Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2024 r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 października 2024 r. w Suwałkach

sprawy Ł. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o rentę socjalną

w związku z odwołaniem Ł. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 21 listopada 2023 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przywraca Ł. D. prawo do renty socjalnej na okres od dnia 1 października 2023r. do dnia 30 września 2027r.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z dnia 21.11.2023r. odmówił Ł. D. prawa do wznowienia wypłaty renty socjalnej.

W uzasadnieniu wskazał, że zgodnie z art. 15 pkt. 1 ustawy o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023r., poz. 2194) w zw. z art. 61 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2023. poz.1251) prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy.

Zakład natomiast odmówił Ł. D. prawa do wznowienia wypłaty renty socjalnej, ponieważ Komisja Lekarska ZUS na posiedzeniu z dnia 16.11.2023r. orzekła, że nie jest on całkowicie niezdolny do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji Ł. D. domagał się przywrócenia prawa do renty socjalnej. Wskazał, że kolejny raz uważa, że lekarze orzecznicy ZUS decyzje podejmują nieprawidłowo i niesprawiedliwie. Nadal bowiem jest całkowicie niezdolny do pracy, a badanie przez lekarzy orzeczników ZUS zostało przeprowadzone nierzetelnie. Powołał się na stan swego zdrowia wynikający z hipoglikemii i związane z tym zagrożenie życia. Jego stan zdrowia jest poważny i całkowicie uniemożliwia mu wykonywanie pracy, co ma również związek z występowaniem u niego neutropenii i nadciśnienia tętniczego. Pracuje zaś z uwagi na stabilizację finansową i socjalno-psychologiczną, mimo że stan jego zdrowia nie poprawia się.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, uzasadniając jak w zaskarżonej decyzji. Wskazał też na treść art. 4 ustawy o rencie socjalnej, wskazujący, kiedy przysługuje prawo do renty socjalnej. Podkreślił też, że orzeczenie komisji lekarskiej stanowi dla organu rentowego podstawę do wydania decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Odwołanie należało uznać za uzasadnione.

Faktycznie, jak wskazał organ rentowy, zgodnie z art. 4 ust. 1 powołanej ustawy z o rencie socjalnej, renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

- przed ukończeniem 18 roku życia;

- w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia;

- w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Zgodnie zaś z art. 15 pkt. 1 ustawy o rencie socjalnej w zw. z art. 61 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy.

Tymczasem odwołujący się nadal jest całkowicie niezdolny do pracy. Tak należało uznać w obliczu opinii biegłych sądowych lekarzy.

Na potrzeby organu rentowego oceny niezdolności do pracy dokonuje w formie orzeczenia lekarz orzecznik ZUS, a gdy osoba zainteresowana wniesie od tego orzeczenia sprzeciw – komisja lekarska ZUS. Na potrzeby natomiast postępowania sądowego, stosownej oceny niezdolności do pracy dokonują, na podstawie art. 278 kpc., biegli lekarze sądowi, którzy posiadają odpowiedni stopień specjalizacji i praktyki lekarskiej w zawodzie. Dysponują więc wiedzą, która pozwala na obiektywną ocenę stanu zdrowia osób ubiegających się o rentę i czy ten stan zdrowia powoduje, że są niezdolni do pracy.

Jak natomiast wypowiedział się Sąd Najwyższy, chociażby w wyroku z dnia 14.03.2007r. III U 130/06 (LEX 368973), ustalenia biegłych lekarzy sądowych dostarczają sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości. W uzasadnieniu wyroku z dnia 12.01.2010r. sygn.. I UK 204/09 (LEX 577813) Sąd Najwyższy wskazał wyraźnie, iż w sprawie, której przedmiotem jest prawo do renty z ubezpieczenia społecznego, warunkująca powstanie tego prawa ocena niezdolności do pracy w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę adekwatną do rodzaju schorzeń ubezpieczonego.

Podobnie wskazał Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 19.09.2012r. sygn. III AUa 462/12 (LEX 1220777), że ze względu na specjalistyczny charakter wiedzy wymaganej przy ocenie rodzaju schorzeń i stopnia ich zaawansowania decydujących o zdolności danej osoby do pracy Sąd zobligowany jest oprzeć się na opinii biegłych i nie może dokonywać ustaleń we wskazanym powyżej zakresie wbrew wnioskom wynikającym z prawidłowo sporządzonych i uzasadnionych opinii biegłych sądowych.

Opinie w sprawie sporządzili biegli sądowi lekarze z zakresu chorób wewnętrznych i kardiologii J. P., z zakresu chorób wewnętrznych i hematologii dr n. med. A. P. oraz z zakresu chorób wewnętrznych i nerfrologii prof. dr hab. J. B..

Wprawdzie biegły lekarz J. P., rozpoznając u odwołującego się nadciśnienie tętnicze prawdopodobnie na tle nefropatii, tachykardię zatokową w obserwacji i stan hemodynamiczny II wg (...) nie uznał, aby stwierdzone schorzenia kardiologiczne powodowały całkowitą utratę zdolności do pracy zarobkowej, jednakże lekarze dr n.med. A. P. i prof. dr hab. J. B. uznali już odwołującego się za całkowicie niezdolnego do pracy.

Biegły dr n.med. A. P. rozpoznał u odwołującego się: glikogenozę Ib (choroba von G.), hipoglikemię w przebiegu choroby, neutropenię, a okresowo agranulocytozę (przewlekle otrzymuje filgrastim), przerost migdałków, nawracające infekcje, hepatospenomegalię, niedokrwistość chorób przewlekłych wymagającą okresowo transfuzji krwi, hemochromatozę wtórną, nadciśnienie tętnicze na tle nefropatii (hipertrofia z hiperfiltracją nerek), kwasicę mleczanową, hiperurikemię i hiperlipidemię, nieswoiste zapalenie jelit, dychawicę oskrzelową, tachykardię zatokową w wywiadzie, stan hemodynamiczny II wg (...), rozszerzenie przełyku w wywiadzie, osteoporozę wtórną oraz chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa. Następnie wskazał, że schorzenia stwierdzone u odwołującego się powodują naruszenie sprawności organizmu w stopniu powodującym okresową, całkowitą niezdolność do pracy na okres czterech lat. Zaznaczył, że u odwołującego się stwierdzono od 1.08.2016r. okresową całkowitą niezdolność do pracy, ale jego stan zdrowia od 2016r. nie zmienił się. Nie uległ zmianie także od 30.09.2021r., kiedy na potrzeby ostatnio przyznanej renty socjalnej uznano go za całkowicie niezdolnego do pracy.

W uzasadnieniu podniósł, że stwierdzona u odwołującego się wrodzona wada genetyczna - glikogenoza Ib (choroba von G.) - jest chorobą nieuleczalną, powodującą utrzymywanie się stale, a okresowo nasilających się szeregu dolegliwości powodujących upośledzenie funkcjonowania organizmu. Napady hipoglikemii zagrażające omdleniami, zmuszające do restrykcyjnego przestrzegania regularnych posiłków, także w nocy, stale utrzymująca się niedokrwistość, neutropenia (okresowo agranulocytoza) prowadząca do częstych infekcji górnych dróg oddechowych, biegunka oraz szereg innych dolegliwości uniemożliwiają wykonywanie pracy. Jedynie wielki upór, ambicja i hart ducha pozwoliły odwołującemu się zdobyć wykształcenie na poziomie wyższym oraz pracować. Odwołujący się, idąc do pracy, ryzykuje groźnymi dla zdrowia, a nawet życia, powikłaniami infekcyjnymi, zasłabnięciami, omdleniami.

Tak samo rozpoznał i zaopiniował też biegły lekarz prof. dr hab. J. B.. Podkreślił, że choć odwołujący się ze stricte nefrologicznego punktu widzenia nie jest całkowicie niezdolny do pracy, to ze skumulowanych powodów ogólnomedycznych jest całkowicie niezdolny do pracy.

Sąd zaś podzielił opinie biegłych sądowych dra n.med. A. P. i prof. dra hab. J. B., gdyż zostały sporządzone przez specjalistów i są jednoznaczne w swojej wymowie. Nie miał zresztą powodów aby ich nie podzielić. Organ rentowy składał co prawa do nich zastrzeżenia, jednak nie miały one faktycznego uzasadnienia. Sąd ich nie uwzględnił, skoro opinie dwóch biegłych lekarzy sądowych w konkluzjach są tożsame. Tak tym bardziej należało uznać, że organ rentowy nie powołał się na to, aby stan zdrowia odwołującego się poprawił się, a skoro nie poprawił się, to renta nadal przysługuje. Nie było więc powodu do powoływania nowego jeszcze dowodu z opinii innego biegłego z zakresu interny, o jaki wnosił organ rentowy. Biegły z zakresu interny to w istocie swojej biegły z zakresu chorób wewnętrznych, a tacy już sporządzili opinię, gdyż dr n.med. A. P. i prof. dr hab. J. B. są też specjalistami z zakresu chorób wewnętrznych. Nie było więc tym bardziej potrzeby powoływania nowego biegłego z tego zakresu, zwłaszcza że obaj posiadają stopnie naukowe, a J. B. nawet stopień profesora habilitowanego.

Mając więc na uwadze, że to ustalenia biegłych lekarzy sądowych dostarczają sądowi koniecznych danych o stanie zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, a nie stanowisko Przewodniczącego Komisji lekarskich ZUS, na które powołał się organ rentowy, należało odwołującemu się, uznając go za całkowicie niezdolnego do pracy, przywrócić prawo do renty socjalnej. Trzeba wskazać, że musi on mieć takie zabezpieczenie, gdyż w sytuacji znacznego pogorszenia się stanu zdrowia, co może nastąpić – jak wskazali biegli – w każdym czasie, musi mieć środki do życia i leczenia. Kontynuowanie pracy stanowi zaś dla odwołującego się formę rehabilitacji i mimo wszystko normalnego funkcjonowania w życiu.

Mając zatem powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy w Suwałkach na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i przywrócił Ł. D. prawo do renty socjalnej na okres od 1.10.2023r. do 30.09.2027r. Miał przyznane prawo do renty socjalnej do 30.09.2023r., a wniosek o jego przywrócenie złożył 28.09.2023r.

PW/mmw