Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 13 maja 2014r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia: SO Tomasz Tatarczyk

Sędziowie: SO Aleksandra Janas (spr.)

SR (del.) Barbara Konińska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 13 maja 2014r. sprawy

z wniosku P. K. (1)

z udziałem J. K. (1) i R. L.

o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności

na skutek skargi E. K.

z udziałem P. K. (2), P. K. (1), R. L., J. K. (1) i J. K. (2)

o wznowienie postępowania zakończonego postanowieniem Sądu Rejonowego w Raciborzu z dnia 20 kwietnia 2010r., sygn. akt I Ns 143/10

w przedmiocie zażalenia E. K.

na rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zawarte w punkcie VI postanowienia Sądu Rejonowego w Raciborzu

z dnia 29 października 2013r., sygn. akt I Ns 234/13

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zasądzić od wnioskodawcy P. K. (1) na rzecz uczestnika postępowania E. K. kwotę 1.833,71zł (jeden tysiąc osiemset trzydzieści trzy złote i siedemdziesiąt jeden groszy) z tytułu kosztów postępowania;

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie;

3.  zasądzić od wnioskodawcy P. K. (1) na rzecz uczestnika postępowania E. K. kwotę 78,60zł (siedemdziesiąt osiem złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Raciborzu – uwzględniając uprzednio skargę E. K. o wznowienie postępowania – oddalił wniosek skarżącego oraz uczestnika postępowania J. K. (2) o zasądzenie od wnioskodawcy P. K. (1) kosztów tego postępowania. Sąd Rejonowy stanął na stanowisku, że w sprawie niniejszej, mającej za przedmiot dział spadku, podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności, nie zachodzą okoliczności, które uzasadniałyby odstąpienie od reguły wyrażonej w art.520 § 1 k.p.c. Podkreślił przy tym charakter sprawy, w tym zwłaszcza wspólny interes uczestników polegający na rozwiązaniu węzła współwłasności.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący E. K. domagał się jego zmiany poprzez zasądzenie na swoją rzecz kwoty 3.101zł, z czego 2.400zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika, 84zł tytułem zwrotu kosztów dojazdu na rozprawy (5 rozpraw x 20 km x 0,8358 zł/km), 600zł tytułem opłaty od zażalenia w przedmiocie odrzucenia skargi uwzględnionego przez Sąd Okręgowy oraz 17zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Wniósł nadto skarżący o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz drugiego z uczestników, który popierał skargę, kosztów postępowania w wysokości 6.002zł, z czego 2.417zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika wraz z opłatą skarbową, 585zł tytułem kosztów dojazdu (5 x 140 km x 0,8358 zł/km) oraz 3.000zł tytułem opłaty od skargi o wznowienie postępowania. Domagał się nadto zasądzenia od wnioskodawcy kosztów postępowania odwoławczego. Uzasadniając zażalenie skarżący podał, że wnioskodawca świadomie pominął go oraz uczestnika postępowania J. K. (2) w toku postępowania działowego, podobnie jak i w toku wcześniejszych postępowań spadkowych, co doprowadziło do pozbawienia ich udziałów w majątku spadkowym po wspólnych przodkach. Uwzględnienie skargi w niniejszym postępowaniu świadczy o sprzeczności interesów pomiędzy wnioskodawcą a skarżącym i uczestnikiem J. K. (2). Wskazał także skarżący, że działanie P. K. (1) pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego i rodzinnego, co powinno doprowadzić do zastosowania art.520 § 2 i 3 k.p.c., tym bardziej, że w wyniku tych działań skarżący i J. K. (2) byli zmuszeni ponieść znaczne koszty, o jakich mowa w zażaleniu, a i sam wnioskodawca proponował stosunkowy podział kosztów postępowania, czego Sąd Rejonowy nie uwzględnił.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Zażalenie jest słuszne.

Odnosząc się do wniosku skarżącego oraz popierającego skargę o wznowienie postępowania uczestnika J. K. (2) Sąd Rejonowy poprzestał jedynie na ocenie charakteru sprawy jako mającej za przedmiot dział spadku, podział majątku wspólnego oraz zniesienie współwłasności. Pominął natomiast okoliczność, że jej ponowne badanie i rozstrzyganie o wniosku stało się konieczne na skutek świadomego pominięcia przez wnioskodawcę P. K. (1) dwóch spadkobierców, to jest E. K. i J. K. (2). Wnioskodawca nie wskazał bowiem tych osób jako spadkobierców, co doprowadziło do wydania postanowień o stwierdzeniu nabycia spadku oraz postanowienia „działowego” z naruszeniem ich praw. Fakt, że ostatecznie podział majątku nastąpił wedle zgodnego stanowiska wszystkich uczestników nie może – co do zasady – prowadzić do odmowy przyznania zainteresowanym uczestnikom tych kosztów postępowania, które zostały wywołane oczywiście niewłaściwym i niesumiennym postępowaniem wnioskodawcy.

Zażalenie nie może jednak odnieść skutku wobec J. K. (2) skoro kwestionowane orzeczenie zaskarżył jedynie E. K., a z akt sprawy nie wynika by uzyskał on upoważnienie do działania imieniem tego uczestnika. Na marginesie godzi się zauważyć, że we wniosku z dnia 17 października 2013r. J. K. (2) nie wnosił o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego, a domagał się jedynie zwrotu kosztów przejazdu (585zł) oraz kwoty 3.000zł uiszczonej tytułem opłaty od skargi, która w części odnoszącej się do jego osoby została prawomocnie odrzucona.

Jeśli chodzi o koszty poniesione przez skarżącego, Sąd Okręgowy w poczet kosztów celowych zaliczył koszt pomocy prawnej (1.217zł), opłatę od jego zażalenia o odrzuceniu skargi, uwzględnionego przez Sąd Okręgowy (600zł) oraz koszt dojazdu na rozprawę w wysokości 16,71zł (20 km x 0,8358 zł/km). W odniesieniu do kosztów zastępstwa prawnego podkreślić trzeba, że udział w postępowaniu działowym poprzedzony wznowieniem postępowania wymaga znacznie większej wiedzy prawniczej, co dodatkowo przemawiało za zaliczeniem należności z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika do kosztów wywołanych niewłaściwym działaniem wnioskodawcy. Wysokość tego wynagrodzenia została ustalona w oparciu o § 6 pkt 4 w związku z § 7 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz.U. z 2013r., poz.490) przy uwzględnieniu połowy stawki minimalnej, a to wobec faktu, że w sprawie ostatecznie doszło do zgodnego działu spadku, podziału majątku wspólnego i zniesienia współwłasności.

W pozostałym zakresie wniosek o zwrot kosztów był niezasadny. Ocena ta dotyczy – z przyczyn wyżej podanych – wynagrodzenia pełnomocnika oraz kosztów dojazdu na rozprawę. Co do tych ostatnich trzeba bowiem mieć na uwadze, że skarżący był bowiem reprezentowany w toku postępowania przez profesjonalnego pełnomocnika, wobec czego po myśli art.98 § 3 k.p.c. w związku z art.13 § 2 k.p.c. do celowych kosztów procesu zalicza się jedynie koszt nakazanego przez Sąd osobistego stawiennictwa strony, co miało miejsce wyłącznie w odniesieniu do rozprawy z dnia 19 sierpnia 2013r.

Z podanych przyczyn na mocy art.386 § 1 k.p.c. w związku z art.13 § 2 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżone rozstrzygnięcie. W pozostałym zakresie zażalenie oddalono jako niezasadne po myśli art.385 k.p.c. w związku z art.13 § 2 k.p.c. Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego zapadło w oparciu o art.520 § 3 k.p.c., przy uwzględnieniu, że skarżący utrzymał się ze swym żądaniem w 1/3, a całość kosztów tego postępowania wyniosła 393zł (93zł tytułem opłaty, 300zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika skarżącego, zgodnie z § 6 pkt 4 w związku z § 7 pkt 6 i § 12 ust.2 pkt 1 powołanego wyżej rozporządzenia).

SSR (del.) Barbara Konińska SSO Tomasz Tatarczyk SSO Aleksandra Janas