Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 70/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 22 grudnia 2023 r., sygn. akt III Ko 316/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

obraza przepisów prawa materialnego:

a) tj. art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 2 k.c. oraz art. 448 k.c. w zbiegu z art. 552 § 1 i 4 k.p.k., poprzez błędne przyjęcie, że zasądzona kwota zadośćuczynienia jest kwotą odpowiednią w przypadku krzywd W. W., doznanych wskutek wydania
i wykonania wyroku Sądu Powiatowego
w Puławach z dnia 13 października 1972 r., sygn. akt 759/72, zmienionego wyrokiem
Sądu Wojewódzkiego w Lublinie z dnia
12 stycznia 1973 r., sygn. V KR 4166/72
i pozbawienia W. W. wolności
w okresie od dnia 16 lutego 1972 r. do dnia
26 października 1972 r., podczas gdy całokształt okoliczności sprawy, tj. przyczyny
i okoliczności skazania wnioskodawczyni, obiektywnie długi okres izolacji, warunki odbywania kary pozbawienia wolności
w zakładach karnych i rozłąka z rodziną - przemawiają za zasądzeniem dalszej kwoty zadośćuczynienia,

b) tj. art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 2 k.c. oraz art. 448 k.c. w zbiegu z art. 552 § 1 k.p.k., poprzez ich błędną wykładnię i nieuwzględnienie we właściwy sposób wszystkich istotnych okoliczności, które
miały wpływ na wymiar krzywdy W. W., a w konsekwencji na wysokość zadośćuczynienia, w zwłaszcza warunków,
w jakich odbywała izolację, okoliczności pozbawienia wolności wnioskodawczyni, poczucia rażącej niesprawiedliwości, warunków socjalnych miejsc pozbawienia wolności, które miały wpływ nie tylko na jej poczucie fizyczne, ale również psychiczne, tłumienie potrzeb religijnych, jakie W. W. doznała
za przynależność do związku (...),

c) naruszenie art. 445 § 1 k.c. poprzez błędną ich wykładnię skutkującą nieprawidłowym sposobem szacowania przyznanego zadośćuczynienia za doznaną przez W. W. krzywdę poprzez miarkowanie wysokości zasądzonego zadośćuczynienia poprzez przemnożenie kwoty 250,00 złotych za 1 dzień pozbawienia wolności, podczas gdy szacowanie odpowiedniego zadośćuczynienia nie powinno podlegać na mechanicznym (nawet pośrednio) przeliczeniu powyższych wartości, bez uwzględnienia metody zastosowanej przez pełnomocnika skarżącej w tym zakresie we wniosku - tj. szacowanie odpowiedniego zadośćuczynienia powinno podlegać uwzględnieniu w sposób indywidualny całokształtu okoliczności sprawy oraz krzywdy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Prezentację wyników przeprowadzonego postępowania odwoławczego należy
rozpocząć od stwierdzenia, że apelacja posiada, nie tylko nad wyraz polemiczny charakter, ale co więcej, w wielu jej miejscach skarżąca formułuje tezy, które to nijak się mają do treści zgromadzonych dowodów, w tym przede wszystkim do zeznań W. W.. Przekonując zaś o takiej, a nie innej specyfice wywiedzionego środka, odwoławczego, w pierwszej kolejności wypada natomiast zauważyć, że jego autorka, skądinąd trafnie wskazuje,
iż rozmiar cierpień, doznanych, nie tylko zresztą przez wnioskodawczynię, ale każdą osobę bezprawnie pozbawioną wolności, musi być oceniany w sposób zindywidualizowany. Rzecz jednak w tym, że czyniąc tę oczywistą uwagę, skarżąca, de facto, pomija zawarty w niej postulat, skoro na poparcie wniosku oraz zarzutów sformułowanych w apelacji przytacza judykaty innych sądów, które to zostały wydane w sprawach o zadośćuczynienie z tytułu niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania. Z kolei twierdzenie, że „(…) wnioskodawczyni jako świadek Jehowy była poddawana różnym naciskom mającym stłumić w nim wyznawaną wiarę (strona 4 apelacji)” jest wyrazem nadinterpretacji zeznań W. W. (k.126verte-127verte). Aby nie być w tej materii gołosłownym wystarczy zaś odwołać się do tych zeznań i wskazać, na taki to oto ich fragment: „podczas pobytu w C.
byłam przesłuchiwana kilka razy przez różnych prokuratorów i ubeków. To były rozmowy
i przesłuchania na protokół. Chcieli żebym zaczęła z nimi współpracować. To była perswazja, nie było przemocy i agresji z ich strony.” (k.127verte). W tym miejscu trzeba również dodać inną wynikającą z zeznań wnioskodawczyni i prawidłowo ustaloną przez Sąd Okręgowy okoliczność, a mianowicie, że na początku izolacji, W. W. odebrano Biblię,
a następnie, po interwencji wymienionej, Biblię jej zwrócono. Jeśli zaś chodzi
o akcentowane przez apelującą ograniczenia w wykonywaniu przez wnioskodawczynię praktyk religijnych, to trzeba zauważyć, że one, tak samo jak ograniczenia dotyczące innych sfer życia W. W., były oczywistą konsekwencją bezprawnego pozbawienia wolności wnioskodawczyni. Podkreślić również należy, że zeznania W. W. nie dostarczają jakichkolwiek informacji, by ograniczenia, o których mowa wywoływały u niej, jak wskazuje
to skarżąca „(…) dużo wyższą frustrację, stres i depresję niż dla osób przeciętnych.”
(strona 5 apelacji). Zeznania W. W. nie stwarzają również podstaw do przyjęcia,
że wymieniona należała do osób, które, jak ujęła to apelująca, „(…) o swojej sytuacji rozmyślają więcej i wyciągają więcej daleko idących wniosków ze wszystkich wydarzeń zaistniałych w ich życiu.” (strona 5 apelacji). Czyniąc te, dotychczas zaprezentowane uwagi, należy jednocześnie sformułować uwagę kolejną, a w jej ramach stwierdzić, że autorka apelacji w ogóle nie zważa na prawidłowo ustalone przez Sąd Okręgowy i odzwierciedlone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, uwarunkowania faktyczne. W związku z tym, wypada je przypomnieć i wskazać, że w czasie bezprawnego pozbawienia wolności W. W. miała 24 lata, była panną i pozostawała na utrzymaniu rodziców, a ci w trakcie izolacji wnioskodawczyni, wspierali ją materialnie, poprzez przysłane co miesiąc paczki żywnościowe. W dalszej kolejności trzeba zauważyć, a właściwie powtórzyć za Sądem pierwszej instancji, że „podczas pozbawienia wolności W. W. nie doznała przemocy fizycznej ze strony pracowników jednostki penitencjarnej ani współwięźniów. Przez cały okres pozbawienia wolności nie chorowała, nie miała potrzeby korzystania z pomocy medycznej. Nie doskwierał jej chłód w celi” (strona 2 uzasadnienia zaskarżonego wyroku),
„(…) nie cierpiała też głodu (…)”, a „ograniczenia w zakresie możliwości utrzymania higieny wynikały (…) z adekwatnych do poziomu rozwoju cywilizacyjnego (…) standardów obowiązujących w jednostkach penitencjarnych, a nie ze szczególnego dokuczenia
akurat W. W..” (strona 7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Zaakcentować
też trzeba, że poddając ocenie te, wymienione okoliczności, Sąd meriti absolutnie ich nie zdeprecjonował, a przekonuje o tym choćby to, co również wynika z pisemnych motywów kwestionowanego orzeczenia, a mianowicie, że dokonując owej oceny, Sąd Okręgowy
miał w polu widzenia, między innymi okoliczność, która jest swego rodzaju oczywistością,
a mianowicie, że „(…) nawet krótkotrwałe pozbawienie wolności jest niepodważalnie przeżyciem jednoznacznie negatywnym (…)” (strona 7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Natomiast tym, co jedynie utwierdza w przekonaniu o bezbłędnym charakterze wspomnianej oceny jest kwota zadośćuczynienia przyznanego W. W.. Ta, zdaniem Sądu odwoławczego, jest prostą konsekwencją prawidłowo ustalonego przez Sąd Okręgowy okresu bezprawnego pozbawienia wolności W. W., a także równie prawidłowo ustalonych okoliczności faktycznych, które zmaterializowały się w trakcie izolacji więziennej wnioskodawczyni. Innymi więc słowy, ukształtowana przez Sąd pierwszej instancji kwota zadośćuczynienia mieści się w rozsądnych granicach, co oznacza, że nie jest ona symboliczna, a zarazem nie jest też nadmierna. Konkretyzując, jest to kwota, która w pełni rekompensuje ogół krzywd jakich na skutek bezprawnego pozbawienia wolności doznała W. W., a przekonania tego nie zmienia fakt, że kształtując wysokość tej kwoty
Sąd Okręgowy odwołał się także do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia jakie obowiązywało w chwili orzekania. Lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala
się bowiem zorientować, że owo przeciętne miesięczne wynagrodzenie było jedynie „punktem wyjścia” dla ustalenia kwoty zadośćuczynienia, zaś o wysokości tej kwoty, finalnie zadecydowały okoliczności, przez pryzmat których Sąd orzekający ustalił rozmiar krzywd jakich doznała W. W.. W konkluzji stwierdzić zatem należy, że zarzuty, wniosek oraz argumenty sformułowane w apelacji są bezzasadne i to w stopniu oczywistym.

Wniosek

O zmianę wyroku w zaskarżonej części.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek jest niezasadny z powodów zaprezentowanych powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok w zaskarżonej części, to jest w części oddalającej wniosek o zadośćuczynienie ponad kwotę 63.250 złotych, został utrzymany w mocy.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Utrzymanie wyroku w zaskarżonej części jest konsekwencją okoliczności i argumentów przedstawionych we wcześniejszej części uzasadnienia.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

O opłacie z tytułu uczestnictwa pełnomocnika wnioskodawcy w postępowaniu odwoławczym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 554 § 4 k.p.k. i § 11 ust. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. 2015. 1800).

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł w oparciu o przepis art. 554 § 4 k.p.k.

7.  PODPIS

SSA Małgorzata Jankowska SSA Jacek Szreder SSA Piotr Brodniak

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik wnioskodawczyni W. W..

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Oddalenie wniosku o zasądzenie zadośćuczynienia ponad kwotę 63.250 złotych.

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana