Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:SSR del. Jacek Liszka

Protokolant: st. sekr. sądowy Małgorzata Houda

po rozpoznaniu w dniu 14 maja 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania (...)spółka jawna w. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 7 listopada 2013 roku nr (...)

w sprawie (...)spółka jawna w Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym obejmującym okres od dnia 1 kwietnia 2012 roku do dnia 31 marca 2013 roku nie podwyższa od 50 % i ustala na poziomie 1,93 % w całym wskazanym roku składkowym.

Sygn. akt IV U 55/14

UZASADNIENIE WYROKU

z dnia 14 maja 2014 roku

Decyzją z dnia 7.11.2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na podstawie art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) oraz art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585 ze zm.) podwyższył stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obwiązującą płatnika składek (...)spółka jawna w Ł.w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2012 r. do 31 marca 2013 r. o 50,00 %. Powyższe było spowodowane tym, że płatnik składek począwszy od 1.01.2013 roku nieprawidłowo ustalił stopę procentową składki w wysokości 1,47 % zamiast prawidłowej stawki 1,93%.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł płatnik składek tj. (...)spółka jawna w Ł.domagając się jej zmiany. Argumentował, że począwszy od dnia 1.01.2013 roku nastąpiło wchłonięcie przez spółkę jawną spółki cywilnej która została utworzona wcześniej przez spadkobierców zmarłego Z. S.celem kontynuacji działalności gospodarczej prowadzonej przez zmarłego. Stopa procentowa dla przedsiębiorstwaZ. S.wynosiła 1,47%.

W odpowiedzi na powyższe odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Wskazywał, ze spółka cywilna jest nowym płatnikiem składek i winna mieć odrębnie ustaloną stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. S.prowadził Przedsiębiorstwo (...)w Ł.i wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla niego jako płatnika składek wynosiła 1,47 %.

Oprócz tego był on wspólnikiem spółki jawnej zawartej dnia 26.08.2010 roku pomiędzy nim i M. S. (1) o nazwie Przedsiębiorstwo (...)spółka jawna (...)w Ł.(NIP (...)). Wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla tej spółki w okresie składkowym począwszy od dnia 1.04.2012 roku do dnia 31.03.2013 roku wynosiła 1,93%. Zgodnie z umową Spółki śmierć wspólnika nie powodowała rozwiązania spółki i na miejsce zmarłego wchodzili jego spadkobiercy.

Dowód: - akta ZUS,

- pisemna informacja ZUS k. 51,

- wydruk z CEIDG k. 52,

- zgłoszenia do ZUS k. 53, 54,

- zawiadomienia o wysokości stopy procentowej k. 55-61,

- umowa spółki jawnej k. 27-29,

- odpis z KRS k. 13-14,

Dnia 19.08.2012 roku Z. S. zmarł. Spadek po nim nabyli na podstawie ustawy wprost wdowa M. S. (2) oraz dzieci B. S. i M. S. (1) wszyscy po 1/3 części. Wymienieni, jako spadkobiercy majątku całego zorganizowanego przedsiębiorstwa, w dniu 22.08.2012 roku zawarli umowę spółki cywilnej celem kontynuowania prowadzonej dotychczas przez Z. S. działalności gospodarczej w postaci tego przedsiębiorstwa pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) w Ł.. Ustalono, że działalność będzie dalej prowadzona pod nazwą (...)spółka cywilna. Została ta spółka cywilna zgłoszona jako płatnik składek do ZUS.

Dowód: - akta ZUS,

- pisemna informacja ZUS k. 51,

- odpis aktu zgonu k. 3,

- postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku k. 4, 20

- dane z wpisu REGON k. 62,

- zgłoszenie do ZUS k. 63-64

- zawiadomienia o wysokości stopy procentowej k. 55-61,

- umowa spółki cywilnej k. 21-25,

Dnia 26.11.2012 roku spadkobiercy Z. S. dokonali przekształcenia dwuosobowej spółki jawnej zawartej dnia 26.08.2010 roku pomiędzy Z. S. i M. S. (1) o nazwie Przedsiębiorstwo (...) spółka jawna (...)w Ładnej (NIP (...)) w trzyosobową spółkę jawną o firmie (...)spółka jawna. Wspólnikami zostali M. S. (1), M. S. (2) i B. S.. Przekształcona spółka w dalszym ciągu posiadała ustaloną stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na poziomie dotychczasowym tj. 1,93%.

Dnia 31.12.2012 roku wspólnicy wskazanej spółki jawnej podjęli uchwałę o wniesieniu z dniem 1.01.2013 roku do spółki jawnej całego zorganizowanego przedsiębiorstwa działającego pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) spółka cywilna. Jednocześnie począwszy od dnia 1.01.2013 roku spółka jawna w dokumentach rozliczeniowych zaczęła wykazywać stopę składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,47 %.

Dowód: - akta ZUS,

- pisemna informacja ZUS k. 51,

- umowa spółki jawnej wraz z uchwałą wspólników k. 30-49,

- odpis z KRS k. 13-14,

Powyższy stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów. Dokumenty dające podstawę dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie Sąd uznał za autentyczne i wiarygodne. Ich treść i forma nie budziły zastrzeżeń i wątpliwości uczestników postępowania, nie ujawniły się też takie okoliczności, które należałoby brać pod uwagę z urzędu, a które podważałyby wiarygodność tej kategorii dowodów i godziły w ich moc dowodową od strony materialnej czy formalnej. Dokumenty urzędowe stanowiły zatem dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczono (art.244 k.p.c.), a dokumenty prywatne, że osoba która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc).

Sąd Okręgowy rozważył, co następuje:

Odwołanie było uzasadnione i doprowadziło do zmiany zaskarżonej decyzji.

W sprawie rozstrzygnięcia wymagały dwa problemu prawne tj. jaka stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe była prawidłowa dla spółki jawnej (...)spółka jawna począwszy od 1.01.2013 tj. 1,93 % jak dotychczas czy też 1,47 % oraz problem drugi - czy były podstawy do zastosowania przez ZUS sankcji zwiększenia stopy procentowej składki o 50 %.

1.  Problem pierwszy

Zmarły Z. S. prowadził przedsiębiorstwo pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) w Ł.i wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe dla niego jako płatnika składek wynosiła 1,47%. Spadek po nim nabyli wdowa M. S. (2) oraz dzieci B. S. i M. S. (1) wszyscy po 1/3 części. Spadkobiercy nabyli więc w drodze spadkobrania całe wymienione zorganizowane przedsiębiorstwo i następnie od razu zawiązali spółkę cywilną po to, żeby prowadzić dalej to przedsiębiorstwo. Jako wkłady do spółki cywilnej wnieśli swoje udziały w tym odziedziczonym przedsiębiorstwie. Spółka cywilna kontynuowała działalność prowadzoną przed śmiercią przez Z. S. pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) pod nową nazwą tj. Przedsiębiorstwo (...)spółka cywilna. W ocenie Sądu Okręgowego do wskazanej spółki cywilnej należało więc dalej stosować tą samą stawkę którą miał ustaloną Z. S. Przedsiębiorstwo (...), a więc 1,47 %. Wynika to z faktu, że jak ustalił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. ( I UK 358/11 , OSNP 2013/9-10/116) spadkobierca płatnika składek na ubezpieczenie wypadkowe, na którego na podstawie art. 23 ^{( 1)} k.p. przeszedł zakład pracy, przejmuje prawo do zapłaty składki w obniżonej wysokości ustalonej przez organ rentowy na rok składkowy, w którym nastąpiło przejście (art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa, jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm. w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm. - zob. również wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 maja 2011 roku, III AUa 1449/10)

Wobec powyższego, twierdzenia organu rentowego zawarte w odpowiedzi na odwołanie, że spółka cywilna to nowy płatnik i dlatego powinna mieć odrębnie ustaloną stopę procentową stawki na ubezpieczenie wypadkowe są nie do końca prawidłowe.

Całkowicie odrębnym - od Z. S. Przedsiębiorstwo (...)w Ł.- podmiotem prawnym i płatnikiem składek była zawarta dnia 26.08.2010 roku pomiędzy Z. S.i M. S. (1)spółka jawna o nazwie Przedsiębiorstwo (...)spółka jawna (...)w Ł.(NIP (...)). Miała ona ustaloną odrębnie wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe i w okresie składkowym począwszy od dnia 1.04.2012 roku do dnia 31.03.2013 roku wynosiła 1,93%. Pomimo faktu, że spółkę tworzyło dwóch wspólników i treści art. 58 pkt 4 ksh śmierć jednego z nich tj. Z. S. nie spowodowała rozwiązania spółki. Śmierć bowiem wspólnika powoduje rozwiązanie spółki, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej (zob. wyrok SA w Warszawie z 26 października 2006 r., VI ACa 394/06, OSA 2008, z. 8, poz. 26,). Dwuosobowa spółka jawna nie ulegnie rozwiązaniu ze względu na śmierć jednego ze wspólników wskutek zamieszczenia w umowie spółki postanowienia odwołującego się do art. 60 k.s.h.

W przedmiotowej sprawie spółka jawna nie uległa rozwiązaniu, gdyż zgodnie z § 11 umowy spółki śmierć wspólnika nie powodowała rozwiązania spółki i na miejsce zmarłego wchodzili spadkobiercy. Spadkobiercy ci dnia 26.11.2012 roku dokonali przekształcenia dwuosobowej spółki jawnej zawartej dnia 26.08.2010 roku pomiędzy Z. S.i M. S. (1) (NIP (...)) w trzyosobową spółkę jawną o firmie (...)spółka jawna. Wspólnikami zostali M. S. (1), M. S. (2) i B. S.. Nastąpiła więc zmiana wspólników, nazwy ale cały czas jest to kontynuacja wcześniejszej dwuosobowej spółki jawnej (k. 13-14 – odpis z KRS). Ta przekształcona spółka po zmianach z dnia 26.11.2012 roku formalnie działała i w dalszym ciągu posiadała ustaloną stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe na poziomie dotychczasowym tj. 1,93%.

Wniesienie z dniem 1.01.2013 roku do wskazanej spółki jawnej całego zorganizowanego przedsiębiorstwa działającego pod nazwą Przedsiębiorstwo (...) spółka cywilna nie mogło prowadzić do zasadnego obniżenia składki do poziomu 1,47 %. Brak było bowiem podstaw do zastosowania regulacji z art. 93a § 1 pkt 2 ordynacji podatkowej gdyż przecież ta spółka jawna nie została zawiązana, nie powstała z dniem 1.01.2013 w wyniku wniesienia przedsiębiorstwa spółki cywilnej tylko ona istnieje od 2010 roku. W ocenie więc Sądu Okręgowego w okresie od 1.01.2013 wskazana spółka jawna w dalszym ciągu powinna wskazywać stopę procentową składki na poziomie 1,93 %. Fakt, że wniesiono do niej przedsiębiorstwo, które miało stopę w wysokości 1,47 % nie mogło powodować obniżenia składki dla spółki jawnej. Oczywiście – jak zaznaczył SN w wyroku z dnia 25.05.2010 roku, I UK 8/10 – istnieją kontrowersje dotyczące legalności lub dopuszczalności obniżenia stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe przez spółkę prawa handlowego, opłacającą te składki wedle wyższej stopy procentowej, w następstwie przejęcia przez opłacającego wyższe składki płatnika opłacającego niższe składki na ubezpieczenie wypadkowe wedle obowiązującej go przez przejęciem niższej stopy procentowej tych składek.

2.  Problem drugi

Jak powyżej wskazano odwołująca się spółka jawna błędnie zastosowała stawkę procentową ma poziomie 1,47 % począwszy od 1.01.2013. W ocenie Sądu Okręgowego nie mogło to jednak prowadzić do zastosowania sankcji zwiększenia stopy procentowej składki o 50 %.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) na podstawie którego została wydana zaskarżona decyzja jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150 % stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę. Przepis ten stosuje się odpowiednio do płatników składek, którzy nieprawidłowo ustalili liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności (art. 34 ust. 3 ustawy).

Podkreślić należy, że przepis art. 34 ustawy ma charakter sankcyjny. Może mieć zatem zastosowanie tylko w opisanych w nim sytuacjach. Nie jest dopuszczalne ustalenie podwyższonej stopy procentowej w innych wypadkach ani w drodze jakiejkolwiek analogii. Przekazywanie przez płatnika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki niższej od wymaganej, jeżeli wynika to z innych powodów niż nieprawidłowe ustalenie liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia nie wyczerpuje hipotezy normy art. 34 ust. 3 w związku z ust. 1 ustawy (zob. postanowienie SN z dnia 4 lutego 2011 r., II UZP 1/11, LEX nr 749835).

W rozpoznawanej obecnie sprawie nie zaszła żadna z sytuacji opisanych w art. 34 ust. 1 lub ust. 3 ustawy. Nie zarzuca się bowiem odwołującej się spółce jawnej, że nie przekazała danych, o których mowa w art. 31, albo że przekazała dane nieprawdziwe. Nie zarzuca się także nieprawidłowego ustalenia liczby ubezpieczonych lub grupy działalności. Spółka jawna począwszy od dnia 1.01.2013 roku zastosowała niższą stopę procentową zakładając (jak się okazało błędnie), że po wchłonięciu przedsiębiorstwa prowadzonego pierwotnie przez Z. S. przejęła również ustaloną dla niego stopę procentową składki. Tym samym nie można uznać, że zostały spełnione przesłanki zastosowania wobec niej sankcji w postaci podwyższenia stopy procentowej za cały rok składkowy. Organ rentowy wywodzi tę sankcje z twierdzenia o zaniżeniu przez odwołującego się stopy procentowej. Samo zaniżenie stopy procentowej nie stanowi przesłanki nałożenia sankcji z art. 34 ust. 1. Jest ono konieczną częścią przesłanek nałożenia sankcji ale tylko jako skutek nieprzekazania danych, przekazania danych nieprawdziwych lub nieprawidłowego ustalenia liczby ubezpieczonych lub grupy działalności, a nie stanowi samoistnej przesłanki. Podwyższenie stopy procentowej nie może nastąpić w razie zaniżenia stopy procentowej z jakichkolwiek przyczyn lecz jedynie wówczas, gdy zaniżenie nastąpiło jako skutek wymienionych działań lub zaniechań płatnika (zob. wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2012 r., I UK 358/11 , OSNP 2013/9-10/116).

Na koniec zaznaczyć należy, że w zaskarżonej decyzji organ rentowy użył nieaktualnej firmy spółki jawnej tj. bez uwzględnienia, że dnia 26.11.2012 roku spadkobiercy Z. S. dokonali przekształcenia dwuosobowej spółki jawnej zawartej dnia 26.08.2010 roku pomiędzy Z. S. i M. S. (1) o nazwie Przedsiębiorstwo (...) spółka jawna (...)w Ł.(NIP (...)) w trzyosobową spółkę jawną o firmie (...)spółka jawna (por. odpis KRS k. 13-14).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów oraz 477 ¹⁴ § 2 k.p.c Sąd orzekł jak w sentencji.