Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 11 kwietnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2014 r. w Krakowie

na rozprawie sprawy z wniosku (...) Spółki Akcyjnej Oddział
w K.

przy uczestnictwie H. M., R. M. i Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta K.

o zasiedzenie

na skutek apelacji uczestników H. M. i R. M.

od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie

z dnia 21 stycznia 2013 r., sygnatura akt I Ns 1941/11/P

postanawia:

1  oddalić apelację;

2  zasądzić od uczestników H. M. i R. M. solidarnie na rzecz wnioskodawcy kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

UZASADNIENIE

We wniosku (...) Spółka Akcyjna domagał się stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie przez (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w K. służebności gruntowej o treści służebności przesyłu na nieruchomości objętej księgą wieczystą (...) polegającej na prawie posadowienia oraz dokonywania prac konserwacyjnych i eksploatacyjnych, prowadzenia remontów, modernizacji, rozbudowy, przebudowy, usuwania awarii istniejącego odcinka napowietrznej linii energetycznej 110 kV (...) B. – (...) B. wraz ze słupem nr 7 oraz dostępu do niej celem wykonywania powyższych prac.

Uczestnicy R. M. i H. M. domagali się oddalenia wniosku, ewentualnie zaś stwierdzenia zasiedzenia służebności gruntowej za wynagrodzeniem na ich rzecz. Zarzucili, iż z przedłożonych przez wnioskodawcę dokumentów nie wynika, iż przedmiotowa linia napowietrzna, której dotyczy wniosek, w ogóle została wybudowana. Nie wiadomo też, czy ona istnieje i czy jest eksploatowana zgodnie z przepisami prawa, a nadto nie wiadomo także, czy przedstawione dokumenty dotyczą napowietrznej linii energetycznej, o której mowa we wniosku. Wywiedli także, że wnioskodawca nie wykazał, że przedmiotowa linia wchodzi w skład jego przedsiębiorstwa oraz by przysługiwała mu legitymacja czynna w sprawie.

Postanowieniem z dnia 28 października 2010 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie oddalił wniosek o zasiedzenie służebności.

Powyższe rozstrzygnięcie, na skutek apelacji wnioskodawcy zostało orzeczeniem Sądu Okręgowego w Krakowie uchylone a sprawa przekazana Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu postanowienia Sąd Okręgowy wskazał, iż przy ocenie posiadania prowadzącego do zasiedzenia służebności trzeba mieć na względzie faktyczne korzystanie z gruntu w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność. Nakazał Sądowi Rejonowemu zbadanie, czy wykonywanie posiadania przez wnioskodawcę i jego poprzedników prawnych na nieruchomości uczestników odpowiadało zakresowi służebności gruntowej przesyłu i ustalenie, czy wnioskodawca bądź jego poprzednicy prawni wznieśli na gruncie trwałe i widoczne urządzenie do przesyłu energii elektrycznej, czy korzystali z nich w tym celu oraz w celu konserwacji i naprawy, co stanowiło przedmiot działalności przedsiębiorstwa, czy działania te wykonywali dla siebie w zakresie i sposób, który odpowiadał służebności przesyłu, w jakim okresie czasu było to wykonywane. Sąd II Instancji polecił nadto przy ponownym rozpoznaniu sprawy ocenić, czy posiadanie było posiadaniem w dobrej czy złej wierze oraz rozważyć, czy objęcie w posiadanie przez Skarb Państwa (lub państwową osobę prawną) gruntu nastąpiło w ramach wykonywania zadań gospodarczych państwa (dominium).

Po ponownym rozpoznaniu sprawy, postanowieniem z dnia 21 stycznia 2013 roku Sąd Rejonowy dla Krakowa – Podgórza w Krakowie w punkcie I. stwierdził, że spółka (...) Spółka Akcyjnaz siedzibą w K.nabyła z dniem 30 czerwca 2007 roku w drodze zasiedzenia służebność gruntową o treści służebności przesyłu na nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), składającej się z działki nr (...), położonej w obrębie (...)jednostki ewidencyjnej P.w K., przebiegającej pasem oznaczonym kolorem żółtym wyznaczonym pomiędzy punktami 1-2-3-4-1 na mapie uzupełniającej sporządzonej przez biegłego sądowego mgr inż. S. W.z dnia 30 września 2012 roku a polegającej na prawie posadowienia oraz dokonywania prac konserwacyjnych i eksploatacyjnych, prowadzenia remontów, modernizacji, usuwania awarii istniejącego odcinka napowietrznej linii energetycznej 110 kV (...) B. - (...) B.wraz ze słupem nr 7 oraz dostępu do niej celem wykonywania powyższych prac; a w pozostałym zakresie wniosek oddalił (punkt II), a nadto stwierdził, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Powyższe orzeczenie zapadło w następujących okolicznościach faktycznych: Sąd Rejonowy dla Krakowa - Podgórza w Krakowie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) dla nieruchomości składającej się z działki (...) zabudowanej między innymi budynkiem rozdzielni o kubaturze 4 357,8 m3, rozdzielnią napowietrzną dwusystemową. Działka ta stanowi własność Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym (...) S.A., zaś budynki i urządzenia są przedmiotem odrębnej własności (...) S.A. Z kolei nieruchomość stanowiąca działkę nr (...), objęta księgą wieczystą (...) stanowi własność H. M. i R. M. na prawach wspólności majątkowej małżeńskiej, a nabyta została przez nich na podstawie umowy przenoszącej własność z dnia 12 stycznia 2005 roku, poprzedzonej warunkową umową sprzedaży z dnia 25 listopada 2004 roku. W ewidencji gruntów działka ta ujawniona jest jako grunty zadrzewione i zalesione, łąki trwałe i grunty rolne. Działka nr (...) węższym bokiem przylega do drogi - ul. (...) i jest niezabudowana. Na jej terenie posadowiony jest słup nr 7 stanowiący część napowietrznej linii energetycznej relacji B. - B. - K., od którego poprowadzone są przewody linii napowietrznej, przebiegające nad terenem działki.

Sąd ustalił ponadto, iż Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w dniu 13 kwietnia 1962 roku na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości (DZ.U. nr 18/61, poz. 94) zezwoliło wnioskodawcy Zakładowi (...)na wybudowanie linii elektroenergetycznej wysokiego napięcia 110kV B.- B.na nieruchomościach położonych w gromadach: B., Ś., W., P., zgodnie z załączonym planem sytuacyjnym. W celu wykonania czynności związanych z konserwacją przewodów i urządzeń przyznano osobom upoważnionym przez Zakład (...)dostęp do nich. Ponadto ustalono, iż zarządzeniem nr (...) Zakładu (...)w K.P.P.- Zakładu (...)z dnia 30 czerwca 1977 roku powołano Komisję do odbioru końcowego i przyjęcia do eksploatacji zadania inwestycyjnego linii 110 kV K.- B.. Wedle dalszych ustaleń, na przestrzeni lat od drugiej połowy lat 70-tych XX wieku poprzednicy (...) S.A., a następnie (...) S.A.wykonywali oględziny i przeglądy linii napowietrznej B.- W.110 kV, której częścią jest słup nr 7 wraz z przewodami przebiegającymi nad terenem działki uczestników, w celu zapewnienia bezpieczeństwa oraz ciągłości zasilania w energię elektryczną odbiorców. (...) S.A.(a wcześniej poprzednika prawnego spółki) w przypadku, gdy nie było potrzeby wjazdu na działkę ciężkim sprzętem, nie informowali właścicieli o wykonywanych oględzinach uważając, że prace trzeba wykonać, a linia przesyłowa wraz z terenem pod nią należy do przedsiębiorstwa energetycznego.

Ustalił też Sąd Rejonowy, że w 2008 roku stwierdzono potrzebę wymiany 3 sztuk izolatorów liniowych (...), uszkodzenie przewodu przy złączce, potrzebę odkopania ustojów. W roku 2005 odnotowano potrzebę zainstalowania nowych tablic ostrzegawczych, odchwaszczenia słupa, stwierdzono brak przewodu odgromowego. W roku 2004 stwierdzono zerwaną pętlę uziemiającą, namalowano numer i relację linii. W roku 2002 odnotowano potrzebę sprawdzenia izolatora oraz odkopania ustoi do konserwacji. Potrzebę odchwaszczenia słupa i konserwacji ustoi odnotowano w roku 2000. W latach 1998- 1999 potrzebę odkopania zasypanych ustoi. W roku 1989 stwierdzono potrzebę wymiany tabliczek. Natomiast w latach 1990 -1995, 1996, 2001, 2003, 2006 - 2007 nie stwierdzono żadnych usterek. W roku 2004 na zlecenie (...) S.A.została przebudowana część linii WN 110kV, w tym linia relacji B.- W.kolidująca z przebiegiem autostrady (...) (...)od potoku M.do węzła (...). W ramach prac wymieniono słup nr 6 oraz przewody robocze i odgromowe w przęśle 5-6. W roku 1997 na zlecenie Zakładu (...) S.A.został przeprowadzony remont linii 110 kV relacji B.- W.- K.obejmujący wymianę izolatorów na typ (...), wymianę uszkodzonych przewodów roboczych o łącznej długości 800 metrów.

Wedle dalszych ustaleń linia napowietrzna 110 kV B.- B.- K.na dzień 31 grudnia 2009 roku stanowiła majątek trwały spółki (...) Spółka Akcyjna Oddziałw K.. Zarządzeniem Ministra Przemysłu z dnia 16 stycznia 1989 roku nr (...)doszło do utworzenia z dniem 1 stycznia 1989 roku przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...), które powstało w wyniku podziału przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą (...)na bazie zakładów: Zakładu (...)oraz (...). Utworzonemu przedsiębiorstwu przyznano składniki mienia powstałego z podziału przedsiębiorstwa (...)w K.”. Z kolei Zarządzeniem nr (...) Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 20 lipca 1993 roku dokonano podziału przedsiębiorstwa państwowego Zakład (...)w K.i z pozostałej po podziale części utworzono jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą Zakład (...) Spółka Akcyjnaw K.. W §3 i §4 wskazano, że na Zakład (...) S.A.w K.przechodzą wszystkie prawa i obowiązki Zakładu (...)w K.za wyjątkiem tych przejętych przez (...) S.A.w W.. (...) S.A.w W.nie została przekazana L.110 KV B.- B.- K., wobec czego weszła ona do składników Zakładu (...) S.A.w K..

(...) S.A w K. jest następcą prawnym Zakładu (...) S.A. Spółka powstała z dniem 30 czerwca 2004 roku w wyniku przeniesienia całego majątku spółek (...) S.A w B., (...) SA- w B., Zakładu (...) S.A. w C. oraz Zakładu (...) S.A. w T. na Zakład (...) SA. w K. i zmianę nazwy na (...) S.A. Przedmiotem działalności spółki (...) SA. była, między innymi, dystrybucja energii elektrycznej. W trybie art. 492 §1 pkt 1 k.s.h. doszło do połączenia spółki (...) S.A. ze spółką (...) S.A. poprzez przejęcie spółki (...) S.A. i przeniesienie całego majątku spółki przejmowanej na (...) S.A. Spółka (...) S.A. zmieniła następnie nazwę na (...) S.A.

Powyższych ustaleń Sąd Rejonowy dokonał na podstawie dowodów z dokumentów urzędowych, a także odpisów i kopii dokumentów urzędowych oraz załączonych dokumentów prywatnych. Sąd oparł się także na zeznaniach świadków K. L. oraz B. K. w zakresie ustalenia faktu istnienia linii napowietrznej 110 kV relacji B. – K. oraz wykonywania corocznych oględzin i okresowych (co 5 lat) przeglądów tej linii od lat 70-tych XX wieku, przeprowadzenia prac modernizacyjnych (wymiana izolatorów), albowiem znalazły one potwierdzenie w zgromadzonych dokumentach. Co zaś tyczy się zeznań świadka W. J., to zdaniem Sądu Rejonowego niewiele wniosły one do sprawy, gdyż świadek, który bywał na działce bardzo rzadko, bo dwa razy do roku, nie zwracał uwagi na stojący na niej słup i nie interesował się nim, wobec czego w oparciu o takie zeznania nie można było czynić ustaleń w odniesieniu do samego faktu oraz zakresu korzystania przez wnioskodawcę i jego poprzedników z nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) w związku z posadowieniem słupa elektroenergetycznego na działce.

W rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy opierając się na treści art. 292 k.c., art. 285 k.c., 172 § 2 k.c. oraz art. 176 k.c. wywiódł, iż wnioskodawca domagając się stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości gruntowej o treści, odpowiadającej treści służebności przesyłu, winien był wykazać, że on sam bądź jego poprzednik prawny wznieśli trwałe i widoczne urządzenie do przesyłu energii elektrycznej oraz że wnioskodawca i jego poprzednicy korzystali z tego urządzenia, a nadto w jakim zakresie i przez jaki okres czasu oraz czy korzystanie z urządzenia było korzystaniem dla siebie.

W oparciu o poczynione ustalenia Sąd Rejonowy mając na uwadze, że skoro w dacie 30 czerwca 1977 roku sporządzone zostało Zarządzenie nr (...)powołujące komisję do odbioru końcowego i przyjęcia do eksploatacji w zadania inwestycyjnego - linii 110 kV K.- B., to na te datę zadanie to musiało być wykonane i znajdowało się w stanie pozwalającym na eksploatację - przyjął, iż na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...)co najmniej z dniem 30 czerwca 1977 roku posadowiony został słup elektroenergetyczny wraz z przewodami jako część naziemnej linii 110 kV relacji K.- B.. Jednocześnie, odnosząc się do Zezwolenia Powiatowej Rady Narodowej z dnia 13 kwietnia 1962 roku wydanego w trybie przepisów art. 35 ustawy z dnia 12.03.1958 roku o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości Sąd stwierdził, że z treści tego zezwolenia nie wynika, aby dotyczyło ono nieruchomości objętej sporem, a w związku z tym by było ono dostatecznym dowodem na to, że posadowienie fragmentu linii przesyłowej w części dotyczącej działki nr (...)odbyło się w sposób usankcjonowany prawnie a tym samym, że objęcie w posiadanie nastąpiło w dobrej wierze.

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że doszło w niniejszej sprawie do spełnienia przesłanki korzystania z trwałego i widocznego urządzenia, a więc słupa wysokiego napięcia poprzez jego posadowienie, eksploatację, dokonywanie kontroli, przeglądów, konserwacji, usuwanie awarii, remontów i modernizacji. W takim też zakresie odbywało się ograniczenie w prawie własności właścicieli działki nr (...).

W dalszej części pisemnych motywów rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy w sposób szczegółowy odniósł się do przekształceń własnościowych przedsiębiorstwa państwowego Zakład (...) w K., Zakład (...) będącego zarządzającym w dniu 30 czerwca 1977 roku przedmiotowym elementem sieci przesyłowej, wywodząc ostatecznie, iż wnioskodawca jest następcą prawnym pod tytułem ogólnym Zakładu (...) S.A. w K.. A wynika to zarówno z przedłożonego odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców KRS, jak również z faktu, że na dzień 31 grudnia 2009 roku przedmiotowa linia elektroenergetyczna znajdowała się w ewidencji środków trwałych (...) S.A., co dowodzi, iż była ona składnikiem mienia, które w wyniku kolejnych przekształceń przekazywane było pomiędzy poszczególnymi podmiotami.

Reasumując Sąd stwierdził, że poprzednik prawny wnioskodawcy wybudował na gruncie poprzedników prawnych uczestników napowietrzną linię energetyczną i posadowił słup bez uprzedniego wywłaszczenia lub zawarcia z właścicielami gruntu umowy dotyczącej korzystania z nieruchomości, co czyni go posiadaczem w złej wierze. Poprzednicy prawni wnioskodawcy korzystali z nieruchomości poprzedników prawnych uczestników w zakresie odpowiadającym treści służebności gruntowej o treści służebności przesyłu. Posiadanie poprzedników prawnych wnioskodawcy będących przedsiębiorstwami państwowymi do dnia 01.02.1989 roku tj. do wejścia w życie zmiany treści przepisu art. 128 k.c. dokonanej ustawą z dnia 31 stycznia 1989 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz. U. 1989.3.11) było posiadaniem w rozumieniu art. 352 § 1 k.c. i mogło prowadzić do zasiedzenia. W związku z powyższym, zdaniem Sądu, skoro korzystanie z nieruchomości uczestników w zakresie odpowiadającym treści służebności gruntowej przez Skarb Państwa odbywało się w celu zapewnienia dostaw energii jej odbiorcom, czyli w ramach realizowania zadań gospodarczych, do realizacji których powołani byli poszczególni poprzednicy prawni wnioskodawcy, to posiadanie to należy zakwalifikować jako posiadanie w ramach stosunków cywilnoprawnych, a nie było władaniem Państwa jako podmiotu prawa publicznego (imperium). W okolicznościach sprawy dla zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu wymagany był okres 30 lat (art. 172 § 2 k.c.). Termin ten liczony od dnia 30 czerwca 1977 roku upłynął zatem z dniem 30 czerwca 2007 roku. Wówczas posiadaczem służebności gruntowej o treści służebności przesyłu w odniesieniu do działki nr (...) była spółka (...) S.A. jako następca prawny pod tytułem ogólnym poprzedników prawnych, co też czyniło zasadnym, w myśl art. 176 § 1 k.c. doliczenie do czasu posiadania (...) S.A. czasu posiadania jego poprzedników prawnych i stwierdzenie, że spółka (...) S.A. nabyła z dniem 30 czerwca 2007 roku służebność gruntową opisaną w pkt I postanowienia z dnia 21 stycznia 2013 roku. W dalszej części Sąd uznał, że nie zostało w toku sprawy wykazane, aby na treść posiadanej służebności składało się korzystanie z nieruchomości w zakresie rozbudowy i przebudowy istniejącej sieci i w tym zakresie wniosek oddalił. O kosztach Sąd Rejonowy orzekł zgodnie z regułą wyrażoną w art. 520 § 1 k.p.c.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodzili się uczestnicy, zaskarżając je w punkcie I oraz III i zarzucając mu: 1. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. polegające na wadliwej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w konsekwencji nieuzasadnione ustalenie, iż poprzednik prawny wnioskodawcy wzniósł na nieruchomości składającej się z działki nr (...)trwałe i widoczne urządzenie będące częścią napowietrznej linii energetycznej 110 kV (...) B. - (...) B.wraz ze słupem nr 7 już w dniu 30 czerwca 1977r., 2. naruszenie art. 231 k.p.c. polegające na nieuzasadnionym przyjęciu, iż z faktu wydania Zarządzenia nr (...)Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego Zakład (...)z dnia 30 czerwca 1977r., powołującego komisję do odbioru końcowego i przyjęcia do eksploatacji zadania inwestycyjnego linii 110 kV K.-B.wyprowadzić można wniosek, że w dacie tej na nieruchomości stanowiącej działkę nr (...)istniała przedmiotowa linia napowietrzna wraz ze znajdującym się słupem nr 7; 3. naruszenie art. 292 k.c. w zw. z art. 172 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na stwierdzeniu nabycia w drodze zasiedzenia służebności gruntowej o treści służebności przesyłu przy braku wykazania spełnienia ustawowych przesłanek nabycia tego prawa.

Wskazując na powyższe uchybienia apelujący domagali się zmiany postanowienia w zaskarżonej części poprzez oddalenie wniosku w całości oraz zasądzenia od wnioskodawcy na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu uczestnicy powołali argumenty przedstawiane przez nich już wcześniej w toku postępowania przed Sądem I instancji dla wykazania podnoszonych w tym postępowaniu twierdzeń. W ocenie apelujących zgromadzone w toku postępowania dowody nie wykazały w sposób nie budzący wątpliwości, iż bieg terminu zasiedzenia w niniejszej sprawie można liczyć od dnia 30 czerwca 2007r., czyli powołania komisji dla odbioru końcowego i przyjęcia do eksploatacji zadania inwestycyjnego linii 110 kV K.-B.na mocy zarządzenia nr (...)Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego Zakład (...). Sąd zaś, w ocenie apelujących w sposób niczym nieuzasadniony na poparcie stanowiska strony wnioskującej wyprowadził domniemanie o konieczności istnienia urządzeń przesyłowych w związku z wydaniem zarządzenia powołującego komisję odbiorową, zaś okoliczność ich nieprzerwanego posiadania przez poprzedników prawnych wnioskodawcy od tego momentu uznał za wykazaną na mocy zeznań świadków B. K.oraz K. L., pomijając ich nieścisłości i wzajemne sprzeczności.

Apelujący podnosili także, że sąd orzekający winien zachować najwyższy stopień staranności odnośnie ustalania okoliczności i przesłanek warunkujących nabycie służebności w taki właśnie sposób, wszystkie zaś wątpliwości, takie jak np. nienależyta wiarygodność lub nieścisłość dowodów winny zostać rozstrzygane na korzyść właściciela nieruchomości obciążonej, a to w celu urzeczywistnienia zagwarantowanej Konstytucją RP zasady ochrony prawa własności. W konkluzji, zdaniem uczestników, poprawna i wszechstronna analiza i ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego, przy prawidłowym zastosowaniu przepisów prawa materialnego normujących kwestię zasiedzenia, winna prowadzić do wniosku, że najwcześniejszy możliwy termin, od którego mógł rozpocząć się bieg zasiedzenia to dzień 8 czerwca 1989r. W tym przypadku zasiedzenie, przyjmując złą wiarę wnioskodawcy, może nastąpić najwcześniej z dniem 9 czerwca 2019r.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja podlegała oddaleniu jako bezzasadna.

Sąd Rejonowy, wbrew stawianym przez apelujących zarzutom, w prawidłowy sposób dokonał ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie, a nadto w oparciu o nie poczynił prawidłowe wnioski, które legły u podstaw kwestionowanego rozstrzygnięcia.

Sąd Rejonowy w szczególności w uzasadnianiu wskazał, na wszystkie te elementy które pozwalały na ustalenie przebiegu i treści służebności, a to: niezmienne co najmniej od połowy lat 70 tych posadowienie linii elektroenergetycznej i słupa nr 7 na przedmiotowej działce nr (...), o przebiegu widocznym na gruncie, a także zakres działań podejmowanych w związku z zapewnieniem należytej eksploatacji tych urządzeń, a więc okresowe ich oględziny i cykliczne przeglądy, także konserwacje, które wymagały wejścia na grunt uczestników, a wcześniej poprzednich właścicieli. A skoro w oparciu o poczynione ustalenia, jak słusznie uznał Sąd Rejonowy, w niniejszej sprawie doszło do zasiedzenia służebności określonej treścią zaskarżonego postanowienia, to w tej sytuacji brak było podstaw do ustalenia wynagrodzenia, którego domagali się uczestnicy.

Odnosząc się zaś szczegółowo do stawianych przez apelujących zarzutów w pierwszej kolejności podkreślić trzeba, iż nie mógł ostać się zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwą ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Powołując się bowiem na zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów należy wykazać, że Sąd rażąco tę zasadę naruszył, a naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy. Przy czym naruszenie nie może być utożsamiane z błędnymi ustaleniami faktycznymi, jak to czynią uczestnicy, wskazując, iż błędna ocena zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego, doprowadziła w efekcie do poczynienia przez Sąd Rejonowy błędnych ustaleń faktycznych. Błędne ustalenia faktyczne mogą jedynie być, ale nie muszą, skutkiem nieprawidłowej oceny materiału dowodowego. W konsekwencji, dla skuteczności zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie można poprzestać na stwierdzeniu, że dokonane ustalenia faktyczne są wadliwe, niezbędne jest natomiast wskazanie przyczyn, które dyskwalifikują postępowanie sądu w zakresie ustaleń. Skarżący winien zatem wskazać, jakie kryteria oceny zostały naruszone przez sąd przy analizie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im taką moc przyznając (tak w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2001 r., IV CKN 970/00, opubl. w Lexie nr 52753, a ponadto w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2005 r., III CK 3/05, opubl. w Lexie nr 180925). Tymczasem w przedstawionej w apelacji argumentacji uczestnicy, w żadnym razie nie wykazali, aby wnioski Sądu Rejonowego były nielogiczne, niezgodne z doświadczeniem życiowym, czy też zachodziły w nich jakiekolwiek sprzeczności, przedstawiona zaś przez uczestników odmienna - od zaprezentowanej przez Sąd Rejonowy - ocena dowodów może być potraktowana jedynie jako polemiczna z prawidłowo poczynionymi ustaleniami Sądu.

W zaistniałym bowiem w niniejszej sprawie stanie faktycznym wyraźnie powiedzieć trzeba, iż sam fakt istnienia Zarządzenia nr (...)Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego Zakład (...)powołującego komisję do odbioru linii energetycznej nie stanowi jedynej możliwości ustalenia, kiedy nastąpiło faktyczne rozpoczęcie wykonywania władztwa w zakresie służebności gruntowej odpowiadającej w swojej treści służebności przesyłu. Analiza bowiem zeznań świadków B. K.i K. L., a także W. J.(k. 407), poprzedniego właściciela nieruchomości stanowiącej w chwili obecnej własność uczestników, który wyraźnie wskazywał, że na przedmiotowej działce stał słup, niezależnie od wspomnianego Zarządzenia, także dowodzi istnienia linii elektroenergetycznej na spornej nieruchomości co najmniej od połowy lat 70 tych. Co więcej, z zeznań W. J.wynika, iż słup ten istniał jeszcze za życia jego dziadka R. Ś., a biorąc pod uwagę, iż w chwili składania tych zeznań świadek miał 48 lat uzasadnionym jest twierdzenie o istnieniu linii elektroenergetycznej w tamtym okresie, który za początek biegu terminu zasiedzenia służebności gruntowej przyjął Sąd Rejonowy. W tej sytuacji niewątpliwym jest, iż wspomniane Zarządzenie nr (...)nie stanowiło jedynego dowodu, który miał wskazywać na istnienie linii elektroenergetycznej, skoro jak wskazano wyżej są świadkowie, którzy potwierdzają okoliczność wybudowania i eksploatowania wspomnianej linii i nie są nimi li tylko pracownicy wnioskodawcy.

Co zaś tyczy się podnoszonych przez apelujących wątpliwości co do tego, czy powołani świadkowie w osobach B. K. i K. L. zeznawali o słupie nr 7 posadowionym na działce nr (...), czy też o jakimś innym słupie, po pierwsze wskazać trzeba, iż uczestnicy mieli możliwość wyjaśnienia tej sytuacji w postępowaniu przed Sądem Rejonowym, po wtóre zaś analiza zeznań świadków, zdaniem Sądu Okręgowego, przeczy twierdzeniom o istnieniu jakiejkolwiek wątpliwości w tym zakresie. W świetle bowiem składanych przez świadków twierdzeń nie ulega wątpliwości, iż ich zeznania dotyczą słupa nr 7 posadowionego na nieruchomości oznaczonej jako działka nr (...). Zauważyć przy tym trzeba, iż świadkowie B. K. i K. L. byli wieloletnimi pracownikami poprzednika prawnego wnioskodawcy i z treści ich zeznań wynika, iż mieli oni rozległą wiedzę na temat przedmiotowej linii elektroenergetycznej, jej posadowienia. Funkcjonowania, konserwacji i modernizacji, jak również wielokrotnie bywali na przedmiotowej nieruchomości.

Czynności związane z obserwacją tej linii, jej przeglądami są niewątpliwie czynnościami o charakterze cyklicznym, powtarzającym się co jakiś czas, raz, dwa razy do roku. Mając zaś na uwadze fakt, iż działka nr (...) stanowi obszar nieobsiany, niezasiedlony, na którym brak jest jakichkolwiek zabudowań, trudno także w tej sytuacji czynić zarzut wnioskodawcy, że nikt go nigdy na przedmiotowej działce nie spotkał, czy też nikt nigdy nie widział, aby cokolwiek na tym słupie się działo. Zwłaszcza, iż jak zeznawali świadkowie, mając bezpośredni dostęp do słupa (działka była nieogrodzona) w celu jego konserwacji, nie informowali oni właścicieli o dokonywanych przeglądach. Ponadto także z zeznań świadka W. J. (k. 407) wynika, że działka obsiewana (uprawiana) była tylko do końca lat 80 tych, czy też początku lat 90 tych XX wieku, a więc jeszcze dwa lata po śmierci rodziców świadka, jak zeznał. Ponadto wskazywał on wyraźnie, iż na przedmiotowej działce, jeszcze w okresie jej uprawiania bywało się zaledwie 2, 3 razy do roku. W tej sytuacji nie może dziwić, fakt braku odnotowywania przez poprzednich właścicieli działki nr (...) konserwacji znajdującego się na niej słupa elektroenergetycznego. To zaś, że dokumentacja o konserwacji linii pojawia się dopiero od lat 90 tych, w żadnym razie nie może przesądzać, iż wcześniej takowa konserwacja nie była w ogóle przeprowadzana, wynika natomiast z pewnego, przyjętego przez poprzedników prawnych wnioskodawcy przebiegu dokumentowania tych czynności.

Mając powyższe na uwadze skonstatować trzeba, że skoro wiadomym jest, że słup nr 7 na przedmiotowej działce istniał już co najmniej w połowie lat 70 tych XX wieku, o czym przekonują zgromadzonego w niniejszym postępowaniu na okoliczność jego posadowienia wskazane wyżej dowody, to trudno zarzucać Sądowi Rejonowemu, że błędnie przyjął za początek biegu terminu datę wystawienia dokumentu o odbiorze przedmiotowej linii – Zarządzenia nr (...)Dyrektora Przedsiębiorstwa Państwowego Zakład (...)powołującego komisję do odbioru linii energetycznej, skoro wystawienie go przesądzało w sposób niewątpliwy, że ta linia 110 kV musiała już wówczas istnieć, a w związku z tym był również na niej posadowiony słup (będący elementem linii), który można było poddać eksploatacji stanowiący trwałe widoczne urządzenie.

W tym stanie nie mogła zyskać aprobaty argumentacja apelujących, iż pierwszym dokumentem, który mógłby potwierdzić istnienie linii elektroenergetycznej na działce uczestników jest karta obchodu linii napowietrznej z dnia 8 czerwca 1989 roku, skoro po pierwsze okoliczności tej dowodziły również zeznania świadków, a nadto, o czym była już mowa powyżej, fakt iż pierwszy dokument oględzin przedmiotowej linii pochodzi dopiero z roku 1989 wynika ze sposobu dokumentowania wskazanych czynności przez poprzedników prawnych wnioskodawcy.

Podkreślić także trzeba, odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 172 k.c. w zw. z art. 292 k.c., iż kwestie zasiedzenia służebności gruntowych mają w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego charakter ugruntowany i nie sposób znaleźć jakichkolwiek argumentów, które mogłyby zakwestionować trafność zastosowania przez Sąd Rejonowy wskazanych regulacji w niniejszym stanie faktycznym. Zarzut ten, choć niewyartykułowany wprost w istocie odnosi się do naruszenia art. 3051 k.c. w tym kontekście podkreślić jednak wypada, iż wbrew twierdzeniom uczestników – nabycie służebności gruntowej, o treści odpowiadającej służebności przesyłu, było możliwe także przed wprowadzeniem do Kodeksu cywilnego szczególnych uregulowań dotyczących służebności przesyłu. Podzielając w pełni utrwalone w tym zakresie stanowisko judykatury, warto przypomnieć, odwołując się w szczególności do treści uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2013 roku, II CSK 626/12 (Lex nr 1341262), że w odniesieniu do służebności przesyłu wyraźnie oddzielić należy od siebie dwie konstrukcje: służebności przesyłu oraz służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu, która - jak wynika z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz wspierających go poglądów w doktrynie - mogła zostać nabyta przez zasiedzenie przed dniem 3 sierpnia 2008 r. Kluczowe znaczenie dla ukształtowania się tego poglądu miały uchwały Sądu Najwyższego: z dnia z 17 stycznia 2003 r., III CZP 73/02 (OSNC 2003, Nr 11, poz. 142) oraz z dnia 7 października 2008 r., III CZP 89/08 (Biul. SN 2008, nr 10, s. 7). Przyjęto w nich, że możliwe jest nabycie przez zasiedzenie służebności gruntowej o cechach odpowiadających służebności przesyłu, uregulowanej następnie w art. 3051-3054 k.c. Stanowisko to, w którym posłużono się określeniem "służebność odpowiadająca treści służebności przesyłu" było podzielane w późniejszym orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. m.in. uchwałę siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2011 r., III CZP 10/11, OSNC 2011, Nr 12, poz. 129, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2008 r., II CSK 389/08, LEX nr 484715, oraz postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 26 lipca 2012 r., II CSK 752/11, LEX nr 1218185, z dnia 18 kwietnia 2012 r., V CSK 190/11, LEX nr 1212828 oraz z dnia 6 lipca 2011 r., I CSK 157/11, BSN 2011, nr 11). Z perspektywy systemu prawa wprowadzenie art. 3051-3054 k.c. oznaczało uszczegółowienie treści przepisów i w żadnym razie nie wiązało się z wprowadzeniem nowych norm prawnych, które znacząco odbiegałyby od norm obowiązujących już wcześniej, w ramach ogólnej regulacji służebności gruntowych. Potwierdzają one jednoznacznie, że przed wprowadzeniem do kodeksu cywilnego osobnej regulacji służebności przesyłu możliwe było nabycie przez zasiedzenie służebności, o treści odpowiadającej służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorcy, określanego mianem przedsiębiorcy przesyłowego. Beneficjentem tej służebności - podobnie jak w obecnym stanie prawnym - mógł być jedynie przedsiębiorca, zaś prawo to wchodziło w skład prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym. W świetle powyższych rozważań twierdzenia uczestników o niewykazania przesłanek koniecznych do stwierdzenia zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu okazały się chybione.

W zakwestionowanym orzeczeniu Sąd Rejonowy przyjął pewien pas przebiegający pomiędzy szczegółowo określonymi w postanowieniu punktami w zakresie stwierdzonego zasiedzenia służebności i określił treść tej służebności, wskazując iż obejmuje ona prawo posadowienia oraz dokonywania prac konserwacyjnych i eksploatacyjnych, prowadzenia remontów, modernizacji, usuwania awarii istniejącego odcinka napowietrznej linii energetycznej wraz ze słupem nr 7 oraz dostępu do niej celem wykonywania powyższych prac. Oznacza to, iż nabyte przez wnioskodawcę prawo jedynie w tym, określonym postanowieniem z dnia 21 stycznia 2013 roku zakresie pozwala mu na wykonywanie przedmiotowej służebności.

Z naprowadzonych względów apelacja uczestników podlegała oddaleniu, o czym Sąd Okręgowy orzekł po myśli art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł kierując się treścią art. 520 § 2 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. i obciążył tymi kosztami w całości uczestników H. M. i R. M.. Na zasądzone koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika wnioskodawcy obliczone stosownie do treści § 7 pkt 3 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013r., poz. 490, t.j.). Stosując regułę wyrażoną w art. 520 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy miał przede wszystkim na względzie okoliczność, iż w postępowaniu tym, które bezsprzecznie odznaczało się sprzecznością interesów stron, doszło do oddalenia sformułowanych przez uczestników w apelacji wniosków.