Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z 26 lutego 2024 r. J. R. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od Sądu (...)w (...) kwoty 29 384,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty stanowiącej sumę kwot uszczuplenia wynagrodzenia za poszczególne miesiące w 2021 i 2022 roku i odsetek za opóźnienie skapitalizowanych za okres do dnia wniesienia pozwu oraz kwot uszczuplenia dodatkowych wynagrodzeń rocznych za rok 2021 i rok 2022 i odsetek skapitalizowanych odpowiednio od 26 lutego 2022 r. i od 25 lutego 2023 r. do dnia wniesienia pozwu. Powódka wniosła ponadto o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że jest sędzią Sadu(...)w (...). Jej wynagrodzenie w okresie objętym żądaniem pozwu kształtowało się: od lutego do marca 2021 r. według mnożnika 2,28 i z dodatkiem za długoletnią pracę w wysokości 16%, od kwietnia 2021 r. do marca 2022 r. według mnożnika 2,28 i z dodatkiem za długoletnią pracę w wysokości 17%, a od kwietnia do grudnia 2022 r. według mnożnika 2,36 i z dodatkiem za długoletnią pracę w wysokości 18%. Za podstawę prawną roszczenia podała art. 91 § 1c ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, kształtujący zasady wynagradzania sędziów. Stwierdziła, że ustawodawca wbrew treści tego przepisu w art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021 odniósł podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego do przeciętnego wynagrodzenia z drugiego kwartału 2019 r., a następnie w art. 8 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 2021 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 odniósł podstawę ustalenia wynagrodzenia zasadniczego powódki do przeciętnego wynagrodzenia z drugiego kwartału 2020 r. powiększonego o kwotę 26 zł. - co doprowadziło do zaniżenia jej uposażenia.

W odpowiedzi na pozew w dniu 23 kwietnia 2024 r. pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podniósł, że w przypadku gdy ustawa budżetowa oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej wprowadzają zmiany w wysokości wynagrodzenia, to pracodawca nie ma możliwości, aby kwestionować wysokości lub podstawy obliczania tego wynagrodzenia. Pracodawca nie ma możliwości, aby samoistnie stwierdzać, iż dany przepis jest niezgodny z Konstytucją. Ponadto, pozwany będący pracodawcą powódki jest jednostką budżetową i nie może ustalać wynagrodzenia dla danego pracownika w sposób swobodny. Pozwany podniósł, że dopóki przepis ustawy nie został uznany za niezgodny z Konstytucją, nie może on odmówić jego zastosowania, bądź stosować w odmienny lub swobodny sposób. Wreszcie stwierdził, że przepisy ustaw okołobudżetowych nie były niekonstytucyjne. Pozwany wskazał, że wprowadzenie takiego rozwiązania było podyktowane trudną sytuacją społeczno-gospodarczą w jakiej znalazła się Polska i reszta krajów, w związku z pandemią (...). Nadto oświadczył, iż kwestionuje roszczenia powódki zarówno co do zasady, jak i co do wysokości – w całości oraz przedłożył własne wyliczenia należności powódki przy założeniu słuszności jej twierdzeń.

Powódka pismem z dnia 19 sierpnia 2024 r. wskazała, że kwestionuje wyliczenia pozwanego, wskazując na słuszność jej obliczeń.

W piśmie z dnia 22 października 2024 r. pozwany przedłożył szczegółowe obliczenia, na podstawie których wyliczył kwoty, co do których powódka kwestionowała obliczenia pozwanego. Wskazał w szczególności na zwolnienia lekarskie, z których powódka korzystała w miesiącach, odnośnie do których kwestionowała obliczenia pozwanego oraz zaprezentował prawidłowy sposób obliczenia dodatkowych wynagrodzeń rocznych.

W piśmie z dnia 28 stycznia 2025 r. powódka wskazała na to, że uznaje w całości i nie kwestionuje wyliczeń pozwanego zawartych w jego piśmie z dnia 23 kwietnia 2024 r. oraz 22 października 2024 r. w zakresie wysokości przysługującego powódce wynagrodzenia, oraz że w tym zakresie stanowisko powódki jest obecnie tożsame ze stanowiskiem pozwanego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. R. jest sędzią Sądu (...) w (...), z wynagrodzeniem w trzeciej stawce awansowej od 1 lutego 2021 r. do 1 kwietnia 2022 r., wyliczanym według mnożnika 2,28 oraz w czwartej stawce awansowej od 2 kwietnia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r., wyliczanym według mnożnika 2,36. Poza tym ma prawo do dodatku za wysługę lat w wysokości 16% do marca 2021 r., od kwietnia 2021r. do marca 2022 r. - 17%, a od kwietnia do grudnia 2022 r. 18% wynagrodzenia zasadniczego.

Niesporne, a nadto dowód: akt powołania z 28 kwietnia 2009 r. – k. 22, paski płacy – k. 23-48, wyliczenia pozwanego – k. 80, 97-99.

Podstawę ustalenia wysokości wynagrodzenia J. R. od 1 stycznia 2021 r., przy zastosowaniu przypisanego jej mnożnika, stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie w drugim kwartale 2019 r. ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2023 roku poz. 1251), co dawało podstawę w kwocie 4 839,24 zł. J. R. przebywała na zwolnieniu lekarskim w dniach: 21 – 30 września 2021 r. (uzyskując w tym czasie 80% wynagrodzenia), 4 – 8 października 2021 r. (uzyskując w tym czasie 80% wynagrodzenia), 22 listopada – 24 grudnia 2021 r. (zwolnienie lekarskie za okres 22 listopada – 24 grudnia 2021 r. w pierwszej kolejności wypłacone zostało w wysokości 80% a po otrzymaniu w dniu 30 grudnia 2021 r. decyzji o uznaniu wypadku przy pracy została wykonana korekta i wypłata zasiłku chorobowego w wysokości 100% w dniu 31 grudnia 2021 r.). Obliczona na tej podstawie wysokość wynagrodzenia powódki – ze wszystkimi składnikami w 2021 r. była niższa o 489,91 zł w lutym i marcu, 494,14 zł w kwietniu, maju, czerwcu, lipcu i sierpniu, 461,19 zł we wrześniu, 478,20 zł w październiku, 494,13 zł w listopadzie, 494,15 zł w grudniu od wynagrodzenia wyliczonego według zasad określonych w art. 91 § 1 c ustawy z 27 lipca 2021 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych. Różnica w wynagrodzeniu dodatkowym rocznym za rok 2021 wyniosła 395,41 zł.

Dowód: paski płacy – k. 23-48, wyliczenia pozwanego – k. 80, 97-99.

Podstawę uposażenia od dnia 1 stycznia 2022 r. stanowiło przeciętne wynagrodzenie z drugiego kwartału 2020 r. ogłaszane w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS powiększone o kwotę 26 zł, co dawało podstawę w kwocie 5 050,48 zł. J. R. przebywała na zwolnieniu lekarskim w dniach: 14 – 17 czerwca 2022 r. (uzyskując w tym czasie 80% wynagrodzenia). Różnica pomiędzy wynagrodzeniem powódki w 2022 r. (ze wszystkimi jego składnikami) a wynagrodzeniem obliczonym według zasad określonych w art. 91 § 1 c ustawy z dnia 27 lipca 2021 roku Prawo o ustroju sądów powszechnych, wynosiłaby w 2022 r. 1 211,20 zł w miesiącach styczeń-marzec, 1 262,28 zł w kwietniu, 1 264,42 zł w maju i w miesiącach lipiec-grudzień oraz 1 230,71 zł w czerwcu. Z kolei różnica w wynagrodzeniu dodatkowym rocznym za rok 2022 wyniosła ona 1 261,63 zł.

Dowód: paski płacy – k. 23-48, wyliczenia pozwanego – k. 80, 97-99.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne.

Stan faktyczny sprawy był w zasadzie bezsporny. Co prawda strona powodowa kwestionowała wyliczenia pozwanego, jednak po przedłożeniu przez stronę pozwaną szczegółowych obliczeń powódka uznała je w całości, wskazując, że ich nie kwestionuje (k. 103). Nie cofnęła w tej części powództwa. Sąd przyjął za własne wyliczenia pozwanego. Pozwany jako pracodawca i dysponujący większą wiedzą w zakresie obliczania wynagrodzenia, siłą rzeczy będzie mieć większy dostęp do innych zmiennych, które mają wpływ na wysokość wynagrodzenia, jak nieobecności w pracy czy wysokości mnożników.

Sąd oddalił powództwo w zakresie kwoty 2 828,91 zł (29 385 zł minus 26 556,09), na którą składały się różnice pomiędzy pozwem a obliczeniami pozwanego. Powódka ostatecznie uznała obliczenia pozwanego i ich nie kwestionowała, jednakże nie cofnęła powództwa. Zatem kwoty wskazane w pozwie w zakresie przekraczającym te wynikające z obliczeń pozwanego podlegały oddaleniu. Obliczenia pozwanego nie budziły wątpliwości sądu. Powódce przysługiwała kwota różnicy w wynagrodzeniu o 32,95 zł niższa za wrzesień 2021 r. i o 15,94 zł niższa za październik 2021 r., aniżeli żądała w pozwie powódka. Różnica ta wynikała z tego, że powódka nie uwzględniła pomniejszenia jej wynagrodzenia na skutek przebywania na zwolnieniach lekarskich w tych miesiącach. Sąd zauważył, że absencja chorobowa wpływała zarówno na wysokość wynagrodzenia zasadniczego, jak i dodatku stażowego powódki (k. 97-99). W związku z tymi zwolnieniami od 21 do 30 września 2021 r. i od 4 do 8 października 2021 r. otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 80%. W konsekwencji różnica pomiędzy wynagrodzeniem należnym na podstawie ustawy ustrojowej, a wypłaconym powódce na podstawie ustawy okołobudżetowej była również mniejsza, niż wskazała powódka. Różnica jednego grosza w obliczeniu pracodawcy za listopad 2021 r. mieści się w marginesie błędu i konsekwencji zaokrągleń, ponieważ kwota ta była wielokrotnie przeliczana (powódka otrzymała wyrównanie do 100% wynagrodzenia na mocy decyzji o uznaniu wypadku przy pracy). Powództwo w zakresie różnicy w wynagrodzeniu z kwiecień 2022 r. podlegało oddaleniu o 2,14 zł. Powódka dokonując swoich obliczeń nie wzięła pod uwagę, że wynagrodzenie w stawce czwartej przysługiwało jej dopiero od 2 kwietnia 2022 r., zaś 1 kwietnia 2022 r. było ono jeszcze w stawce trzeciej. W związku z tym kwota wypłacona za cały miesiąc była nieznacznie niższa niż pełne kwoty w kolejnych miesiącach. Wobec tego różnica pomiędzy wynagrodzeniem które powinno zostać wypłacone na podstawie ustawy ustrojowej, a wypłaconym faktycznie za kwiecień 2022 r. na podstawie ustawy okołobudżetowej była odpowiednio nieznacznie niższa, niż wskazała powódka w pozwie. Również oddaleniu podlegała kwota różnicy w wynagrodzeniu za czerwiec 2022 r. w zakresie 33,71 zł, ponieważ powódka nie wzięła pod uwagę przy obliczeniach przebywania przez nią od 14 do 17 czerwca 2022 r. na zwolnieniu lekarskim, kiedy to otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 80% (obniżenie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku stażowego), co przełożyło się na mniejszą niż żądała powódka różnicę pomiędzy wynagrodzeniem należnym powódce na podstawie ustawy ustrojowej, a wynagrodzeniem wypłaconym faktycznie na podstawie ustawy okołobudżetowej. Oddaleniu w znacznej wysokości podlegały wskazane przez powódkę różnice w dodatkowych wynagrodzeniach rocznych: w zakresie 1 928,71 zł za 2021 r. i 295,28 zł za 2022 r. Sposób obliczania dodatkowego wynagrodzenia rocznego wskazuje wyraźnie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Ustala się je w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Podstawą obliczeń jest zatem wynagrodzenie za pracę (zatem bez wynagrodzenia za czas choroby i wysługi za czas nieprzepracowany). Kwota wskazana przez powódkę jako dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2021 r. (2 324,12 zł) nie znajduje żadnego uzasadnienia w ustawowym algorytmie. Jest ona zdecydowania zbyt wysoka (byłoby tak nawet, gdyby powódka w ogóle nie przebywała na zwolnieniach chorobowych). Z podobnych względów oddaleniu podlegała różnica w dodatkowym wynagrodzeniu rocznym za 2022 rok w zakresie 295,28 zł. Powódka również w tym roku przebywała na zwolnieniach lekarskich, ale nawet gdyby nie odnotowano żadnej jej absencji, to kwota wskazana przez powódkę (1 556,91) i tak znacznie przewyższa kwotę odpowiadającą algorytmowi z art. 4 ust. 1 ww. ustawy.

W związku z tym, że powódka kapitalizowała odsetki za opóźnienie do dnia wniesienia pozwu od wskazanych przez siebie w pozwie kwot, to należało po dokonaniu oddalenia w wyżej wskazanym zakresie kwot głównych, oddalić również w odpowiednim zakresie roszczenie o skapitalizowane odsetki. W związku z tym sąd dokonał w tej materii własnych obliczeń (k. 105-111) i tak obliczone kwoty skapitalizowanych odsetek zasądził w wyroku. Dodatkowo, obliczając kwotę skapitalizowanych odsetek za dodatkowe wynagrodzenia roczne za 2021 i 2022 rok sąd oparł się na art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, zgodnie z którym wynagrodzenie roczne wypłaca się, z zastrzeżeniem ust. 3, nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Zatem żądanie zasądzenia odsetek od ww. należności od daty wcześniej niż 1 kwietnia danego roku (26 lutego i 25 lutego) jest niezasadne i w tej części powództwo również podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 482 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy. Powódka skapitalizowała odsetki do dnia wniesienia pozwu (do 26 lutego 2024 r.), zatem zasądzenie odsetek z tytułu płatności było możliwe od 27 lutego 2024 r. do dnia zapłaty. Przy czym roszczenie odsetkowe od kwoty przekraczającej 26 556,09 zł zostało przez sąd oddalone. Rozstrzygnięcie o odsetkach wydano na mocy art. 481 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

W związku z powyższym, orzeczono jak w pkt II wyroku.

Sędzia (...)

IX P 388/24

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

25.4.2025 sędzia (...)