Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII Gz 72/14

POSTANOWIENIE

Dnia 20 maja 2014 r.

S ąd Okręgowy w Bydgoszczy, VIII Wydział Gospodarczy

w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Marek Tauer
Sędziowie: SO Wojciech Woloszyk

SR del. Artur Fornal (spr.) po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...)spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko P. D.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 27 marca 2014 r. (sygn. akt VIII GC 2021/13)

postanawia:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od powoda na rzecz pozwanego kwotę 150 zł (sto pięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt VIII Gz 72/14

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 27 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy uzupełnił postanowienie tego Sądu z dnia 20 lutego 2014 r. w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie w ten sposób, że zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu Sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że przedmiotowe postępowanie zostało umorzone tego, iż nie zostały przez powoda usunięte braki pozwu. W orzeczeniu tym nie rozstrzygnięto jednak o kosztach procesu, a pozwany, reprezentowany przez fachowego pełnomocnika złożył na etapie elektronicznego postępowania upominawczego w sprzeciwie wniosek o zasądzenie od powoda takich kosztów, następnie zaś – z zachowaniem wymaganego terminu – wniosek o jego uzupełnienie w tym przedmiocie. W ocenie Sądu skoro powód nie usunął braków pozwu to jest stroną przegrywającą proces i powinien zostać obciążony kosztami zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł powód zarzucając mu naruszenie art. 98 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że powód jest stroną przegrywającą proces. Wskazując na powyższe powód wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i nieobciążanie powoda zwrotem kosztów procesu.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że w zakreślonym przez Sąd terminie wykonał w całości i prawidłowo wezwanie dotyczące uzupełnienia braków pozwu, a pomimo tego – bez uzasadnionej ku temu podstawy – wydane zostało postanowienie o umorzeniu przedmiotowego postępowania. Z tego powodu nie można zgodzić się z poglądem Sądu pierwszej instancji, że powód jest stroną przegrywającą proces, bowiem niezaskarżenie w/w postanowienia podyktowane było wyłącznie przyjętą przez powoda ekonomiką i strategią procesową. Powód dążąc do jak najszybszego uzyskania tytułu wykonawczego przeciwko pozwanemu wniósł bowiem przeciwko niemu pozew ponownie, a w dniu 31 marca 2014 r. wydany został w tej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt VIII GNc 1598/14). Powód nie zrezygnował zatem z dochodzenia roszczenia od pozwanego, a niezależnie od powyższego okoliczności przytoczone wyżej uzasadniają nie obciążanie go kosztami procesu stosownie do art. 102 k.p.c.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów postępowania zażaleniowego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany zwrócił uwagę, że twierdzenia skarżącego w istocie rzeczy dotyczą zasadności postanowienia z dnia 20 lutego 2014 r. w przedmiocie umorzenia postępowania, tymczasem postanowienie to jest prawomocne, nie zostało ono bowiem zaskarżone przez powoda. Pozwany za ugruntowany uznał pogląd zgodnie z którym bez względu na sposób zakończenia postępowania strona przegrywająca sprawę powinna zwrócić stronie przeciwnej poniesione przez nią koszty procesu. Powinno to nastąpić i w niniejszej sprawie skoro powód zainicjował postępowanie, doszło w nim następnie pomiędzy stronami do wdania się w spór, zaś umorzenie postępowania nastąpiło wskutek zaniechania powoda, bez względu na jego przyczynę. Z tego powodu fakt wszczęcia kolejnego postępowania pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy.

  Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Zażalenie okazało się bezzasadne.

W orzecznictwie za utrwalony należy uznać pogląd zgodnie z którym o tym, która strona przegrała sprawę w rozumieniu art. 98 k.p.c. decyduje rezultat przeprowadzonego porównania roszczeń dochodzonych z roszczeniami uwzględnionymi. Żadnego natomiast znaczenia dla oceny, czy i w jakim stopniu strona wygrała lub przegrała sprawę, nie ma to, czy sąd podzielił argumentację prawną przedstawioną przez stronę oraz czy uwzględnił podniesione przez nią zarzuty. Sam zatem fakt, że strona uległa w sprawie, choćby nawet tylko formalnie, kwalifikuje ją jako stronę przegrywającą, obowiązaną do zwrotu kosztów przeciwnikowi na jego żądanie (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 9 października 1967 r., I CZ 81/67, LEX nr 6221; z dnia 8 sierpnia 2003 r., V CK 486/02, LEX nr 172836; a ostatnio także z dnia 23 lutego 2012 r., V CZ 146/11, LEX nr 1147818).

W piśmiennictwie oraz judykaturze słusznie podnosi się, że skoro pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym otrzymał bieg to dalsze postępowanie przed sądem właściwości ogólnej – po przekazaniu sprawy na podstawie art. 505 (36) § 1 k.p.c. – jest kontynuacją postępowania w sprawie (zob. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2013 r., III CZP 66/13, LEX nr 1388654), to zaś co uzasadniać powinno uwzględnienie faktu poniesienia kosztów związanych z wniesieniem sprzeciwu przez pozwanego. Nie może również budzić wątpliwości, że postanowienie o umorzeniu postępowania wydane w niniejszej sprawie w dniu 20 lutego 2014 r. na podstawie art. 505 (37) § 1 k.p.c. jest prawomocne i jako takie wiąże ono także Sąd Okręgowy rozpoznający obecnie zażalenie (art. 365 § 1 k.p.c.). Zgodnie z art. 380 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. sąd drugiej instancji mógłby rozpoznać – na wniosek strony – jedynie te postanowienia sądu pierwszej instancji, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Poza regulacjami szczególnymi przewidującymi wzajemne zniesienie kosztów procesu w przypadku umorzenia postępowania na skutek zawarcia ugody (art. 104 k.p.c.) oraz postępowania zawieszonego (art. 182 § 4 k.p.c.) co do zasady umorzenie takie stawia powoda w roli przegrywającego spór, gdyż jego żądanie nie zostaje uwzględnione. Dopuszczalne byłoby odstępstwo od tej zasady w sytuacji gdyby wykazane zostało, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw, przede wszystkim gdyby po jego wytoczeniu pozwany zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa (zob. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CZ 208/11, LEX nr 1214570 i cytowane tam orzecznictwo). Ciężar udowodnienia, że okoliczności o takim charakterze zaistniały obciąża jednak zawsze w takim przypadku powoda (zob. uzasadnienie postanowienia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29 marca 2012 r., I ACz 491/12, LEX nr 1136094).

W niniejszej sprawie przyczyną prawomocnego umorzenia postępowania było nieusunięcie przez powoda braków pozwu, a powyższej oceny – dokonanej wówczas przez Sąd pierwszej instancji – Sąd Okręgowy nie może obecnie kwestionować. Do umorzenia postępowania doprowadziło zatem zachowanie powoda, który w ocenie Sądu Rejonowego nie wypełnił wezwania nałożonego na niego w trybie art. 505 (37) § 1 k.p.c., a następnie nie poddał powyższej oceny kontroli instancyjnej poprzez wniesienie zażalenia. Skoro w toku postępowania pozwany wnosząc sprzeciw od nakazu zapłaty poniósł koszty w postaci wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym powód obowiązany jest do ich zwrotu. Bez znaczenia dla takiej oceny jest fakt wystąpienia przez powoda w odrębnym procesie ponownie z przedmiotowym żądaniem, świadczy to bowiem jedynie o tym, że żądanie to nie zostało dotychczas zaspokojone.

Mając na uwadze przytoczone okoliczności Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Ponieważ zażalenie podlegało oddaleniu kosztami postępowania zażaleniowego – obejmującymi wynagrodzenie pełnomocnika strony przeciwnej – obciążono skarżącego na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., a także w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c., przy zastosowaniu § 12 ust. 2 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490). Wyjaśnić należy, że skoro przedmiotem zaskarżenia były wyłącznie koszty postępowania to ich wartość, a nie wartość przedmiotu sporu w sprawie, stanowić musiała postawę dla ustalenia wysokość kosztów postępowania zażaleniowego (zob. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r., III CZP 23/12, OSNC 2013, nr 1, poz. 4).