Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 145/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 października 2024r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Agata Kowalska

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

przy udziale prokuratora Marka Kempki

po rozpoznaniu w dniach 9 kwietnia 2024r., 25 kwietnia 2024r., 4 czerwca 2024r. i 14 października 2024 r.

sprawy A. C. (1)

oskarżonego z art. 178a §4 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Garwolinie

z dnia 21 grudnia 2023 r. sygn. akt II K 638/23

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1.  oskarżonego A. C. (1) w ramach czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia uznaje za winnego tego, że w dniu 16 lipca 2023r. w miejscowości O. woj. (...) prowadził w ruchu lądowym po drodze publicznej pojazd mechaniczny marki A. (...) o numerze rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości tj. 3,73 promila alkoholu etylowego we krwi, tj. popełnienia czynu z art. 178a § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 października 2023r. i za ten czyn na podstawie art. 178a § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierza oskarżonemu A. C. (1) karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 3 (trzech) lat;

3.  na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk zobowiązuje oskarżonego do informowania kuratora o przebiegu okresu próby pisemnie co 6 (sześć) miesięcy;

4.  na podstawie art. 42 § 2 kk orzeka wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 (pięciu) lat;

5.  na podstawie art. 43a § 2 kk orzeka wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5000 (pięć tysięcy) złotych;

II.  w pozostałej części wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonego A. C. (1) na rzecz Skarbu Państwa 120 złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz obciąża go wydatkami za postępowanie odwoławcze w wysokości 20 złotych.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 145/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 21 grudnia 2023 r. w sprawie II K 638/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

A. C. (1)

Na dzień 3 września 2024 r. A. C. (1)
nie figuruje w kartotece karnej Krajowego Rejestru Karnego. Jest osobą niekaraną.

informacje z KRK

190, 195

2.

A. C. (1)

U żony oskarżonego – A. C. (2) rozpoznano w 2024 r. przewlekłą niewydolność nerek

dokumentacja medyczna

197-198

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

informacje z KRK

Dane pochodzące z Krajowego Rejestru Karnego
nie budziły wątpliwości co do ich rzetelności i autentyczności. Pozwoliły na ustalenie niekaralności oskarżonego na datę wyrokowania przez Sąd II instancji

2.

dokumentacja medyczna

Dokumenty wystawione przez uprawniony do tego podmiot, w granicach jego kompetencji, przez co nie budzą wątpliwości co do swej prawdziwości.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

rażące i mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku naruszenie prawa karnego materialnego, tj. art. 178a § 4 kk poprzez niezasadne przypisanie oskarżonemu popełnienia przestępstwa kwalifikowanego, podczas gdy oskarżony nie dopuścił się czynu w dacie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz niezasadne nieuwzględnienie zatarcia skazania

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy okazała się zasadna o tyle, że na skutek jej wniesienia zaistniały podstawy do zmiany zaskarżonego wyroku.

W świetle załączonej do akt sprawy karty karnej (k. 114-115) oraz informacji uzyskanej od Sądu Rejonowego dla Warszawy Ż. w W. (k. 125), z której wynika, że A. C. (1) nie uiścił pełnej kwoty świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Żoliborza w Warszawie z dnia 10 marca 2017 r. w sprawie III K 798/16 (k. 39), Sąd meriti słusznie przyjął w chwili wyrokowania, że skazanie oskarżonego w/w wyrokiem za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości nie uległo zatarciu, zatem uczynił je podstawą przyjęcia wobec oskarżonego A. C. (1) odpowiedzialności za czyn z art. 178a § 4 kk.

W dniu 18 stycznia 2024 r., a więc już po wydaniu wyroku przez Sąd Rejonowy w Garwolinie, obrońca oskarżonego złożył wraz z apelacją potwierdzenie wpłaty przez A. C. (1) pozostałej do uiszczenia kwoty orzeczonego wobec niego środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej, tj. 420,58 zł (k. 153). Wobec wcześniejszego wykonania przez oskarżonego kary i środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, z chwilą uiszczenia przez niego omawianego świadczenia pieniężnego, uległo zatarciu z mocy prawa skazanie go wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Żoliborza w Warszawie z dnia 10 marca 2017 r. w sprawie III K 798/16 (art. 107 § 4 i 6 kk). Wprawdzie zarówno w dniu popełnienia przestępstwa, będącego przedmiotem postępowania przed Sądem Rejonowym w Garwolinie, jak i w dacie wydania wyroku przez ten Sąd, A. C. (1) był osobą uprzednio karaną za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości (gdyż wtedy jeszcze nie doszło do zatarcia skazania w związku z niewykonaniem przez niego środka karnego w postaci świadczenia pieniężnego), jednak już w dacie wydania wyroku przez Sąd Okręgowy skazanie to uległo zatarciu, co czyniło poczynione przez Sąd I instancji ustalenia faktyczne za wadliwe i implikowało dokonanie zmiany zaskarżonego wyroku poprzez modyfikację opisu czynu przypisanego oskarżonemu i tym samym wyeliminowanie ustalenia, że czyn ten popełnił będąc uprzednio prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy-Żoliborza w Warszawie, co stwarzało konieczność przyjęcia kwalifikacji prawnej z art. 178a § 1 kk.

Tym samym, w świetle oceny zgromadzonych dowodów, której nie podważał skarżący,
Sąd odwoławczy uznał A. C. (1) za winnego czynu wyczerpującego dyspozycję art. 178a § 1 kk i za to wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Przy wymiarze kary uwzględniono wagę i okoliczności popełnionego czynu wynikające z wysokiego stopnia nietrzeźwości sprawcy (3,73 promila alkoholu etylowego we krwi), który spowodował znaczne upośledzenie jego zdolności psychofizycznych, które przyczyniło się do utraty panowania nad pojazdem, uderzenia w drzewo oraz dachowania. Ponadto oskarżony kierował samochodem osobowym, przewożąc żonę oraz kolegę S. B.. Miało to jednocześnie miejsce w warunkach mniej wzmożonego ruchu pojazdów – na wsi, w niedzielę – porównując choćby do miasta, głównie do jego centrum czy też drogi wojewódzkiej bądź ekspresowej oraz okresu od poniedziałku do piątku, kiedy dochodzi do zwiększonej aktywności społeczeństwa, z racji przemieszczania się do szkoły czy pracy. Sąd dostrzegł również przyznanie się oskarżonego do winy, zmianę jego nastawienia co do spożywania alkoholu (k. 118), jego sytuację rodzinną, a także niekaralność, mającą miejsce na etapie wyrokowania przed Sądem II instancji (k. 195). W tym miejscu należy podnieść, że to właśnie ustalenie przez Sąd Rejonowy uprzedniej karalności oskarżonego skutkowało przyjęciem surowszej odpowiedzialności z art. 178a § 4 kk. W związku z tym, jeżeli taka okoliczność w trakcie wyrokowania przez Sąd II instancji nie zachodziła to też musiało znajdować to odzwierciedlenie w wymiarze orzeczonych względem oskarżonego kary i środków karnych, do których stosuje się tożsamy dyrektywy z art. 53 § 1 kk, z uwagi na treść art. 56 kk. Z tych też względów Sąd Okręgowy orzekł wobec oskarżonego karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, uznając jednocześnie, że postulowana przez obrońcę kara w tym samym wymiarze, jednakże odmienna rodzajowo, bo ograniczenia wolności, nie spełni zakładanych przez ustawę karną celów, jakie powinna osiągnąć wobec sprawcy. Wymierzona kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, przy zastosowaniu art. 4 § 1 kk, zdaniem Sądu Okręgowego, jest współmierna do stopnia zawinienia sprawcy, społecznej szkodliwości popełnionego czynu, przyczyni się do uświadomienia oskarżonemu zgubnego wpływu alkoholu na kierujących wszelkiego rodzaju pojazdami oraz uczyni zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, dowodząc braku bezkarności dla tego typu zachowań. W ocenie Sądu Okręgowego, w świetle przywołanych okoliczności w przedmiotowej sprawie zaistniały przesłanki do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności. Tak ukształtowana represja karna jest wystarczająca, by oddziaływać na oskarżonego powstrzymująco i uświadomić mu nieuchronność poniesienia odpowiedzialności za naruszenie porządku prawnego. Spełni również swoje zadania w zakresie prewencji ogólnej, co do poszanowania prawa i kształtowania pozytywnych postaw.
Dla prawidłowego przebiegu okresu próby Sąd uznał za zasadne zobowiązanie oskarżonego do informowania kuratora o przebiegu okresu próby pisemnie co 6 miesięcy. Sąd Okręgowy uwzględniającym cele w zakresie prewencji indywidualnej, orzekł wobec sprawcy środek karny na podstawie art. 42 § 2 kk na okres 5 lat w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym. To z zachowania sprawcy wywieść należy, że lekceważy on zasady ostrożności i bezpieczeństwo innych uczestników ruchu, przez co stwarza zagrożenie w komunikacji jako potencjalny kierowca wszystkich rodzajów pojazdów. Instytucja ta ma na celu eliminowanie z ruchu drogowego sprawców takich przestępstw, których zachowanie wskazuje, że prowadzenie przez nich pojazdu zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Sytuacja taka zachodzi w przypadku oskarżonego. Oskarżony nie dysponuje takimi cechami przynależnymi kierowcy, które dawałyby rękojmię bezpiecznego uczestniczenia w ruchu lądowym. W tym przypadku nie tyle wysokość tego środka, ale też jego postać ma decydujące znaczenie, zwłaszcza jeżeli uwzględni się, że oskarżony prowadząc pojazd z pasażerami w środku, w stanie nietrzeźwości doprowadził do zdarzenia drogowego. Na podstawie art. 43a § 2 kk Sąd II instancji zasądził od oskarżonego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej świadczenie pieniężne w wysokości 5000 złotych. Zgodnie z art. 43a § 2 kk świadczenie pieniężne sąd obligatoryjnie orzeka w wypadku skazania za przestępstwo z art. 178a § 1 kk. Orzeczony środek karny ma charakter rozstrzygnięcia penalnego i w związku z tym z założeniem - ma stanowić dodatkową dolegliwość adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości czynu, mającą spełnić cele w zakresie prewencji ogólnej i indywidualnej. Przy jego wymiarze sąd uwzględnił wagę czynu i możliwości finansowe oskarżonego. Nawet w tej najniższej ustawowej wysokości będzie on na tyle dolegliwy dla oskarżonego, iż uświadomi mu nieopłacalność popełniania tego rodzaju przestępstw.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez:

1) uznanie za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu stanowiącego występek z art. 178a § 1 kk i za czyn ten z mocy art. 178a § 1 kk w zw. z art. 34 § 1 i 1a kk wymierzenie oskarżonemu kary 6 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie,

2) orzeczenie od oskarżonego świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie 5000 zł,

3) orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat

ewentualnie

o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowego w Garwolinie

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wskazany powyżej wniosek apelacyjny o zmianę zaskarżonego wyroku był zasadny jedynie częściowo, co szczegółowo zostało uargumentowane w rubryce 3.1. Wobec tego tym bardziej wniosek alternatywny o wydanie orzeczenia reformatoryjnego nie mógł zostać uwzględniony.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Rejonowego w Garwolinie z dnia 21 grudnia 2023 r. w sprawie II K 638/23 – w części niewymienionej w podsekcji 5.2.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

w zakresie tych rozstrzygnięć zaskarżony wyrok - jako słuszny i odpowiadający prawu - należało utrzymać w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

1. oskarżonego A. C. (1) w ramach czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia uznał za winnego tego, że w dniu 16 lipca 2023r. w miejscowości O. woj. (...) prowadził w ruchu lądowym po drodze publicznej pojazd mechaniczny marki A. (...) o numerze rej. (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości tj. 3,73 promila alkoholu etylowego we krwi, tj. popełnienia czynu z art. 178a § 1 kk w brzmieniu obowiązującym do dnia 1 października 2023 r. i za ten czyn na podstawie art. 178a § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzył oskarżonemu A. C. (1) karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2. na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk w zw. z art. 70 § 1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił tytułem próby na okres 3 (trzech) lat;

3. na podstawie art. 72 § 1 pkt 1 kk zobowiązał oskarżonego do informowania kuratora o przebiegu okresu próby pisemnie co 6 (sześć) miesięcy;

4. na podstawie art. 42 § 2 kk orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 (pięciu) lat;

5. na podstawie art. 43a § 2 kk orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5000 (pięć tysięcy) złotych.

Zwięźle o powodach zmiany

Powody zmiany zostały przedstawione w rubryce 3.1.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Sąd Okręgowy wobec braku przesłanek z art. 624 § 1 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 120 złotych tytułem opłaty za obie instancje oraz obciążył go wydatkami za postępowanie odwoławcze w kwocie 20 zł, ustalając ich wysokość na podstawie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca
1973 r. o opłatach w sprawach karnych
(t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 123 z późn. zm.) oraz § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 663 z późn. zm.).

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana