Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 88/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 4 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 439/23

Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

K. M.

Sytuacja materialna

Dotychczasowa karalność

Zachowanie oskarżonego

Informacja e-PUAP - k.355

Karta karna - k.355-363

Wywiad środowiskowy - k.334-337

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Wskazać oskarżonego.

Wskazać fakt.

Dowód ze wskazaniem numeru karty, na której znajduje się dowód.

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu.

Sytuacja materialna

Dotychczasowa karalność

Zachowanie oskarżonego

Informacja e-PUAP

Karta karna

Wywiad środowiskowy

Dokumenty sporządzone przez uprawnione osoby i podmioty, nie kwestionowane i nie budzące wątpliwości.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Wskazać fakt

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu.

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Oskarżony zaskarżonemu wyrokowi zarzucił błędną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, a co za tym idzie błędne ustalenia faktyczne. Jego zdaniem został zaatakowany przez pokrzywdzonego i musiał się przed nim bronić, nie chcąc mu zrobić krzywdy.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny lub niezasadny.

Zarzuty były bezzasadne.

Na wstępie przypomnieć należy, że by ocena dowodów przeprowadzona przez organ postępowania , której następstwem są określone ustalenia faktyczne, została dokonana zgodnie z regułami art. 7 kpk konieczne jest: 1) oparcie jej na wszystkich przeprowadzonych dowodach, mając na względzie, że podstawę orzeczenia może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w toku postępowania, mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej kwestii; 2) uwzględnienie zasad prawidłowego rozumowania; 3) uwzględnienie wskazań wiedzy; 4) uwzględnienie doświadczenia życiowego. Zasada swobodnej oceny dowodów jest zasadą kontrolowanej oceny dowodów, która wyraża się w dwóch aspektach. Po pierwsze, organ procesowy musi uzasadnić, dlaczego oparł się na jednych, a nie na innych dowodach oraz dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych. Po drugie, organ odwoławczy kontroluje swobodną ocenę dowodów dokonaną przez organ pierwszej instancji. Przy czym zarzut naruszenia art. 7 kpk nie może ograniczać się do wskazania wadliwości sędziowskiego przekonania o wiarygodności jednych, a niewiarygodności innych źródeł czy środków dowodowych, lecz powinien wykazać konkretne błędy w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. W grę może wchodzić np. pominięcie istotnych środków dowodowych, niedostrzeżenie ważnych rozbieżności, uchylenie się od oceny wewnętrznych czy wzajemnych sprzeczności.

Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 kwietnia 2021 r. w sprawie o sygn. akt III KK 78/21, prezentowanie własnej - możliwej w realiach konkretnej sprawy - oceny dowodów, bez wykazania błędności tej, której dokonał sąd pierwszej instancji, nie upoważnia jeszcze sądu odwoławczego do zajęcia w tej materii stanowiska odmiennego. Sąd odwoławczy, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie prowadzi samodzielnie postępowania dowodowego co do istoty sprawy, jest bowiem głównie sądem kontrolującym procedowanie przed sądem pierwszej instancji i stanowisko tego sądu może zakwestionować jedynie wówczas, gdy wykaże, że to postępowanie i jego wynik obrażają prawo. Sąd Okręgowy podziela również pogląd zawarty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 7 listopada 2019 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 173/19. Wskazano w nim, że na uzasadnienie błędu ustaleń faktycznych lub naruszenie standardów swobodnej oceny bądź interpretacji dowodów nie wystarczy subiektywne przekonanie skarżącego o niesprawiedliwości orzeczenia, a konieczne jest wykazanie, że w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenie faktycznie nie mające oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo że takiego ustalenia nie poczyniono mimo, że z przeprowadzonych dowodów określony fakt jednoznacznie wynikał, względnie wykazanie, iż tok rozumowania sądu I instancji był sprzeczny ze wskazaniami doświadczenia życiowego, prawidłami logiki, czy zasadami wiedzy.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, apelacja oskarżonego stanowiła jedynie subiektywną ocenę zaistniałych okoliczności i gołosłowną polemikę z zaskarżonym wyrokiem. Wbrew jego twierdzeniom Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodne z regułami wynikającymi z art. 7 kpk, ocenił cały zgromadzony materiał dowodowy i poczynił trafne ustalenia faktyczne, słusznie uznając oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu. Nie ulega wątpliwości, że pokrzywdzony i oskarżony byli ze sobą silnie skonfliktowani, w okresie poprzedzającym zaistniały incydent wymieniając wiadomości tekstowe, w których wzajemnie się znieważali. Oczywistym jest także, że do konfrontacji w dniu zdarzenia doprowadził pokrzywdzony, który widząc oskarżonego wszedł do budynku dworca kolejowego, w którym ten się znajdował i ruszył w jego kierunku, zaczynając szarpaninę. Niemniej, oskarżony nie tylko nie był w tej sytuacji bierny, także kierując się w jego stronę i odpowiadając tym samym, ale był na to przygotowany, mając przy sobie nóż motylkowy, a następnie, zanim jeszcze doszło do zwarcia, wyjmując go z kieszeni i otwierając charakterystycznym, potrząsającym ruchem ręki. Następnie, kiedy mężczyźni się przepychali dwukrotnie ugodził pokrzywdzonego nożem. W dodatku nie w ręce, których tamten używał, ale w okolice lewej strony klatki piersiowej, gdzie znajduje się serce. Powyższe było dobrze widoczne na nagraniu z monitoringu, które było głównym dowodem w sprawie, przecząc wersji oskarżonego, który twierdził, że został zaatakowany przez pokrzywdzonego i musiał się mu przeciwstawić, działając w ramach obrony koniecznej. Tymczasem w żadnym momencie owej szarpaniny, która trwała zaledwie chwilę nie doszło do sytuacji, w której pokrzywdzony uzyskałby jakąkolwiek przewagę i w której coś by mu zagrażało. Mężczyźni cały czas znajdowali się w pozycji stojącej. Co więcej, pokrzywdzony ani razu nie uderzył, ani nie kopnął oskarżonego. Jego zachowanie w żadnym momencie nie wyglądało jak opisywany przez oskarżonego brutalny atak zagrażający jego zdrowiu, a nawet życiu. Jak trafnie uznał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 357/21, brak jest podstaw do przyjęcia prawa do obrony koniecznej, jeśli doszło do starcia pomiędzy dwoma osobami wzajemnie się prowokującymi w sposób świadczący o zgodzie obu na podjęcie walki. Wbrew twierdzeniom oskarżonego w/w nagranie było w pełni wystarczające, ukazując przedmiotowe zdarzenie od początku do końca. Odnośnie noża myśliwskiego, jaki rzekomo miał mieć pokrzywdzony, to taki przedmiot nie został ujawniony i zabezpieczony. Nie został też zarejestrowany na nagraniu. Nawet jeśli pokrzywdzony go posiadał, to w przeciwieństwie do oskarżonego nie posługiwał się nim i nie miało to żadnego znaczenia w sprawie.

Zdaniem Sądu Okręgowego oskarżony nie bronił się, w dodatku w rozumieniu art. 25 kk, ale dysponując niebezpiecznym narzędziem, jakim niewątpliwie jest nóż najpierw ruszył w jego kierunku, a potem - wykorzystując moment przepychania się - zadał mu dwa ciosy, od początku chcąc mu wyrządzić krzywdę. Potwierdziła to skierowana do pokrzywdzonego wiadomość z dnia 10 grudnia 2022 r., w której wskazał „Ty jebana kurwo Gdzie ty szmato się chowasz, że cię kurwo nie można spotkać Ty pierdolony konfidencie jeszcze raz zagrozisz mojej rodzinie, i będziesz ruchana, jak na tych ochronkach w kaminsku, nawet cwele cię ruchaly”. Tym samym oskarżony, wbrew swoim twierdzeniom, nie obawiał się pokrzywdzonego. Co więcej, szukał możliwości bezpośredniej konfrontacji i policzenia się z nim na swój sposób, de facto prowokując to spotkanie i dobrze się do niego przygotowując. Jak słusznie stwierdził Sąd Apelacyjny w Białymstoku z dnia 5 lutego 2024 r. w sprawie o sygn. akt II AKa 241/23, warunkiem instytucji z art. 25 kk jest by działający w obronie został bezpośrednio zaatakowany zamachem, a jego działanie polegało na odpieraniu bezprawia, przy czym nie bez znaczenia jest, że chociaż zaatakowanemu nie musi towarzyszyć wyłącznie wola obrony, to z kontratypu obrony koniecznej nie skorzysta osoba, która do działania nie motywowała się usunięciem zagrożenia przed dalszymi atakami ale zamiarem wyrządzenia krzywdy fizycznej napastnikowi. Jak natomiast wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 30 maja 2023 r. w sprawie o sygn. akt V KK 36/23, elementem subiektywnym obrony koniecznej (art. 25 § 1 k.k.) jest świadomość istnienia ataku i powiązany z tym zamiar jego odparcia. Kwestie motywacji czy ubocznych celów działania broniącego się nie są istotne, chyba że ustalone zostanie, że do czynienia mamy w istocie z w pełni przemyślaną prowokacją polegającą na podejmowaniu czynności mających sprokurować zamach napastnika, by następnie instrumentalnie "powołać się" na działanie w obronie koniecznej.

Takiego postępowania oskarżonego nie sposób zaakceptować. Bardzo niewiele brakowało przecież, żeby pozbawił pokrzywdzonego życia, odpowiadają nie za czyn z art. 157 § 1 kk, ale za czyn z art. 148 § 1 kk. W tym miejscu wskazać należy, że z dotychczasowej karalności oskarżonego ewidentnie wynika, że jest człowiekiem, który zupełnie nie panuje nad swoimi emocjami i zupełnie nie respektuje czyjegoś zdrowia. Dotychczas oskarżony był kilkukrotnie karany za przestępstwa z użyciem przemocy, w tym z art. 157 § 1 kk. Nie spowodowało to zmiany jego postępowania. Z tych względów wymierzona mu kara 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności nie budziła żadnych wątpliwości, z pewnością nie mogąc być uznana za niewspółmierną, w dodatku rażąco. Zdaniem tak Sądu Rejonowego, jak i Sądu Okręgowego tylko w zakładzie karnym oskarżony może odczuć negatywne konsekwencje swojego postępowania, które mają szansę zmienić jego zachowanie w przeszłości. Wprawdzie obecnie pracuje, jednak nie jest to okoliczność przemawiająca za wymierzeniem mu kary innego rodzaju. Zwłaszcza, że po popełnieniu czynu przędącego przedmiotem niniejszej sprawy dopuścił się innych przestępstw. Zastrzeżeń nie budziły też pozostałe rozstrzygnięcia, w tym zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym i zbliżania do niego, które mają na celu uniknięcie powtórzenia się sytuacji w przyszłości.

Wniosek

Oskarżony wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez przyjęcie, że przekroczył granice obrony koniecznej i uniewinnienie od popełnienia zarzucanego mu czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny lub niezasadny.

Z uwagi na bezzasadność zarzutów na nieuwzględnienie nie zasługiwał też skorelowany z nimi wniosek.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Wskazać wszystkie okoliczności, które sąd uwzględnił z urzędu, niezależnie od granic zaskarżenia
i podniesionych zarzutów (art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k.).

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1

Przedmiot utrzymania w mocy

Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 4 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 439/23

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy.

Sąd Rejonowy prawidłowo ocenił zgromadzony materiał dowodowy i poczynił trafne ustalenia faktyczne, słusznie stwierdzając winę oskarżonego. Wbrew jego apelacji nie zaistniały okoliczności, w których można byłoby rozważać instytucję obrony koniecznej. Wprawdzie pokrzywdzony zainicjował to zdarzenie, jednak oskarżony chciał się z nim skonfrontować i policzyć. Dlatego nie tylko miał przy sobie nóż, ale od razu, jeszcze przed starciem, go otworzył, a następnie wykorzystał. Co więcej, ciosy zadał nie w ręce czy nogi, ale w lewą część klatki piersiowej, gdzie znajduje się serce. Nie działał więc w ramach obrony koniecznej, a tym bardziej nie przekroczył jej granic. Wątpliwości nie budziły też pozostałe rozstrzygnięcia, w tym kara. Z tych względów zaskarżony wyrok utrzymano w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia.

4.

Konieczność warunkowego umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i warunkowego umorzenia ze wskazaniem podstawy prawnej warunkowego umorzenia postępowania.

5.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia z wyroku

Lp.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

6.  Koszty Procesu

Wskazać oskarżonego.

Wskazać punkt rozstrzygnięcia z wyroku.

Przytoczyć okoliczności.

K. M.

II

Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego Warszawa - Praga w Warszawie na rzecz adw. R. P. kwotę 1.033,20 złotych, w tym podatek od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Powyższe nastąpiło na wniosek obrońcy, znajdując oparcie w § 17 ust 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Ponadto zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych w postępowaniu odwoławczym, przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa. Zważywszy, że oskarżonemu wymierzono karę 1 roku i 5 miesięcy pozbawienia wolności, która spowoduje osadzenie go w zakładzie karnym, obciążanie go tymi należnościami było zbędne.

7.  PODPIS

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika 1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim z dnia 4 października 2023 r. w sprawie o sygn. akt II K 439/23

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

Uchylenie

☒

zmiana