Sygn. akt II S 14/24
Dnia 12 czerwca 2024 roku
Sąd Apelacyjny w Katowicach w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący: Sędzia SA Iwona Hyła (spr.)
Sędziowie: SA Piotr Filipiak
SA Marcin Schoenborn
Protokolant: Kamil Klupś
po rozpoznaniu skargi K. R.
na przewlekłość postępowania sądowego w sprawie Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej, sygn. akt II K 592/21 oraz Sądu Okręgowego w Sosnowcu, sygn. akt V Ko 33/24, dotyczącej przebiegu postępowania w przedmiocie wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 27 grudnia 2021 roku, sygn. akt II K 592/21
na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (jt.Dz.U.2023.1725 ze zm.)
postanawia:
1. skargę oddalić;
2. zwolnić skarżącego od ponoszenia kosztów postępowania, obciążając nimi Skarb Państwa.
W dniu 26 kwietnia 2024 roku do Sądu Apelacyjnego w Katowicach wpłynęła skarga skazanego K. R. z dnia 5 lutego 2024 roku, na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, w której domagał się stwierdzenia przewlekłości postępowania przed Sądem Rejonowym w Dąbrowie Górniczej, sygn. akt II K 592/21 w przedmiocie wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 27 grudnia 2021 roku, sygn. akt II K 592/21.
Skarżący wniósł o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 5.000 złotych oraz o zobowiązanie Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej do podjęcia bezzwłocznych działań zmierzających do rozpoznania wniosku K. R. w przedmiocie wznowienia wskazanego wyżej postępowania karnego.
W uzasadnieniu K. R. wskazał, że w dniu 27 listopada 2023 roku złożył w Sądzie Rejonowym w Dąbrowie Górniczej wniosek o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem tego sądu z dnia 27 grudnia 2021 roku, sygn. akt II K 592/21 oraz, że wniosek na dzień złożenia skargi na przewlekłość nie został rozpoznany, co działa na niekorzyść skazanego, który na własną rękę ustalił sprawcę przestępstwa, za które został niesłusznie skazany.
W odpowiedzi na powyższą skargę, Prezes Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej, działając w imieniu Skarbu Państwa, zreferował czynności podejmowane przez podległy mu sąd w celu nadania biegu wnioskowi skazanego K. R. o wznowienie postępowania, finalnie wnioskując o oddalenie skargi z uwagi na jej niezasadność.
Sąd Apelacyjny w Katowicach zważył co następuje:
Skarga skazanego K. R. nie zasługiwała na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z regulacją art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (zwanej dalej ustawą o skardze), przewlekłość postępowania ma miejsce wtedy, gdy trwa ono dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych. Dokonując tej oceny, uwzględnia się łączny dotychczasowy czas postępowania od jego wszczęcia do chwili rozpoznania skargi, niezależnie od tego, na jakim etapie skarga została wniesiona, a także charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Przez przewlekłość postępowania rozumieć przy tym należy brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia, zachodzący dłużej niż jest to konieczne do rozpoznania sprawy, tak w fazie gromadzenia dowodów, jak i na etapie rozważania ich treści. Z powyższego wynika, że czynności podejmowane przez organ prowadzący postępowanie, a zmierzające do wydania orzeczenia kończącego, nie powinny przekraczać określonej ilości czasu, przy czym sama długotrwałość postępowania nie oznacza jeszcze, że doszło do przewlekłości (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 8 grudnia 2016 roku, sygn. akt II S 28/16, KZS 2017/1/47).
Analiza akt sprawy Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej prowadzonej pod sygn. akt II K 592/21 w zakresie objętym skargą, to jest w części dotyczącej postępowania o wznowienie postępowania sądowego zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 27 grudnia 2021 roku, sygn. akt II K 592/21 uprawnia do konstatacji, iż opisane postępowanie sądowe nie było dotknięte wadą przewlekłości.
Wniosek skazanego inicjujący powyższe postępowanie incydentalne, wpłynął do Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej w dniu 4 grudnia 2023 roku. W celu nadania biegu rzeczonemu wnioskowi, Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej, Wydział II Karny niezwłocznie wystąpił o zwrot akt sprawy o sygn. II K 592/21 do Wydziału VIII Wykonywania Orzeczeń Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej. W dniu 7 grudnia 2023 roku Wydział II Karny Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej uzyskał pisemną informację o wypożyczeniu akt sprawy o sygn. II K 592/21 Sądowi Rejonowemu w Będzinie do sprawy o sygn. akt VII K 440/23. W dniu 8 grudnia 2023 roku zwrócono się do Sądu Rejonowego w Będzinie o pilny zwrot akt sprawy o sygn. akt II K 592/21, a następnie monitowano będziński sąd rejonowy o zwrot tych akt w dniach 5 i 15 stycznia 2024 roku. W dniu 15 stycznia 2024 roku Sąd Rejonowy w Będzinie poinformował Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej o przesłaniu akt przedmiotowej sprawy Sądowi Okręgowemu w Sosnowcu wraz z aktami sprawy VIII K 400/23 i apelacją od wydanego w niej wyroku. W dniu 22 stycznia 2024 roku zwrócono się do Sądu Okręgowego w Sosnowcu o wskazanie terminu zwrotu akt sprawy o sygn. akt II K 592/21 podkreślając, że są one niezbędne celem nadania biegu wnioskowi skazanego o wznowienie postępowania. W piśmie z dnia 29 stycznia 2024 roku Sąd Okręgowy w Sosnowcu wskazał, że akta zostaną zwrócone po terminie rozprawy apelacyjnej w sprawie o sygn. akt V Ka 983/23, wyznaczonej na dzień 8 lutego 2024 roku. Akta sprawy o sygn. II K 592/21 zostały zwrócone Sądowi Rejonowemu w Dąbrowie Górniczej w dniu 27 lutego 2024 roku, a w dniu 8 marca 2024 roku przekazane przez Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej - Sądowi Okręgowemu w Sosnowcu, celem rozpoznania wniosku skazanego K. R. o wznowienie postępowania. Do sosnowieckiego sądu okręgowego akta sprawy o sygn. II K 592/21 wpłynęły w dniu 14 marca 2024 roku, gdzie sprawę zarejestrowano i w dniu 15 marca 2024 roku wylosowano sędziego referenta. W dniu 18 marca 2024 roku do Sądu Okręgowego w Sosnowcu wpłynął wniosek skazanego o wyznaczenie obrońcy z urzędu, do uzupełnienia którego K. R. wezwano na podstawie zarządzenia sędziego w dniu 24 kwietnia 2024 roku. Skazany otrzymał wezwanie do uzupełnienia braków formalnych wniosku poprzez wykazanie swojej sytuacji materialnej i wysokości uzyskiwanych dochodów oraz oszczędności w dniu 30 kwietnia 2024 roku. Odpowiedź skazanego na wezwanie do uzupełnienia braków wniosku wpłynęła do Sądu Okręgowego w Sosnowcu w dniu 13 maja 2024 roku, po czym zarządzeniem sędziego z dnia 14 maja 2024 roku wyznaczono K. R. obrońcę z urzędu celem sporządzenia wniosku o wznowienie postępowania. W dniu 23 maja 2024 roku obrońca skazanego zapoznał się z aktami sprawy i sporządził ich fotokopie, po czym akta przekazane zostały Sądowi Apelacyjnemu w Katowicach w celu rozpoznania skargi na przewlekłość postępowania.
Ocena przedstawionego powyżej toku postępowania prowadzi do przekonania, że nie sposób przypisać mu znamion przewlekłości, jako, że czynności w sprawie podejmowane były przez sądy na bieżąco i nie wystąpiły okresy nieuzasadnionej bezczynności.
Na potrzeby dalszych rozważań wskazać jednak trzeba, że postępowanie, w przebiegu którego K. R. dopatruje się cech przewlekłości, a którego przedmiotem pozostaje wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej z dnia 27 grudnia 2021 roku, sygn. akt II K 592/21, prowadzone jest przez Sąd Okręgowy w Sosnowcu pod sygn. akt V Ko 33/24, a co znajduje uzasadnienie w dyspozycji art. 544 § 1 k.p.k. Czynności mające natomiast miejsce bezpośrednio po złożeniu przez skazanego wniosku o wznowienie postępowania, które realizował Sąd Rejonowy w Dąbrowie Górniczej i które poprzedzały przekazanie akt sprawy o sygn. II K 592/21 Sądowi Okręgowemu w Sosnowcu wraz z opisanym wnioskiem, miały charakter uboczny i zasadniczo techniczny, stąd też nie sposób utożsamiać ich z przebiegiem postępowania wznowieniowego, które faktycznie rozpoczęło swój bieg z datą zarejestrowania sprawy o sygn. akt V Ko 33/24 w Sądzie Okręgowym w Sosnowcu. Niezależnie jednak od powyższego stwierdzić trzeba, że zarządzenia w sprawie wydawane były bez jakiejkolwiek zwłoki, a kolejne czynności determinowane były treścią uzyskiwanych przez sądy informacji oraz kierowanych przez skazanego K. R. kolejnych pism i wniosków. Postępowanie prowadzone jest zatem z należytą dynamiką, a sam czas jego trwania pozostaje adekwatny do zakresu czynności podejmowanych przez sąd, a zmierzających bezpośrednio do rozpoznania zainicjowanej przez skazanego z zachowaniem wszelkich gwarancji procesowych K. R..
Pokreślić także należy, że skarga na przewlekłość postępowania nie może ograniczać się wyłącznie do zakwestionowaniu ogólnego czasu trwania postępowania, lecz powinna wskazywać określone czynności procesowe, których sąd nie podjął lub podjął z nieuzasadnioną zwłoką, bądź też dokonał wadliwie (postanowienie SN z 06.12.2017 r., III SPP 49/17, LEX nr 2418077). K. R. w swej skardze wskazał, że w jego ocenie postępowanie toczy się zbyt długo, jednakże czas ten był konieczny do przeprowadzenia niezbędnych czynności, a nade wszystko nie wynikał ze złej organizacji pracy czy opieszałości sądu.
Reasumując, w przedmiotowej sprawie nie doszło do naruszenia czy to konstytucyjnej zasady szybkiego i sprawnego osądzenia oskarżonego, czy to gwarancji sformułowanej w art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 roku w postaci konieczności dokonania wszystkich czynności w toku postępowania w rozsądnym terminie.
Odstąpiono równocześnie od obciążenia skazanego kosztami postępowania, ze względu na udokumentowaną sytuację finansową i majątkową K. R..
Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny skargę oddalił.
SSA Marcin Schoenborn SSA Iwona Hyła SSA Piotr Filipiak
1. o treści postanowienia poinformować:
- skarżącego K. R.,
- Prezesa Sądu Rejonowego w Dąbrowie Górniczej,
- Prezesa Sądu Okręgowego w Sosnowcu,
2. zwrócić akta związkowe.
Katowice, dnia 12 czerwca 2024 roku.