Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2023 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2023 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa w Warszawie

z dnia 28 czerwca 2022 r., sygn. akt II C 3834/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 450 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej, wraz
z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia
w tym zakresie do dnia zapłaty.

Joanna Machoń

Sygn. akt V Ca 3340/22

UZASADNIENIE

Powód (...) S.A. z siedzibą w W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, pozwem z 27 listopada 2021 r. (data prezentaty tut. Sądu) wniósł o zasądzenie na lego rzecz od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 400 euro wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 9 października 2021 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że poprzednik prawny powoda E. G. zawarł Umowę przewozu z pozwana linią lotniczą, na podstawie której w dniu 26 czerwca 2021 r. podróżował z portu lotniczego K. ( (...)) do Lotniska (...) w W. ( (...)). Lot był odwołany, na skutek czego dotarła on do portu docelowego więcej niż 3 godziny po planowanym pierwotnie czasie przylotu. Umową cesji z 29 czerwca 2021 r. została przelana na rzecz powoda opisana wierzytelność. Pismem nadanym w 8 września 2021 r. powód wszczął postępowanie reklamacyjne i zawiadomił o dokonanej cesji. Strony nie doszły do ugodowego rozwiązania sporu. Roszczenie o zapłatę zostało oparte na podstawie art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia II lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy pasażerom w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/92 (pozew k. 1-3).

W odpowiedzi na pozew pozwany (...) S.A. z siedzibą w W., w pierwszej kolejności przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, na podstawie art. 1099 k.p.c. oraz art. 1105 § 1 k.p.c. podniósł zarzut braku jurysdykcji tutejszego Sądu krajowego w sprawie i wniósł o odrzuceniu pozwu w całości. Oprócz tego pozwany wskazał, że w niniejszej sprawie zachodzi niedopuszczalność drogi sądowej, gdyż powód nie zainicjował trybu reklamacyjnego określonego w art. 205 c ust. 1 ustawy Prawo lotnicze. Pozwany zarzucił także, iż wbrew postanowieniom 15.2.2 regulaminu poprzednik prawny powoda nie zgłosił swojego roszczenia bezpośrednio do przewoźnika w postaci reklamacji, w związku z czym powodowi nie przysługuje legitymacja czynna w wystąpieniu z powództwem. Ponadto pozwany uznał, że na nieuczciwe postanowienia umowne dotyczące jurysdykcji może powołać się wyłącznie konsument, nie zaś końcowy nabywca wierzytelności nabytej w drodze cesji, który sam nie posiada statusu konsumenta. Pozwany podnosił jednocześnie, że z żadnego z przedstawionych przez powoda dowodów nie wynika, iż poprzednik prawny powoda posiadał potwierdzoną i opłaconą rezerwację na rzekomo odwołany lot. Podniósł, iż wydrukowana informacja dotycząca przelotu nie może stanowić potwierdzonej I opłaconej rezerwacji miejsca na pokładzie samolotu. W ocenie pozwanego powód nie wykazał, by jego poprzednik prawny posiadał uprawnienie do domagania się od biura podróży wykonaniu umowy przewozu lotniczego w dniu 26 czerwca 2021 r. Pozwany podniósł także, że zgodnie z jego wiedzą skarżony lot nie został odwołany, a odbył się zgodnie z planem. Pozwany podniósł, że wskazane w treści umowy godziny wylotu/przylotu mają charakter przybliżony, w związku z czym nie można obciążać pozwanego za treść przygotowanych przez biuro podróży (odpowiedź na pozew k. 22-27).

Wyrokiem z dnia 28 czerwca 2022 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy – Mokotowa w Warszawie: w punkcie I. odmówił odrzucenia pozwu; w punkcie II. zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 400 EUR (czterysta euro) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 9 października 2021 r. do dnia zapłaty; w punkcie III zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwotę 1.117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

Od powyższego wyroku apelację złożyła pozwana zaskarżając go w całości. Pozwana zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1)  naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy, tj. art. 148 ¹ § 3 k.p.c. poprzez rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym, mimo że Pozwana w odpowiedzi na pozew złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy, co doprowadziło do pozbawienia strony możliwości obrony jej praw i w konsekwencji nieważności postępowania, zgodnie z art. 379 pkt 5 k.p.c.;

1)  błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a polegający na błędnym uznaniu, że:

-

Pozwana planowała wykonanie lotu (...) z K. do W. w dn. 26 czerwca 2021 r. w godz. 06:40 - 08:25 czasu lokalnego,

-

Pozwana odwołała lot (...) z K. do W. w dn. 26 czerwca 2021 r. w godz. 06:40-08:25 czasu lokalnego,

-

poprzedniczka prawna Powódki posiadała potwierdzoną rezerwację na rzekomo odwołany lot, którą stanowi umowa o udział w imprezie turystycznej,

podczas gdy z materiału dowodowego sprawy jednoznacznie wynika, że:



skarżony lot odbył się zgodnie z planem,



Pozwana nigdy nie planowała wykonania lotu (...) z K. do W. w dn. 26 czerwca 2021 r. w godz. 06:40-08:25 czasu lokalnego,



Powódka nie wykazała posiadania przez jej poprzedniczkę prawną potwierdzonej rezerwacji na rzekomo odwołany lot, a umowa o udział w imprezie turystycznej stanowi jedynie dowód oświadczenia wiedzy organizatora turystyki o przybliżonych godzinach wykonania przez Pozwaną lotu w dniu 26 czerwca 2021 roku,



rezerwacja na lot (...) z K. do W. w dn. 26 czerwca 2021 r. wykonany w godz. 14:15 - 16:00 czasu lokalnego została utworzona w systemie informatycznym Pozwanej w dniu 16 czerwca 2021 r.,

2)  naruszenie przepisów postępowania, mające wpływ na wynik sprawy, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie ich oceny dowolnej poprzez:

a)  uznanie, że przedstawiony przez Pozwaną wydruk z wewnętrznego systemu Pozwanej dot. historii rezerwacji nr (...) świadczy o posiadaniu przez poprzedniczkę prawną Powódki potwierdzonej rezerwacji na lot (...) z K. do W. w dn. 26 czerwca 2021 r. w godz. 06:40 - 08:25 czasu lokalnego, podczas gdy z dokumentu tego jednoznacznie wynika, że rezerwacja poprzedniczki prawnej Powódki od początku została utworzona na lot (...) z K. do W. zaplanowany w dniu 26 czerwca 2021 r. w godzinach 14:15 - 16:00 czasu lokalnego,

b)  uznanie, że Pozwana nie wykazała, że nie doszło do zmiany godzin lotu, a lot o nr (...) od początku był zaplanowany dniu 26 czerwca 2021 r. w godzinach 14:15 - 16:00 czasu lokalnego, podczas gdy z dowodu przedłożonego przez Pozwaną w postaci wydruku z wewnętrznego systemu dot. historii rezerwacji nr (...) jednoznacznie wynika, że Pozwana od początku planowała wykonanie lotu o nr (...) w dniu 26 czerwca 2021 r. w godzinach 14:15 - 16:00 czasu lokalnego i to na ten lot poprzedniczka prawna Powódki posiadała rezerwację,

c)  uznanie, że wskazanie w umowie o udział w imprezie turystycznej czasu, miejsca, przewoźnika i numeru lotu oznacza bezpośrednie odniesienie się do dokumentów przewozowych pochodzących od przewoźnika, podczas gdy umowa ta w żaden sposób nie odsyła do dokumentów pochodzących od przewoźnika, a uwzględnienie w niej ww. danych nie stanowi uprawdopodobnienia ich pochodzenia od przewoźnika,

co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego uznania, że poprzedniczka prawna Powódki posiadała potwierdzoną rezerwację na rzekomo odwołany lot;

4) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 2 lit. g) w zw. z art. 3 ust. 2 lit. a) Rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów (dalej „Rozporządzenie Nr 261/2004") poprzez błędną wykładnię polegającą na wadliwym uznaniu, że umowa o udział w imprezie turystycznej zawierająca jedynie przybliżone godziny lotu, w sytuacji przedstawienia przez Pozwaną dowodu potwierdzającego, że Pozwana we wskazanych godzinach lotu nigdy nie planowała, a rezerwacja utworzona dla poprzedniczki prawnej Powódki w systemie informatycznym Pozwanej od początku obejmowała swoim zakresem lot planowany w godzinach 14:15 - 16:00 czasu lokalnego, stanowi potwierdzoną rezerwację na lot w rozumieniu przepisów Rozporządzenia Nr 261/2004, podczas gdy dokument ten stanowi jedynie dowód oświadczenia wiedzy organizatora turystyki,

co w konsekwencji doprowadziło do nieprawidłowego zastosowania ww. przepisu i uznania, że poprzedniczka prawna Powódki posiadała potwierdzoną rezerwację na rzekomo odwołany lot.

W konsekwencji ww. uchybień w ocenie skarżącej Sąd 1 instancji dopuścił się:

3)  naruszenia prawa materialnego, tj. art. 5 ust, 1 lit. c) oraz art. 7 ust. 2 lit. b) Rozporządzenia Nr 261/2004 poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie, pomimo braku podstaw do uznania, że cedentka Powódki posiadała potwierdzoną rezerwację na rzekomo odwołany lot, co doprowadziło do wydania przez Sąd I instancji wyroku zasądzającego odszkodowanie w wysokości 400 euro.

Wobec powyższych zarzutów skarżąca wniosła o:

1)  z uwagi na zarzut nieważności postępowania: uchylenie zaskarżonego wyroku i zniesienie postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością oraz przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania i pozostawienie temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego;

ewentualnie, w przypadku nieuwzględnienia zarzutu nieważności postępowania:

2)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i obciążenie Powódkę kosztami postępowania przed Sądem I instancji;

3)  zasądzenie od Powódki na rzecz Pozwanej kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego wedle norm przepisanych;

4)  rozpoznanie niniejszej apelacji na rozprawie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelację uznać należy za bezzasadną, a podniesione w niej zarzuty nie mogły skutkować zmianą zaskarżonego orzeczenia. Sąd Okręgowy w pełni podziela i przyjmuje za własne zarówno dokonane przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne, jak również prawną ocenę tych ustaleń wskazaną w pisemnych motywach orzeczenia.

W związku z faktem, iż przedmiotowa sprawa rozpoznana została według przepisów o postępowaniu uproszczonym, Sąd Okręgowy nie przeprowadził postępowania dowodowego. A zgodnie z treścią art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. Sąd II instancji ograniczył uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia jego podstawy prawnej z przytoczeniem przepisów prawa.

W pierwszej kolejności odnoszą się do zarzutu najdalej idącego a wskazującego na nieważność postępowania z uwagi rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym zauważyć należy, że nie zasługiwał on na uwzględnienie. W dacie wyrokowania obowiązywał bowiem przepis art. art. 15 zzs ² ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zgodnie z którym, jeżeli w sprawie rozpoznawanej według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone w całości, sąd może zamknąć rozprawę i wydać orzeczenie na posiedzeniu niejawnym po uprzednim odebraniu od stron lub uczestników postępowania stanowisk na piśmie. Skoro więc strony miały możliwość złożenia swoich stanowisk na piśmie – pozwany złożył odpowiedz na pozew (k. 22-62), zaś powód replikę (k. 63-71), Sąd Rejonowy miał możliwość wydania orzeczenia na posiedzeniu niejawnym, a tym samym nie doszło do pozbawienia strony możliwości obrony swoich spraw.

Odnosząc się w następnie do zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., wskazać należy, że jest on całkowicie chybiony. Przepis ten przyznaje sądowi swobodę w ocenie zebranego materiału dowodowego, zaś zarzut naruszenia tego uprawnienia tylko wtedy można uznać za usprawiedliwiony, jeżeli sąd zaprezentuje rozumowanie sprzeczne z regułami logiki bądź doświadczeniem życiowym. Dla skuteczności zarzutu naruszenia ww. przepisu nie wystarcza samo twierdzenie o wadliwości dokonanych ustaleń faktycznych odwołujące się do stanu faktycznego, który w przekonaniu skarżącego odpowiada rzeczywistości. Konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. Jeżeli zaś z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu na podstawie tego samego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne ( por. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00).

Następnie zauważyć należy, iż analizując treść zarzutów podniesionych w apelacji dojść należy do wniosku, iż stanowią one jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami poczynionymi w toku niniejszej sprawy przez Sąd Rejonowy. Skarżący kwestionuje bowiem prawidłowość uznania przez Sąd Rejonowy, że przedstawiony przez pozwaną wydruk z zewnętrznego systemu pozwanej dotyczący historii rezerwacji nr (...) świadczy o posiadaniu przez poprzedniczkę prawną powódki potwierdzonej rezerwacji na lot (...) z K. do W. w dniu 26 czerwca 2021 w godz. 06:40-08:25 czasu lokalnego, zaś istota problemu w niniejszej sprawie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, czy w przypadku, gdy pasażerowie zostali poinformowani przez biuro podróży, z którym zawarli umowę o udział w imprezie turystycznej, o godzinie przelotu, a następnie o zmianie tej godziny na znacznie późniejszą, pasażerom przysługuje odszkodowanie w oparciu o przepisy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów.

Ochrona na podstawie przepisów tego Rozporządzenia obejmuje nie tylko pasażerów lotów regularnych, ale również pasażerów lotów nieregularnych, w tym także loty stanowiące część zorganizowanych wycieczek (motyw piąty Rozporządzenia). W myśl art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia w przypadku odwołania lotu, pasażerowie, których to odwołanie dotyczy mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7, chyba że: i) zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu; lub ii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu; lub iii) zostali poinformowani o odwołaniu w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Stosownie do art. 7 ust. 1 b) rozporządzenia pasażerowie otrzymują odszkodowanie w wysokości 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów. Przy określaniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu.

Z kolei w myśl art. 5 ust. 3 Rozporządzenia obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków.

Zauważyć należy, że artykuły 5, 6 i 7 Rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że do celów stosowania prawa do odszkodowania, pasażerów opóźnionych lotów należy traktować jak pasażerów odwołanych lotów oraz że mogą oni powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 tego Rozporządzenia, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu. Niemniej takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego ( tak Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych C-402/07 i C 432/07 mających za przedmiot wnioski o wydanie na podstawie art. 234 WE orzeczeń w trybie prejudycjalnym, złożone w postępowaniu C. S., G. S., A. S. p-ko (...) oraz S. B., K. L. p-ko (...) SA, ZOTS1S 2009/11/1-10923 ).

Celem Rozporządzenia, wynikającym zwłaszcza z motywu drugiego, jest podniesienie poziomu ochrony pasażerów lotniczych poprzez naprawienie szkód przez nich poniesionych w ramach transportu lotniczego w przypadku „odmowy przyjęcia na pokład i odwołania lub dużego opóźnienia lotów”. Pasażerowie, których lot został odwołany i pasażerowie, których lot jest znacznie opóźniony, ponoszą analogiczną szkodę polegającą na stracie czasu w stosunku do pierwotnego planu ich lotu, a co za tym idzie, znajdują się w porównywalnych sytuacjach.

Zgodnie ze stanowiskiem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości pasażerowie lotów opóźnionych mogą powoływać się na prawo do odszkodowania przewidzianego w art. 7 Rozporządzenia nr 261/2004, jeżeli z powodu tego opóźnienia poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny. Takie rozwiązanie jest również zgodne z motywem piętnastym Rozporządzenia, skoro na podstawie tego motywu ustawodawca powiązał „duże opóźnienie” z prawem do odszkodowania. Ponieważ art. 6 Rozporządzenia przypisuje takie skutki prawne już w przypadku niektórych lotów opóźnionych o dwie godziny, motyw piętnasty Rozporządzenia obejmuje bez wątpienia opóźnienia o co najmniej trzy godziny. Podkreślono, również że wyrokiem z dnia 23 października 2012 r. w połączonych sprawach C-581 10 i C-629/10 Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekając w składzie Wielkiej Izby potwierdził interpretację Rozporządzania zaprezentowaną w wyroku C-402/07.

Sporna kwestia była także przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z dnia 21 grudnia 2021 r. w sprawach połączonych C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20. Trybunał wskazał, że przewoźnik lotniczy, który złożył ofertę transportu lotniczego odpowiadającą ofercie wskazanej przez organizatora wycieczek w ramach jego stosunku z pasażerem, nawet jeśli możliwe są zmiany względem tej oferty, powinien zostać uznany za mającego zamiar wykonania lotu w rozumieniu art. 2 lit. b) rozporządzenia nr 261/2004. Taka interpretacja jest poparta celem zapewnienia wysokiego poziomu ochrony pasażerów lotniczych, ustanowionym w motywie 1 rozporządzenia nr 261/2004, ponieważ pozwala zagwarantować, że przewożonym pasażerom zostanie wypłacone odszkodowanie lub udzielone wsparcie bez konieczności uwzględnienia uzgodnień poczynionych przez przewoźnika lotniczego, który zdecydował się wykonać sporny lot w czasie innym od pierwotnie przewidzianego celem zapewnienia wykonania tego konkretnie lotu ( zob. podobnie wyrok z dnia 4 lipca 2018 r., W. i in., C-532/17, EU:C:2018:527, pkt 23). Należy również wyjaśnić, że w przypadku gdy obsługujący przewoźnik lotniczy byłby zobowiązany do wypłaty pasażerom odszkodowania na podstawie rozporządzenia nr 261/2004 z powodu zachowania organizatora wycieczek, przewoźnik ten ma możliwość dochodzenia odszkodowania za poniesione szkody od organizatora wycieczek zgodnie z art. 13 tego rozporządzenia ( zob. podobnie wyrok z dnia 11 maja 2017 r., K., C-302/16, EU:C:2017:359, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo). Mając na uwadze powyższe, art. 2 lit. b) rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że przewoźnik lotniczy może zostać uznany za „obsługującego przewoźnika lotniczego” w rozumieniu tego przepisu w odniesieniu do danego pasażera, gdy ów pasażer zawarł umowę z organizatorem wycieczek na konkretny lot obsługiwany przez tego przewoźnika lotniczego, przy czym przewoźnik lotniczy nie potwierdził rozkładu godzin lotu ani organizator wycieczek nie dokonał rezerwacji dla tego pasażera u owego przewoźnika lotniczego (pkt 59-62).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że poprzedniczka prawna powoda, która zawarła w dniu 15.06.2021 roku z (...) sp. z o.o. umowę o udział w imprezie turystycznej była uprawniona do otrzymania odszkodowania za opóźniony lot w oparciu o przepisy Rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

Odnosząc się do argumentacji strony pozwanej, iż wylot był pierwotnie zaplanowany przez przewoźnika na godz. 14:15 i o tej godzinie samolot wystartował, wobec czego lot nie był opóźniony, wskazać należy, iż okoliczność ta nie wpływa na prawo pasażerki do otrzymania świadczenia w trybie ww. rozporządzenia. Jak bowiem wskazał TSUE w powołanym wyroku, uznanie że rezerwacja może zostać potwierdzona jedynie przez przewoźnika lotniczego, co oznaczałoby nałożenie na pasażera ciężaru weryfikacji informacji dostarczonych przez organizatora wycieczek, byłoby sprzeczne z celem polegającym na zapewnieniu wysokiego poziomu ochrony pasażerów lotniczych, ustanowionym w motywie 1 tego rozporządzenia. Rozporządzenie nr 261/2004 ma bowiem na celu zapewnienie, aby ryzyko dostarczenia pasażerom przez organizatorów wycieczek nieprawidłowych informacji w trakcie wykonywania przez nich ich określonej działalności ponosił przewoźnik lotniczy. W tym kontekście pasażer nie bierze udziału w stosunkach między przewoźnikiem lotniczym, a organizatorem wycieczek i nie można od niego wymagać, aby uzyskał informacje w tym zakresie. Jeśli zatem organizator wycieczki sprzedając ją pasażerom wiedział, że godzina przelotu jest inna niż podaje, pasażer nie może ponosić z tego tytułu negatywnych konsekwencji.

W realiach niniejszej sprawy, z umowy zawartej organizatorem imprezy turystycznej wynika, że przybliżone godziny przelotu na trasie z K. do W. w dniu 15 czerwca 2021 r. to godz. 06:40-08:25 czasu lokalnego. Następnie, dwa dni później tj. 17 czerwca 2021 r., przesłano uczestniczce informację mailową, iż wylot z K. nastąpi o godz. 14:15, a zatem ponad 7 godzin później. W ocenie Sądu Okręgowego, w przypadku tak znacznej zmiany godzin przelotu nie sposób mówić, by pierwotnie podane przez organizatora godziny były przybliżone do tych rzeczywistych, różnica była bowiem znaczna. Należy mieć również na względzie, że zmiana terminu lotu może powodować odpowiedzialność touroperatora na zasadach ogólnych, jako nienależyte wykonanie umowy (art. 471 k.c.), stąd zasadnym jest zabezpieczenie interesów przedsiębiorcy poprzez dopuszczenie możliwości zmiany terminu lotu. W ocenie Sądu Okręgowego jednak zmiana ta musi się mieścić w ramach zakreślonych przez Rozporządzenie 261/2004, co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca, by przewoźnik został zwolniony z odpowiedzialności odszkodowawczej za opóźniony lot w oparciu o przepisy tego Rozporządzenia.

W przedmiotowej sprawie nie zaszły bowiem wyjątki określone w art. 5 ust. 1 lit. c Rozporządzenia 261/2004. Pasażerka została bowiem poinformowana o zmianie godzin przelotu w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu, niemniej zaoferowana zmiana planu podróży nie umożliwiała jej dotarcie do miejsca docelowego do dwóch godziny po planowym czasie przylotu– przylot nastąpił ponad 7 godzin później.

Zauważyć następnie należy, że zgodnie z treścią art. 2g powołanego Rozporządzenia WE nr 261/2004, "rezerwacja" oznacza fakt posiadania przez pasażera biletu lub innego dowodu potwierdzającego, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego lub organizatora wycieczek. Stosownie do art. 3 ust. 2 a) cytowanego Rozporządzenia, ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że pasażerowie posiadają potwierdzoną rezerwację na dany lot oraz, z wyjątkiem przypadku odwołania, o którym mowa w art. 5, stawią się na odprawę pasażerów — zgodnie z wymogami i w czasie określonym uprzednio na piśmie (w tym poprzez środki elektroniczne) przez przewoźnika lotniczego, organizatora wycieczek lub autoryzowane biura podróży, lub, jeżeli czas nie został określony — nie później niż 45 minut przed ogłoszoną godziną odlotu.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy prawidłowo zatem uznał, że powódka w wystarczający sposób wykazała fakt odbycia podróży lotniczej - poprzez przedstawienie potwierdzenia rezerwacji lotu w ramach zaplanowanej wycieczki. Na podstawie tego dokumentu można potwierdzić dane pasażera, jak i czas i miejsce przelotu. Racje ma zatem Sąd meriti, iż znajdujące się w aktach sprawy dokumenty potwierdzają, iż poprzedniczka prawna powoda posiadała rezerwację na lot w dniu 26 czerwca 2021 r. Sama już wiadomość email wysłana przez biuro podróży zawierająca informację dotyczącą przelotu ze zmianą godziny lotu świadczy, że została ona przez biuro podróży za uczestnika imprezy turystycznej potwierdzonej rezerwacją nr (...). Jak także wynika z akt sprawy sam pozwany przedstawił wydruk ze swojego wewnętrznego systemy rezerwacji, w którym figuruje poprzedniczka prawna powoda. Skoro zaś dotarła ona na miejsce imprezy a przedmiotem roszczenia w niniejszej sprawie jest lot powrotny to oczywistym jest, że uiściła ona również całość ceny wycieczki a rezerwacja była skuteczna. Co prawda na wydruku tym jako godzina wylotu był podana godz. 14:15, jednakże jak wyżej wskazano okoliczność ta nie wpływa na prawo pasażerki do otrzymania świadczenia w trybie ww. rozporządzenia

Biorąc pod uwagę całokształt wskazanych wyżej okoliczności, Sąd odwoławczy uznał, iż powód wykazał zasadność roszczenia uzasadniająca konieczność przyznania mu jako następcy prawnemu odszkodowania w wysokości 400 EUR.

Apelacja z uwagi na bezzasadność jej zarzutów podlegała oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. uwzględniając koszt zastępstwa procesowego poniesiony przez stronę wygrywającą w kwocie 450 zł.