Pełny tekst orzeczenia

Przewodniczący:

SSO Karol Troć

Protokolant: stażysta Kinga Łempicka

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 532/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 30 kwietnia 2024 r. sygn. akt II K 631/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I. Obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

-art. 4 k.p.k w zw. z art. 7 k.p.k., polegającej na dokonaniu oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z przekroczeniem granic swobodnej jego oceny oraz sprzecznie ze wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym, w szczególności bezzasadnym obdarzeniu walorem wiarygodności zeznań P. K. (1) w całości, który podczas całego postępowania przedstawiał wiele różnych scenariuszy dotyczących kwot wymaganych od oskarżonego, a które to pozostają w sprzeczności z wyjaśnieniami R. S. oraz dokumentacją księgową zgromadzoną w aktach niniejszej sprawy, a także zasadami logiki i doświadczenia życiowego;

-art. 4 k.p.k w zw. z art. 7 k.p.k., poprzez dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z przekroczeniem granic swobodnej jego oceny oraz sprzecznie ze wskazaniami wiedzy i doświadczeniem życiowym, w szczególności wyciągnięciem błędnych wniosków z dokumentacji księgowej, która miała rzekomo świadczyć o złej kondycji finansowej spółki oskarżonego w sytuacji gdy oskarżony taką wiedzą w momencie zaciągania zobowiązań nie dysponował i ów zaległość powstała w skutek błędnych decyzji biura rachunkowego, co zostało poddane stosownej korekcie;

II. błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na bezzasadnym przyjęciu, iż oskarżony R. S. miał zamiar w dokonaniu zarzucanego mu czynu w sytuacji gdy brak jest dowodów w aktach niniejszej sprawy bezpośrednich wskazujących na powyższe, a co znamienne dowód z zeznań świadka P. K. (1) nie potwierdza powyższego, tym bardziej jeśli weźmie się pod uwagę lakoniczność uzasadnienia w tym zakresie i brak poddania jakiejkolwiek głębszej analizy Sądu I Instancji we wskazanym zakresie;

III. błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść polegający na błędnym uznaniu przez Sąd I Instancji, że oskarżony spowodował szkodę w mieniu P. K. (1) w wysokości 22.979,12 w sytuacji sam Sąd przyznaje w uzasadnieniu, że ta kwota powinna zostać obniżona o 1.000 zł w związku z przedstawieniem dowodu wpłaty przez oskarżonego, co tym bardziej poddaje pod wątpliwość dokonaną analizę jaką przeprowadził Sąd I Instancji;

IV. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia polegający na wadliwym uznaniu, iż zachowanie R. S. było przemyślane, zaplanowane, podjęte w celu osiągnięcia zysku kosztem działalności gospodarczej Pokrzywdzonego w sytuacji gdy brak jest dowodów potwierdzających powyższe twierdzenia, co tylko potwierdza Sąd swoim lakonicznym uzasadnieniu, w którym nie sposób dostrzec głębszej analizy prawnej zachowania oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty apelacji obrońcy okazały się całkowicie bezzasadne. Skarżący wywodził, że wyrok I instancji nie jest prawidłowy, bowiem Sąd błędnie ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy, bowiem pokrzywdzony zeznawał w sposób zmienny co do wysokości zadłużenia, a oskarżony nie wiedział o zadłużeniu reprezentowanej przez siebie spółki, bowiem długi wynikły z zaniedbań biura księgowego i późniejszych zdarzeń kadrowych. Zeznania pokrzywdzonego mają tymczasem w sprawie w zasadzie drugoplanowe znaczenie, jako że dla bytu przestępstwa oszustwa znaczenie ma nie wysokość niezapłaconych kwot z faktur, ale świadomość i zamiar oskarżonego w chwili zaciągania zobowiązań – wysokość nieuregulowanego zobowiązania ma znaczenie wyłącznie dla orzekania o obowiązku naprawienia szkody. Oskarżony twierdził wprawdzie, że część należności z tychże faktur miała ulec potrąceniu z jego wynagrodzeniem, należnym mu od pokrzywdzonego, jednakże trudno wyjaśnienie to uznać za wiarygodne, skoro po pierwsze oskarżony przyznał, że pokwitował odbiór wynagrodzenia i nie dochodził go sądownie, mimo że wobec niego pokrzywdzony zgłosił w trakcie procesu karnego roszczenia finansowe, po drugie zobowiązania wobec pokrzywdzonego zaciągała spółka (...), która również dla celów księgowych i podatkowych winna dokonać zapłaty należności przelewem, bowiem potrącenie byłoby tu co najmniej skomplikowane. Wyjaśnienia oskarżonego trudno uznać zresztą za niezmienne i konsekwentne w sytuacji, gdy początkowo twierdził, że nie ma żadnych niezapłaconych należności wobec oskarżonego, co najwyżej jakaś „niewielka kwota” – k. 98, mimo iż złożone przez niego potwierdzenia płatności (przy sumie zobowiązań na ponad 57 tys. zł) opiewały łącznie na nieco ponad 31 tys. zł, więc nawet przy deklarowanym niezapłaconym wynagrodzeniu w kwocie ok. 13 tys. zł trudno mówić o zerowym bilansie), a następnie zaś „przypomniał sobie” wręcz, że to pokrzywdzony jest mu winien jakieś pieniądze, które przekazywał mu w gotówce (k. 218). Tym jego zmiennym przekonaniom przeczy przecież potwierdzenie przelania kolejnego 1 tys. zł, złożone dopiero na rozprawie głównej w marcu 2024 r. Pokrzywdzony wskazywał zaś, z czego wynika doprecyzowywanie wysokości niezapłaconej sumy i wskazania te są logiczne, nie wskazując na nieprawdziwe, pomawiające ich zawyżanie.

Za gołosłowne należało uznać wywody, że oskarżony w czasie zaciągania zobowiązań u pokrzywdzonego nie wiedział o zobowiązaniach i długach wobec innych podmiotów. Uzyskana w toku postępowania dokumentacja potwierdza, że zarówno jako osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą, jak i jako spółka z o.o., oskarżony miał przeterminowane należności m.in. wobec urzędu skarbowego, płacił od nich odsetki (w szczególności w czasie zawierania kolejnych umów transportowych – k. 53, 55), oba podmioty były też wpisane do rejestru dłużników. Oskarżony zrzucał winę w zakresie nieprawidłowości w składaniu deklaracji podatkowych na biuro księgowe, jednakże to nie księgowy decydował o dokonywaniu płatności za faktury czy o zawieraniu kolejnych umów z deklaracją, że zapłaci w określonych w nich terminach – mimo iż wg P. K. oskarżony ponaglany twierdził, że w tej chwili nie ma pieniędzy, że czeka na płatności od kontrahentów. Co znamienne, wobec oskarżonego zapadł wyrok w sprawie II K 577/22 Sądu Rejonowego w Łukowie, dotyczący uchylania się od opodatkowania, gdzie oskarżony, akceptując wyrok nakazowy, nie wykazywał, że to nie on, ale księgowość na zasadzie art. 9 § 3 kks, odpowiada za nieprawidłowości, wobec czego te jego próby ekskulpacji należy uznać również za gołosłowne.

Reasumując, w ocenie Sądu Okręgowego Sąd I instancji dokonał trafnej, nawet jeśli niezbyt obszernie opisanej, oceny dowodów, prawidłowo ustalając, że oskarżony zaciągał zobowiązania, wiedząc o trudnościach płatniczych i nie mając zamiaru dokonać pełnej zapłaty, bowiem należy zauważyć, że znamię to jest wyczerpane nawet wówczas, gdy sprawca nie ma zamiaru choćby dotrzymać umówionego terminu (tu – 60 dni od wystawienia każdej z faktur), o czym świadczą płatności cząstkowe i po terminie, pozostawianie części należności na potrzeby ewentualnego potrącenia (w związku z zakończeniem współpracy) czy wreszcie sprzedanie spółki bez ostatecznego rozliczenia zobowiązań – ze wskazaniem, że jeśli pokrzywdzony czuje się nierozliczony, niech to wyjaśnia z nowym właścicielem spółki. Trudno na tle zgromadzonych dowodów uznać za błędne ustalenia co do wysokości szkody, skoro matematycznie wynikają one ze zsumowania kwot z faktur i potwierdzeń przelewów. Jak wskazano, na tle podpisanej (rzekomo tylko dla porządku) listy płac, nie sposób uwzględniać tu nielogicznych twierdzeń oskarżonego, że jednak nie dostał wynagrodzenia i winno być odliczone. Za nietrafny należało uznać zarzut błędu w ustaleniach faktycznych co do wysokości kwoty. Trzeba tu rozróżnić wysokość kwoty, jaką niekorzystnie rozporządził pokrzywdzony, od wysokości szkody, która pozostaje do naprawienia. Faktycznie, zarzut został sformułowany w sposób nie do końca odpowiadający treści art. 286 § 1 kk, bowiem pokrzywdzony (z racji konstrukcji czynu, zakładającego wprowadzenie w błąd już od początku zawierania umowy) niekorzystnie rozporządził całą kwotą wynikającą z faktur, a nie jedynie kwotą ponad 22 tys. zł. Sąd faktycznie przyjął opis czynu za aktem oskarżenia nieprawidłowo, jednak zarzut apelacji, że winien przyjąć jeszcze mniej, bo przecież oskarżony w sierpniu 2021 r. dokonał przelewu z nieustalonego tytułu na 1 tys. zł, nie jest zasadny. W tym kierunku wyrok zmieniony być więc nie powinien, zaś na niekorzyść oskarżonego– wobec kierunku zaskarżenia – nie mógł.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Niezasadność zarzutów skutkowała nietrafnością wniosku o jakąkolwiek zmianę wyroku, w szczególności poprzez uniewinnienie oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Całość wyroku, tak w części zaskarżonej, jak i w pozostałej, podlegającej ocenie z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Bezzasadność apelacji i brak okoliczności, podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Zgodnie z treścią art. 636 § 1 kpk w razie nieuwzględnienia apelacji, wniesionej wyłącznie przez oskarżonego (jego obrońcę), koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi skarżący. Na koszty postępowania odwoławczego składają się zaś wydatki oskarżyciela posiłkowego na ustanowienie pełnomocnika z wyboru, opłata w wysokości należnej za I instancję oraz ryczałt za doręczenia korespondencji – w kwocie 20 zł.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana