Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku

Wydział XII Cywilny Sekcja do Spraw Egzekucyjnych

w składzie: Przewodniczący: Sędzia SR Joanna Krata

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2025 r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy Km (...) z wniosku wierzyciela (...) (...)w W.

przeciwko dłużnikowi K. K.

ze skargi dłużnika na punkty 2 i 3 postanowienia Komornika sądowego (...) H. G. z dnia 30 grudnia 2024 r.

postanawia:

1.  oddalić skargę;

2.  kosztami postępowania obciążyć dłużnika K. K., uznając je za uiszczone w całości.

SSR Joanna Krata

UZASADNIENIE

Dłużniczka K. K., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika r.pr. K. B., w dniu 15 stycznia 2025 r. wystąpiła ze skargą na czynności Komornika sądowego (...) H. G., w sprawie egzekucyjnej Km (...) tj. na punkty 2 i 3 postanowienia z dnia 30 grudnia 2024 r.

W uzasadnieniu swojej skargi dłużniczka podnosząc, że wierzyciel nie dysponuje tytułem wykonawczym wobec dłużnika, a dłużnik był w toku postępowania reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika oraz wniósł o przyznanie kosztów zastępstwa radcy prawnego w postępowaniu egzekucyjnym - wskazała, że zasadne stało się żądanie dłużniczki obciążenie wierzyciela pełnymi kosztami egzekucji, w tym kosztami zastępstwa pełnomocnika dłużniczki. Dłużniczka przywołała przy tym uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 1986 r. w sprawie o sygn. akt III CZP 40/86 wskazując, że Sąd w postępowaniu egzekucyjnym, w postępowaniu o nadanie klauzuli wykonalności jak również w postępowaniu ze skargi na czynności komornika może stosować odpowiednio przepisy o kosztach procesu zamieszczone w art. 98 i nast. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Skarżąca wniosła o zmianę punktu drugiego postanowienia poprzez obciążenie kosztami postępowania egzekucyjnego w kwocie 1.943,91 zł wierzyciela, zmianę punktu trzeciego poprzez przyznanie dłużnikowi od wierzyciela kosztów zastępstwa radcy prawnego w postępowaniu egzekucyjnym w kwocie 617,00 zł oraz zasądzenie od wierzyciela na rzecz K. K. kosztów postępowania wywołanego wniesieniem przedmiotowej skargi według norm przepisanych.

Komornik przekazał uzasadnienie zaskarżonej czynności wraz z aktami sprawy Km (...), wnosząc o oddalenie skargi w całości jako bezzasadnej.

Sąd ustalił, co następuje:

Postępowanie egzekucyjne w sprawie Km (...) wszczęte zostało na wniosek wierzyciela B. (...) (...)z siedzibą w G. z dnia 29 listopada 2013r., w oparciu o tytuł wykonawczy w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie z dnia 05 czerwca 2013 r. sygn. akt VI Nc-e (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 14 sierpnia 2013r. (k. 1-2, 34 akt Km).

W dniu 09 stycznia 2024r. do kancelarii (...) wpłynęło pismo H. I (...)z siedzibą w W. z oświadczeniem o zgłoszeniu do postępowania w miejsce dotychczasowego wierzyciela. Do pisma dołączone zostały dokumenty wykazujące przejście uprawnienia na nowego wierzyciela (k. 59 i n. akt Km).

W dniu 23 grudnia 2024r. (k. 102 akt Km) do Komornika wpłynął wniosek pełnomocnika dłużniczki min. o:

1). umorzenie postępowania egzekucyjnego,

2). przyznanie dłużnikowi od wierzyciela kosztów postępowania egzekucyjnego wg norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym w kwocie 917,00 zł,

3). obciążenie wierzyciela kosztami egzekucji w całości.

Wniosek, złożony przez profesjonalnego pełnomocnika dłużniczki r.pr. K. B. nie zawierał uzasadnienia. Do wniosku załączono odpis postanowienia Referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 19 grudnia 2024 r. wydanego w sprawie o sygn. akt VI NC-e (...), którym przekazano sprawę do rozpoznania do Sądu Rejonowego w Gdyni. W uzasadnieniu wskazano, że pozwana skutecznie wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty, co spowodowało utratę jego mocy (k. 105 akt Km). Podano również, iż w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana uprawdopodobniła, że w dacie uznania skierowanej do niej przesyłki za skutecznie doręczoną (w drodze podwójnego awizowania – art. 139 § 1 k.p.c.) nie zamieszkiwała pod adresem, pod którym dokonano podwójnego awizowania. Oznacza to, że w przedmiotowej sprawie nie doszło w istocie do doręczenia przesyłki stronie pozwanej, o czym Sąd nie miał wiedzy w chwili wydawania zarządzenia o stwierdzeniu doręczenia przesyłki w trybie art. 139 § 1 k.p.c. W tym stanie rzeczy Sąd uznał sprzeciw pozwanej za skutecznie złożony jeszcze przed rozpoczęciem biegu terminu do wniesienia sprzeciwu.

Postanowieniem z dnia 30 grudnia 2024 r. Komornik sądowy(...) H. G.:

1). umorzył postępowanie egzekucyjne w sprawie Km (...) w trybie art. 824 § 1 pkt 5 k.p.c.

2). ustalił koszty postępowania egzekucyjnego w wysokości 1 943,91 zł i obciążył nimi dłużnika,

3). ustalił wierzycielowi koszty zastępstwa radcy prawnego w postępowaniu egzekucyjnym na kwotę 600,00 zł i obciążył nimi dłużnika.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie akt Km (...).

Sąd zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 770 k.p.c. dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do celowego przeprowadzenia egzekucji. Przy czym koszty te ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem. Koszty egzekucji ustala postanowieniem komornik, jeżeli przeprowadzenie egzekucji należy do niego (…). Przepis powyższy zawiera prawną regulację kosztów postępowania egzekucyjnego i stanowi lex specialis do art. 98 k.p.c. i następne. Tym samym, obowiązującą w postępowaniu rozpoznawczym regułę odpowiedzialności za wynik procesu zastąpiono w postępowaniu egzekucyjnym zasadą odpowiedzialności dłużnika za koszty egzekucji, połączoną z zasadą kosztów celowych. W doktrynie i orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że pozostałe reguły odnoszące się do kosztów postępowania rozpoznawczego, normowane w art. 98-110 k.p.c., mają także odpowiednie zastosowanie w postępowaniu egzekucyjnym, pod warunkiem, że nie naruszają zasady ponoszenia celowych kosztów egzekucji przez dłużnika. Dłużnik zatem przeważnie zawsze ponosi koszty egzekucji, ale tylko w zakresie kosztów, które są zarazem niezbędne i celowe. Zgodnie zaś z art. 108 § 1 k.p.c. zdanie pierwsze, Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Na mocy art. 13 § 2 k.p.c. zasada ta znajduje odpowiednie zastosowanie również w postępowaniu egzekucyjnym.

Na wstępie wskazać należy, iż pojęcie niecelowego wszczęcia postępowania egzekucyjnego nie jest zdefiniowane w przepisach kodeksu postępowania cywilnego ani w przepisach ustawy komornikach sądowych i egzekucji. Sąd, dokonując analizy zarzutów skargi w oparciu o zawartość akt postępowania egzekucyjnego, posiłkował się stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uzasadnieniu uchwały z dnia 8 marca 2013 r. (III CZP 109/12), z którego to uzasadnienia wynika, iż: „(…) Dla zastosowania art. 49 ust. 4 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji sama utrata mocy przez nakaz zapłaty nie jest okolicznością przesądzającą o tym, że egzekucja została wszczęta przez wierzyciela niecelowo. W takim przypadku, istotnymi okolicznościami pozwalającymi ocenić celowość wszczęcia postępowania egzekucyjnego mogą być natomiast - ocenianie ad casum - konkretne, rzeczywiste okoliczności, które doprowadziły do upadku mocy nakazu zapłaty, o ile zdoła je wykazać dłużnik w skardze na czynności komornika. Jeżeli podstawą wszczęcia egzekucji był nakaz zapłaty, który utracił moc po wszczęciu egzekucji dla oceny ewentualnej niecelowości wszczęcia postępowania egzekucyjnego istotne jest, czy wierzyciel wszczął egzekucję, nie wiedząc o przyczynach, które doprowadziły do późniejszej utraty mocy nakazu zapłaty, np. obiektywnej przeszkodzie, która uniemożliwiła dłużnikowi (pozwanemu) złożenie w terminie sprzeciwu (o chorobie pozwanego, jego nieobecności w miejscu zamieszkania) albo wadliwości w doręczeniu nakazu zapłaty pozwanemu. Zatem sam upadek nakazu zapłaty w toku czynności procesowych podjętych przez dłużnika nie uzasadnia przyjęcia, że w chwili, gdy wierzyciel dysponujący tytułem wykonawczym skierował wniosek do organu egzekucyjnego o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, nie były to czynności celowe.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy Sąd doszedł do przekonania, iż w sprawie Km (...) wszczęcie egzekucji było celowe. Wierzyciel w momencie wszczęcia egzekucji posiadał tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności, uprawniający go do uruchomienia procedury przymusowej egzekucji sądowej.

Skarżący – reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika - nie wykazał by wierzyciel wszczynając egzekucję mógł przy zachowaniu należytej staranności wiedzieć o przyczynach, które doprowadziły do późniejszej utraty mocy nakazu zapłaty. Zdaniem Sądu, skarżący nie zdołał także wykazać, aby przyczyny te były prawdziwe. Podkreślić należy, że Sąd orzekający w sprawie niniejszej nie jest związany treścią uzasadnienia postanowienia Referendarza sądowego w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie z dnia 19 grudnia 2024r. Profesjonalny pełnomocnik dłużniczki tak we wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego w sprawie Km (...), jak i w treści skargi ograniczył się do wskazania, że wierzyciel nie dysponuje tytułem wykonawczym przeciwko dłużniczce.

Zaniechanie przez stronę skarżącą inicjatywy dowodowej w tym zakresie ograniczyło podstawę ustaleń Sądu do dokumentów zgromadzonych w aktach egzekucyjnych. Dodatkowo Sąd dysponował z urzędu wiedzą z innych spraw prowadzonych z udziałem dłużniczki K. K., w związku z nadzorem nad egzekucją z nieruchomości dłużniczki, położonej zresztą pod tym samym adresem, pod który dokonywano dłużniczce doręczeń odpisów nakazów zapłaty w różnych sprawach, w tym w sprawie niniejszej.

Dokonana przez Sąd analiza nie pozwoliła na przyjęcie ustaleń korzystnych dla skarżącej. W uzasadnieniu postanowienia z dnia 19 grudnia 2024 r. Referendarz sądowy wskazał, iż pozwana (dłużniczka w sprawie egzekucyjnej) kwestionowała prawidłowość doręczenia nakazu zapłaty, wskazując iż nie zamieszkiwała pod adresem, pod którym dokonano podwójnego awizowania – a w konsekwencji – uznano skierowaną do niej przesyłkę za skutecznie doręczoną – na podstawie art. 139 § 1 k.p.c. W uzasadnieniu podano, że pozwana uprawdopodobniła powyższą okoliczność. Odpis nakazu zapłaty adresowany do pozwanej skierowany został na adres: ul. (...) w G. (k. 2 akt Km).

Przed tutejszym Sądem toczyło się postępowanie w sprawie o sygn. akt XII 1 Co (...) na skutek skargi dłużniczki reprezentowanej tego samego pełnomocnika radcę prawnego K. B. na czynności Komornika sądowego (...) w Gdańsku H. G., w sprawie egzekucyjnej Km(...) - na dotyczące kosztów punkty 2, 3 i 4 postanowienia z dnia 20 czerwca 2018r. Skarżąca wskazała, że postanowieniem z dnia 12 czerwca 2018 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI Nc-e (...) Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził utratę mocy nakazi zapłaty z dnia 24 stycznia 2013 roku wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu oraz przekazał sprawę do Sądu Rejonowego Gdańsk - Południe w Gdańsku, jako sądowi właściwemu. Odpis nakazu zapłaty skierowany został pod tożsamy adres jaki wskazał wierzyciel (powód) w postępowaniu sądowym w niniejszej sprawie – tj. ul. (...) w G.. Dłużniczka nie kwestionowała wówczas, jakoby podany adres nie stanowił jej adresu zamieszkania, pod którym to adresem odbierała zresztą osobiście korespondencję kierowaną do niej przez Komornika. Dłużniczka argumentowała wówczas, że odpis nakazu zapłaty odebrała jej córka, a brak jest w treści potwierdzenia odbioru tej korespondencji czytelnego imienia i nazwiska odbiorcy. Sąd oddalił prawomocnie skargę dłużniczki, uznając że w ustalonym stanie faktycznym nie sposób przedstawić wierzycielowi zarzutu, iż wszczynając postępowanie egzekucyjne mógł wiedzieć o okolicznościach, które następnie legły u podstaw stwierdzenia przez Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie nieprawidłowości w zakresie doręczenia odpisu nakazu zapłaty, tj. braku w treści potwierdzenia odbioru odpisu nakazu zapłaty czytelnego imienia i nazwiska odbiorcy i odbiorze korespondencji przez córkę dłużniczki.

Wracając do sprawy Km(...)nie sposób nie zauważyć zbieżności czasowej doręczeń odpisów nakazów dłużniczce pod tym samym adresem. Należy nadto zauważyć, że dłużniczka wielokrotnie osobiście odbierała korespondencję komorniczą pod tym samym adresem (np.: w 2014r., k. 4 i 16; w 2015r., k. 10 i 31 akt Km), a jeszcze w dniu 09 stycznia 2019 r. w piśmie do Komornika sądowego (k. 41 akt Km) dłużniczka wskazała ten sam adres zamieszkania jaki wskazał wierzyciel (powód) w sprawie o wydanie nakazu zapłaty – ul. (...) G..

Postępowanie egzekucyjne w sprawie KM (...) toczyło się od listopada 2013r. Z dokumentów zawartych w aktach egzekucyjnych wynika, iż dłużniczka od lat miała wiedzę o tym postępowaniu, zajęto jej skutecznie świadczenie z ZUS, osobiście odbierała korespondencję kierowaną na adres: ul (...) w G.. Dłużniczka przez długi czas trwania egzekucji nie składała także skarg na czynności Komornika, nie kwestionowała w żaden sposób tytułu wykonawczego, aż do momentu gdy w 2024 r. zakwestionowała skuteczność doręczenia odpisu nakazu zapłaty. Mając na uwadze całokształt okoliczności wskazanych powyżej, takie postępowanie Sąd ocenia jako wysoce niesumienne.

Z dokonanej przez Sąd analizy wyłania się niepokojący obraz instrumentalnego traktowania instytucji procesowych i zmiany twierdzeń o stanie faktycznym, a tym samym linii obrony, na skutek niekorzystnego rozstrzygnięcia skargi w sprawie XII 1 Co (...). Obraz tym bardziej niepokojący, że w obu tych sprawach dłużniczka reprezentowana była przez tego samego profesjonalnego pełnomocnika.

W ocenie Sądu, postępowanie egzekucyjne w sprawie Km (...), zostało wszczęte i prowadzone celowo, co sprawiało, iż zasadnie Komornik obciążył dłużniczkę całością kosztów tego postępowania na zasadzie przepisu art. 770 §1 k.p.c. Jeśli chodzi o koszty zastępstwa prawnego wierzyciela, to zostały one objęte wnioskiem egzekucyjnym (k. 1v akt Km) i ustalone zostały w prawidłowej wysokości. Jednocześnie brak było w sposób oczywisty podstaw do przyznania przez Komornika od wierzyciela kosztów zastępstwa prawnego dłużniczki.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie pierwszym sentencji postanowienia oddalił skargę, o czym orzekł na mocy przepisów art. 767 § 1 k.p.c. w związku z powołanymi wyżej przepisami kodeksu postępowania cywilnego.

O kosztach postępowania wywołanego wniesieniem skargi, Sąd orzekł w punkcie drugim sentencji postanowienia, w oparciu o przepis art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., mając na względzie wynik postępowania – fakt oddalenia skargi dłużnika.

SSR Joanna Krata