Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

w zakresie punktu 3 postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 14.05.2024r

Decyzją z dnia 23 czerwca 2023 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. określił wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne K. G., z tytułu wykonywania umowy o pracę zawartej z (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w miesiącach: grudzień 2018r. – sierpień 2019r.

(decyzja k. 31 -29 akt ZUS)

Płatnik , działając za pośrednictwem profesjonalnego, pełnomocnika, złożył od niej odwołanie. (odwołanie k. -63)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz ZUS kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na odwołanie k. 13 -14)

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Wartość przedmiotu sporu wynosi 1393 złotych.

(fakt bezsporny, nadto wskazany w odwołaniu )

W dniu 13 maja 2024. płatnik cofnął odwołanie, wnosząc o umorzenie postepowania w sprawie na podstawę art. 3655 i nie obciążanie płatnika kosztami zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu tego wniosku , płatnik podniósł , że przed Sądem Okręgowym w Łodzi toczy się ok. 30 spraw, o analogicznym przedmiocie sporu i postępowania stanowią obciążenie finansowe dla płatnika. Płatnik argumentował, że wnosząc odwołanie od decyzji , był przekonany o słuszności swojego roszczenia . Nadto, płatnik podniósł , że w wyniku cofnięcia odwołania, nie zachodzi konieczność rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy , albowiem cofniecie nastąpiło przed wyznaczeniem pierwszej rozprawy. Cofnięcie, zaś, odwołania, w przedmiotowej sprawie , było motywowane rozstrzygnięciem apelacji przez III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Lodzi w sprawie III AUa 780/23.

(pismo – cofnięcie k. 27)

Postanowieniem z dnia 14 maja 2024r. Sąd, podjął, zawieszone postanowieniem z dnia 16.11.2023r. , postępowanie w sprawie, umorzył postępowanie i nie obciążył płatnika kosztami zastępstwa procesowego.

(postanowienie k. 29)

W dniu 17 maja 2024r. wpłynęło do Sadu Okręgowego w Łodzi wpłynęło pismo pełnomocnika ZUS z oświadczeniem o wyrażeniu zgody na cofnięcie i z wnioskiem o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 270 zł.

(pismo pełnomocnika ZUS k. 30)

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W realiach przedmiotowego postępowania, o kosztach procesu, Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., zgodnie z którym, w wypadkach szczególnie uzasadnionych, sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Ustawodawca nie precyzuje, co rozumieć należy przez „szczególnie uzasadniony wypadek”. Przepis art. 102 k.p.c. jest, zatem, przejawem tzw. prawa sędziowskiego i może być stosowany wówczas, kiedy okoliczności konkretnej sprawy dają ku temu podstawy. Jego celem jest zapobieżenie wydaniu orzeczenia o kosztach procesu, które byłoby niesprawiedliwe. Ocena przeprowadzana jest ,więc, według zasad słuszności z uwzględnieniem przesłanki obiektywnie uzasadnionego przekonania powoda o słuszności jego roszczenia.

Sposób skorzystania z przepisu art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążenia kosztami procesu strony przegrywającej spór. Ustalenie, czy w danych okolicznościach zachodzą "wypadki szczególnie uzasadnione" ustawodawca pozostawia swobodnej ocenie sądu.

Ocena sądu, czy zachodzi wypadek szczególnie uzasadniony, o którym mowa w art. 102 k.p.c., ma charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności rozpoznawanej sprawy, w związku z czym w zasadzie nie podlega kontroli instancyjnej i może być podważona przez sąd wyższej instancji tylko wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa. (wskazana powyżej teza znajduje potwierdzenie w następujących judykatach: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2012 r., III CZ 17/12; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2012 r., V CZ 2/12; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 lipca 2014 r., I ACa 18/14).

Wskazane w omawianym przepisie - szczególnie uzasadnione wypadki - są związane z przebiegiem postępowania, charakterem dochodzonego roszczenia, jego znaczeniem dla strony oraz subiektywnym przekonaniem o zasadności roszczenia wspartym na obiektywnych podstawach (por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 9 czerwca 2016 r., III ACa 88/16, LEGALIS nr 1508850). Ocena przeprowadzana jest więc według zasad słuszności z uwzględnieniem przesłanki obiektywnie uzasadnionego przekonania powoda o słuszności jego roszczenia (por. wyrok SN z dnia 15 marca 2013 r. V CZ 89/12, Legalis nr 736745, też: postanowienie SN z dnia 29 czerwca 2012 r., (...), Legalis nr 544001).

Artykuł 102 k.p.c. jest przepisem wyjątkowym, wymagającym wystąpienia okoliczności szczególnych, jak np. dotyczących stanu majątkowego, czy też sytuacji życiowej strony. Stanowi on swoistą „furtkę”, pozostawiając sądowi pewną swobodę w przyznawaniu zwrotu kosztów procesu, gdyby stosowanie zasady odpowiedzialności za wynik sprawy (art. 98 k.p.c.) nie dało się pogodzić z zasadami słuszności.

Zastosowanie go, nie wymaga odrębnego wniosku od strony przegrywającej i powinno być oceniane w całokształcie okoliczności konkretnego przypadku, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu, zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego i sytuacji życiowej zobowiązanego. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1974r. II CZ 223/73 ).

Sąd zna dyspozycję Art. 203 par. 1 i 2 k.p.c, zgodnie z którą pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.

Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.

Jednakże , w ocenie Sądu, za zastosowaniem art. 102 k.p.c. w niniejszej sprawie, czyli za przyjęciem - szczególnie uzasadnionego wypadku – przemawiają następujące czynniki:

a/ wartość przedmiotu sporu ( 1393 złote ) i brak sporu, w zakresie tejże wartości;

b/ znany Sądowi notoryjnie fakt, że przed Sądem Okręgowym w Łodzi toczy się ok. 30 spraw, o analogicznym przedmiocie sporu i, wobec powyższego – za uprawnione, Sąd poczytuje twierdzenie płatnika , że postępowania stanowią obciążenie finansowe dla płatnika;

c/ cofnięcie nastąpiło przed wyznaczeniem pierwszej rozprawy ( postępowanie było bowiem zawieszone, mocą postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 16.11.2023r., ) co ograniczyło nakład pracy – pełnomocnika ZUS;

d/ motywacja cofnięcia odwołania, w przedmiotowej sprawie , czyli rozstrzygnięcie apelacji przez III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Apelacyjnego w Lodzi w sprawie III AUa 780/23, zasługuje na akceptację , w zakresie prawidłowej analizy orzecznictwa sądowego w związku z prowadzonymi postępowaniami – w analogicznych kwestiach .

Zatem , uprawniona jest teza , że zasada słuszności ma zastosowanie ( chodzi o – nie uwzględnienie wniosku o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego – nie, zaś, o materialnoprawne rozstrzygnięcie sporu.

Na podstawie art. 102 k.p.c , wobec powyższego, Sąd orzekł, jak w punkcie 3, postanowienia.