Pełny tekst orzeczenia

Warszawa, dnia 10 lutego 2025 r.

Sygn. akt VI Ka 1417/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSA (del.) Anna Kalbarczyk

protokolant: protokolant sądowy A. D.

przy udziale prokuratora Marka Traczyka

po rozpoznaniu dnia 10 lutego 2025 r.

sprawy R. B., syna W. i Z., ur. (...) w W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 207 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 23 września 2024 r. sygn. akt III K 903/23

1.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że łagodzi orzeczoną karę pozbawienia wolności do 1 (jednego) roku;

2.  utrzymuje wyrok w mocy w pozostałym zakresie;

3.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 1417/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi–Północ w Warszawie z dnia 23 września 2024 roku w sprawie R. B., sygn. akt III K 903/23.

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

1.

R. B.

Oskarżony jest osobą karaną

karta karna k. 433

Sytuacja majątkowa oskarżonego

informacja e - (...)

k. 431

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

1.

Karta karna

Załączone dokumenty urzędowe zostały sporządzone w przepisanej prawem formie przez organ do tego uprawniony.

Informacja e - (...)

Stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo poświadczone. Strony nie kwestionowały uch autentyczności.

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Apelacja obrońcy oskarżonego

Lp.

Zarzut

1.

1.  obraza art. 7 k.p.k. polegająca na dokonaniu dowolnej oceny zeznań oskarżycielki posiłkowej Z. B. oraz protokołu przesłuchania świadka P. Z., co skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych polegającym na niesłusznym przyjęciu, że oskarżony stosował przemoc fizyczną wobec Z. B., podczas gdy prawidłowa ocena wspomnianych dowodów nie pozwalała na takie przyjęcie,

2.  obraza art. 7 k.p.k. polegająca na dokonaniu dowolnej oceny wyjaśnień oskarżonego i nie przyznanie im waloru wiarygodności w zakresie w jakim zaprzeczył on stosowaniu przemocy fizycznej wobec matki, podczas gdy przyjęcie odmienne w pełni korespondowałoby z zeznaniami samej pokrzywdzonej, która odnosząc się do okresu określonego w akcie oskarżenia wskazała, że w tym okresie były przekleństwa różne wobec mnie, ale fizycznego nie było,

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na niesłusznym uznaniu, że Z. B. wskutek działań oskarżonego doznała licznych cierpień fizycznych i psychicznych, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na takie przyjęcie, w szczególności sama pokrzywdzona nie wskazuje na ich powstanie,

4.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że oskarżony dysponował przewagą nad pokrzywdzoną, podczas gdy w przeciwieństwie do Z. B. jest on osobą niepełnosprawną z wieloma ograniczeniami natury zdrowotnej wykluczającymi istnienie takiej przewagi.

Niezależnie od powyższego zarzucono:

5.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na bezpodstawnym uznaniu, że prognoza kryminologiczna wobec oskarżonego R. B. jest negatywna i wymaga on resocjalizacji w warunkach zakładu karnego, co spowodowało orzeczenie wobec niego kary rażąco niewspółmiernie surowej w wymiarze 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy należyte uwzględnienie występujących w sprawie okoliczności dotyczących właściwości osobistych oskarżonego oraz okoliczności faktycznych sprawy, takich jak pojednanie się z pokrzywdzoną, podjęcie terapii uzależnienia od alkoholu, jak również podjęcie starań zmierzających do odbycia leczenia w Centrum (...) w P. powinno skutkować ustaleniem pozytywnej prognozy i orzeczeniem kary wolnościowej lub kary pozbawienia wolności w wymiarze pozwalającym na warunkowe zawieszenie jej wykonania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

1.  Apelacja obrońcy oskarżonego nie zawiera argumentacji, która mogłaby podważyć prawidłowość rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji w zakresie winy oskarżonego. Wbrew stanowisku skarżącej, zgromadzone dowody zostały ocenione przez sąd z uwzględnieniem wskazań wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego a w następstwie dokonanej oceny prawidłowo ustalono stan faktyczny. Argumentacja sądu, rzeczowa i logiczna, zasługuje na pełną aprobatę. Obrońca oskarżonego w sposób selektywny podchodzi do materiału dowodowego, uwypuklając i w zasadzie opierając całą argumentację na części wyjaśnień oskarżonego, co prowadzi do wyprowadzenia dowolnych wniosków.

2.  Zeznania P. Z. słusznie zostały ocenione jako wiarygodne w całości. Jest ona sąsiadką pokrzywdzonej i oskarżonego, osobą obcą, w toku postępowania nie ujawniły się okoliczności mogące wskazywać na jej zainteresowanie w rozstrzygnięcie sprawy. Prawidłowo sąd pierwszej instancji uwzględnił zeznania świadka, że niemal codzienne słyszała awantury, w trakcie których oskarżony wielokrotne wyzywał matką słowami powszechnie uznanymi z obelżywe, groził jej pozbawieniem życia. Słusznie sąd uznał, że zasłyszane słowa wykrzykiwane w trakcie awantury, by syn „ją zostawił” wskazują na stosowanie przemocy fizycznej wobec pokrzywdzonej. Takiej treści zeznania są osadzone w zeznaniach pokrzywdzonej i łącznie się uzupełniają. Argumentacja obrońcy, że mogły one stanowić wyraz chwilowego zmęczenia prowadzoną wymianą zdań jest pozbawiona słuszności. Oskarżony nie prowadził ze swoją matką „wymiany zdań”, tylko znęcał się nad nią psychicznie i fizycznie. O ile ubliżanie matce było przeważającą formą znęcania się, o tyle doszło również do przemocy fizycznej, o czym świadczą zeznania pokrzywdzonej.

3.  Jak wynika z zeznań Z. B. Syn również otrzymał wyrok za znęcanie się psychicznie w postaci prac społecznych, nadzoru kuratora i ma nakaz podjąć leczenie odwykowe. Od tego czasu niewiele się zmieniło, syn nadał stosuje wobec mnie przemoc psychiczną (…) w dniu dzisiejszym tj. 19 sierpnia 2023 roku około godz. 6:00 syn wyszedł z mieszkania z tego co mi mówił idzie na odrabianie zasądzonych prac społecznych. Do domu wrócił pod wpływem alkoholu około godziny 14:00, odgrzał sobie jedzenie, zachowywał się normalnie. Około godziny 17:00 przyszedł do mnie i zaczął się awanturować, wyzywał mnie (…), nie wiem dlaczego tak zaczął się zachowywać i o co mu chodziło. Ja chciałam się zamknąć w swoim pokoju, lecz wtedy syn otworzył siłą drzwi. Chwyciłam wtedy czajnik do ręki i powiedziałam mu cyt. „co mi teraz robisz” syn wtedy wyrwał mi czajnik z ręki i rzucił nim o podłogę. Następnie pchnął mnie na łóżko i opuścił pokój. (…) W trakcie dzisiejszych działań nie doznałam żadnych obrażeń i nie wymagam pomocy medycznej.” (k. 12).

4.  Zacytowane przez obrońcę zeznania pokrzywdzonej, które padły na rozprawie w dniu 23 maja 2023 roku, są wyrwane z kontekstu i niepełne. Faktycznie pokrzywdzona w części pierwszej zeznań, tej spontanicznej zeznała, że „Ja zamieszkuję tylko z synem R.. W tym okresie były przekleństwa różne wobec mnie, ale fizycznego nie było. Od ostatniej sprawy zawsze robi się trzeźwy, łagodnieje.” (k. 354). Niemniej jednak opowiadając na pytania sądu sprecyzowała, kiedy używana była przemoc podając (...) przemocy syna wobec mnie teraz nie ma. Skończyło się to jak zaczęła się ta sprawa. Wcześniej było szarpanie” (k. 354), czyli przemoc fizyczna zakończyła się w momencie zawiadomienia przez nią Policji.

5.  Sąd pierwszej instancji prawidłowo ocenił wyjaśnienia oskarżonego jako co do zasady wiarygodne. Przyznając się do popełnienia zarzucanego czynu w toku postępowania przygotowawczego oskarżony nie negował faktu, że po wypiciu alkoholu staje się agresywny. Pamiętał to, że wywiązała się pomiędzy nim a matką awantura. Podał także, że sadząc po tym, że po alkoholu jest agresywny mógł ją złapać za rękę i szarpnąć. Pamiętał sytuację, że rzucił czajnikiem o podłogę. W toku postępowania sądowego oskarżony odmówił składania wyjaśnień i podtrzymał wyjaśnienia z postępowania przygotowawczego. Jego wyjaśnienia nie podważają zeznań matki, tylko wskazują na niepamięć szczegółów z uwagi na stan nietrzeźwości.

6.  Dowodami wskazującymi na stosowanie przemocy fizycznej i psychicznej wobec matki znajduje się także w dokumentacji związanej z założeniem tzw. Niebieskiej Karty w okresie obejmującej obecnie rozpoznawany czas popełnienia przestępstwa. Zapisy te wskazują także na to, jakie były konsekwencje działań oskarżonego, mężczyzny w wieku 52 lat w stosunku do pokrzywdzonej, czyli kobiety w wieku 78 lat, schorowanej, z endoprotezą biodra. Z tego też względu trudno nie przyjąć, że oskarżony nie miał przewagi nad matką.

7.  Rację ma natomiast obrońca, że kara wymierzona oskarżonemu jest karą rażąco niewspółmiernie surową. Uwzględniając okoliczności podane przez obrońcę w apelacji sąd odwoławczy złagodził karę pozbawienia wolności do jednego roku. Kara w złagodzonym wymiarze spełni swoje cele resocjalizacyjne wobec oskarżonego. Nie bez znaczenia jest podawany przez obrońcę fakt, że oskarżony podejmuje starania celem wyjścia z nałogu, co zostało potwierdzone przez pokrzywdzoną (k. 365). Faktem jest, że matka stwierdziła, że przyjmie syna jak ten opuści zakład karny, dodatkowo jednak twierdziła, że liczy na to, że rok w zakładzie karnym pomoże mu w powrocie do życia zgodnego z prawem (k. 365). Natomiast wykonanie kary w systemie terapeutycznym, jak to zostało orzeczone przez sąd może przynieść najlepsze skutki w zakresie prewencji indywidualnej.

Wniosek

zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie kary i jej wymierzenie w dolnej granicy ustawowego zagrożenia przy jednoczesnym warunkowym zawieszeniu jej wykonania ewentualnie orzeczenie kary o charakterze wolnościowym na podstawie art. 37a k.k.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Częściowa zasadność zarzutów apelacji, o czym była mowa powyżej.

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok utrzymany w mocy w zakresie winy, orzeczonego środka terapetycznego, zaliczenia tymczasowego aresztowania i kosztów.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Prawidłowość ustaleń sądu pierwszej instancji.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot zmiany

Kara wymierzona oskarżonemu.

Zwięźle o powodach zmiany.

Częściowa zasadność apelacji.

6.  Koszty Procesu

Wskazać podmiot.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

R. B.

3.

Zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych, wydatki przejmując na rachunek Skarbu Państwa.

7.  PODPIS

A. K.

7.1.1. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi–Północ w Warszawie z dnia 23 września 2024 roku w sprawie R. B., sygn. akt III K 903/23

7.1.2. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

7.1.3. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

7.1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana