowego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przepis art. 4 k.p.k. formułuje adresowaną do organów postępowania karnego zasadę obiektywizmu. Wskazany przepis zawiera, bowiem ogólną zasadę postępowania, nie nakazuje zaś ani nie zakazuje sądowi konkretnego sposobu procedowania. Wykazanie, że w toku postępowania odwoławczego doszło do naruszenia zasady obiektywizmu wymaga wskazania uchybień konkretnych przepisów służących realizacji tej zasady” /postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2008 r. II KK 275/07/. Dlatego obraza przepisów art. 4 k.p.k. nie może stanowić samoistnego zarzutu apelacyjnego. Treść apelacji wskazuje, że obrońca kwestionuje zasadność ocen dokonanych przez Sąd Okręgowy w oparciu o zasadę art. 7 kpk, lecz jak wyżej wskazano zarzut ten nie jest zasadny.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Skoro zarzut niezasadny, to wniosku nie można uwzględnić

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość rozstrzygniuęcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Ustalenia faktyczne poczynione przez sąd I instancji są prawidłowe i mają oparcie w prawidłowo przeprowadzonym na rozprawie materiale dowodowym, którego ocena został dokonana bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów /art./ 7 kpk/, zasady prawdy materialnej /art. 2 § 2 kpk/, zasady obiektywizmu /art. 4 kpk/, zasady bezpośredniości /art. 410 kpk/. Kara została wymierzona w dolnej granicy zagrożenia i jest zbliżona do ustawowego minimum. Trudno zatem mówić o jej surowości w kontekście istniejących w sprawie okoliczności obciążających uwzględnionych przez Sąd Okręgowy. Z tych powodów zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Skoro oskarżony nie może ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku na majątku, z uwagi na brak możliwości finansowych, to należało go na mocy art. 624 § 1 kpk od ich ponoszenia zwolnić

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

całość rozstrzygnięcia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana