Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 6 listopada 2023 r. powód (...) sp. z o.o. sp. k. z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanej S. W. kwoty 6.150 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 10 stycznia 2023 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazano, że powód był organizatorem Ogólnopolskiego K. „Firma na Medal”. Dodano, że konkurs miał charakter certyfikacji środowiskowej, która kończyła się po spełnieniu przez uczestnika konkursu kryterium regulaminu i uzyskania pozytywnej oceny jury nadania certyfikatu jakości (godła promocyjnego) „Firma na Medal”. Powód wskazał, że udział w nim, w przypadku uzyskania przez uczestnika konkursu wyniku pozytywnego i otrzymania certyfikatu „Firma na Medal”, był odpłatny. Kolejno podano, że pozwana, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, zgłosiła swój udział w konkursie, przesyłając na adres organizatorów, zgodnie z regulaminem zgłoszenie konkursowe. Powód dodał, że w treści dokonanego przez pozwaną zgłoszenia do konkursu zawarte zostało oświadczenie pozwanej, że zapoznała się z regulaminem konkursu i w pełni akceptuje jego treść. Następnie powód wyjaśnił, że w wyniku przeprowadzonego postępowania konkursowego członkowie jury przyznali pozwanej liczbę punktów uprawniającą do uzyskania certyfikatu jakości „Firma na Medal”. Powód dodał, że poinformował o tym pozwaną oraz wystawił pozwanej certyfikat, a także umożliwił udział w G. K. (1). Powód wskazał, że w gali tej zrealizował na rzez pozwanej świadczenie promocyjne objęte umową: pozwana była prezentowana na gali jako laureat konkursu przez prowadzącego uroczystość. Nadto powód wskazał, że umieścił nazwę pozwanej na stronie internetowej konkursu w zakładce „złota lista”, promując w ten sposób pozwaną. Powód dodał, że upoważnił również pozwaną do wykorzystania w działalności promocyjnej znaku jakości (logo) „Firma na Medal”, które zostały doręczone pozwanej drogą elektroniczną. Powód podał także, że na adres e-mail pozwanej wysłał fakturę za udział w konkursie. Powód wskazał, że wzywał pozwaną do zapłaty, jednakże bezskutecznie.

W dniu 11 grudnia 2023 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana złożyła sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów procesu.

Pozwana zaprzeczyła, aby regulamin załączony do pozwu znajdował się na stronie internetowej powoda w chwili wysłania zgłoszenia przez M. W., nadto nie został on nigdy doręczony. Pozwana zaprzeczyła również, aby strony łączyła umowa. Zdaniem pozwanej nie uczestniczyła ona w konkursie, ani nie zobowiązywała się do zapłaty kwoty dochodzonej pozwem. Ponadto pozwana zaprzeczyła, aby M. W. był uprawniony do zaciągania zobowiązań o treści przedstawionej w pozwie. Pozwana wskazała, że powód był o tym informowany. Z ostrożności pozwana zaprzeczyła również, aby zobowiązania powoda zostały wykonane (brak dowodów na to, że przeprowadzone postępowanie było rzeczywiście konkursem, przeprowadzono procedurę konkursową, uczestniczyły jakiekolwiek osoby), konkurs i certyfikacja były rzeczywiste oraz faktura była wystawiona w sposób prawidłowy (odnosi się do czynności niedokonanej i to takiej, na którą nie wyrażono zgody). Pozwana wyjaśniła jednocześnie, że M. W. skierował formularz na maila dotyczący zgłoszenia jej działalności, co miało miejsce 7 października 2022 r. o godz. 14:29. Dalej pozwana podała, że powód nie potwierdził odbioru korespondencji, nie odpowiedział na maila, a kilkanaście minut później – o godzinie 14:46 - M. W. wysłał maila (na ten sam adres), że wycofuje uczestnictwo pozwanej z konkursu.

W piśmie procesowym z dnia 29 stycznia 2024 r. powód podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko, a nadto zaprzeczył, aby udział w konkursie złożyła osoba nieupoważniona (osoba ta złożyła pisemne oświadczenie, w zgłoszeniu konkursowym oraz podała, że jest pełnomocnikiem pozwanej, korzystała z maila służbowego pozwanej). Odnosząc się do otrzymania regulaminu powód wskazał, że przedstawiciel pozwanej nie tylko świadczył, że otrzymał regulamin konkursu i zapoznał się z wszystkimi postanowieniami, ale również, że je akceptuje. Odnosząc się do zarzutu złożenia maila z oświadczeniem o wycofaniu udziału z konkursu powód zaprzeczył, aby go otrzymał w dniu 7 października 2022 r. Powód dodał, że 22 grudnia 2022 r. i 14 lutego 2023 r. po wykonaniu usługi certyfikowanej otrzymał od strony pozwanej e-mail z żądaniem przyjęcia jej rezygnacji z uczestnictwa w konkursie. Powód podał, że żadne mailowe odstąpienie od umowy nie wywołałoby skutku z uwagi na brak złożenia go w formie pisemnej. Forma ta znajduje oparcie w obowiązującym i doręczonym pozwanej regulaminie. Nadto strona powodowa wskazała, że prawidłowo wykonała świadczenia umowne, dokonując certyfikacji pozwanej, poprzedzonej analizą jej działalności, zwieńczonej pisemnymi recenzjami, doręczonymi pozwanej. Po wystawieniu certyfikatu, powódka zaprosiła pozwaną do udziału w gali finałowej, promującej nagrodzonych oraz udostępniła pozwanej na 12 miesięcy logo konkursowe do wykorzystania w działalności marketingowej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Działalność gospodarcza pozwanej koncentruje się wokół sprzedaży detalicznej prowadzonej przez domy sprzedaży wysyłkowej lub Internet.

M. W. (mąż pozwanej) nie był i nie jest zawodowo powiązany z firmą pozwanej, nie posiadał również pełnomocnictwa do zaciągania zobowiązań w imieniu pozwanej.

M. W. prowadzi własną działalność gospodarczą, która w żadnym zakresie nie pokrywa się z rodzajem działalności prowadzonej przez pozwaną.

Zakres przeważającej działalności powodowej spółki to public relations i komunikacja.

dowód: zeznania świadka M. W. (płyta CD k. 112), zeznania pozwanej (k. 281-283), wydruk z (...) dot. pozwanej (k. 24-25), KRS powoda (k. 12-16)

Na przełomie sierpnia i września 2022 r. powód uruchomił III edycję konkursu „Firma na Medal”.

dowód: zeznania świadka P. R. (k. 145-148), zeznania świadka K. P. (k. 200-204), zeznania świadka M. K. (k. 231-238), zeznania świadka G. K. (2) (k. 240-243), zeznania członka zarządu powoda P. C. (k. 279-281)

W dniu 16 września 2022 r. K. K. jako zastępca notarialny T. K. prowadzącego Kancelarię Notarialną w S. sporządził akt notarialny, w którym wpisał, że P. R. działający na zlecenie powoda zażądał sporządzenia protokołu ze zdarzeń jakie miały miejsce w kancelarii. Sporządzono protokół, w którym podano, iż „P. R. korzystając z komputera przenośnego marki S. (...) stanowiącego wyposażenie kancelarii notarialnej uruchomił przeglądarkę internetową i po otwarciu przeglądarki wpisał adres strony internetowej: https:/firmanamedal.pl/ i dokonał otwarcia tej strony na ekranie komputera, następnie podświetlił zakładkę „nasz konkurs”, a następnie kliknął w zakładkę „regulamin” i otworzył stronę internetową, której widok stanowi załącznik nr 1 niniejszego aktu notarialnego, a na której to stronie znajdowała się zakładka „Regulamin Konkursu do pobrania w formacie (...). P. R. kliknął na tą zakładkę i tym samym zapisał na dysku twardym komputera plik w formacie (...), którego wydruk stanowił załącznik nr 2 do niniejszego aktu notarialnego”.

Zgodnie z § 9 pkt 2 Regulaminu ewentualnej rezygnacji z udziału w konkursie uczestnik konkursu może dokonać najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia nadesłania swojego zgłoszenia do konkursu. Rezygnacja z udziału w konkursie wymaga dochowania form pisemnej (oświadczenie przesłane listem poleconym na adres Instytutu) pod rygorem nieważności.

W myśl §14 ust. 4 Regulaminu uczestnik konkursu będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, który uzyska wyróżnienie „Firma na Medal” obowiązany jest do wniesienia na rzecz powoda jednorazowej opłaty certyfikacyjnej z tytułu opracowania na jego rzecz recenzji konkursowej, zawierającej opis narzędzi (w szczególności instrukcji, rekomendacji i produktów) służących podniesieniu jakości i efektywności prowadzonej przez uczestnika konkursu działalności gospodarczej w zakresie zgodnym z profilem działalności zawodowej uczestnika konkursu, wynikającej w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez niego działalności gospodarczej. Narzędzia opisane w recenzji konkursowej odpowiadają specyfice działalności zawodowej przedsiębiorcy uczestniczącego w konkursie.

Opłata, o której mowa powyżej wnoszona jest po zakończeniu procedury konkursowej i powiadomieniu Laureatów K. o wynikach konkursu, na podstawie faktury VAT wystawionej przez powoda (§ 14 ust. 5 Regulaminu).

Stosownie do treści § 15 ust. 1 myślnik 1 Regulaminu stawka opłat certyfikowanych dla laureatów konkursu w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej zatrudniającej od 0 do 3 pracowników wynosi 5.000 zł netto.

Ww. regulamin III edycji konkursu umieszczony został na stronie firmanamedal.pl w dniu 31 sierpnia 2022 r. o godz. 13:07, nadto znajdował się on również w siedzibie powoda.

dowód: akt notarialny wraz z załącznikiem (k. 17-23, 92-98), mail z dnia 16 stycznia 2022 r. (k. 99), oświadczenie z dnia 16 stycznia 2023 r. (k. 100), zeznania świadka P. R. (k. 145-148), zeznania świadka K. P. (k. 200-204), zeznania świadka M. K. (k. 231-238), zeznania świadka G. K. (2) (k. 240-243)

Na strona internetowa powoda, pod adresem: firmanamedal.pl/zgłoszenie, można było pobrać zgłoszenie do konkursu.

dowód: wydruk ze strony internetowej (k. 63)

W dniu 7 października 2022 r. M. W. podpisał kwestionariusz konkursowy „Firma na Medal” organizowany przez powoda. W dokumencie tym na samym dole pod tabelką znajdowało się „oświadczenie dot. przystąpienia do konkursu i oświadczenia (...). Wyrażenie (...) było wytłuszczone i napisane znacznie większą czcionką niż pozostałe słowa. Dokument ten zawierał m.in. deklarację, iż podpisujący, który „w pełni akceptuje wszystkie postanowienia Regulaminu”, jest osobą uprawnioną do zgłoszenia firmy do konkursu, a zawarta z organizatorem konkursu umowa posiada dla zgłaszającego charakter zawodowy, wynikający w szczególności z przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej. Nadto zgłaszający udzielił szeregu zgód na przetwarzanie danych osobowych.

Następnie kwestionariusz ten został wysłany przez M. W. (z adresu Biuro@rekami.pl) na adres e-mail konkurs@firmanamedal.pl. (...) to miejsce 7 października 2022 r., o godz. 14.29.

dowód: korespondencja e-mail z dnia 7 października 2022 r. (k. 55, 91), kwestionariusz (k. 26-28), zeznania świadka M. W. (płyta CD k. 112), zeznania świadka P. R. (k. 145-148)

M. W. dokonał zgłoszenia swojej żony (pozwanej), albowiem był przekonany, że udział w konkursie jest bezpłatny i chciał zrobić jej niespodziankę.

Zawarta w kwestionariuszu klauzula „pod tabelką” niczym nie różniła się od klauzul (...). Uśpiło to czujność M. W.. Osoba ta uznała, że to zwykła klauzula (...). W późniejszy okresie M. W. z pozwaną zauważyli, że (w tej samej klauzuli co (...)) był zawarty zapis, iż zapoznano się z regulaminem. M. W. powiedział pozwanej, że żadnego regulaminu nie otrzymał. W przekonaniu M. W. był to konkurs bez opłat.

Powód nie zweryfikował, czy M. W. dysponuje pełnomocnictwem pozwanej.

Tego samego dnia o godz. 14:46, M. W. (z adresu Biuro@rekami.pl) na adres e-mail konkurs@firmanamedal.pl wysłał maila o następującej treści „niniejszym wycofuje zgłoszenie do konkursu „Firma na Medal” przesłane do Państwa 7 października 2022. Wycofanie dotyczy firmy: Rękami – S. W.”.

M. W. nie otrzymał żadnej informacji zwrotnej na wysłane maile, zarówno pierwszego zgłaszającego do konkursu, jak i wysłanego po 17 minutach odwołującego zgłoszenie. Wysyłając maila o wycofaniu zgłoszenia, M. W. miał przekonanie, że sprawa jest zakończona.

dowód: korespondencja e-mail z dnia 7 października 2022 r. (k. 55, 91), kwestionariusz (k. 26-28), zeznania świadka M. W. (płyta CD k. 112), zeznania pozwanej (k. 281-283)

W dniu 24 listopada 2022 r. powód sporządził formularz recenzji.

dowód: formularz z dnia 24 listopada 2022 r. (k. 103-105), zeznania świadka P. R. (k. 145-148), zeznania świadka K. P. (k. 200-204), zeznania świadka M. K. (k. 231-238)

Mailem z dnia 24 listopada 2022 r., wysłanym na adres e-mail: biuro@rekami.pl, K. P. (dyrektor konkursu) przesłała dokument informujący o pozytywnych wynikach postępowania akredytacyjnego.

dowód: e-mail z dnia 24 listopada 2022 r. (k. 33, 56), zeznania świadka K. P. (k. 200-204)

Mailem z tego samego dnia (24 listopada 2022 r.), wysłanym na adres:biuro@instytut-zarzadzania.pl, M. W. napisał maila o następującej treści: „nie ukrywam zaskoczenia ta informacją, ponieważ jeszcze tego samego dnia, którego złożyliśmy wniosek, wysłaliśmy rezygnację z udziału. Dziękujemy za zaproszenie, ale nie weźmiemy udziału w gali”.

Na tego maila M. W. również nie otrzymał odpowiedzi od powoda.

dowód: mail z dnia 24 listopada 2022 r. (k. 56), zeznania świadka M. W. (płyta CD k. 112), zeznania pozwanej (k. 281-283)

Pismem z dnia 24 listopada 2022 r. powód zawiadomił pozwaną, że kapituła zdecydowała o przyznaniu firmie pozwanej wyróżnienia "Firma na Medal" w III edycji konkursu, wskazując że po dokonaniu oceny pozwanej aplikacji kapituła potwierdziła, że firma spełnia kryteria regulaminu konkursu, a nadanie certyfikatu jest w pełni uzasadnione merytorycznie. Wskazano także, że decyzję taką podjęto po szczegółowej analizie zgłoszenia konkursowego, której dokonali zasiadający w kapitule naukowcy, dziennikarze i reprezentanci środowisk konsumenckich. Nadto powód zaprosił pozwaną na uroczystą galę wręczeni wyróżnień konkursowych.

dowód: pismo z dnia 24 listopada 2022 r. (k. 29-30), zeznania świadka K. P. (k. 200-204), zeznania członka zarządu powoda P. C. (k. 279-281), zeznania pozwanej (k. 281-283)

W dniu 19 grudnia 2022 r. odbyła się G. F. III edycji K. dla Przedsiębiorstw Firma na Medal”.

dowód: wydruk ze strony internetowej (k. 31-32, 57), zeznania świadka K. P. (k. 200-204)

Mailem z dnia 19 grudnia 2022 r. prezes zarządu powoda P. C. przekazał m. in. na adres mailowy pozwanej logo konkursu do wykorzystania w komunikacji marketingowej.

dowód: mail z dnia 19 grudnia 2022 r. wraz z załącznikiem (k. 34-35), zeznania świadka K. P. (k. 200-204)

W dniu 19 grudnia 2022 r. powód wystawił pozwanej fakturę nr (...) na kwotę 6.150 zł brutto (5.000 zł netto), w tytule wskazując „opłata certyfikacyjna – nadanie Znaku Jakości „Firma na Medal” – zgodnie z § 14 i § 15 Regulaminu K.”, z terminem zapłaty odroczonym o 21 dni.

dowód: faktura (k. 38)

W dniu 20 grudnia 2022 r. K. P. - pracująca w Biurze K. - wysłała na adres mailowy: biuro@rekami.pl maila, w którym podała, że doręczony dokument został wystawiony na podstawie zgłoszenia do konkursu „Firma na Medal”.

dowód: e-mail z dnia 20 grudnia 2022 r. (k. 37, 57-58)

Mailem z dnia 22 grudnia 2022 r. pozwana zwróciła się do powoda z prośbą o skorygowanie faktury (...). Pozwana wskazała, że nigdy nie brała udziału w konkursie. Pozwana dodała, że zgłoszenie wysłane 7 października 2022 r. nie było z nią uzgadniane, dlatego tego samego dnia zostało wycofane przez osobę, która je wysłała, a która nie była upoważniona do zaciągania zobowiązań na rzecz pozwanej, co wynika również z (...). Pozwana wskazała również, że na etapie prowadzenia procesu konkursowego kilkakrotnie informowała, że nie chce i nie będzie brała udziału w konkursie.

dowód: mail z dnia 22 grudnia 2022 r. (k. 58-59), zeznania świadka M. W. (płyta CD k. 112), zeznania pozwanej (k. 281-283)

W dalszej korespondencji mailowej z 22 grudnia 2022 r. strony wymieniały się argumentami dotyczącymi skuteczności odstąpienia od umowy.

dowód: korespondencje e-mail z dnia 22 grudnia 2022 r. (k. 59-60, 101-102), zeznania świadka M. W. (płyta CD k. 112), zeznania członka zarządu powoda P. C. (k. 279-281), zeznania pozwanej (k. 281-283)

W dniu 16 stycznia 2023 r. P. R. wysłał na adres mailowy info@neone.com.pl maila, w którym podał, że potrzebuje potwierdzenia na piśmie z jaka datą został wystawiony serwer obsługujący stronę „Firma na Medal” regulamin III edycji konkursu.

dowód: e-mail z dnia 16 stycznia 2023 r. (k. 99)

Tego samego dnia (16 stycznia 2023 r.) Ł. W. podał datę umieszczenia pliku na serwerze, tj. 31 sierpnia 2022 r., godz. 13:07.

dowód: oświadczenie (k. 100)

Pismem z dnia 2 lutego 2023 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty. Korespondencja ta została wysłana pozwanej za pośrednictwem maila.

W odpowiedzi na nią pozwana podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko.

dowód: e-mail z dnia 2 lutego 2023 r. wraz z pismem (k. 39-40, 60-61)

Przeciwko powodowi prowadzone są sprawy w prokuraturze. Poszkodowani zarzucają powodowi wprowadzenie w błąd, a także manipulacje przy regulaminie konkursu. Wątpliwości dotyczące działań powoda stały się przedmiotem reportażu.

dowód: zeznania świadka M. W. (płyta CD k. 112), reportaż zawarty na płycie CD (k. 122), kserokopia materiałów z akt głównych postępowania przygotowawczego Prokuratury Okręgowej w Sosnowcu (k. 167-177), zeznania świadka M. O. (k.247—264)

Członkowie jury dokonywali oceny zgłoszeń, wyłaniając w ten sposób laureatów konkursu. Ocena konkursowa następowała na podstawie przesłanego przez firmę kwestionariusza konkursowego, jak również na podstawie informacji o firmie, które członkowie jury pozyskali we własnym zakresie, z wykorzystaniem różnych metod badań marketingowych, bazując na własnych umiejętnościach gromadzenia i analizowania informacji oraz rejestrach publicznych. Następnie na podstawie tych informacji jurorzy przyzwali punkty ocenianym aplikacjom (podmiotom prowadzącym działalność). Firmy, które osiągnęły określony regulaminem pułap punktów przyznanych przez jurorów, otrzymywały certyfikat. Zdarzały się pojedyncze sytuacje, kiedy zgłoszone podmioty nie przeszły pozytywnie procesu akredytacyjnego.

dowód: zeznania świadka K. P. (k. 200-204), zeznania świadka M. K. (k. 231-238), zeznania świadka G. K. (2) (k. 240-242)

W okresie kiedy mąż pozwanej zgłosił ją do konkursu zarabiała ok. 4.000 zł miesięcznie (uśredniając). Pozwana z uwagi na zarobki nie pozwoliłaby sobie na przystąpienie do tak drogiego konkursu.

dowód: zeznania pozwanej (k. 281-283)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wskazanych dowodów z dokumentów i wydruków, a także zeznań świadków M. W., P. R., K. P., M. K., G. K. (2), M. O. oraz stron.

Sąd uznał za wiarygodne zebrane w sprawie dokumenty prywatne i wydruki, przypisując im znaczenie jakie wynika z art. 243 ¹ k.p.c. i 245 k.p.c. Strony nie kwestionowały ich prawdziwości, a i Sąd nie znalazł podstaw, aby czynić to z urzędu.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania ww. świadków oraz stron. Co prawda zeznania świadka M. W., M. O. oraz pozwanej różniły się z zeznaniami pozostałych świadków, tj. P. R., K. P., M. K., G. K. (2) i członka zarządu powoda w zakresie umieszczenia regulaminu na stronie internetowej powoda, informacji o odpłatności wykonanej usługi, jednakże Sąd na podstawie zebranego materiału dowodowego nie był w stanie przesądzić czy regulamin był dostępny na stronie internetowej powoda w dniu sporządzenia kwestionariusza przez M. W.. Powód na okoliczność umieszczenia regulaminu na jego stronie internetowej przedłożył akt notarialny sporządzony przez notariusza, z którego wynika, że na stronie powodowa znajdował się regulamin przedłożony do akt niniejszego postępowania. Należy jednak zauważyć, że akt ten ma datę 16 września 2022 r., a M. W. dokonał zgłoszenia 7 października 2022 r. tym samym Sąd (bez dowodu na dzień dokonania zgłoszenia przez M. W.) nie jest w stanie ustalić jakie miały miejsce okoliczności dotyczące zamieszczenia regulaminu na stronie powoda i możliwości zapoznania się z nim. Ustalenie tej spornej okoliczności wymagałoby wiadomości specjalnych, tj. dowodu z opinii biegłego sądowego, wniosku tego jednak strona pozwana jako zaprzeczająca treści formularza zgłoszenia oraz aktu notarialnego nie złożyła. Z tych względów Sąd nie odmówił wiarygodności żadnym zeznaniom.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Niniejszym pozwem powód domagał się zasądzenia od pozwanej kwoty 6.150 zł wraz z odsetkami tytułem opłaty certyfikacyjnej w związku z uzyskaniem przez stronę pozwaną znaku jakości „Firma na Medal” w wyniku przeprowadzonego przez powoda konkursu na podstawie dokonanego zgłoszenia przez pozwaną.

Pozwana składając wniosek o oddalenie powództwa zakwestionowała zawarcie umowy z powodem, podnosząc że zgłoszenia do konkursu dokonała osoba nie posiadająca pełnomocnictwa do zaciągania zobowiązań w jej imieniu, nadto nie otrzymała regulaminu, zaprzeczyła również, aby powód wykonał swoje zobowiązanie.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że umowa o udział w konkursie nie zalicza się do katalogu umów znanych ustawie, zatem zakwalifikować ja należy do tzw. umów nienazwanych, wynikających z zasady swobody umów (art. 353 ¹ k.c.).

Kolejno należało odnieść się do zarzutów strony pozwanej. Odnosząc się do pierwszego z nich zauważyć należy, że okolicznością bezsporną było, iż zgłoszenia pozwanej do konkursu organizowanego przez powoda (a tym samym zawarcia umowy) dokonał jej mąż – M. W.. Co więcej okoliczność ta wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w toku niniejszego postępowania.

W pierwszym rzędzie warto zaznaczyć, że skoro powód wiedział, iż kwestionariusz konkursowy nie został podpisany przez pozwaną, lecz z osobą trzecią wskazującą na istnienie umocowania, to w myśl art. 99 § 2 k.c. winien w ramach weryfikacji domagać się od rozmówcy przynajmniej wskazania formy udzielenia pełnomocnictwa (ustne, pisemne) i jego zakresu (szczególne, ogólne). W przedmiotowym przypadku nie jest bowiem wymagana szczególna forma pełnomocnictwa (np. notarialne), wystarczające byłoby ustne pełnomocnictwo szczególne – do zawarcia przedmiotowej umowy. Jednak jeżeli mąż pozwanej powoływałaby się na pełnomocnictwo ogólne, wymagana byłaby forma pisemna (art. 99 § 2 k.c.). Z zebranego materiału dowodowego nie wynika, aby powód zwrócił się do M. W. z zapytaniem o formę udzielonego pełnomocnictwa, ani o jego zakres. W tej sytuacji zatem nie sposób przyjąć za zasadny argument powoda, że chroni go dobra wiara przy zawieraniu umowy, bowiem przystąpienie do konkursu mieściło się w toku zwykłej działalności przedsiębiorstwa. Należy wskazać, że nic nie stało na przeszkodzie uzyskaniu potwierdzenia zawarcia umowy przez mocodawcę w trybie art. 103 k.c. Stosownie bowiem do tego przepisu (art. 103 § 1 k.c.) jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w imieniu której umowa została zawarta. Może również wyznaczyć w tym celu termin i staje się wolna (umowa nie jest skutecznie zawarta) po bezskutecznym upływie tego terminu (§ 2). Powód przed wykonaniem umowy nie wyznaczył pozwanej terminu do potwierdzenia umowy, nie zbadał zakresu i formy umocowania osoby składającej oświadczenie woli, zatem nie chroni go dobra wiara.

O braku potwierdzenia zawarcia umowy powód dowiedział się po raz pierwszy z maila wysłanego z tego samego adresu mailowego pozwanej na adres mailowy powoda, pod którym dokonano zgłoszenia do konkursu w tym samym dniu, zaledwie kwadrans po zgłoszeniu (okoliczność, że mail zawierający rezygnację z konkursu dotarł do powoda jest przez niego kwestionowana), nadto z oświadczenia pozwanej zwartego w mailu z dnia 22 grudnia 2022 r. Dodatkowo pozwana konsekwentnie na każdego maila oraz wezwanie do zapłaty oraz przesłaną fakturę reagowała. W tej sytuacji oraz wobec zaprzeczenia udzielenia pełnomocnictwa M. W. przez pozwaną oraz samego świadka (M. W.), Sąd nie miał podstaw do przyjęcia, że w dacie składania oświadczenia woli powodowi M. W. był umocowany do działania w imieniu pozwanej. Z całokształtu okoliczności wynikających z przeprowadzonych dowodów wynika, że M. W. w chwili składania oświadczenia woli w imieniu pozwanej nie był umocowany do jego złożenia, choć jego istnienie w kwestionariuszu konkursowym potwierdził. Usługodawca nie dokonał aktów staranności dla potwierdzenia umowy, a zachowanie pozwanej zaprzeczające zawarciu umowy dobitnie wskazuje, że nie udzieliła przedmiotowego umocowania M. W.. Nadto jak wynika z wydruku z (...) pozwana nie udzielała żadnej osobie pełnomocnictwa do reprezentowania jej w ramach działalności gospodarczej, które podlegałoby wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Zdaniem Sądu nieprawidłowo wywodzi powód, że sama postawa M. W., tj. korzystanie z maila pozwanej, powoływanie się na udzielone pełnomocnictwo staje się wystarczająca do oceny, czy umocowanie do dokonywania czynności prawnych w rzeczywistości istniało. Samo powołanie się na udzielone pełnomocnictwo, czy też korzystanie z maila pozwanej nie oznacza jeszcze jego istnienia.

Jednocześnie Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda, że oświadczenie z dnia 7 października 2022 r. z godz. 14:46 nie dotarło do powoda. Skoro zgłoszenie konkursowe wysłane kilkanaście minut wcześniej na ten sam adres mailowy dotarło bez żadnych przeszkód, to brak podstaw do przyjęcia, aby odwołanie oświadczenia złożonego przez M. W. złożone w ten sam sposób nie zostało doręczone powodowi drogą mailową. Skoro jednak strona powodowa zaprzeczyła tej okoliczności, to w świetle takiego twierdzenia, winna naprowadzić stosowne wnioski dowodowe w celu wykazania tego faktu. Przyjąć zatem należy, iż powód dysponował wiedzą, że intencją pozwanej nie jest uczestniczenie w konkursie, co w kontekście podpisania formularza (i odstąpienia do niego) przez osobę trzecią, nieujawnioną w (...) jako pełnomocnik przedsiębiorcy, winno niezwłocznie wzbudzić wątpliwości co do istnienia oraz zakresu umocowania tej osoby do składania oświadczeń w imieniu pozwanej. Wątpliwości te skutkować winny kontaktem z pozwaną i wyznaczeniem jej terminu do potwierdzenia umowy (art. 103 § 2 k.c.).

Wprawdzie zgodnie z art. 97 k.c. za osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa, to jednak nie sposób przyjąć, iż czynność prawna dokonana przez męża pozwanej stanowiła zwykłą czynność podejmowaną w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Przepis ten należy odczytywać w ten sposób, iż osoba czynna w lokalu przedsiębiorstwa, w tym korzystająca ze służbowego maila, dysponuje dorozumianym, ustawowym pełnomocnictwem. Domniemanie to zostało zastrzeżone na korzyść klientów działających w zaufaniu do profesjonalnego zorganizowania aktywności przedsiębiorstwa i odnosi się do wszystkich osób, które mają faktyczną możliwość dokonywania czynności prawnych w obiektach przedsiębiorstwa. Ochrony tej klient może zostać pozbawiony jedynie w razie ustalenia, że przy zawieraniu umowy wiedział o tym, iż zawiera ją z osobą nie umocowaną do takich działań, albo gdyby okoliczności wykluczały wszelką wątpliwość co do umocowania (braku umocowania) tej osoby do zawierania umów ze skutkiem dla przedsiębiorstwa, przykładowo gdyby przedsiębiorstwo poinformowało w sposób wyraźny swoich klientów o tym, że konkretne osoby czynne w jego lokalu nie są umocowane do zawierania umów (zob. M. Pilich w: Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna cz. 2 (art. 56-125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021, s. 801 i podane tam orzecznictwo sądowe). W sferze wykładni i stosowania art. 97 k.c. nie ma żadnego znaczenia, czy osoba ta faktycznie posiada umocowanie, czy też umocowania takiego nie ma albo działa, przekraczając granice umocowania, a nawet działa wbrew woli przedsiębiorcy (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 czerwca 2022 r., I ACa 350/21, LEX nr 3370709; Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2021, s. 365-366). Skutki prawne zawartej umowy przypisane są przedsiębiorcy w sposób bezwzględny (zob. Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo…, op. cit., s. 365), nie są bowiem oparte na domniemaniu umocowania (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 4 listopada 2020 r., I ACa 587/19, LEX nr 3101585). Ewentualne uzgodnienia dotyczące zakresu umocowania, poczynione między przedsiębiorcą a osobą czynną w lokalu przedsiębiorstwa (np. ograniczenia kwotowe, przedmiotowe itp.), co do zasady nie mają wpływu na zakres umocowania takiej osoby wynikający z art. 97 k.c. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 5 grudnia 1991 r., I ACr 509/91, OSA 1992, Nr 4, poz. 33). W rozpatrywanej sprawie M. W., jako życiowy partner pozwanej posiadał dostęp do jej poczty mailowej, co oznacza, iż był uprawniony do dokonywania bieżących zamówień typu, papier do drukarki, drobne materiały do produkcji, środki czystości, itp. Przystąpienie do konkursu, a w szczególności akceptacja jego regulaminu, przewidującego odpłatność za udział w tym przedsięwzięciu, z pewnością nie stanowi czynności prawnej, która zazwyczaj bywa dokonywana z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Tym bardziej, że z zeznań pozwanej wynika, iż jej miesięczny dochód oscyluje około kwoty 4.000 zł netto, zatem kwota 6.150 zł znacznie przekraczała czynność zwykłego, bieżącego zarządu w rozumieniu art. 97 k.c.

Zatem wobec braku potwierdzenia umowy przez pozwaną w trybie art. 103 k.c. umowę z 7 października 2022 r. uznać należy za nieważną, co skutkować musiało oddaleniem powództwa.

Zdaniem Sądu zasadny okazał się również kolejny (drugorzędny w świetle stwierdzonej nieważności) zarzut pozwanej dotyczący nieotrzymania regulaminu przed zawarciem umowy. Odnosząc się do tego zarzutu powód powoływał się na okoliczność, że znajdował się on na jego stronie (tej samej, co kwestionariusz konkursowy). Nadto powód przedłożył akt notarialny, z którego wynikało, że 16 września 2022 r. w Kancelarii Notarialnej w S. P. R. działający na zlecenie powoda zażądał sporządzenia protokołu ze zdarzeń jakie miały miejsce w kancelarii. Sporządzono protokół, w którym podano „P. R. korzystając z komputera przenośnego marki S. (...) stanowiącego wyposażenie kancelarii notarialnej uruchomił przeglądarkę internetową i po otwarciu przeglądarki wpisał adres strony internetowej: https:/firmanamedal.pl/ i dokonał otwarcia tej strony na ekranie komputera, następnie podświetlił zakładkę „nasz konkurs”, a następnie kliknął w zakładkę „regulamin” i otworzył stronę internetową, której widok stanowił załącznik nr 1 niniejszego aktu notarialnego, a na której to stronie znajdowała się zakładka „Regulamin Konkursu do pobrania w formacie (...). P. R. kliknął na tą zakładkę i tym samym zapisał na dysku twardym komputera plik w formacie (...), którego wydruk stanowił załącznik nr 2 do niniejszego aktu notarialnego”. Zdaniem Sądu jednak zebrany materiał dowodowy nie pozwolił na jednoznaczne przyjęcie, aby pozwana otrzymała regulamin. W pierwszej kolejności należy wskazać, że czynność, o której mowa wyżej została wykonana 16 września 2022 r., czyli przed podpisaniem przez M. W. kwestionariusza konkursowego (co miało miejsce 7 października 2022 r.). Zatem przedstawiony akt notarialny nie potwierdza, że w dacie, kiedy M. W. sporządzał kwestionariusz był on rzeczywiście dostępny. Co więcej okoliczności tej nie potwierdzają zeznania świadków, albowiem świadkowie P. R., K. P., M. K., G. K. (2) oraz członek zarządu powoda podwali, że regulamin był cały czas (w wersji niezmienionej) dostępny na stronie internetowej powoda. Z kolei pozwana oraz świadkowie M. W. i M. O. zeznali okoliczność przeciwną. Tym samym nie można uznać, aby pozwana otrzymała regulamin przed zawarciem umowy. Co prawa w kwestionariuszu konkursowym znajduje się zapis, że zgłaszający zapoznał się z wszystkimi postanowieniami regulaminu konkursu, który otrzymał przed przystąpieniem do konkursu i w pełni akceptuje wszystkie postanowienia regulaminu (…). Należy jednak zwrócić uwagę, że znajduje się on w części, „Oświadczenia dot. przystąpienia do konkursu i oświadczenia (...). Istotne jest również to, że zapisy te były umieszczone bardzo małą czcionką i jako pierwsze dotyczą (...) (czcionka (...) jest znacznie większa i pogrubiona, stąd wrażanie, iż treść zapisana drobnym drukiem zawiera wyłącznie oświadczenia dotyczące przetwarzania danych osobowych). Jak wynika z zeznań pozwanej oraz świadka M. W. zawarta w kwestionariuszu klauzula „pod tabelką” niczym nie różniła się od klauzul (...). Uśpiło to czujność M. W.. Osoba ta uznała, że to zwykła klauzula (...). W późniejszym okresie M. W. wraz z pozwaną zauważyli, że (w tej samej klauzuli co (...)) był zawarty zapis, iż zapoznano się z regulaminem. Zdaniem Sądu jest to nic innego niż celowe wprowadzenie w błąd odbiorcy wzoru oświadczeń. Warto ponownie podkreślić, że z zeznań pozwanej wynika, iż w okresie kiedy mąż zgłosił ją do konkursu zarabiała ok. 4.000 zł netto miesięcznie (uśredniając). Przedmiotowy konkurs przewidywał opłatę za udział w wysokości 6.150 zł brutto. Mając zatem na uwadze doświadczenie życiowe należy wskazać, że z pewnością pozwana, gdyby została skutecznie poinformowana o regulaminie (tzn. chodzi tu w szczególności o odpłatność konkursu), to nie zgodziłaby się na zawarcie umowy (jej miesięczny dochód nie pozwalał na tak kosztowny konkurs). Pomijając powyższe, gdyby nawet uznać, że regulamin znajdował się na stronie internetowej powoda i M. W. nie został wprowadzony w błąd, to i tak zarzut pozwanej w tym zakresie okazał się skuteczny w świetle art. 384 § 4 k.c. Jak wskazuje się w doktrynie „wspominanie udostępnienie, jak się przyjmuje, stanowi odpowiednik doręczenia przy zawieraniu umowy tradycyjnym sposobem. Nastąpi ono z pewnością wtedy, gdy proponent prześle wzorzec pocztą elektroniczną, nie wydaje się w tym wypadku wystarczające umieszczenie przez adherenta wzorca na swoich stronach (...) (szerzej zob. T. Szczurowski, Udostępnienie, s. 36 i n). rozwiązanie to zmierza do ochrony interesu tej strony, której kontrahent posługuje się wzorcem w postaci elektronicznej. Przy wyobrażalnej bowiem zmienności postanowień takiego wzorca stwarza możliwości ustalenia treści umowy (tak E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), w: Kodeks cywilny. Komentarz Wyd. 9, Warszawa 2019).

W kontekście zarzutów pozwanej należy przywołać również treść art. 385 ¹ § 1 k.c., zgodnie z którym postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy ( niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W myśl natomiast art. 385 ¹ § 3 k.c. nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. Odnosi się to, w szczególności, do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

Podkreślić przy tym należy, że przepis art. 385 ¹ § 1 zd. 1 k.c. jest odpowiednikiem art. 3 ust. 1 unijnej dyrektywy Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Wprowadzenie przepisów dotyczących klauzul abuzywnych do polskiego systemu prawnego stanowiło implementację ww. dyrektywy i miało na celu wzmocnienie poziomu ochrony konsumenta jako zazwyczaj słabszej strony stosunku prawnego, którego drugą stroną jest konsument.

Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 385 ¹ § 4 k.c.).

Wyżej cytowane przepisy są elementem szerszego systemu ochrony konsumenta przed wykorzystywaniem przez przedsiębiorców silniejszej pozycji kontraktowej, związanej z możliwością jednostronnego kształtowania treści wiążących strony postanowień, w celu zastrzegania klauzul niekorzystnych dla konsumenta (klauzul abuzywnych). Zakres podmiotowy zastosowania art. 385 (1 )–385 (3) k.c. ogranicza się do stosunków konsumenckich, a więc stosunków między przedsiębiorcami i konsumentami (por. R. Trzaskowski, Komentarz do art. 385 (1) k.c.).

W pierwszej kolejności należało ustalić czy w stosunku do pozwanej S. W. znajduje zastosowanie definicja legalna dotycząca konsumenta. Z definicji zawartej w art. 22 (1) k.c. wynika bowiem, że za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Pozwana w momencie zgłoszenia jej do konkursu prowadziła działalność gospodarczą a czynność podjęta przez jej męża wiązała się z tą działalnością. Nie ulega zatem wątpliwości, iż pozwana w stosunku do powoda nie posiada statusu konsumenta w rozumieniu art. 22 ¹ k.c.

Zgodnie jednak z brzmieniem art. 385 ⁵ § 1 k.c. przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 385 ¹ -385 ³, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Wprawdzie w kwestionowanym oświadczeniu (pod formularzem) zawarty jest zapis, że zawarta z powodem umowa posiada dla przystępującego do konkursu charakter zawodowy, wynikający z przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej, to nie zwalnia to Sądu z konieczności oceny czy ten fragment oświadczenia męża pozwanej jest zgodny ze stanem faktycznym.

Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego zasadnicza działalność pozwanej koncentruje się wokół detalicznej sprzedaży wysyłkowej, natomiast powód zajmuje się PR oraz komunikacją. Dokonując z kolei analizy treści Regulaminu Konkursu zawierającego główne postanowienia umowne stwierdzić należy, iż zarówno cele, jak i sposób organizacji gali konkursowej pozostają w ścisłej zbieżności z głównym przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez powoda, ale bez jakiegokolwiek związku z działalnością prowadzoną przez pozwaną. Przepisy zawarte w art. 385 ¹ -385 ³ k.c. znajdują zatem zastosowanie w niniejszej sprawie.

Postanowieniem indywidualnie uzgodnionym w myśl przepisu art. 385 ¹ § 1 k.c. nie jest takie postanowienie, którego treść konsument mógł negocjować, lecz takie postanowienie, które rzeczywiście powstało na skutek indywidualnego uzgodnienia. Okoliczność, że konsument znał i rozumiał treść postanowienia oraz zgodził się na wprowadzenie go do umowy nie stoi na przeszkodzie uznaniu, iż nie zostało ono indywidualnie uzgodnione, jeśli jego treść nie została sformułowana w toku negocjacji z konsumentem (por. wyrok SA w Białymstoku z dnia 14 grudnia 2017 r. I ACa 447/17). Fakt, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie musiał wykazać powód, czyli zgodnie z art. 385 ¹ § 4 k .c. strona, która na ten fakt się powołuje. Jeżeli stan faktyczny sprawy wyczerpie hipotezę norm kodeksu cywilnego dotyczących konsumenckich wzorców umownych sąd powinien te normy stosować z urzędu (por. z uzasadnienia wyroku SN z dnia 19 kwietnia 2007 r. I CSK 27/07).

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że niewątpliwie zarówno „Oświadczenie dot. przystąpienia do konkursu” podpisane przez męża pozwanej, jak i Regulamin Konkursu posiada cechy wzorca umowy. Oświadczenie o przystąpieniu zostało złożone na gotowym formularzu, przygotowanym wcześniej przez powoda – profesjonalistę, zawierającym blankietowe postanowienia. Okoliczność ta pozostaje w zasadzie między stronami bezsporna. Pozwana nie miała zatem żadnego wpływu na treść tego dokumentu. Stąd też uznać należało, że treść oświadczenia nie została uzgodniona indywidualnie z pozwaną. Niewątpliwie zatem oświadczenie dot. przystąpienia w niniejszej sprawie stanowi wzorzec umowny stosowany przez powoda jako przedsiębiorcę mający charakter adhezyjny. Tryb zawierania tych umów pozbawiony jest bowiem elementu negocjacji z konsumentem, a zatem pozwana nie miała wpływu na brzmienie poszczególnych postanowień przygotowanych wcześniej przez powoda jako przedsiębiorcę.

Zważyć należy, że art. 385 ¹ k.c. nie dotyczy postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Podkreślić przy tym należy, że prawidłowe zastosowanie przepisów kodeksu cywilnego chroniących konsumenta wymaga przede wszystkim ustalenia zakresu pojęcia świadczenia głównego oraz wyjaśnienie, kiedy można stwierdzić, że postanowienie określa świadczenie główne. Powyższe oceniać należy na podstawie dorobku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego stosowania art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13/EWG, zgodnie z którym ocena nieuczciwego charakteru warunków nie dotyczy ani określenia głównego przedmiotu umowy, ani relacji ceny i wynagrodzenia do dostarczonych w zamian towarów lub usług, o ile warunki te zostały wyrażone prostym i zrozumiałym językiem. Ocena przejrzystości (stopnia jednoznaczności i zrozumiałości wzorca) dokonywana jest przy uwzględnieniu właściwości przeciętnego kontrahenta, z którym proponent zawiera umowy za pomocą wzorca. Nie są brane pod uwagę możliwości percepcyjne konkretnego podmiotu, lecz ważne są kryteria zobiektywizowane przez porównanie z typem kontrahenta zgodnym z oczekiwaniami społecznymi. Przy czym wymagania co do transparentności wzorca adresowanego do konsumentów są wyższe niż skierowanego do profesjonalistów (M. Bednarek (w:) System prawa prywatnego, t. 5, s. 704; E. Łętowska, Prawo umów konsumenckich, s. 316–317). Przy ocenie wymogu zrozumiałości należy uwzględnić użyty przez proponenta język (powszechny, specjalistyczny, poprawność składni), obszerność dokumentu, a także układ graficzny, który może decydować nie tylko o czytelności, ale i zrozumiałości tekstu. Wymóg zrozumiałości wzorca nie jest dopełniony, gdy doręczone dokumenty zawierają uregulowania niejasne, wieloznaczne, mylące i obiektywnie niezrozumiałe dla przeciętnego adresata. Pojęcie jednoznaczności odnosi się do treści sformułowań zawartych we wzorcu, co oznacza, iż powinny one w nim zostać sformułowane jasno, w sposób nie budzący wątpliwości. Wzorzec zrozumiały to taki, który jest czytelny ze względu na sposób sporządzenia dokumentu, język tekstu, formę graficzną, ale także i wielkość czcionki (por. wyrok SA w Warszawie z dnia 18 czerwca 2010 r. VI ACa 1431/09, Lex nr 112022, wyrok SN z dnia 12 stycznia 2007 r. IV CSK 307/06, LEX nr 238967). Jak wskazano w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 26 lutego 2015 r. C-143/13, wymóg przejrzystości warunków umownych wprowadzony w art. 4 ust. 2 i w art. 5 dyrektywy 93/13 w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, które to przepisy mają ponadto taki sam zakres, nie może zostać zawężony do ich zrozumiałości pod względem formalnym i gramatycznym. Również z art. 3 i 5 dyrektywy 93/13, a także z pkt 1 lit. j) i l) oraz z pkt 2 lit. b) i d) załącznika do tej dyrektywy wynika, że do celów przestrzegania wymogu przejrzystości zasadnicze znaczenie zyskuje kwestia, czy poinformowany konsument mógł przewidzieć, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z tego faktu konsekwencje ekonomiczne. Wymóg wyrażania warunku umownego prostym i zrozumiałym językiem oznacza, że kontrahent konsumenta musi zapewnić konsumentowi informacje wystarczające do podjęcia przez nich świadomych i rozważnych decyzji (tak: (...) w wyroku z dnia 20.09.2017r., sprawa C-186/16).

Nie budzi wątpliwości, że powyższa kwestia powinna być rozpatrzona przez sąd krajowy w świetle całokształtu istotnych okoliczności faktycznych, do których zaliczają się formy zachęty stosowane przez podmiot w procesie negocjacji umowy i dostarczone na tym etapie informacje, z uwzględnieniem poziomu uwagi, jakiego można oczekiwać od właściwie poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i rozsądnego przeciętnego konsumenta. Z powyższego wynika zatem, że przepis o niedozwolonych klauzulach umownych nie dotyczy postanowień określających główne świadczenia stron, tylko wtedy, jeżeli zostały one sformułowane w sposób jednoznaczny, a przy tym co istotne, gdy wyczerpano wszystkie obowiązki informacyjne wobec konsumenta.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zakwestionowane przez pozwaną warunki umowne dotyczące przystąpienia do konkursu oraz samej idei odpłatności za konkurs faktycznie dotyczą głównego świadczenia pozwanej wobec powoda. Sąd mógł badać kwestię ich abuzywności, gdyż w świetle kolejnych części formularza, zakończonego zgodą na klauzulę (...), pomieszaną z innymi doniosłymi oświadczeniami (zgodami) są one niejednoznaczne. Wskazuje na to już choćby samo ich literalne brzmienie, zwłaszcza uwypuklenie oświadczenia (...), tak aby sprawiało to wrażenie, że jest to standardowe oświadczenie dotyczące zgód na przetwarzania danych osobowych, ewentualnie innych zgód marketingowych. Nadto pierwsze zdanie oświadczenia zgłoszeniu do konkursu jest powiązane (zbitka słowna) z podstawą prawną (...). Kolejno oświadczenie o zapoznaniu z Regulaminem Konkursu, braku charakteru zawodowego zawieranej umowy oraz o byciu osobą uprawnioną do zgłoszenia podmiotu do konkursu są napisane bardzo małą czcionką i wplecione są w oświadczenia (...). Kwestia odpłatności co do zasady, jak i samej kwoty wynagrodzenia za świadczone przez powoda usługi (...) nie wynikają ani z formularza, ani z oświadczeń pod formularzem, ale z Regulaminu Konkursu, z którym mąż pozwanej się nie zapoznał, a już z pewnością nie miał możliwości negocjowania go (bezsporne).

W tej sytuacji należało uznać, że omawiane warunki umowne, dotyczące świadczenia głównego pozwanej, były sformułowane niejednoznacznie, zarówno pod względem formalnym, jak i materialnym (brak jakichkolwiek pouczeń i informacji ze strony powoda pozwalających na podjęcie świadomej i racjonalnej decyzji), a tym samym podlegały one indywidualnej kontroli w trybie art. 385 ¹ § 1 k.c.

Zgodnie z art. 385 ² k.c. oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny. W orzecznictwie (...) wskazuje się, że oceny nieuczciwego charakteru warunku umownego należy dokonywać w odniesieniu do momentu zawarcia danej umowy, z uwzględnieniem ogółu okoliczności, które mogły być znane przedsiębiorcy w owym momencie i mogły mieć wpływ na późniejsze jej wykonanie ( (...) w wyroku z 20.09.2017r., C – 186/16).

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego stwierdzić należy, że kwestionowane przez pozwanego warunki umowne, zawarte w (...) pod formularzem mają charakter abuzywny.

Przede wszystkim naruszającym dobre obyczaje było posłużenie się przez powoda przy formułowaniu tych warunków ogólnikowym określeniem ”Oświadczenie o przytępieniu do konkursu i oświadczenia (...). Z tego sformułowania nie wynika odpłatny charakter zgłoszenia, nadto tytuł samego formularza (Kwestionariusz Konkursowy) wskazuje na konkurs, a nie organizację odpłatnej usługi.

Niewątpliwie Regulamin Konkursu, który w całości kształtuje zakres praw i obowiązków stron umowy, w tym co do zasad oceny, recenzji, a także odpłatności, itp. został ustalony w formie wzorca przez powoda, więc stanowi wzorzec umowy w rozumieniu art. 384 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy (w szczególności owu, wzór umowy, regulamin) wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy. Regulamin ten, nie został wręczony pozwanej przed zawarciem umowy, co oznacza, że nie doręczono jej również samej umowy (regulamin zawierał wszystkie istotne postanowienia umowne). To natomiast powód zobowiązany był wykazać, że taki regulamin stanowiący treść umowy i wpływające na wysokość zobowiązania zostały doręczony pozwanej. Powód nie wykazał tej okoliczności, a zatem należało uznać ją za nieudowodnioną. Powód nie wykazał również, aby pozwana z łatwością mogła się z Regulaminem zapoznać.

Mając na uwadze powyższe rozważania stwierdzić należy, że powyżej opisane postępowanie powoda w sposób bezsprzeczny naruszało zasadę uczciwości i rzetelności przy zawieraniu umowy z pozwaną. Takie zachowanie powoda należy uznać za niezgodne z zasadami uczciwości kupieckiej, nierzetelne, niefachowe, nadużywające zasadę zaufania i lojalności stron kontraktu i odbiegające na niekorzyść konsumenta od przyjętych standardów postępowania. Przepisy prawa polskiego, jak i unijnego (dyrektywa Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993r. wraz z orzecznictwem ETS, obecnie (...)) nakładają na przedsiębiorców, kontrahentów konsumenta szczególne obowiązki, w tym informacyjne i wysokie standardy w zakresie rzetelności i uczciwości, przy zawieraniu z nimi umów. Zachowanie tych standardów należy oceniać z uwzględnieniem profesjonalnego charakteru działalności spółki (art. 355 § 2 k.c.). Jest to tym bardziej rażące, że powód chlubi się m.in. promocją etyki w biznesie, budowaniem wiarygodności biznesowej, propagowaniem rzetelności, sumienności i uczciwości w kontaktach z kontrahentami (§ 2 Regulaminu K.). Taki sposób działania powoda sprawia, że w rzetelnie przeprowadzonym konkursie certyfikatu „Firma na medal” by nie uzyskał

Dokonując analizy treści kwestionariusza konkursowego przyjąć należy, iż zachowanie powoda było wręcz ukierunkowane właśnie na wykorzystanie niewiedzy pozwanej (jej męża), o czym świadczy sekwencja czasowa podpisywania najpierw formularza, a w nim „Oświadczenia dot. przystąpienia do konkursu i oświadczenia (...), a dopiero potem Regulaminu zawierającego istotne elementy umowy. Sposób działania powoda wskazuje, że nie starał się nawet w jakikolwiek sposób nawiązać kontaktu, poprzez swojego przedstawiciela, z potencjalnymi kontrahentami w celu udzielenia im stosowanych informacji, wyjaśnienia wątpliwości. Wręcz przeciwnie, brak reakcji na odstąpienie od umowy wskazuje, że powód unikał takich interakcji. Nie mógł zatem ustalać z pozwaną jakichkolwiek warunków umowy.

Reasumując powyższe rozważania stwierdzić należy, że zakwestionowane w całości przez pozwaną postanowienia umowne dotyczące udziału w konkursie za wynagrodzeniem stanowią niedozwolone klauzule w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c. W świetle okoliczności sprawy należy uznać, że nie zostały one uzgodnione indywidualne, nie dotyczą sformułowanego w sposób jednoznaczny (w kwestionariuszu) głównego świadczenia strony, rażąco naruszają interesy pozwanej jako konsumenta i pozostają w sprzeczności z dobrymi obyczajami.

Odnosząc się z kolei do zarzutu niewykonania przez powoda umowy należy wskazać, że nie ulega wątpliwości, iż powód dokonał analizy działalności pozwanej, sporządził recenzję, przyznał i przesłał certyfikat oraz zorganizował galę finałową Wobec tego, zarzut ten okazał się bezzasadny. Okoliczność, ze recenzja miała amatorski charakter, nieuwzgledniający specyfiki działalności pozwanej (sklep internetowy, umiejscowiony na zamkniętym terenie przemysłowym) nie oznacza, że można przyjąć, iż powód nie zrealizował postanowień umownych. Niewłaściwe wykonania zobowiązania skutkuje bowiem roszczeniami odszkodowawczymi, których pozwana nie sformułowała. Nie zgłosiła także zarzutu potrącenia, ani obniżenia ceny.

Mając na względzie powyższe rozważania Sąd przyjął, iż umowa łącząca strony nie została ważnie zawarta z uwagi na naruszenie art. 103 § 1 i 2 k.c., wobec czego powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie 1 wyroku.

Na zasadzie art. 98 k.p.c. Sąd w pkt 2 wyroku obciążył powoda kosztami procesu w całości i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1.817 zł. Na powyższą kwotę złożyły się: 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, oraz koszty wynagrodzenie radcy prawnego w kwocie 1.800 zł wynikające z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

O odsetkach od kosztów procesu orzeczono zgodnie z art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

sędzia Adrianna Foligowska

ZARZĄDZENIE

1.  Proszę odnotować w kontrolce,

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem proszę doręczyć pełn. powoda z informacją o wydłużonym terminie sporządzania uzasadnienia,

3.  Proszę odnotować zarządzanie o przedłużeniu terminu do sporządzenia uzasadnienia,

4.  Za 21 dni lub z apelacją.

P., dnia 15.11.2024 r.

sędzia Adrianna Foligowska