Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I ACa 542/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 czerwca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Jan Kremer (spr.)

Sędziowie:

SSA Maria Kus-Trybek

SSA Teresa Rak

Protokolant:

st. prot. sądowy Marta Matys

po rozpoznaniu w dniu 27 czerwca 2013 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Z. R. (1)

przeciwko

Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K.

o uchylenie uchwały ewentualnie o nakazanie przyjęcia powódki w poczet członków

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 5 grudnia 2012 r. sygn. akt I C 820/11

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

I.  uchyla uchwałę Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. z dnia 29 listopada 2010 r. nr (...) w przedmiocie wykreślenia powódki z rejestru członków strony pozwanej;

II.  zasądza od strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. na rzecz powódki kwotę 221,40 zł (dwieście dwadzieścia jeden 40/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania – wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu;

III.  nakazuje pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem opłaty od której powódka była zwolniona;

2.  nakazuje pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem opłaty od apelacji od której powódka była zwolniona;

3.  zasądza od strony pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. na rzecz powódki kwotę 166,05 zł (sto sześćdziesiąt sześć 05/100 złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego – wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu;

UZASADNIENIE

Powódka Z. R. (2) w dniu 8 kwietnia 2011 r. wniosła o przywrócenie członkostwa w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K., przy czym dodała, że żądanie dotyczy uchwały Rady Nadzorczej SM (...) z dnia 29 listopada 2010 r. w sprawie wykreślenie z rejestru członków.

W piśmie z dnia 1 lipca 2011 r. (k. 40) pełnomocnik z urzędu powódki sprecyzował żądanie pozwu w ten sposób, że wniósł o:

- uchylenie uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. z dnia 29 listopada 2010 r. nr (...) w przedmiocie wykreślenia powódki z rejestru członków pozwanej Spółdzielni

- w przypadku gdyby sąd uznał brak podstaw do uwzględnienia tego żądania wniósł o nakazanie stronie pozwanej przyjęcia powódki w poczet członków SM (...).

Na uzasadnienie żądania pozwu podał, że powódka jest właścicielem lokalu nr (...) na oś. (...)w K. w zasobach strony pozwanej. Powódka boryka się z problemami finansowymi i popadła w przejściowe zaległości, a obecnie zobowiązania czynszowe reguluje terminowo. Na zebraniu w dniu 29 listopada 2010 r. Rada Nadzorcza strony pozwanej podjęła uchwałę o wykreśleniu powódki z rejestru członków, jednakże zawiadomienia o tym posiedzeniu nie były powódce prawidłowo doręczone, gdyż dokonano tego pocztą kurierską, próbowano awizować w dniach 12, 15 i 16 listopada 2010 r., co nie spełnia jednak wymogu podwójnego awizowania. Po otrzymaniu zaskarżonej uchwały powódka czyniła starania zmierzające do uregulowania wszelkich zaległości wobec pozwanej. Po bezskutecznym rozmowach w dniu 4 stycznia 2011 r. na posiedzeniu Rady Nadzorczej powódka zgodnie z sugestią członków Rady Nadzorczej wystąpiła z wnioskiem z dnia 19 listopada 2011 r. o ponowne przyjęcie w poczet członków na co powódka w dniu 10 marca 2011 r. otrzymała odpowiedź od Zarządu, że Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2011 r. podtrzymała decyzję o wykreśleniu powódki, a w momencie doręczania tego pisma pouczono powódkę w biurze strony pozwanej, że od tej daty rozpoczynają bieg terminy do zaskarżenia uchwały o wykreśleniu i od tej daty należy liczyć termin ustawowy do zaskarżenia uchwały.

Ponadto odpadły wszystkie podstawy wykreślenia, gdyż powódka nie zalega z płatnościami i spełnia wszelkie wymogi statutu przewidziane dla członka.

Dotychczasowa praktyka strony pozwanej była taka, że członkowie wykreśleni z powodu zaległości czynszowych byli przywracania w prawach członkowskich po uregulowaniu zaległości.

W odpowiedzi na pozew, złożonej w dniu 13 września 2011 r., strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie od powódki na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew przyznała, że powódka była członkiem strony pozwanej. W latach 2009-2010 wpłacała nieregularnie opłaty za lokal i na koniec roku zadłużenie wyniosło 1177 zł. W 2010 r. Zarząd zakreślił powódce termin jednomiesięczny do uregulowania zaległości w kwocie 1763,36 zł. pod rygorem wykreślenia. Powódka pisma nie odebrała i na dzień 31 października 2010 r. zaległość powódki wynosiła 2317,89 zł. należności głównej i 237,42 zł. odsetek. Uzasadniało to uchwałę z dnia 29 listopada 2010 r. podjętą przez Radę Nadzorczą. O posiedzeniu Rady zawiadomienie wysłano powódce, a uchwałę doręczono powódce w dniu 28 grudnia 2010 r. Powódka od uchwały nie odwołała się w terminie, który termin zaczął biec w dniu 28 grudnia 2010 r.

Co do żądania przywrócenia powódce członkowstwa dopuszczalnego w świetle zapisu § 14 ust. 3 Statutu, Zarząd spółdzielni zobowiązany został do monitorowania comiesięcznych płatności powódki, a zatem powództwo w tym zakresie jest przedwczesne.

W piśmie z dnia 25 października 2011 r. powódka oświadczyła, że nie zaprzecza istnieniu zaległości w płatności, ale zarzuciła, że pozwana wprowadziła powódkę w błąd, gdyż Rada Nadzorcza procedując w przedmiocie wniosku o ponowne przyjęcie powódki w poczet członków wprowadziła powódkę w błąd co do biegu postępowania wewnątrz spółdzielczego.

W piśmie z dnia 10 lipca 2012 r. powódka podtrzymała stanowisko, że wobec uregulowania wszystkich zaległości odpadły podstawy do wykreślenia powódki, a zaktualizowały się przesłanki z § 14 ust. 3 statutu, z którego wynika wymagalne roszczenie powódki o ponowne przyjęcie na członka spółdzielni. Brak podjęcia przez pozwaną uchwały o ponownym przyjęciu narusza zasadę równego traktowania członków z art. 18 § 1 prawa spółdzielczego. Odmowa przyjęcia powódki uchwałą z dnia 22 lutego 2011 r. była bezzasadna, gdyż w tej dacie zadłużenia już nie istniało, a nadto sąd ma obowiązek brać pod uwagę stan faktyczny z chwili orzekania.

Nadto powódka mogła zgodnie z art. 198 § 2 prawa spółdzielczego wytoczyć powództwo zarówno po otrzymaniu uchwały Rady Nadzorczej, jak i po wyczerpaniu drogi postępowania wewnątrz spółdzielczego. Radzie Nadzorczej nie był znany fakt, że powódka uiściła wszystkie zaległości, a powódce nie zapewniono aktywnego udziału w posiedzeniu Rady. Sama uchwała nie zawiera uzasadnienia, a wyjaśnienia w piśmie Zarządu strony pozwanej nie mogą stanowić uzasadnienia uchwały.

Nadto naruszono tryb postępowania wewnątrz spółdzielczego, albowiem odwołanie powódki winno zostać rozpatrzone przez Walne Zgromadzenie.

Sąd Okręgowy oddalił żądania pozwu wyrokiem z dnia 5 grudnia 2012 r.

Sąd Okręgowy przyjął za bezsporne, że:

- istnieje u strony pozwanej praktyka, że przyjmuje się z powrotem do spółdzielni członków wykreślonych po uiszczeniu przez nich zaległości,

- na dzień 22 luty 2011 r. powódka nie zalegała w stosunku do strony pozwanej z żadną kwotą,

- w styczniu 2011 r., członkowie rady nadzorczej których z imienia wskazać nie potrafi, zasugerowali powódce aby złożyła do rady nadzorczej wniosek o ponowne wpisanie w poczet członków informując, że jeżeli spłaci w całości zaległość to członkowstwo zostanie jej przywrócone,

(oświadczenia pełnomocników stron na rozprawie w dniu 5 grudnia 2012 r.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Pismem z dnia 28 września 2010 r. Zarząd SM J. wezwał Z. R. (1) do uiszczenia w terminie jednomiesięcznym zaległości czynszowych na które składają się kwota 1763,36 zł. oraz odsetki w kwocie 195,89 zł. pod rygorem skierowania wniosku do Rady Nadzorczej o wykluczenie z rejestru członków spółdzielni. Kurier z pismem stawił się u powódki w dniu 1 października 2010 r., 4 października 2010 r. i 5 października 2010 r.

Pismem z dnia 9 listopada 2010 r. Zarząd SM J. powiadomił Z. R. (1), że w dniu 29 listopada 2010 r. plenum Rady Nadzorczej Spółdzielni rozpatrywać będzie wniosek zarządu o wykreślenie Z. R. (1) z rejestru członków. Kurier z pismem stawił się u powódki w dniu 12 listopada 2010 r. o godzinie 16:30, 15 listopada 2010 r. o godzinie 11:45 i 16 listopada 2010 r. o godzinie 18:05.

Uchwałą z dnia 29 listopada 2010 r. Rada Nadzorcza SM (...) w K. dokonała wykreślenia z rejestru członków Z. R. (1) nr członk. (...). os. (...) w związku z naruszeniem postanowień § 119, 122 i 124 Statutu i nie wykonywaniem istotnych zobowiązań wobec Spółdzielni tj. zaległości czynszowe.

Pismem z dnia 9 grudnia 2010 r. Zarząd SM (...) poinformował powódkę, o wykreśleniu z rejestru informując dodatkowo, że zgodnie z § 16 pkt 3 statutu przysługuje powódce prawo odwołania się w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego zawiadomienia bądź zaskarżenia uchwały Rady Nadzorczej do Sądu w terminie 6 tygodni od dnia doręczenia uchwały.

Pismo doręczono powódce pocztą w dniu 10 grudnia 2010 r.

Naliczenie opłat mieszkaniowych z tytułu posiadania mieszkania przy Os. (...) w K. dla powódki wynosiło we wrześniu 2010 r. 273 zł. 99 gr.

Pismem z dnia 19 stycznia 2011 r. (data wpływu do Spółdzielni 20 stycznia 2011 r.) powódka zwróciła się o powrotne wpisanie w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej (...). Pismem z dnia 20 lutego 2011 r. doręczonym w dniu 10 marca 2011 r. Zarząd SM (...) poinformował, że Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2011 r. podtrzymała decyzję z dnia 29 listopada 2010 r. o wykreśleniu z rejestru członków spółdzielni.

Zgodnie z § 7 ust. 5 statutu SM (...):

Zarząd nie może odmówić przyjęcia do Spółdzielni:

a) osoby, która nabyła własnościowe prawo do lokalu lub prawo odrębnej własności
lokalu jeśli odpowiada ona wymaganiom Statutu, dotyczy to również spadkobiercy,
zapisobiercy i licytanta,

b) osoby, której przysługuje roszczenie na podstawie art. 15, 17[8] i 17[9] oraz 23 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jeśli odpowiada ona wymaganiom Statutu chyba, że roszczenie to powstało w związku z wykluczeniem członka ze Spółdzielni, a przyczyny, które spowodowały wykluczenie dotyczą tej osoby,

c) osoby, której małżonek jest członkiem Spółdzielni.

Zgodnie z § 14 ust. 3 statutu SM (...) po wpłacie zadłużenia były członek Spółdzielni może być ponownie przyjęty w poczet członków. Osobie wykreślonej lub wykluczonej, która ponownie ubiega się o przyjęcie w poczet członków i tytuł prawny do lokalu, zalicza się wkład mieszkaniowy lub budowlany w wysokości ustalonej w dacie wygaśnięcia tego prawa do tego lokalu, jako wymagany do uzyskania spółdzielczego prawa do lokalu.

Zgodnie z § 15 ust. 2 pkt 2 statutu wykreślenie członka może nastąpić w szczególności jeżeli członek nie wykonuje istotnych zobowiązań wobec Spółdzielni w szczególności pozostaje w zwłoce z zapłatą opłat m.in. za używanie lokalu, co najmniej za trzy pełne okresy płatności, pomimo uprzedzenia na piśmie o zamiarze wykreślenia i wyznaczeniu dodatkowego miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, jeżeli z uwagi na ustaloną sytuację rodzinną i majątkową, nie można mu przypisać winy.

Zgodnie z § 15 ust. 3 statutu SM (...) postanowienia § 14 ust. 3 stosuje się odpowiednio w przypadku utraty członkostwa wskutek wykreślenia.

Zgodnie z § 16 statutu SM (...):

1. Wykluczenie lub wykreślenie z Rejestru dokonuje Rada Nadzorcza po uprzednim
wysłuchaniu zainteresowanego członka.

Obowiązek wysłuchania zostanie spełniony, gdy członek zostanie powiadomiony o
terminie posiedzenia Rady Nadzorczej co najmniej 14 dni przed terminem posiedzenia, na którym ma być rozpatrywana sprawa jego wykluczenia albo wykreślenia i o możliwości przedstawienia swego stanowiska w tym przedmiocie. Nieprzybycie na to posiedzenie Rady Nadzorczej z przyczyn nieusprawiedliwionych, nie wypowiedzenie się w kwestii swego wykluczenia albo wykreślenia, bądź złożenie wyjaśnień na piśmie czyni zadość temu obowiązkowi.

2. Rada Nadzorcza ma obowiązek zawiadomić członka na piśmie wraz z uzasadnieniem o wykreśleniu albo wykluczeniu ze Spółdzielni w terminie dwóch tygodni od dnia podjęcia uchwały. Uzasadnienie powinno w szczególności przedstawiać motywy, którymi kierowała się Rada Nadzorcza uznając, że zachowanie członka wyczerpuje przesłanki wykluczenia albo wykreślenia określone w Statucie.
Zawiadomienie zwrócone z powodu nie zgłoszenia przez członka zmiany podanego przez niego adresu ma moc prawną doręczenia.

3. W przypadku podjęcia przez Radę Nadzorczą uchwały w sprawie wykluczenia bądź wykreślenia ze Spółdzielni, członek Spółdzielni ma prawo:

1) odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do Walnego Zgromadzenia w terminie 30 dni od otrzymania zawiadomienia o wykluczeniu albo wykreśleniu, następnie w terminie sześciu tygodni od doręczenia członkowi uchwały Walnego Zgromadzenia wraz z uzasadnieniem może członek zaskarżyć przedmiotową uchwałę do sądu, przepisy art. 42 Prawa spółdzielczego stosuje się odpowiednio,
albo
2) zaskarżyć uchwałę Rady Nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia
doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem, przepisy art. 42 Prawa
spółdzielczego stosuje się odpowiednio.

4. W przypadku bezskutecznego upływu terminu do rozpatrzenia odwołania przez Walne Zgromadzenie, termin do zaskarżenia do sądu uchwały Rady Nadzorczej, o którym mowa w ust. 3 pkt. 2, biegnie od dnia, w którym odwołanie powinno być najpóźniej rozpatrzone.

5. W wypadku wniesienia do Walnego Zgromadzenia odwołania od uchwały Rady
Nadzorczej w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członek Spółdzielni ma prawo być obecny przy rozpatrywaniu odwołania i popierać je. Do wniesienia odwołania i jego rozpatrzenia stosuje się postanowienia Statutu o postępowaniu wewnątrz spółdzielczym.
6. Odwołanie powinno być rozpatrzone na najbliższym Walnym Zgromadzeniu, nie później jednak niż w ciągu dwunastu miesięcy od dnia wniesienia odwołania. Odwołujący się członek Spółdzielni powinien być zawiadomiony o terminie Zebrania Przedstawicieli co najmniej trzy tygodnie przed tym terminem.

7. Wykluczenie albo wykreślenie staje się skuteczne z chwilą:

1/ bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały Rady Nadzorczej,
chyba, że członek przed upływem tego terminu wniósł odwołanie od uchwały Rady
Nadzorczej do Walnego Zgromadzenia,

2/ bezskutecznego upływu terminu do zaskarżenia do sądu uchwały Walnego
Zgromadzenia,

3/ prawomocnego oddalenia przez sąd powództwa o uchylenie uchwały Rady Nadzorczej albo Walnego Zgromadzenia.

Jeżeli członek spółdzielni spłaca zadłużenie i przestaje istnieć przyczyna wykluczenia to rada nadzorcza automatycznie zatwierdza przywrócenie członkostwa w spółdzielni takiemu członkowi.

Przy ustalaniu stanu faktycznego oparł się sąd na dowodach z dokumentów prywatnych – odpisie uchwały, odpisie pism, odpisie statutu – które nie były kwestionowane przez strony co do ich prawdziwości i stanowiły dowód na okoliczność, że osoby, które dokumenty te podpisały złożyły oświadczenia woli w nich stwierdzone.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadka B. S., albowiem zostały złożone przez osobę, która wchodziła w skład rady nadzorczej, a zatem miała obiektywną możliwość zaobserwowania okoliczności, o których zeznawała, a konkretnie kwestii istniejącej praktyki w zakresie podejmowania uchwał w przedmiocie przywracania członkowstwa w spółdzielni członkom wykreślonym z uwagi na zaległości płatnicze. Treść zeznań świadka nie popada w sprzeczność z pozostałym materiałem dowodowym a nadto ostatecznie okazało się, że okoliczności dotyczące istniejącej u strony pozwanej praktyki są pomiędzy stronami bezsporne.

Oddalono wniosek o przesłuchanie świadka S. B., albowiem istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności faktyczne, o których świadek miał zeznawać, tj. istnienie praktyki strony pozwanej ponownego przyjmowania członków wykreślonych z powodu zaległości płatniczych po uregulowaniu zaległości, zostało dostatecznie udowodnione zgodnie z twierdzeniami powódki zeznaniami świadka B. S..

Natomiast przesłuchiwanie świadka na okoliczności powołane w piśmie z dnia 14 sierpnia 2012 r. było niedopuszczalne, albowiem pismo to złożono z uchybieniem terminowi z art. 207 § 3 k.p.c. zakreślonemu zarządzeniem z dnia 28 listopada 2011 r. (k. 105), który upływał z dniem 10 stycznia 2012 r. (k. 120). Również sama treść tego wniosku dowodowego nie pozwalała na jego uwzględnienie, albowiem przyczyna z jakiej powódka została wykreślona wynika bowiem z samej treści uchwały a powódka przyznała, że w dacie podejmowania tej uchwały popadła w zaległość z zapłatą należności wobec strony pozwanej. Procedura wykreślania członków uregulowania jest postanowieniami statutu i przepisami prawa a powódka nie podnosiła żadnych twierdzeń co do tego, aby istniały jeszcze inne źródła uregulowań tego postępowania. Ogólne badanie przyczyn, dla których wykreślani są członkowie spółdzielni było dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zbędne, albowiem jego przedmiotem jest badanie tylko okoliczności dotyczący wykreślenia powódki, a nie przyczyny wykreślania innych członków strony pozwanej. Natomiast podstawy i zasady ponownego przyjmowania i odmowy ponownego przyjęcia członków również wynikają z postanowień statutu i uregulowań ustawowych i słuchanie na te okoliczności świadka jest zbędne.

Oddalono wniosek o przesłuchanie stron, albowiem okoliczności, które miały być dowodem tym udowodnione zgodnie ze sprecyzowaniem na rozprawie w dniu 5 grudnia 2012 r. okazały się ostatecznie pomiędzy stronami bezsporne.

Zdaniem Sądu Okręgowego powódka wniosła jako żądanie główne żądanie uchylenia uchwały Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w K. z dnia 29 listopada 2010 r. nr (...) w przedmiocie wykreślenie powódki z rejestru członków pozwanej Spółdzielni. Zgodnie z art. 24 § 6 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r. Nr 188 poz. 1848 ze zm. dalej cytowana jako u.p.s.) jeżeli organem właściwym w sprawie wykluczenia albo wykreślenia członka ze spółdzielni jest, zgodnie z postanowieniami statutu, rada nadzorcza, członek spółdzielni ma prawo:

1) odwołać się od uchwały o wykluczeniu albo wykreśleniu do walnego zgromadzenia, w terminie określonym w statucie, albo

2) zaskarżyć uchwałę rady nadzorczej do sądu w terminie sześciu tygodni od dnia doręczenia członkowi uchwały z uzasadnieniem; przepisy art. 42 stosuje się odpowiednio.

Z ustalonego stanu faktycznego wynika, że zaskarżona uchwała została doręczona powódce w dniu 10 grudnia 2010 r. Od tego zatem dnia zaczął płynąc termin zarówno do odwołania się do Walnego Zgromadzenia (30 dni) albo do sądu (6 tygodni). Powódka uchybiła obu terminom. Wniosek datowany na dzień 19 stycznia 2011 r., który można by ewentualnie kwalifikować jako odwołanie od zaskarżonej uchwały w ramach postępowania wewnątrz spółdzielczego do Walnego Zgromadzenia złożyła bowiem powódka dopiero dnia 20 stycznia 2011 r. a zatem już po upływie terminu 30 dni przewidzianego w statucie. Natomiast pozew o uchylenie uchwały złożyła powódka do sądu dopiero w dniu 8 kwietnia 2011 r. Powołanie się przez powódkę na uregulowanie z art. 198 § 2 ustawy – prawo spółdzielcze jest bezprzedmiotowe, albowiem przepis ten dotyczy wyłącznie spółdzielni pracy, podczas gdy niniejsza sprawa dotyczy członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej.

Miał jednak sąd na względzie, że zgodnie z art. 42 § 6 u.p.s. sąd może nie uwzględnić upływu terminu, o którym mowa w § 6, jeżeli utrzymanie uchwały walnego zgromadzenia w mocy wywołałoby dla członka szczególnie dotkliwe skutki, a opóźnienie w zaskarżeniu tej uchwały jest usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami i nie jest nadmierne, zaś uregulowanie, zgodnie z odesłaniem z art. 24 § 6 pkt 2 u.p.s. znajduje odpowiednie zastosowanie również do wypadku gdy zaskarżeniu podlega uchwała rady nadzorczej o wykluczeniu lub wykreśleniu. Sąd zważył, że zaskarżona uchwała wywołuje dotkliwe skutki dla powódki, gdyż wiąże się z utratą członkowstwa w spółdzielni, a zarazem uchybienie terminowi nie jest znaczne. Natomiast okoliczność, że to członkowie władz strony pozwanej (tj. członkowie rady nadzorczej, a według twierdzeń strony pozwanej również członkowie zarządu) sugerowali powódce złożenie wniosku o ponowne przyjęcie w poczet członków, stanowi wyjątkową okoliczność usprawiedliwiającą uchybienie terminowi do zaskarżenia uchwały.

Mając to na uwadze, pomimo uchybienia terminowi do zaskarżenia, sąd rozpoznał merytorycznie powództwo w zakresie żądania uchylenia uchwały.

Zgodnie z § 15 ust. 2 pkt 2 statutu wykreślenie członka ze Spółdzielni Mieszkaniowej (...) może nastąpić w szczególności jeżeli członek nie wykonuje istotnych zobowiązań wobec Spółdzielni w szczególności pozostaje w zwłoce z zapłatą opłat m.in. za używanie lokalu, co najmniej za trzy pełne okresy płatności, pomimo uprzedzenia na piśmie o zamiarze wykreślenia i wyznaczeniu dodatkowego miesięcznego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności, jeżeli z uwagi na ustaloną sytuację rodzinną i majątkową, nie można mu przypisać winy.

W dniu podejmowania zaskarżonej uchwały zachodziły przesłanki przewidziane w tym przepisie, albowiem już we wrześniu 2010 r. zaległości powódki wynosiły 1763,36 zł. podczas gdy należności za lokal wynosiły w tym miesiącu 273,99 zł. Nadto do powódki skierowano uprzedzenie o zamiarze wykreślenia przewidzianej w § 16 statutu oraz zakreślono dodatkowy termin miesięczny do uiszczenia zaległości. Zarzut, że korespondencja ta nie była awizowana zgodnie z przepisami k.p.c. nie ma znaczenia dla oceny prawidłowości dokonanego doręczenia. Zawiadomienie to jako jest bowiem materialnoprawnym oświadczeniem woli i jako takie podlega uregulowaniu z art. 61 § 1 k.c., a nie przepisom o doręczeniach z k.p.c. Zgodnie zaś z art. 61 § 1 k.c. wymogiem skuteczności złożenia oświadczenia woli jest to, aby adresat oświadczenia mógł się zapoznać z jego treścią. Skoro kurier z pismem dla powódki podejmował bezskuteczne próby doręczenia jej korespondencji w dniach 12 listopada 2010 r., 15 listopada 2010 r. i 16 listopada 2010 r. w różnych godzinach dnia, to ocenić należy, że strona powodowa stworzyła powódce dostateczną możliwość zapoznania się z przesłanym jej oświadczeniem w rozumieniu art. 61 § 2 k.c. Ponadto powódkę zawiadomiono o terminie i przedmiocie posiedzenia Rady Nadzorczej zgodnie z wymogami z § 16 pkt 1 statutu na co najmniej 14 dni przed terminem posiedzenia, gdyż jako datę doręczenia zawiadomienia powódce należy przyjąć datę pierwszej próby doręczenia, tj. dzień 12 listopada 2010 r. podczas gdy przedmiotowe zebranie Rady Nadzorczej odbyło się w dniu 29 listopada 2010 r.

Bezzasadny jest również zarzut powódki jakoby zaskarżona uchwała była wadliwa z powodu braku uzasadnienie. Wbrew zarzutom powódki uchwała ta posiada bowiem uzasadnienie przewidziane w § 16 pkt 2 statutu. Uzasadnienie to jest wprawdzie lakoniczne, gdyż ogranicza się do wskazania, że wykreślenie powódki następuje „w związku z naruszeniem postanowień § 119, 122 i 124 Statutu i nie wykonywaniem istotnych zobowiązań wobec Spółdzielni tj. zaległości czynszowe.”. Tym niemniej w ocenie sądu, w kontekście tego, że powódka miała świadomość popadnięcia w opóźnienie w zapłacie lakoniczna wzmianka o istnieniu zaległości czynszowych dostatecznie wskazywała powódce na przyczyny dokonania wykreślenia i może być traktowana jako uzasadnienie w rozumieniu § 16 pkt 2 statutu.

Zarzut, że po podjęciu uchwały powódka spłaciła całą zaległość jest dla zasadności powództwa o uchylenie uchwały bez znaczenia. Przy ocenie prawidłowości uchwały miarodajny jest bowiem stan rzeczy jaki istniał w dacie jej podjęcia, a nie stan rzeczy powstały później. Odpadnięcie po podjęciu uchwały podstaw do jej podjęcia nie ma bowiem mocy wstecznej i nie wpływa na ocenę jej prawidłowości.

Mając powyższe na uwadze powództwo o uchylenie zaskarżonej uchwały podlegało oddaleniu o czym przeczono w pkt I sentencji na podstawie wyżej powołanych przepisów.

Co do zgłoszonego jako ewentualne żądania przyjęcia powódki do spółdzielni jako członka należy stwierdzić, że roszczenie takie przysługuje tylko wtedy, gdy jest przewidziane przepisem prawa lub postanowieniami statutu. Żaden obowiązujący przepis prawa nie przewiduje takiego roszczenia dla sytuacji, w jakiej znalazła się powódka. W szczególności nie mają do tej sytuacji zastosowania uregulowania zawarte art. 3 ust. 2, 15, 17[1] ust. 6, art. 23 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Powódka nie spełnia również przewidzianych w § 7 ust. 5 statutu przesłanek, które powodują, że zarząd nie może odmówić przyjęcia do Spółdzielni. Natomiast powoływane przez powódkę uregulowania zawarte w § 14 ust. 3 w zw. z § 15 ust. 3 statutu nie stanowią podstawy roszczenia o przyjęcie w poczet członków. Z uregulowań tych wynika bowiem, że wykreślony członek spółdzielni może być po wpłacie zadłużenia ponownie przyjęty w poczet członków, ale takie sformułowanie (użycie słowa „może”) oznacza, ze brak jest po stronie pozwanej Spółdzielni prawnego obowiązku przyjęcia takiej osoby jako członka, a jedynie że zarządowi została udzielona taka możliwość. Przeciwko wykładni tego postanowienia statutu w tym kierunku, że kreowałoby ono roszczenie o przyjęcie do spółdzielni silnie przemawia okoliczność, że sytuacja taka nie została ujęta w § 7 ust. 5 statutu, który określa w sposób wyczerpujący, kiedy zarząd nie może odmówić przyjęcia danej osoby jako członka Spółdzielni. Gdyby przy tworzeniu statutu rzeczywiście chciano w sytuacji określonej w jego § 14 ust. 3 w zw. z § 15 ust. 3 przyznać byłemu członkowi roszczenie o przyjęcie w poczet członków, to sytuację tę uwzględniono by wśród innych wymienionych w § 7 ust. 5 statutu wypadków, gdy zarząd nie może odmówić przyjęcia. Okoliczność, że u strony pozwanej wykształciła się praktyka ponownego przyjmowania członków, którzy spłacili zaległości pieniężne, z powodu których ich wykreślono, nie kreuje po stronie powódki roszczenia o przyjęcie w poczet członków. Ustalony zwyczaj może bowiem zgodnie z art. 56 k.c. współkształtować treść stosunku prawnego powstałego wskutek dokonania czynności prawnej. Jednakże zwyczaj nie stanowi samoistnej podstawy do nabywania praw podmiotowych w szczególności zaś prawa podmiotowego do przyjęcia w poczet członków spółdzielni, którego ochronie służyłoby roszczenie o przyjęcie do spółdzielni. Powoływanie się przez powódkę na uzasadnienie takiego roszczenia na zasadę równego traktowania członków spółdzielni jest również bezzasadne. Art. 18 § 1 u.p.s. odnosi się bowiem do praw i obowiązków wynikających z członkostwa, a zatem w ogóle nie dotyczy sytuacji, gdy stosunek członkostwa ustał i miałby ponownie zostać nawiązany.

Mając to na uwadze żądanie ewentualne podlegało oddaleniu o czym orzeczono w pkt II na podstawie wyżej powołanych przepisów.

Na zasądzone w pkt III sentencji od przegrywającej proces powódki na rzecz wygrywającej proces strony pozwanej na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. koszty postępowania złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika strony pozwanej, tj. 180 zł. wynagrodzenia pełnomocnika strony pozwanej oraz 17 zł. opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

O wynagrodzeniu pełnomocnika z urzędu powódki orzeczono w pkt IV sentencji na zasadzie § 15 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, tj. w stawce 180 zł. powiększonej od podatek od towarów i usług.

Wyrok ten zaskarżyła apelacją powódka w całości, poza rozstrzygnięciem o kosztach zastępstwa procesowego na rzecz pełnomocnika z urzędu.

Powódka wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa głównego – o uchylenie uchwały lub ewentualnego o zobowiązanie pozwanej do przyjęcia powódki w poczet członków spółdzielni.

Powódka zarzuciła uchybienie związane z wadliwością uchwały w pierwszej kolejności z brakiem wysłuchania powódki, podnosząc błędność poglądu sądu I instancji odnośnie rozumienia art. 61 k.c. Wskazała, że powiadomienie z § 16 statutu nie stanowi oświadczenia woli spółdzielni. Również brak uzasadnienia uchwały jest istotnym brakiem formalnym, nie stanowi uzasadnienia wskazanie przepisów ustawy i statutu. Ponadto, co szczególnie istotne, zgodnie ze statutem stosunek członkostwa ustaje z chwilą prawomocnego oddalenie powództwa o uchylenie uchwały organu spółdzielni co w sprawie nie nastąpiło, a więc stanowisko sądu I instancji i w zakresie statusu członkowskiego powódki jest nietrafne.

Ponadto podniosła brak przesłanek wykreślenia z chwilą spłaty zaległości czynszowych, w związku z tym i w tym zakresie pogląd sądu I instancji nie jest uzasadniony, odwołując się do możliwości wyboru odwołania do sądu lub wewnątrz spółdzielni nie ma wątpliwości, że w postępowaniu spółdzielczym organ odwoławczy uwzględnia stan rzeczy istniejący w dacie rozpatrywania odwołania. Przemawia to za tym, że także sąd bada istnienie podstawy uchwały w dacie orzekania. Żądanie alternatywne przyjęcia do Spółdzielni ma podstawę w § 14 statutu spółdzielni w związku z § 15 i art. 56 k.c.

W odpowiedzi na apelację strona pozwana wniosła o jej oddalenie i potraktowała doręczenie zawiadomienia jako skutecznego a postępowanie powódki jako obstrukcję. Uznała, że uzasadniła uchwałę i zasadnie ujął to tak sąd I instancji. Nie wykluczając przyjęcia powódki zarzuciła, że brak jest podstaw do roszczenia o jej przyjęcie po uregulowaniu zaległości.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja powódki jest zasadna.

Sąd Apelacyjny podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji, przyjmując je za własne i jedynie eksponuje okoliczność związaną z nie doręczeniem powódce wezwania do uiszczenia zaległości czynszowych i zawiadomienia o terminie posiedzenia plenum Rady Nadzorczej rozpatrującej wniosek o wykreślenie powódki.

W związku z powyższym stan faktyczny sprawy jest ustalony i nie kwestionowany, co pozwala na odniesienie się do zarzutów związanych z prawem materialnym.

W pierwszej kolejności odnieść należało się do żądania głównego tj. żądania uchylenia uchwały nr (...) z dnia 29 listopada 2010 r. w sprawie wykreślenia z rejestru członków.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego dotyczące zastosowania art. 42 § 5 ustawy prawo spółdzielcze do sytuacji powódki i kumulatywnego spełnienia przesłanek z tego przepisu. Ponadto wskazuje także na to, że uchwała Rady Nadzorczej i istocie nie posiada uzasadnienia, o czym poniżej, co także powoduje co najmniej wątpliwość czy bieg terminu rozpoczął się – por. wyroki Sądu Najwyższego z dni : 21 stycznia 2004 r. IV CK 342/02 ( M. Spół. 2005, Nr 5, poz. 12), 12 października 2001 r. V CKN 461/00 ( nie publ.), 28 stycznia 1985 r. II CR 6/85 ( LEX 8673).

Podstawowym zarzutem apelacji jest wadliwość uchwały, w tym naruszenie prawa powódki do zawiadomienia, wysłuchania, oraz brak uzasadnienia uchwały, a także jej merytoryczna niezasadność.

Postępowanie zmierzające do wykluczenia lub wykreślenia członka spółdzielni jest postępowaniem sformalizowanym, rygorystycznym, gdyż dotyczy podstawowego prawa spółdzielcy jakim jest przynależność do spółdzielni. Statut strony pozwanej uregulował to postępowanie w ten sposób, że wprowadził wymóg wezwania członka do uregulowania zaległości „czynszowych”, a następnie zawiadomienia o posiedzeniu Rady Nadzorczej rozpoznającej wniosek o wykluczenie, bądź wykreślenie, celem umożliwienia członkowi złożenia wyjaśnień. Statut przewiduje umożliwienie złożenia wyjaśnień, a nie obowiązek.

Podstawowe znaczenie ma prawidłowość przeprowadzenia uregulowanego w Statucie postępowania. Pierwszym jego elementem jest prawidłowe zawiadomienie powódki. Sąd Apelacyjny stwierdza, że powódka nie została prawidłowo zawiadomiona o wezwaniu do uregulowania zaległości, jak i terminie posiedzenia Rady Nadzorczej. Stanowisko Sądu Okręgowego w tym zakresie jest całkowicie nietrafne.

Statut Spółdzielni w § 14 ust 2 pkt 3 reguluje obowiązek Spółdzielni uprzedzenia na piśmie o zamiarze wykluczenia, wykreślenia, z zakreśleniem miesięcznego terminu do uregulowania zaległości, a w § 16 ust. 1 stwierdza, obowiązek powiadomienia członka o posiedzeniu Rady Nadzorczej. W związku z tym rozważenia wymagała prawidłowość podjętych w tym zakresie przez pozwaną czynności.

Powołany przez Sąd I instancji art. 61 § 1 k.c. w zdaniu pierwszy stanowi, że „ oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią”. Nie wdając się w rozważania charakteru prawnego zawiadomienia, w przypadku obu pism skierowanych do powódki nie doszło do spełnienia przesłanek z tego przepisu. Właściwym sposobem zawiadomienia jest przesłanie pisma przez operatora publicznego, co nie miało miejsca, a tym samym nie można zastosować rozumowań dotyczących skutków „ awizowania” przesyłki. W razie korzystania z innego sposobu doręczenia ryzyko wysłania zawiadomienia w inny sposób niż przez operatora publicznego obciąża nadawcę przesyłki w tym przypadku Spółdzielnię. Powyższe stwierdzenie nie wyklucza innego sposobu doręczenia, jeśli adresat odbiera przesyłkę i potwierdza to następują wszystkie skutki związane z prawidłowym doręczeniem, może ono nastąpić prze kuriera, ale także pracownika spółdzielni. Jednak, jak w rozpatrywanym przypadku, w razie nie zastania adresata w miejscu zamieszkania nie dochodzi do doręczenia, a więc umożliwienia zapoznania się z treścią oświadczenia woli. Wówczas nie można przyjąć że doręczenie nastąpiło, ani rozważać fikcji prawnej możliwości zapoznania się z treścią pisma. Podkreślić należy gwarancyjny charakter zawiadomienia o posiedzeniu rady nadzorczej dla praw członka spółdzielni i naruszenie prawa tego rodzaju stanowi zawsze istotne uchybienie. Odrębnym zagadnieniem jest skorzystanie z tego uprawnienia przez członka. Problem związany z wykładnią art. 61 k.c. omówiony został szerzej w Komentarzu do kodeksu cywilnego część ogólna S. Dmowski, S. Rudnicki s. 276 i n. – wyd.8 z 2007 r.; Ponadto w komentarzu do kodeksu cywilnego do art. 61 K. Piaseckiego ( LEX) podkreślono z odwołaniem do orzeczenia Sądu Najwyższego, że oświadczenie woli składane na piśmie wymaga doręczenia osobie, do której jest kierowane; okazanie pisma nie jest wystarczające (por. orz. SN z dnia 21 czerwca 1965 r., III PR 18/65, NP 1966, nr 4, poz. 531). W wypadku gdy oświadczenie woli ma być złożone w odpowiedniej formie, powinno dojść do adresata w takiej właśnie postaci (por. orz. SN (7) z dnia 20 lutego 1967 r., III CZP 88/66, OSN 1967, poz. 210). Także odpowiednie zastosowanie obowiązującej teorii doręczenia, leżącej również u podstaw art. 61 § 2 k.c., powoduje, że ryzyko niedojścia oświadczenia woli do adresata spoczywa na składającym oświadczenie.

Sąd Najwyższy odnosił się do tego zagadnienia między innymi w orzeczeniach z dnia 20 stycznia 2004 r. II CK 358/02 (Wokanda 2004/9/6), z dnia 17 czerwca 2009 r. IV CSK 53/09LEX nr 610182, 19 lipca 2012 r., II CSK 655/11 LEX 1228436.

W wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r., V CSK 215/11 ( LEX nr 1212829), Sąd Najwyższy stwierdził: „Z treści art. 61 k.c. wynika jednoznacznie, że ustawodawca, wyznaczając chwilę, w której następuje skuteczne złożenie oświadczenia woli innej osobie, opowiedział się za teorią doręczenia i przyjął, że oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. W rozumieniu przytoczonego przepisu możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia przez adresata nie może, z jednej strony, być utożsamiana z rzeczywistym zapoznaniem się przez niego z tym oświadczeniem (faktem zapoznania się), co oznacza, że skuteczne złożeniu oświadczenia woli następuje także, w sytuacji, w której co prawda adresat oświadczenia woli nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią, gdyż doszła ona do niego w taki sposób, że mógł się z nią zapoznać. Z drugiej jednak strony, realna możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia woli nie może być pojmowana abstrakcyjnie, powinna być oceniana z uwzględnieniem okoliczności danego wypadku. Otrzymanie awiza (zapoznanie się z nim) nie jest równoznaczne z dojściem do adresata oświadczenia woli w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Możliwość taka powstaje dopiero wówczas, gdy adresat oświadczenia w zwykłym biegu zdarzeń uzyskał realną możliwość zapoznania się z treścią awizowanej przesyłki pocztowej, co wymaga udania się na pocztę”.

Analogicznie wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 1999 r. I PKN 375/99 OSNP 2001/7/227, a także odnośnie domniemania doręczenia i zapoznania się wyrok z dnia 17 marca 2010 r. II CSK 454/09 OSNC 2010/10/142. Domniemanie doręczenia przesyłki rejestrowanej, wynikające z dowodu jej nadania, może być przez adresata obalone przez wykazanie, że nie miał możliwości zapoznania się z zawartym w niej oświadczeniem woli.

Podsumowując powyższe przesłanki z art. 61 § 1 zd. 1 k.c. są spełnione w razie skutecznego doręczenia przesyłki zawierającej oświadczenie woli przez operatora publicznego i nie wykazania przez adresata, w stosunku do którego doręczenie miało charakter zastępczy, że po jego stronie wystąpiła niemożność zapoznania się z treścią złożonego oświadczenia woli. Nadto doręczenia będzie skuteczne, a więc złożone oświadczenie dotrze do adresata zgodnie z w/w normą, jeśli pismo dostarczone w inny sposób zostanie przez osobę do której zostało skierowane odebrane i będzie miała możliwość zapoznania się z jego treścią. W rozpoznawanej sprawie przedstawiona powyżej sytuacja nie miała miejsca, a konsekwencją tego jest brak skutecznego złożenia oświadczenia wzywającego do zapłaty zaległości, jak i powiadomienia o terminie wysłuchania. Wymogu „ awizowania” przez operatora publicznego nie spełniają adnotacje kuriera, nie ujawnionej nawet w sprawie firmy, czy innej osoby, dotyczące tego w jakiej dacie i godzinie dokonał próby doręczenia. Sąd pomija treść umowy – nie byłą przedmiotem dowodzenia, a nadto jest to bez znaczenia – odnośnie ilości prób doręczenia przesyłki przez inny podmiot niż publiczny operator. Brak prawidłowego zawiadomienia i doręczenia uniemożliwił staranie się o rozłożenie należności na raty i wyjaśnienie sytuacji materialnej powódki. Uchybienia te są tak daleko idące, że skutkowały uchyleniem zaskarżonej uchwały. Okoliczność doręczenia zaskarżonej uchwały pocztą, to jest przez operatora publicznego potwierdza powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego.

Uchylenie uchwały nastąpiło jednak i z drugiej przyczyny. Zaskarżona uchwała nie została uzasadniona, wbrew stanowisku Sądu I instancji. Treść zaskarżonej uchwały już ze względu na swą strukturę nie zawiera uzasadnienia. W § 1 stwierdzono, że „ dokonuje się wykreślenia z rejestru członków R. Z.nr człon. (...). … w związku z naruszeniem postanowień § 119, 122, i 124 Statutu i nie wykonywaniem istotnych zobowiązań wobec Spółdzielni tj. zaległości czynszowe”, a w § 2 „wykonanie uchwały powierza się Zarządowi SM J.” zaś w § 3 „ uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia”, po czym następują podpisy. / k.4 akt/.

Przedstawiona treść uchwały nie indywidualizuje jej treści, a nadto nie wyodrębniono części nazwanej uzasadnienie. Najistotniejsze jest jednak to, że uchwała ta jest wewnętrznie sprzeczna, wykreślenie z rejestru członków w swej materialno prawnej istocie nie jest wykonywana przez zarząd, który wykonuje techniczno prawną czynność związaną z uaktualnieniem rejestru członków i wprowadzeniem konsekwencji odpowiednich rozliczeń.

Brak uzasadnienia staje się niewątpliwy w razie odczytania treści wskazanych norm Statutu. Paragraf 119 ma osiem ustępów, wliczając ustęp 1a, a poza ustępem drugim każdy ma po kilka, kilkanaście punktów regulujących między innymi wysokość opłat właścicieli lokali nie będących członkami Spółdzielni. Na marginesie to właśnie to zróżnicowanie w rzeczywistej wysokości opłat pomiędzy właścicielami lokali będącymi członkami spółdzielni i nimi nie będącymi powoduje uzasadnienie dla pozostawania w spółdzielni, gdyż wówczas opłaty są niższe i to reguluje § 122 Statutu. Odrębnym zagadnieniem, poza niniejszą sprawą pozostaje takie zróżnicowanie i jego konsekwencje w różnych płaszczyznach dla spółdzielni i jej członków. § 124 Statutu także reguluje zróżnicowaną materię, w tym naliczanie odsetek od przeterminowanych płatności, oraz zasad ich ewentualnego umarzania, a także określa zakaz potrąceń należności członka spółdzielni do niej z opłatami. Nie było to przedmiotem postępowania Rady Nadzorczej, a w każdym bądź razie nie ujawniono tego. Innymi słowy uzasadnienie musi indywidualizować sytuację osoby której postępowanie dotyczy, w warunku tego nie spełnia wskazanie przepisów statutu i stwierdzenie o zaległościach czynszowych. Statut różnicuje sytuację zawinionego i niezawinionego nie regulowania należności, a konsekwencją jest wykluczenie albo wykreślenie członka, również to wymaga uzasadnienia przyjętego rozwiązania przez organ spółdzielni : § 14 ust.2 pkt 3 i § 15 ust. 2 pkt 2 Statutu.

Oceniając podjętą uchwałę dostrzec należy treść § 16 ust 7 Statutu regulującego skuteczność uchwały Rady Nadzorczej – treść odmienna od podanej w uchwale, a nadto ważna dla konsekwencji orzeczenia sądu.

Uchybienia związane z brakiem uzasadnienia były drugą z przyczyn uchylenia uchwały.

Uwzględnienie żądania głównego spowodowało brak potrzeby ustosunkowywania się do dalszych zarzutów apelacji, które wobec powołanych wyżej regulacji statutowych mogłyby być rozważane dopiero w razie nie uwzględnienia żądania głównego. Na marginesie tylko Sąd Apelacyjny zauważa, że na datę wyroku Sądu I instancji powódka nie miała zaległości w opłatach w stosunku do strony pozwanej co uzasadniało jej powrotne przyjęcie w poczet członków zgodnie z § 14 ust.3 i § 15 ust.3 Statutu, przy czym wobec ustaleń Sądu I instancji o zwyczaju przyjmowania osób które uregulowały zaległości powoduje potrzebę wnikliwszej oceny zasadność zarzutu naruszenia art. 56 k.c., zarazem Sąd Apelacyjny nie przesądza zasadności zarzutu wobec skutku związanego z uchyleniem uchwały.

Z przedstawionych przyczyn zaskarżony wyrok, także w części dotyczącej kosztów pełnomocnika z urzędu uległ zmianie – art. 386 § 1 k.p.c., a o kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.