Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Ludmiła Tułaczko

Sędziowie: SSO Grażyna Szczęsna-Malowany (spr.)

SSO Sebastian Mazurkiewicz

protokolant – apl. adw. Marta Zadrożna

przy udziale prokuratora - Agaty Stawiarz

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2014 r.

sprawy:

N. P. (1)

oskarżonego o przestępstwa z art. 159 kk w zb. z art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk; art. 263 § 2 kk

M. K. (1)

oskarżonego o przestępstwo z art. 158 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców obu oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Północ w Warszawie

z dnia 18 lutego 2013 r. sygn. akt IV K 1/08

I.  utrzymuje w mocy wyrok w zaskarżonej części w stosunku do oskarżonego M. K. (1), uznając apelację jego obrońcy za oczywiście bezzasadną;

II.  wyrok w zaskarżonej części wobec N. P. (1) zmienia w ten sposób, że uniewinnia go od popełnienia czynu z punktu I aktu oskarżenia, który kwalifikuje z art. 157 § 2 kk przyjmując, że działał on w warunkach obrony koniecznej z art. 25 § 1 kk; kosztami procesu w tej części obciąża Skarb Państwa;

III.  rozwiązuje orzeczenie o karze łącznej z punktu I i uchyla rozstrzygnięcie z punktu II tego wyroku;

IV.  na podstawie art. 85 kk i art. 86 § 1 kk wymierza oskarżonemu N. P. (1) karę łączną 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności, na poczet której na podstawie art. 63 § 1 kk zalicza oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14 lipca 2007 r. do dnia 28 lipca 2008 r.;

V.  w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok wobec oskarżonego N. P. (1) utrzymuje w mocy;

VI.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. M. i adw. B. K. kwoty po 516,60 zł obejmujące wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonych w instancji odwoławczej oraz podatek VAT;

VII.  zwalnia obu oskarżonych od uiszczenia kosztów sądowych w sprawie, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

VI Ka 673/13

UZASADNIENIE

N. P. (1) został oskarżony o to, że:

I.  W dniu 14 lipca 2007 r. w W. w lasku B. brał udział w bójce podczas, której dokonał uszkodzenia ciała M. M. (1) poprzez uderzenie go w głowę tępym twardym narzędziem powodując u w/w obrażenia głowy oraz uszkodzenia ciała M. K. (1) poprzez postrzał z broni czarnoprochowej powodując u w/w ranę postrzałową nogi, co skutkowało rozstrojem zdrowia w/w na okres poniżej siedmiu dni, zaś P. S. doznał obrzęku lewego policzka z niewielkimi zarysowaniami naskórka, co skutkowało rozstrojem jego zdrowia na okres poniżej siedmiu dni, tj. o czyn z art. 159 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

II.  W dniu 14 lipca 2007 r. w W. przy ul. (...) przy przejściu dla pieszych obok M. dokonał uszkodzenia ciała S. D. poprzez postrzelenie z broni czarnoprochowej w wyniku czego w/w doznał rany postrzałowej prawego uda, co skutkowało rozstrojem jego zdrowia i naruszeniem funkcji narządu ciała na okres powyżej siedmiu dni, tj. o czyn z art. 157 § 1 k.k.

III.  W tym samym miejscu i czasie co w pkt II groził pozbawieniem życia S. D., a groźba ta wzbudziła w pokrzywdzonym uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona, tj. o czyn z art. 190 § 1 k.k.

IV.  W bliżej nieustalonym czasie, jednak nie później niż do dnia 14 lipca 2007 r. w W. przy ul. (...) w L. B. na terenie działki ogrodniczej posiadał bez wymaganego zezwolenia karabin m-ki M., amunicję w postaci siedmiu nabojów myśliwskich śrutowych kal. 16/70, istotne części amunicji do broni palnej w postaci czterech niewypałów nabojów karabinowych kal. 7,92 mm wz. M., pięćdziesiąt cztery spłonki myśliwskie typu (...), cztery spłonki karabinowe kal. 5,5 mm. wz. 90, prochu bezdymnego w ilości 2,65 g. tj. o czyn z art. 263 § 2 k.k.

M. ła K. został oskarżony o to, że:

I.  W dniu 14 lipca 2007 r. w W. w L. B. działając wspólnie i w porozumieniu z M. M. (1), brał udział w bójce, podczas, której uderzał P. S. i N. P. (1) twardym tępym narzędziem w głowę oraz inne części ciała co spowodowało powstanie u w/w ran tłuczonych głowy, które skutkowały rozstrojem ich zdrowia na okres poniżej siedmiu dni, tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k.

M. M. (1) został oskarżony o to, że:

I.  W dniu 14 lipca 2007 r. w W. w L. B., działając wspólnie i w porozumieniu z M. K. (1), brał udział w bójce podczas, której uderzał P. S. i N. P. (1) tępym narzędziem w głowę oraz inne części ciała co spowodowało powstanie u w/w ran tłuczonych głowy, które skutkowały rozstrojem ich zdrowia na okres poniżej siedmiu dni, tj. o czyn z art. 158 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 18 lutego 2013 r. w sprawie o sygn. akt IV K 1/08 orzekł:

I. oskarżonego N. P. (1) uznał za winnego popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt. I, II i IV aktu oskarżenia i za to:

•

za czyn z pkt. I aktu oskarżenia na podstawie czyn z art. 159 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. skazał go, a na podstawie art. 159 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

•

za czyn z pkt II aktu oskarżenia na podstawie art. 157 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

•

za czyn z pkt IV aktu oskarżenia na podstawie art. 263 § 2 k.k. wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

•

na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu karę łączą 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  Na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 14.07.2007 r. do dnia 28.07.2008r.

III.  oskarżonego N. P. (1) uniewinnił od czynu zarzucanego mu w pkt. III aktu oskarżenia;

IV.  oskarżonego M. K. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu, ustalając, iż w trakcie bójki zadawał uderzenia drewnianym kijem, tj. przestępstwa z art. 158 § 1 k.k. i za to skazał go, a na podstawie art. 158 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

V.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary zaliczył oskarżonemu okres zatrzymania od dnia 15.08.2007 r. do dnia 16.08.2007r.

VI.  oskarżonego M. M. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, ustalając, iż w trakcie bójki zadawał uderzenia drewnianym kijem, tj. przestępstwa z art. 158 § 1 k.k. i za to skazał go, a na podstawie art. 158 § 1 k.k. w zw. z art.58§3 k.k. wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cel społeczny w rozmiarze 30 (trzydziestu) godzin w stosunku miesięcznym ;

VII.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 12.04.2011 r. do dnia 18.04.2011 r.;

VIII.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. M. kwotę 1.235,62 zł. (jeden tysiąc dwieście trzydzieści pięć złotych i sześćdziesiąt dwa grosze) zawierającą należny podatek VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę udzieloną z urzędu oskarżonemu N. P. (2);

IX.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. K. kwotę 1.029 zł. ( jeden tysiąc dwadzieścia dziewięć złotych) zawierającą należny podatek VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu udzieloną oskarżonemu M. K. (1);

X.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. S. C. kwotę 1.029 zł ( jeden tysiąc dwadzieścia dziewięć złotych) zawierającą należny podatek VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę udzieloną z urzędu oskarżonemu M. M. (1);

XI.  zasądził od oskarżonego M. M. (1) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1019,10 zł (jeden tysiąc dziewiętnaście złotych i dziesięć groszy) tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 180 zł. (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem opłaty.

XII.  zasądził od oskarżonego N. P. (2) na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1.139,10 zł (jeden tysiąc sto trzydzieści zloty i dziesięć groszy) tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 300 zł. (trzysta złotych) tytułem opłaty.

XIII.  oskarżonego M. K. (1) zwolnił od ponoszenia kosztów procesu, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Od powyższego wyroku apelację wywiódł obrońca M. K. (1). Na zasadzie art. 444 w zw. z art. 425 § 2 k.p.k. zaskarżył go w całości. Na zasadzie art. 427 § 2 k.p.k. w zw. z art. 438 pkt 4 k.p.k. zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażącą niewspółmierność (surowość) orzeczonej kary pozbawienia wolności, ze względu na pominięcie okoliczności istotnych dla oceny prawnokarnej czynu. Na zasadzie art. 427 § 1 k.p.k. w zw. z art. 437 § 2 k.p.k., stawiając powyższy zarzut wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez poddanie oskarżonego próbie i zawieszenie kary pozbawienia wolności;

2)  zasądzenie kosztów obrony z urzędu, oświadczając przy tym, że wynagrodzenia z jej tytułu nie otrzymał ani w części, ani w całości.

Z orzeczeniem Sądu Rejonowego nie zgodził się również obrońca N. P. (1) . W swojej apelacji na podstawie art. 425 § 1 i 2 oraz art. 444 k.p.k. zaskarżył powyższy wyrok w stosunku do oskarżonego N. P. (1) na jego korzyść w części:

-

w zakresie czynu z art. 159 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.,

-

w zakresie czynu z art. 263 § 2 kk.

Na podstawie art. 438 pkt 3 i 4 oraz art. 427 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił:

I.  w zakresie czynu z art. 159 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, a mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu przez Sąd, że doszło do wzajemnej i regularnej bójki między M. K. (1), M. M. (1) i N. P. (1), w sytuacji, gdy z prawidłowo ocenianego materiału dowodowego wynika, że oskarżony N. P. (1) działał w obronie koniecznej siebie oraz pokrzywdzonego P. S., w związku z czym jego czyn powinien był oceniany w świetle art. 25 § 1 k.k. ewentualnie art. 25 § 2 k.k.,

II.  w zakresie czynu z art. 263 § 2 k.k. – rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu N. P. (1) za czyn z art. 263 § 2 k.k. w postaci 8 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy ujawnione okoliczności faktyczne, które należy brać pod uwagę przy wymiarze kary, w szczególności przyznanie się oskarżonego do popełnienia przestępstwa, wyrażenie skruchy złożenie szczerych wyjaśnień, brak uprzedniej karalności oskarżonego, jego właściwości i warunki osobiste oraz sposób życia przed popełnieniem przestępstwa, uzasadniają wymierzenie oskarżonemu łagodniejszej kary. Podnosząc te zarzuty wniósł o:

a) w zakresie zarzutu 1 - zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez uniewinnienie
oskarżonego od zarzucanego mu czynu z art. 159 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 §2kk, względnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji,

b) w zakresie zarzutu II - zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez złagodzenie
wymierzonej oskarżonemu kary.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wobec wniesienia apelacji obrońcy oskarżonego P. po uwzględnieniu jej w części dotyczącej pierwszego z podniesionych zarzutów Sąd odwoławczy z urzędu zobligowany był do sporządzenia pisemnych motywów rozstrzygnięcia.

Stwierdzić należy, iż apelacja obrońcy tegoż oskarżonego okazała się trafna w odniesieniu do podniesionego w niej zarzutu kwestionującego prawidłowość rozstrzygnięcia sądu I instancji w odniesieniu do winy oskarżonego w zakresie oceny prawnej przypisanego mu czynu z punktu I aktu oskarżenia z art. 159 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Nie zasługiwała natomiast na uwzględnienie w odniesieniu do czynu z art.263§2 k.k., wobec braku postaw do wymierzenia oskarżonemu łagodniejszej kary, niż ta, którą orzekł Sąd I instancji.

Po pierwsze, stwierdzić należy, iż poczynione ustalenia faktyczne Sądu I instancji są prawidłowe, bowiem Sąd Rejonowy w sposób trafny ustalił sekwencję zdarzenia i zadawanych wzajemnie wobec siebie ciosów pomiędzy oskarżonymi N. P. (1), M. K. (1), M. M. (1), jak również sposób nie budzący wątpliwości ustalił podział ról pomiędzy uczestnikami zdarzenia, w tym uwzględnił brak uczestnictwa P. S. we wzajemnej wymianie ciosów. Mając zatem na uwadze trafne ustalenia faktyczne w odniesieniu do przebiegu zdarzenia z udziałem wszystkich oskarżonych w L. B., zasadnym jest zarzut apelacji, iż w świetle dowodów Sąd meriti dokonał nieprawidłowej oceny prawnej pierwszego czynu przypisanego oskarżonemu P..

Rację ma obrońca, że ocena zachowania N. P. (1) opisana w punkcie I zaskarżonego wyroku, jak też umotywowana w pisemnych motywach rozstrzygnięcia nie może zostać zaaprobowana przez Sąd odwoławczy. Dokonując merytorycznej instancyjnej kontroli odwoławczej Sąd odwoławczy podzielił wnioski obrońcy zaprezentowane w przedmiotowej apelacji, w tym sensie, że złożone wyjaśnienia oskarżonych pozwoliły na uznanie, iż oskarżony P. działał w granicach kontratypu opisanego w art. 25 § 1 k.k.

Istotą i przedmiotem rozważań Sądu odwoławczego pod względem prawidłowości oceny zachowań oskarżonych skutkujących ich odpowiedzialnością karną była kolejność przedmiotowego zdarzenia z ich udziałem. Jak wynika z przedstawionego materiału dowodowego oskarżony N. P. (1) nie zapoczątkował bójki, nie był osobą pierwotnie atakującą. Sąd odwoławczy dokonując oceny motywów rozstrzygnięcia Sądu I instancji w świetle apelacji obrońcy oskarżonego N. P. (1) podzielił przedstawiony przez niego tok rozumowania, w tym opis sposobu postępowania oskarżonych M. K. (1) i M. M. (1), którzy to w istocie byli inicjatorami zdarzenia, w tym sensie, że jako pierwsi pobiegli do oddalających się w stronę lasu P. S. i oskarżonego P., chwytając leżące na ziemi kije, ażeby ich pobić. Pierwszy cios zadany przez oskarżonego M. drewnianym kijem otrzymał P. S., który to w konsekwencji uderzenia stracił przytomność. W tym stanie rzeczy oskarżony N. P. (1) musiał bronić przez atakującymi nie tylko siebie, ale również nieprzytomnego kolegę. Jedynym dostępnym środkiem, którym mógł odeprzeć atak był posiadany przez niego pistolet. Oskarżony chcąc uniknąć otrzymania ciosów najpierw wyjął posiadaną broń i uderzył jej kolbą w głowę M. M. (1), a w tym samym czasie czas został uderzony kijem w głowę przez oskarżonego M. K. (1). Wobec faktu, iż nie mógł samodzielnie odeprzeć zamachu obu oskarżonych odskoczył od nich i w akcie obrony swojej oraz kolegi z pewnej odległości oddał strzał z posiadanej przez siebie broni raniąc w nogę M. K. (1), co skutkowało przerwaniem wymiany ciosów. Sąd odwoławczy, rozważając zastosowanie obrony koniecznej przez oskarżonego stanął na stanowisku, że obrona konieczna dotyczyła na gruncie niniejszej sprawy nie tylko dobra własnego, lecz również innej osoby, w tym wypadku życia i zdrowia P. S.. Działanie podjęte przez oskarżonego N. P. (1) przy użyciu broni bez żadnych wątpliwości miało na celu odparcie bezpośredniego i bezprawnego zamachu M. K. (1) i M. M. (1) na zdrowie i życie pokrzywdzonego P. S., jak też samego oskarżonego N. P. (1). W sprawie niniejszej doszło więc do wypełnienia ustawowych przesłanek z art. 25 § 1 k.k. które to stanowią, iż nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej dopiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. Przy czym niebezpieczeństwo zamachu oceniać należało w chwili jego wystąpienia i w związku z jego przebiegiem ( ex ante, a nie ex post) i w tej mierze nie można sugerować się skutkami obrony, nawet jeśli było nim uszkodzenie ciała oskarżonego K. i oskarżonego M. M.,

Sąd odwoławczy stwierdził, że w tym stanie rzeczy nie doszło do przekroczenia granic obrony koniecznej (ekscesu intensywnego), albowiem ataki obu oskarżonych kierowane wobec oskarżonego P. były wymiennie ponawiane, dynamiczne i nie pozwoliły N. P. (1) na odmienne zachowanie. Oskarżony nie miał czasu na zastosowanie innego środka obrony, niż użycie posiadanego przy sobie pistoletu, ucieczki nie podjął zaś z uwagi na obronę nieprzytomnego P. S.. Dostrzec należy, iż oskarżony nie od razu strzelił do atakujących ich oskarżonych, pierwotnie uderzył oskarżonego M. kolbą od pistoletu, dopiero w sytuacji otrzymania ciosu w głowę, a zatem doświadczenia kolejnego ataku, tym razem uderzenie otrzymanego od M. K. (1) – wystrzelił do niego. W ocenie Sądu Okręgowego nie istniała realna możliwość uniknięcia zamachu w inny sposób, N. P. (1) miał prawo odpierać zamach wszelkimi dostępnymi środkami, które były konieczne do zmuszenia napastników do odstąpienia od jego kontynuowania. Zastosowany przez niego sposób obrony był więc współmierny do niebezpieczeństwa zamachu.

Z tych względów Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż oskarżony P. był osobą atakującą, w związku z czym brał udział w bójce. Mając powyższe na uwadze, w świetle opisanych warunków i działania oskarżonych, Sąd orzekający wadliwie ocenił okoliczności ujawnione w toku przewodu sądowego, co w konsekwencji doprowadziło do błędnej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu.

Sąd odwoławczy dokonując oceny opinii biegłych z zakresu medycyny nie kwestionowanej przez żadną ze stron, stwierdził, iż obrażenia jakich doznali oskarżeni K. i M. na skutek działania oskarżonego P. skutkowały rozstrojem zdrowia na okres poniżej 7 dni. Z tych też względów Sąd Okręgowy wyrok w zaskarżonej części wobec N. P. (1) zmienił w ten sposób, iż uniewinnił go od popełnienia czynu z punktu I aktu oskarżenia, który zakwalifikował z art. 157 § 2 k.k. przyjmując, że działał on w warunkach obrony koniecznej z art. 25 § 1 k.k.

Sąd odwoławczy nie podzielił natomiast zarzutu apelacji, iż sąd I instancji wymierzył oskarżonemu P. za czyn z art. 263 § 2 k.k. karę noszącą cechy rażącej surowości. W zakresie uznanego przez Sąd Rejonowy wymiaru kary i po rozważeniu przez Sąd odwoławczy ustawowego zagrożenia sankcjonującego odpowiedzialność karną z art. 263 § 2 k.k. dostrzec trzeba, iż Sąd meriti wymierzył N. P. (1) karę w dolnej jego granicy przewidzianej przez ustawodawcę za ten czyn.

Granice ustawowego zagrożenia czynu z art. 263 § 2 k.k. a stanowiące podstawę wymiaru kary stanowiły dla Sądu w granicach swobodnego uznania sędziowskiego możliwość orzeczenia kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego N. P. (1) w wymiarze od 6 miesięcy do 8 lat, a zatem kara 8 miesięcy pozbawienia wolności nie może w żadnej mierze stanowić o rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k

Niemniej ze względu na zmianę punktu I zaskarżonego wyroku przez Sąd odwoławczy zaistniała konieczność rozwiązania orzeczenia o karze łącznej z punktu I wyroku Sądu Rejonowego, w konsekwencji skutkowało to również uchyleniem rozstrzygnięcia z punktu II tego wyroku. W tym stanie rzeczy niezbędnym stało się wymierzenie nowej kary łącznej.

Sąd odwoławczy na podstawie art. 85 i 86 k.k. wymierzył oskarżonemu za popełnienie czynów z punktu II i IV aktu oskarżenia przy zastosowaniu zasady asperacji karę łączną 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, zaś na jej poczet na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 14 lipca 2007 r. do 28 lipca 2008 r.

Granice kary łącznej wskazują, iż stosując zasadę asperacji, Sąd odwoławczy wymierzył N. P. (1) karę pomiędzy dolnymi granicami orzeczonych w podlegających łączeniu wyrokach kar jednostkowych a ich sumą, co ewidentnie powoduje, że nie można ocenić orzeczonej kary łącznej za jako rażąco i niewspółmiernie surową.

Nie ulega bowiem wątpliwości, że priorytetową zasadą kary łącznej powinna być właśnie zasada asperacji, natomiast kara łączna, orzeczona na zasadzie absorpcji lub kumulacji – wyjątkiem. Żaden automatyzm w wymiarze kary nie może zasługiwać na aprobatę, gdyż zasada kumulacji – byłaby wyrazem formy odpłaty, zaś zasada absorpcji – wyrazem formy nagrody (por . wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 15 maja 2008 roku, II AKa 98/08, KZS 2008/12/47, Lex 491010 ).

Sąd odwoławczy wykluczając stosowanie powołanej zasady absorpcji miał również na uwadze uprzednią karalność skazanego /k. 1145/, czego skarżący w wywiedzionej apelacji nie dostrzegał. Ponadto posiadanie broni bez wymaganego zezwolenia jedynie z uwagi na zainteresowania oskarżonego również nie pozostaje bez wpływu na ocenę jego zachowania, a w konsekwencji na wymiar kary. Powyższe okoliczności w ocenie Sądu odwoławczego przemawiały za karą surowszą, niż najwyższa z kar jednostkowych, która nie stanowiłaby wystarczającej oceny zachowania skazanego i byłaby dla niego jedynie nagrodą.

Przechodząc do apelacja obrońcy oskarżonego M. K. (1), stwierdzić należy, iż jest ona niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem okazała się nietrafna w odniesieniu do podniesionego w niej zarzutu rażącej niewspółmierności orzeczonej kary pozbawienia wolności i w tych granicach kwestionujących prawidłowość rozstrzygnięcia sądu I instancji nie mogła odnieść postulowanego w niej skutku. W tym miejscu podnieść należy, że skarżący zaskarżył przedmiotowy wyrok w całości, niemniej z treści apelacji oraz podniesionego w niej zarzutu wynika, iż zwrócona została ona przeciwko rozstrzygnięciu o karze. Kontrolując całość rozstrzygnięcia w odniesieniu do tego oskarżonego, sąd odwoławczy uznał, że wina oskarżonego M. K. nie budzi wątpliwości, albowiem oparta została o prawidłowe zebrane i ujawnione dowody, które trafnie ocenione zostały przez sąd I instancji, a ocena ta nie narusza granic określonych w art.7 kpk.

W zakresie uznanego przez Sąd Rejonowy wymiaru kary i po rozważeniu przez Sąd odwoławczy ustawowego zagrożenia sankcjonującego odpowiedzialność karną z art. 158 § 1 k.k. dostrzec trzeba, iż Sąd meriti wymierzył M. K. (1) karę w dolnej jego granicy przewidzianej przez ustawodawcę za ten czyn.

Granice ustawowego zagrożenia czynu z art. 158 § 1 k.k. a stanowiące podstawę wymiaru kary stanowiły dla Sądu w granicach swobodnego uznania sędziowskiego możliwość orzeczenia kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego M. K. (1) w wymiarze do 3 lat, a zatem kara 6 miesięcy pozbawienia wolności nie może w żadnej mierze stanowić o rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Przy czym podnieść należy, że rażąca niewspółmierność kary, o jakiej mowa w tym przepisie może zachodzić jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć wpływ na jej wymiar można byłoby przyjąć, że zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą orzeczoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej. Sąd Rejonowy wymierzając oskarżonemu karę prawidłowo uwzględnił wszystkie okoliczności wpływające na jej wymiar, tj. sposób zachowania się sprawcy, właściwości osobiste oskarżonego oraz sposób jego życia przed popełnieniem przestępstwa i po jego popełnieniu. Ponadto przeanalizował także inne okoliczności istotne dla wymiaru kary. Sąd odwoławczy taką ocenę zaaprobował nie znajdując podstaw do jej zmiany również z uwagi na okoliczność uprzedniej karalności oskarżonego M. K. (1), w tym dwukrotnej za przestępstwa przeciwko mieniu z udziałem przemocy. Altruistyczna motywacja, jakiej upatruje w swojej apelacji skarżący, w ocenie Sądu odwoławczego nie miała miejsca, a w konsekwencji w żadnej mierze nie mogła znaleźć odzwierciedlenia w złagodzeniu wymierzonej oskarżonemu karze.

Nie sposób podzielić argumentu autora apelacji, iż w chwili czynu oskarżonym M. K. (1) kierowała szlachetna pobudka, albowiem ze zgromadzonego materiału dowodowego (w tym zeznań oskarżonego M. M. (1), jak i oskarżonego N. P. (1)), jednoznacznie wynika, iż oskarżony M. K. (1) po uderzeniu nogą, przez oskarżonego N. P. (1), psa stojącego przy nim, w rezultacie wdał się z oskarżonym w sprzeczkę. Następnie w momencie, kiedy to oskarżeni N. P. (1) i P. S. oddalili się oskarżony udał się za nimi, jednakże w odmiennym celu, niż argumentował to w swojej apelacji obrońca. O reakcji M. K. (1) po spożytym uprzednio alkoholu i o całym zaistniałym zdarzeniu zadecydował przypadkowy rzut monetą przez oskarżonego M. M. (1), który to zaproponował, że w momencie ,,wypadnięcia orła’’ albo zostaną, albo pobiegną dalej za współoskarżonymi, żeby ich pobić. Właśnie ów błahe zachowanie przemawiało za tym by zaatakować przechodzących w stronę lasu B. oskarżonych N. P. (1) i P. S.. Okoliczność, iż oskarżony odniósł obrażenia podudzia prawego w związku z odparciem bezpośredniego, bezprawnego zamachu przez N. P. (1) nie może stanowić o zmianie stanowiska Sądu odwoławczego w granicach wymiaru kary wymierzonej oskarżonemu M. K. (1), lecz znajduje uzasadnienie w orzeczeniu reformatoryjnym dotyczącym pierwszego z przypisanego aktem oskarżenia czynu dotyczącego oskarżonego N. P. (1), co Sąd Okręgowy uwzględnił i umotywował w dalszej części uzasadnienia. Ponadto mając na uwadze dane o karalności osk. K. /k. 1143- 1143 v./, z których wynika, że był on wielokrotnie karany, w tym przed popełnieniem przypisanego mu czynu zaskarżonym wyrokiem, jak również w okresie późniejszym, nie sposób jest przyjąć, że w stosunku do tego oskarżonego istnieje pozytywna prognoza uzasadniająca warunkowe zawieszenie wykonania wymierzonej wobec niego kary pozbawienia wolności. W świetle powyższych okoliczności zarzut w zakresie orzeczonego wymiaru kary w sytuacji niewątpliwej winy oskarżonego M. K. (1) nie zasługiwał na uwzględnienie.

Sąd odwoławczy dokonując zmiany opisu czynu przypisanego oskarżonemu N. P. (1) pozostał jednocześnie przy opisie czynu przypisanego oskarżonemu M. K. (1), dotyczącego wypełnienia znamion udziału w bójce, z uwagi na zakres apelacji wniesiony jedynie przez obrońcę oskarżonego. Sąd odwoławczy nie zmienił opisu czynu przypisanego temu oskarżonemu w zaskarżonym wyroku z uwagi na obowiązującą zasadę reformationis in peius. Zastosowanie zmiany opisu czynu i przyjęcie przez Sąd odwoławczy, iż oskarżony M. K. (1) brał udział w pobiciu podczas, którego uderzał P. S. i N. P. (1) byłoby ustaleniem na niekorzyść tego oskarżonego. Trafny pozostaje pogląd prawny Sądu Najwyższego, że w braku środka odwoławczego na niekorzyść oskarżonego jego sytuacja w postępowaniu odwoławczym nie może ulec pogorszeniu w żadnym punkcie. Nakłada to na sąd odwoławczy obowiązek powstrzymania się od dokonywania posunięć - w tym również w sferze ustaleń faktycznych - powodujących, a nawet mogących powodować negatywne skutki w sytuacji prawnej oskarżonego ( tak też: SN V KKN 4/96, OSN Prok. i Pr. 1996, nr 10, poz. 14). Pogląd ten podtrzymuje Sąd Najwyższy w wyroku V KKN 137/99, OSNKW 2000, nr 3-4. W świetle powyższego Sąd Okręgowy zaniechał zmian w opisie czynu tegoż oskarżonego uwzględniając całokształt sytuacji prawnej oskarżonego. Z tożsamych względów nie dokonał zmian również co do oskarżonego M. M. (1), w tym przypadku również nie znajdując podstaw co do zastosowania przepisów z art. 435 k.p.k.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy orzekł jak w dyspozycyjnej części wyroku.

Na mocy art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy zwolnił oskarżonych N. P. (1) oraz M. K. (1) od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, biorąc pod uwagę wobec pierwszego oskarżonego jego trudną sytuację materialną, zaś wobec oskarżonego M. K. (1) fakt odbywania przez niego kary pozbawienia wolności. Wobec uniewinnienia oskarżonego N. P. (1) od popełnienia czynu z punktu I aktu oskarżenia na mocy art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu w tej części należało obciążyć Skarb Państwa.

O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na mocy § 14 pkt 4 w zw. z § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).