Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III Ca 1532/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Tomasz Pawlik (spr.)

Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędzia SR (del.) Roman Troll

Protokolant Monika Piasecka

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2014 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa A. B. i K. B.

przeciwko W. B. (1)

o podwyższenie alimentów

oraz z powództwa wzajemnego W. B. (2)

przeciwko A. B. i K. B.

o obniżenie alimentów i uchylenie obowiązku dostarczania węgla

na skutek apelacji pozwanego – powoda wzajemnego W. B. (1)

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 20 maja 2013 r., sygn. akt III RC 545/12

oddala apelację.

SSR (del.) Roman Troll SSO Tomasz Pawlik SSO Krystyna Hadryś

Sygn. akt. III Ca 1532.13

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie domagali się podwyższenia alimentów od pozwanego-ich ojca z kwoty po 500 zł na rzecz każdego z nich do kwoty po 700 zł miesięcznie.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Jednocześnie złożył pozew wzajemny domagając się obniżenia alimentów na rzecz każdego z powodów z kwoty 500 zł do kwoty po 350 zł miesięcznie. Nadto domagał się uchylenia obowiązku dostarczania deputatu węglowego na rzecz powodów wynikającego z wyroku SO w Gliwicach z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie II RC 370/10

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy podwyższył alimenty na rzecz każdego z powodów do kwoty 650 zł miesięcznie od 10 września 2012 r., oddalając powództwo o podwyższenie alimentów w pozostałej części. Jednocześnie uchylił ciążący na pozwanym obowiązek dostarczania węgla powodom i oddalił w pozostałym zakresie powództwo wzajemne.

U podstaw tego rozstrzygnięcia legły następujące ustalenia faktyczne.

Wyrokiem Sądu Okręgowego Gliwicach z dnia 2 czerwca 2010 r. wydanym w sprawie II RC 370/10 małżeństwo pozwanego (powoda wzajemnego) i matki powodów zostało rozwiązane przez rozwód. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad powodami zostało powierzone matce. Kosztami utrzymania i wychowania obu powodów obciążono oboje rodziców, z tym, że pozwanego zobowiązano do płacenia alimentów po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich. Nadto nałożono na pozwanego obowiązek dostarczania małoletnim węgla w naturze, w ilości po 2 tony rocznie.

W tym czasie małoletni powodowie wraz z matką i jej partnerem życiowym zamieszkiwali w domu stanowiącym współwłasność pozwanego i matki powodów, opalanym węglem. Małoletnia powódka uczęszczała do 2 klasy szkoły podstawowej.. Małoletni powód uczęszczał do przedszkola. Matka powodów zatrudniona była w sklepie (...) w R. na stażu. Otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 740 zł netto.

Pozwany (powód wzajemny) zamieszkiwał w tym czasie z matka, i uczestniczył w kosztach utrzymania jej mieszkania. Zatrudniony był w (...), gdzie otrzymywał wynagrodzenie netto bez deputatu węglowego średnio miesięcznie z wszystkimi dodatkami w kwocie około 2 978 zł. Oprócz tego otrzymywał 8 ton deputatu węglowego rocznie.

Obecnie małoletni powodowie zamieszkują z matką i jej partnerem życiowym w mieszkaniu zakupionym przez nią ze środków uzyskanych w ramach podziału majątku dorobkowego. Ponoszą łącznie koszty eksploatacyjne w kwocie 700 zł miesięcznie, nadto opłacają media . Małoletnia powódka jest uczennica 5 klasy szkoły podstawowej, uczęszcza też na zajęcia dodatkowe. Małoletni powód jest uczniem drugiej klasy szkoły podstawowej.. Koszty utrzymania małoletnich powodów bez kosztów utrzymania mieszkania wynoszą, co najmniej po 700 zł miesięcznie na rzecz każdego z nich.

Matka powodów obecnie nie pracuje. Pozostaje na utrzymaniu partnera życiowego. Z obecnego związku pochodzi córka urodzona (...)

Pozwany zatrudniony jest w dalszym ciągu w (...). Otrzymuje wynagrodzenie netto bez deputatu węglowego średnio miesięcznie ze wszystkimi dodatkami w kwocie 3 566 zł .Dodatkowo otrzymuje deputat węglowy w ilości 8 ton. Zamieszkuje (okresowo z partnerką życiową) w domu, którego własność przypadła mu w wyniku podziału majątku dorobkowego. Zobowiązany był w związku z tym do spłaty matki powodów. Potrzebną na to kwotę 148 000 zł uzyskał głównie z kredytu mieszkaniowego (rata ok.1000 zł miesięcznie) Ponosi koszty utrzymania domu

Pozwany utrzymuje kontakt z dziećmi. Powodowie spędzają obecnie z pozwanym dwie soboty i dwie niedziele w miesiącu. Pozwany dokonuje również okazjonalnie zakupu obuwia czy odzieży oraz daje dzieciom prezenty. Otrzymał zwrot podatku dochodowego z tytułu wychowywania dzieci. Środków tych nie przekazał matce powodów, wykorzystał je na utrzymanie dzieci w czasie pobytu w niego.

Na bazie tych ustaleń Sąd Rejonowy ocenił, że oba powództwa w części zasługiwały na uwzględnienie. Przede wszystkim uznał, że w związku z rozwojem i inflacją wzrosły potrzeby małoletnich, w sytuacji, gdy istotnie (o ok.600 zł) podniosły się zarobki pozwanego. Wziął też pod uwagę pogorszenie się możliwości zarobkowania matki powodów, w związku ze sprawowaną pieczą nad małym dzieckiem, pochodzącym z nowego związku. Wobec otrzymania ekwiwalentu w postaci własności całego domu będącego dotychczas współwłasnością byłych małżonków, Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw do oceny, że sytuację pozwanego pogorszyło zaciągnięcie kredytu.

Wszystko to przemawiało, zdaniem Sądu I instancji, zarówno za podwyższeniem alimentów jak i za oddaleniem powództwa o ich obniżenie.

Mając na uwadze, że powodowie nie potrzebują obecnie (po przeprowadzce) opału, Sąd Rejonowy uchylił ciążący na pozwanym obowiązek dostarczania węgla. Wyliczył przy tym, że wartość tego świadczenia wynosiła po 1100 zł na rzecz każdego z powodów, a zatem, po jej odliczeniu, rzeczywista podwyżka alimentów wynosi 60 zł na każdego z małoletnich miesięcznie.

Jako podstawę rozstrzygnięcia wskazano art.138 w zw. z art.133 i 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Kosztami sądowymi, odnośnie uwzględnionej części powództwa obciążono pozwanego, nakazując pobranie 180 zł na rzecz Skarbu Państwa. Jednocześnie, na zasadzie art.102 k.p.c. odstąpiono od obciążania powodów-pozwanych wzajemnych kosztami postępowania.

Od opisanego wyroku apelację wniósł pozwany-powód wzajemny. Skarżący domagał się obniżenia alimentów do kwoty 350 zł miesięcznie oraz nieobciążania go kosztami sądowymi, Zdaniem skarżącego konieczność zapłaty ustalonych alimentów pozbawia go środków do życia. Wskazał też, że już po wydaniu wyroku przez Sąd Rejonowy, nie jest w stanie świadczyć pracy ze względu na uraz kręgosłupa. Podniósł, że po potrąceniu raty kredytu oraz bieżących i zaległych alimentów otrzymuje na konto ok.900 zł miesięcznie.

Powodowie złożyli odpowiedź na apelację, w której domagali się oddalenia apelacji.. Podkreślili w niej, że spłacanie przez pozwanego kredytu nie uzasadnia obniżenia alimentów. Zwrócili też uwagę, że muszą obecnie uiszczać opłaty za zajmowany lokal mieszkalny.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 12.02.2014 pozwany przedłożył decyzję ZUS-u, z której wynikało, że do 15.02.14 będzie otrzymywał świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 80 % wymiaru, a od 16.02.-17.03.14 świadczenie rehabilitacyjne w wysokości 75 % podstawy wymiaru.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy dokonał w sprawie prawidłowych ustaleń faktycznych, które sąd odwoławczy w pełni podziela. Na tej podstawie trafnie ocenił w pierwszej kolejności, że wobec zmiany stosunków mieszkaniowych zwolnić należy pozwanego-powoda wzajemnego z obowiązku dostarczania powodom opału. Obowiązek ten miał konkretny wymiar pieniężny, który zasadnie Sąd Rejonowy uwzględnił przy rozpatrywania żądania podwyższenia alimentów. Zwiększając ostatecznie nieznacznie (faktycznie o 60 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów) obciążenie pozwanego-powoda wzajemnego alimentami płatnymi w pieniądzu Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zarówno potrzeby małoletnich, które uległy zwiększeniu na przestrzeni 3 lat, jak i możliwości zarobkowe ich rodziców. Rozstrzygnięcie to odpowiada treści art.138 w zw. z art.133 i 135 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Rację miał także Sąd Rejonowy, że zaciągnięcie przez pozwanego-powoda wzajemnego kredytu celem spłaty zobowiązań wynikających z podziału majątku dorobkowego nie uzasadniało obniżenia alimentów. Trzeba, bowiem było uwzględnić, że podział majątku wiązał się nie tylko z obciążeniem pozwanego spłatą, ale i z ekwiwalentnym zwiększeniem się jego majątku (nabyciem wyłącznej własności domu). Z drugiej strony nie sposób twierdzić, że w wyniku podziału matka powodów poprawiła swoją sytuację majątkową, skoro zmuszona jest obecnie do samodzielnego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych swoich i małoletnich powodów, potrzeb, które dotychczas zaspokajała w domu stanowiącym współwłasność jej i pozwanego.

Za uwzględnieniem powództwa o obniżenie alimentów nie przemawiają także okoliczności podniesione w trakcie rozprawy odwoławczej. W chwili rozpatrywania apelacji niezdolność pozwanego-powoda wzajemnego do pracy miała, bowiem charakter czasowy i otrzymywał on świadczenia porównywalne do swoich zarobków. Przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego i skierowanie na leczenie sanatoryjne świadczy też o tym, że lekarze widzą możliwość poprawy zdrowia pozwanego, która umożliwi mu powrót do pracy. Obniżenie alimentów można by rozważać dopiero wtedy, gdyby niezdolność pozwanego do pracy okazała się trwała.

Sąd Rejonowy orzekł o kosztach sądowych stosownie do wyniku sprawy, obciążając pozwanego opłatą sądową od uwzględnionej części powództwa. Zasadności tego rozstrzygnięcia, znajdującego uzasadnienie w treści art.98 k.p.c. oraz nie sposób poważyć, mając także na uwadze wynik postępowania odwoławczego.

Z tych wszystkich względów orzeczono, zatem jak w sentencji na zasadzie art.385 k.p.c..

SSR (del.) R. Troll SSO T. Pawlik (spr.) SSO K. Hadryś