Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 maja 2014 r. na rozprawie w Szczecinie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G.

przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego w G.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim

z dnia 2 sierpnia 2013 r., sygn. akt I C 382/11

I oddala apelację w zakresie dotyczącym kwot: 102.182,74 (sto dwa tysiące sto osiemdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt cztery grosze), 427.960,88 (czterysta dwadzieścia siedem tysięcy dziewięćset sześćdziesiąt złotych osiemdziesiąt osiem groszy), 103.097,95 (sto trzy tysiące dziewięćdziesiąt siedem złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) oraz rozstrzygnięć o kosztach procesu,

II odrzuca apelację w pozostałej części,

III zasądza od powoda na rzecz Skarbu Państwa-Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 10 800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Marta Sawicka Danuta Jezierska Edyta Buczkowska-Żuk

Sygn. akt I ACa 806/13

UZASADNIENIE

Powód (...) Publiczny Szpital Wojewódzki w G. wniósł pozwy, w których domagał się zasądzenia solidarnie od pozwanych J. A. i Skarbu Państwa Prezesa Sądu Okręgowego w G. kwot:

- 102 182,74 złotych ( I C 382/11)

- 427 960,88 złotych ( I C 408/11 )

- 103 097,95 złotych ( I C 445/11)

wraz z ustawowymi odsetkami, a nadto żądał zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwów powód wskazał , że pozwany J. A. gdy był komornikiem sądowym przy Sądzie Rejonowym w Gorzowie Wielkopolskim prowadził przeciwko powodowi postępowania egzekucyjne z wniosku wierzyciela Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w G. w następujących sprawach:

- Km 2180/05, Km 2182/05, Km 5555/05, Km8234/04 – I C 382.11;

- Km 6241/04, Km 6242/04, Km 6265/04, km 6266/04, Km 6268/04, Km 6269/04, Km 6270/04, Km 6271/04, Km 6272/04, Km6273/04,Km6275/04, Km 8231/04 , Km 9230/04, Km 9232/04, Km 2175/05, Km 2176/05, Km 2177/05, Km 2183/05, Km 5554/04 - I C 408/11;

- Km 4325/03, Km 4326/03, Km 9234/04, Km 2184/05 , Km 3198/05- I C 445/11.

W toku egzekucji komornik ustalił i pobrał opłaty egzekucyjne w kwotach

- 26 919,16 złotych (Km 2180/05), 27 988,11 złotych (Km 2182/05), 20 878,97 złotych (Km 5555/05), 26 396,50 złotych (Km 8234/04 )- I C 382/11;

- 31 960,30 zł -Km 6241/04, 9 512,59 zł -Km 6242/04, 27 150,15 zł - Km 6265/04, 28 559,37zł - km 6266/04, 26 402,49 zł - Km 6268/04, 29 126,60 zł- Km 6269/04, 27 750,71zł- Km 6270/04,28 540,98zł- Km 6271/04, 27 269,04zł - Km 6272/04, 26 939,38 zł-Km 6273/04, 27 618,44zł-Km 6274/04, 26 595,94 zł Km 6275/04,39 832,73 zł- Km 8231/04 , 27 811,40 zł- Km 9230/04, 21 645.46 zł- Km 9232/04, 26 738,72zł- Km 2175/05, 26 265.02 zł- Km 2176/05, 25 599,59 zł- Km 2177/05, 10 257,97zł- Km 2183/05, 35 697,15 zł- Km 5554/04 - I C 408/11;

- 57 090,90 zł - Km 4325/03, 57 090,90 zł - Km 4326/03, 30 763,38 zł -Km 9234/04, 30 196,24 zł- Km 2184/05 , 2 839,46 zł - Km 3198/05 - I C 445/11.

Powód wniósł skargi na postanowienia komornika sądowego w przedmiocie kosztów egzekucyjnych . Ostatecznie sąd nakazał komornikowi prawidłowe ustalenie kosztów postępowania egzekucyjnego. Komornik ustalił ponownie koszty egzekucyjne wskazując, że w skład opłaty egzekucyjnej wchodzą wyłącznie koszty doręczenia środków pieniężnych i ustalił je na kwoty od kilku do kilkunastu złotych i stwierdził jednocześnie, że opłaty egzekucyjne ponad ustalone kwoty zostały pobrane przez odwołanego komornika J. A..

We wszystkich sprawach powód powołał się na orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2008 roku wydane w sprawie III CZP 90/08 zgodnie z którym „komornikowi nie przysługuje opłata egzekucyjna od czynności podjętych w okresie zawieszenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2005 roku o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 78, poz. 684), polegających na pobraniu należności z zajętej wcześniej wierzytelności i przekazaniu ich do depozytu sądowego”. Skoro komornik dokonywał niedopuszczalnych czynności polegających na przyjmowaniu od odłużnika należności z zajętych wierzytelności i przekazywał je do depozytu sądowego, to nie należy się komornikowi opłata egzekucyjna od tych niedopuszczalnych czynności.

Zdaniem powoda pobrane przez komornika opłaty we wskazanych w pozwach wysokościach były niezgodne z prawem i spowodowały uszczerbek w mieniu powoda.

Jako podstawę prawną w stosunku do pozwanego J. A. powód wskazał art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji .

Ponadto w ocenie powoda na podstawie art. 23 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji Skarb Państwa jest odpowiedzialny za szkodę solidarnie z komornikiem.

Pozwany Skarb Państwa - Prezes Sądu Okręgowego w G. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa w W. we wszystkich połączonych sprawach w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany Skarb Państwa podał, że nie można uznać działań komornika za niezgodne z prawem albowiem nie każdą nieprawidłowość w działaniu władzy publicznej można kwalifikować jako bezprawność rodzącą odpowiedzialność deliktową, a jedynie taką, która jest oczywista, nie budzi żadnych wątpliwości i stanowi rażącą obrazę prawa. Natomiast kwestia przysługiwania komornikowi opłaty egzekucyjnej od kwot przekazanych przez niego na rachunek depozytowy sądu w czasie zawieszenia postępowania egzekucyjnego na mocy art. 24 ust. 2 ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej na podstawie uprzedniego zajęcia wierzytelności, a następnie zwróconych dłużnikowi w następstwie umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela, budziła poważne wątpliwości w orzecznictwie sądów. Na te wątpliwości zwrócił uwagę Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim przedstawiając wskazane zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu, który podjął uchwałę, a zatem podzielił pogląd o potrzebie ich wyjaśnienia. Gdyby takie poważne wątpliwości nie istniały, Sąd Najwyższy odmówiłby podjęcia uchwały, wskazując że przepisy są jasne i nie budzą wątpliwości interpretacyjnych. Nie można zatem przyjąć za bezprawne przyjęcie przez pozwanego komornika jednej z obowiązujących wówczas interpretacji przepisów prawa. Była to zresztą interpretacja zgodna z poglądem Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Tym samym w ocenie pozwanego Skarbu Państwa stan faktyczny sprawy nie wyczerpuje hipotezy art. 23 ust. 1 ustawy o komornikach i egzekucji , a w konsekwencji brak jest podstaw solidarnej odpowiedzialności Skarbu Państwa.

Pozwany Skarb Państwa podniósł zarzut przedawnienia zgłoszonego roszczenia twierdząc, że skoro powód opiera roszczenie na odpowiedzialności deliktowej, to winno ono podlegać ocenie w oparciu o art. 442 ¹ § 1 kc., zgodnie z którym „roszczenie ulega przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia, jednak nie dłużej niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę”. Zdaniem pozwanego Skarbu Państwa powód uzyskał informację o szkodzie nie później niż w chwili wydania przez Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim postanowień rozpoznających skargi powoda na czynności komornika. Z postanowień tych wynika, że powód w złożonych skargach wskazywał na bezzasadność pobrania opłat przez komornika sądowego, co uzasadnia świadomość powoda o doznanej przez niego szkodzie i osobie odpowiedzialnej za tę szkodę – komornika sądowego, a w konsekwencji odpowiadającego solidarnie z nim Skarbu Państwa. Roszczenie powoda w dacie wniesienia pozwu było zatem przedawnione.

W trakcie procesu powód cofnął pozew wobec pozwanego Skarbu Państwa co do należności głównej (dokonanie zapłaty przez pozwanego J. A. wskutek zawartej ugody sądowej), podtrzymał natomiast żądanie co do zapłaty odsetek od kwoty 102 182,74 zł. od dnia 23 marca 2011 roku do dnia 31.12.2012 roku ( I C 382/11) , od kwoty 103 097,95zł. od dnia 22.04.2011r. do dnia 2.01.2013 r. ( I C 445/11), od kwoty 427 960,88 zł .od dnia 6.04.2011r. do dnia 31.12.2012 r. ( I C 408/11).

Pozwany nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu bez zrzeczenia się roszczenia i podtrzymał żądanie zasądzenia kosztów procesu.

W trakcie postępowań powód zawarł ugody sądowe z pozwanym J. A. i postępowanie wobec pozwanego J. A. we wszystkich sprawach zostało umorzone postanowieniem z dnia 30 stycznia 2013 r.

Postanowieniem z dnia 15.05.2013 r sąd połączył do wspólnego rozpoznania sprawy I C 382/11, I C408/11 i I C 445/11 ustalając, iż będą one prowadzone łącznie pod numerem I C 382/11.

Wyrokiem z dnia 2 sierpnia 2013 roku Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim oddalił powództwo o zapłatę kwoty 102 182,74 zł; zasądził od powoda na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w W. kwotę 4.321,02 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; oddalił powództwo o zapłatę 427 960,88 zł; zasądził od powoda na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w W. kwotę 7 823,29 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; oddalił powództwo o zapłatę 103 097,95 zł; oraz zasądził od powoda na rzecz Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa w W. kwotę 4 540,92 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

J. A. w okresie gdy był komornikiem sądowym przy Sądzie Rejonowym w Gorzowie Wielkopolskim prowadził przeciwko (...) Publicznemu Szpitalowi Wojewódzkiemu postępowania egzekucyjne z wniosku wierzyciela Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. tj. :

- Km 2180/05, Km 2182/05, Km 5555/05, Km8234/04 ( sprawa I C 382/11 )

- Km 6241/04, Km 6242/04, Km 6265/04, km 6266/04, Km 6268/04, Km 6269/04, Km 6270/04, Km 6271/04, Km 6272/04, Km6273/04,Km6275/04, Km 8231/04 , Km 9230/04, Km 9232/04, Km 2175/05, Km 2176/05, Km 2177/05, Km 2183/05, Km 5554/04 - I C 408/11.

- Km 4325/03, Km 4326/03, Km 9234/04, Km 2184/05, Km 3198/05 - I C 445/11.

W toku prowadzonych postępowań egzekucyjnych pobrał opłaty stosunkowe:

- 26.919,16 złotych (Km 2180/05),27.988,11 złotych (Km 2182/05), 20.878,97 złotych (Km 5555/05), 26.396,50 złotych (Km 8234/04) – I C 382/11

- - Km 6241/04, Km 6242/04, Km 6265/04, km 6266/04, Km 6268/04, Km 6269/04, Km 6270/04, Km 6271/04, Km 6272/04, Km6273/04,Km6275/04, Km 8231/04 , Km 9230/04, Km 9232/04, Km 2175/05, Km 2176/05, Km 2177/05, Km 2183/05, Km 5554/04 - I C 408/11.

- 57.090,90 zł - Km 4325/03, 57.090,90 zł - Km 4326/03, 30.763,38 zł -Km 9234/04, 30.196,24 zł- Km 2184/05 , 2.839,46 zł - Km 3198/05 I C 445/11.

W sprawie Km 2180 /05 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i stwierdził , że opłata egzekucyjna w kwocie 26 919,16 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi na początku stycznia 2008 roku, który sporządził skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim.

Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 26 .03.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 26 919,16 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 2182 /05 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 27 988,11 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi na początku stycznia 2008 roku, który sporządził skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim .

Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 26.03.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 27 988,11 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 5555 /05 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 20 878,97 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7 .01.2008 roku, który sporządził skargę na tę czynność komornika, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 27.03.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 20 878,97 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 8234/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 26 402,50 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który sporządził skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 27.03.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 26 396,50 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6241/04 roku zastępca komornika sądowego K. K. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 23 476,28 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 18 .02.2008 roku, który sporządził skargę na tę czynność komornika, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 5.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 23 484,02 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6242/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 7 724,53 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 22.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 7 724,53 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6265/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 048,46 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 26.03.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 048,46 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6266/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 23 204,65 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 22.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 23 204,65 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6268/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 21 434,85 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 8.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 26.03.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 21 434,85 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6269/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 23 663,33 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 22.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 23 663,3 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6270/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 22 529,77 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7 .01.2008 . roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 22.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 529,77 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 4325/03 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 57 090.90 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7 .01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 14 .04.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 51 583,08 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 4326/03 roku zastępca komornika sądowego U. P. .wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 57 090.90- złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 5.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 51 525,00 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 9234/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 30 769,38 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika, a następnie w dniu 27 06.2008 zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 9 .07.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 30.763,38 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 2184/ 05 roku komornik sądowy w dniu 28.09.2006r. wydał postanowienie, w którym ustalił , że koszty postępowania egzekucyjnego w sprawie w kwocie 30.202,24 w tym opłata stosunkowa 30 196,24 złotych Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 28.08.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 30 196,24 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 3198 / 05 roku zastępca komornika sądowego U. P. .wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że koszty egzekucyjne w całości zostały pobrane przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 22.10.2007 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 29.10.2007 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 8.09.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 2 389,46 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6271/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. .wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 23 176,51 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 22.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 23 176,51 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6272/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 128,17 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 8 .01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu10 .01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 23.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 128,17 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6273/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. .wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 21 854,70 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 6.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 21 854,70 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6274/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 409,71 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7 .01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 22.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 409,71 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 6275/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 21 566,96 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 23.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 21 566,96 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 8231/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 33 334,73 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7 .01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim . Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 5.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 33 334,73 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 9230/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 22 434,02 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 6.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 22 434,02 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 9232/04 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 18 672,36 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 8.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 6.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 18 672,36 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 2175/05 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 21 569,70 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 25.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 21 569,70 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 2176/05 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 21 177,78 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 25.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 21 177,78 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 2177/05 roku zastępca komornika sądowego U. P. .wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 20 628,43 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku, a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 25.06.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 20 628,43 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 2183/05 roku zastępca komornika sądowego U. P. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił, że opłata egzekucyjna w kwocie 8 348,76 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 8.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10.01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 6.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 8 348,76 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

W sprawie Km 5554/05 roku zastępca komornika sądowego U. P. w dniu 27.12.2007 r. wydał postanowienie, w którym między innymi orzekł o zakończeniu postępowania egzekucyjnego w sprawie i ustalił , że opłata egzekucyjna w kwocie 26 569,44złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A.. Odpis tego postanowienia doręczony został powodowi w dniu 7.01.2008 roku, który wniósł skargę na tę czynność komornika w dniu 10 .01.2008 roku , a następnie zażalenie na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim. Ostatecznie komornik sądowy R. K. w dniu 5.05.2009 roku wydał postanowienie ustalające koszty egzekucyjne, w którym stwierdził, że opłata egzekucyjna w kwocie 26 569,44 złotych została pobrana przez odwołanego komornika J. A..

Powód w pierwszej połowie 2011 roku wysłał do Prezesa Sądu Okręgowego w G. pismo wzywające do zapłaty w terminie siedmiu dni od otrzymania wezwania kwot dochodzonych w połączonych sprawach z tytułu nienależnie pobranych przez komornika J. A. opłat egzekucyjnych. Wskazał, że wezwał do zapłaty opiekuna prawnego J. A., jednakże ten nie zaspokoił roszczeń powoda. Prezes Sądu Okręgowego w G. odmówił zapłaty żądanej kwoty, wskazując że jedynym zobowiązanym do spełnienia roszczenia powoda jest były komornik sądowy z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia.

W oparciu o takie ustalenia Sąd Okręgowy uznał roszczenia powoda za nieuzasadnione .

Jako najdalej idący zarzut pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia. Sąd podzielił stanowiska pozwanego w tym zakresie. W ocenie sądu w rozpoznawanych sprawach doszło do przedawnienia roszczenia .

Powód żądał od pozwanych zapłaty odszkodowania na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U. z 2006 roku, Nr 167, poz. 1191 z późniejszymi zmianami).

Słusznie zatem podnosił pozwany Skarb Państwa, że skoro powód opierał roszczenie na odpowiedzialności deliktowej to winno ono podlegać ocenie w oparciu o treść art. 442 ¹§ 1 k.c. Art. 442 ¹ § 1 zdanie pierwsze k.c. stanowi, iż roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Zgodnie zatem z art. 442 ¹ § 1 zdanie pierwsze k.c. termin przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wynikłej z czynu niedozwolonego wynosi trzy lata, przy czym przyjmuje się, że jego bieg rozpoczyna się z dniem, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia . Obie przesłanki powinny być spełnione łącznie. W konsekwencji, jeżeli poszkodowany dowie się o osobie zobowiązanej do naprawienia szkody później niż o samej szkodzie, to ta późniejsza data wyznacza początek biegu przedawnienia (por. wyrok SN z dnia 27 października 2010 r., V CSK 107/10, LEX nr 677913; wyrok SN z dnia 10 kwietnia 2002 r., IV CKN 949/00).

Ponieważ chwilą określającą początek trzyletniego biegu przedawnienia jest moment „dowiedzenia się o szkodzie” i „osobie obowiązanej do jej naprawienia”, a nie o zakresie szkody czy trwałości jej następstw, dlatego uznaje się, że jest to moment, gdy poszkodowany zdaje sobie sprawę z ujemnych następstw zdarzenia wskazujących na fakt powstania szkody i ma świadomość doznanej szkody (por. wyrok SN z dnia 18 września 2002 r., III CKN 597/2000, niepubl.; wyrok SA w Poznaniu z dnia 21 marca 2006 r., I ACa 1116/05, LEX nr 19451810; wyrok SA w Krakowie z dnia 5 maja 2010 r., III APa 4/10, OSA 2011, z. 3, poz. 91).

Przyjmuje się, że przesłanka wiadomości o szkodzie zostaje spełniona już w tej chwili, w której poszkodowany wie o istnieniu szkody w ogóle, gdy ma świadomość faktu powstania szkody (por. wyrok SN z dnia 20 stycznia 2005 r., II CK 358/2004, niepubl.).

Dla uznania, że trzyletni termin przedawnienia rozpoczął swój bieg konieczne jest więc spełnienie dwóch elementów łącznie: poszkodowany musi dowiedzieć się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia, a o "dowiedzeniu się o szkodzie" można mówić wtedy, gdy poszkodowany zdaje sobie sprawę z ujemnych następstw zdarzenia wskazujących na fakt szkody, "gdy ma świadomość doznanej szkody".

W świetle przedstawionych wyżej okoliczności Sąd Okręgowy zaakceptował stanowisko pozwanego, że powód dowiedział się o szkodzie oraz osobie obowiązanej do jej naprawienia w dacie doręczenia odpisów postanowień komornika o zakończeniu postępowania egzekucyjnego i ustaleniu, że opłaty egzekucyjne zostały pobrane przez odwołanego komornika J. A.. Jak wynika z akt sprawy odpisy postanowień doręczone zostały powodowi najpóźniej w lutym 2008 roku, który wniósł skargi na tę czynność komornika najpóźniej w lutym 2008 r., a następnie zażalenia na orzeczenie Sądu Rejonowego w Gorzowie Wielkopolskim.

Jak bowiem słusznie podkreślił pozwany z treści wniesionych przez powoda skarg na czynności komornika wynika, że w dacie ich sporządzenia szpital miał świadomość doznanej szkody i osoby obowiązanej do jej naprawienia ( ówczesnego komornika J. A. ), a co za tym idzie odpowiedzialnego solidarnie Skarbu Państwa .

Uznać zatem należy, że powód (...) Publiczny Szpital Wojewódzki w G. najpóźniej w dacie wniesienia skarg na czynności komornika miał świadomość doznanej szkody i osoby obowiązanej do jej naprawienia.

W ocenie Sądu najpóźniej od daty wniesienia skarg na czynności komornika rozpoczął bieg trzyletni termin przedawnienia.

Nieuzasadnione jest także twierdzenie powoda, że dochodzone roszczenia stały się wymagalne po uprawomocnieniu się postanowień wydanych przez komornika R. K. tj .najwcześniej w kwietniu 2009 roku albowiem w dacie doręczenia w/w postanowień( najwcześniej w marcu 2009r. ) powód uzyskał wiedzę o szkodzie . Z akt postępowania egzekucyjnego wynika, że powodowi były doręczane były postanowienia dotyczące ustalenia kosztów egzekucyjnych. Zatem powód wiedział o wysokości pobranych opłat i osobie, która je pobrała. Jak już bowiem wcześniej podkreślono z treści wniesionych przez powoda skarg na czynności komornika wynika, że w dacie ich sporządzenia szpital miał świadomość doznanej szkody i osoby obowiązanej do jej naprawienia. Sąd w pełni akceptuje stanowisko pozwanego w tym zakresie .

Jak wynika z akt sprawy odpisy postanowień o ustaleniu, że opłaty egzekucyjne zostały pobrane przez odwołanego komornika J. A. doręczone zostały powodowi najpóźniej w lutym 2008 roku, który wniósł skargi na tę czynność komornika najpóźniej w lutym 2008 r.

W świetle powyższych okoliczności stwierdzić należy, że termin do wniesienia pozwów o zapłatę odszkodowania upłynął najpóźniej z końcem lutego 2011 r.

W rozpoznawanych sprawach pozwy zostały wniesione w dniu 22.09.2011r. ( I C 382/11 ), 12.10.2011r. ( I C 408/11 ), 7.11.2011r. ( IC 445/11) czyli po upływie terminu przewidzianego w art. 442 ¹ k.c.

Uwzględniając przedstawione wyżej okoliczności Sąd oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 2 sierpnia 2013 roku wniósł powód - (...) Szpital Wojewódzki w G., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G., zaskarżając go w całości i zarzucając:

- naruszenie art. 355 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w zakresie ograniczonego powództwa - cofniętego pozwu w zakresie należności głównych w kwocie: 102 182,74 zł. (dot. sprawy I C 382/11 przed połączeniem), 427 960,88 zł. (dot. poł. I C 408/11), 103 097,95 zł. (dot. poł. I C 445/11) w stosunku do Skarbu Państwa, co było konsekwencją zapłaty w toku procesu przez pozwanego J. A. wymienionych kwot, wobec tego we wskazanym zakresie wydanie wyroku stało się zbędne, należało więc, na podstawie w/w przepisu, umorzyć w tym zakresie postępowanie (tak też Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 15 marca 1955 r. II CR 1449/54, Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 lipca 1951 r., C 593/51). W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należało uznać za stronę przegrywającą sprawę,

- naruszenie art. 442 § 1 kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. uznanie, że roszczenia objęte niniejszym postępowaniem uległy przedawnieniu, w sytuacji gdy powód o szkodzie i osobie odpowiedzialnej za jej naprawienie dowiedział się dopiero z otrzymanych postanowień komornika R. K. z 2009 r., co oznacza, że roszczenie nie uległo przedawnieniu, bowiem nie upłynął trzyletni termin przedawnienia, pozwy zostały złożone przed jego upływem w dniach 22 września 2011 r. (I C 382/11), 12 października 2011 r. (I C 408/11), 7 listopada 2011 r. (I C 445/11),

- naruszenie przepisu art. 233 § 1 KPC poprzez dokonanie przez Sąd I Instancji dowolnej, a nie swobodne oceny dowodów, w zakresie uznania, że powód uzyskał wiedzę o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia wcześniej niż z otrzymanych postanowień komornika R. K., gdzie faktycznie powód taką wiedzę posiadł dopiero po otrzymaniu postanowień komornika Sądowego R. K. z jego treści. Ponadto pominięcie przez Sąd I instancji cofnięcia przez powoda pozwu (ograniczenia powództwa) w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa w zakresie należności głównej, tj. kwoty 102 182,74 zł., 427 960,88 zł., 103 097,95 zł. co było konsekwencją zapłaty należności głównych, w toku procesu przez jednego z pozwanych solidarnych J. A.,

- naruszenie art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.), bowiem zasądzone przez Sąd koszty nie znajdują oparcia w wymienionych przepisach prawa.

Zarzucając powyższe, wniósł o:

I. zmianę zaskarżonego wyroku poprzez :

1). zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 154 940,00 zł. tytułem odsetek ustawowych, na którą składają się kwoty:

- odsetki ustawowe liczone od kwoty 102 182,74 zł. od dnia 23 marca 2011 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku,

- odsetki ustawowe liczone od kwoty 427 960,88 zł. od dnia 6 kwietnia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku,

- odsetki ustawowe liczone od kwoty 103 097,95 zł. od dnia 22 kwietnia 2011 roku do dnia 02 stycznia 2013 roku,

2). umorzenie postępowanie w pozostałym zakresie, tj. co do należności głównych: 102 182,74 zł., 427 960,88 zł., 103 097,95 zł.

3). zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje wg norm przepisanych.

ewentualnie:

II. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację reprezentująca Skarb Państwa Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa wniosła o odrzucenie apelacji ( w przypadku nieopłacenia apelacji, bądź niewykonania przez osobę, która apelację podpisała, że jest umocowana do działania w imieniu powoda) lub jej oddalenie ( w przypadku opłacenia apelacji i wykazania przez osobę, która podpisała apelację umocowania do działania w imieniu powoda), a także o zasądzenie od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kosztów postępowania apelacyjnego według przedłożonego spisu kosztów, a w przypadku, gdy spis kosztów nie zostanie przedłożony – według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda w części okazała się nieuzasadniona, w części zaś podlegała odrzuceniu.

Za pozbawiony racji uznał w szczególności Sąd odwoławczy pierwszy z podniesionych przez skarżącego zarzutów dopuszczenia się przez Sąd I instancji naruszenia przepisu art.355§1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w zakresie ograniczonego powództwa – cofniętego pozwu w zakresie należności głównych w kwotach 102 182,74 zł; 427 960,88 zł oraz 103 097,95 zł w stosunku do Skarbu Państwa. Zdaniem powoda wydanie wyroku we wskazanym zakresie stało się zbędne, należało więc umorzyć w tym zakresie postępowanie, a w rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c) pozwanego należało uznać za stronę przegrywającą sprawę. Stanowiska powyższego Sąd Apelacyjny nie podziela. Istotnie w toku postępowania w niniejszej sprawie powodowy Szpital cofnął pozew wobec pozwanego Skarbu Państwa w zakresie kwot należności głównych dochodzonych w każdej z trzech połączonych spraw, podtrzymał natomiast roszczenia co do zapłaty odsetek ustawowych: od kwoty 102 182,74 zł, od dnia 23 marca 2011 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku, od kwoty 103 097,95 zł od dnia 22 kwietnia 2011 roku do dnia 2 stycznia 2013 roku oraz od kwoty 427 960,88 zł od dnia 6 kwietnia 2011 roku do dnia 31 grudnia 2012 roku. Związane było to z faktem zawarcia przez powoda ugód sądowych z drugim pozwanym w sprawie – J. A. – i faktem zapłaty przez tego ostatniego wyżej wymienionych kwot należności głównych na rzecz powoda i wykonaniu postanowień wyżej wskazanych ugód. Pozwany Skarb Państwa nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu, konsekwentnie wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu (vide – pismo k. 265-268 akt) – i stanowisko to podtrzymał do końca postępowania w sprawie. W tych okolicznościach, w świetle dyspozycji art. 203§1 k.p.c., powód nie cofnął pozwu ze skutkiem prawnym, albowiem doszłoby do tego tylko w razie zrzeczenia się przezeń roszczeń, a tego w sprawie niniejszej niewątpliwie nie uczynił. W tej sytuacji, wbrew stanowisku skarżącego, spełnienie przez współpozwanego J. A. świadczeń w wykonaniu zawartych z powodem w dniu 30 stycznia 2013 roku ugód nie spowodowało, aby wydanie wyroku w tej części w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa stało się zbędne, co w konsekwencji uzasadniałoby umorzenie postępowania na podstawie art.355 §1 k.p.c. Wskutek braku popierania przez stronę powodową powództwa względem pozwanego w tej części, w której jednak nie zrzekła się ona roszczenia, potrzeba wyrokowania nie odpadła, a jedynie wobec braku przedmiotowego uszczerbku majątkowego po stronie powoda okazało się już ono niezasadne i musiało podlegać oddaleniu. Założenie interpretacji powstałej sytuacji procesowej zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez apelującego stanowiłoby wypaczenie sensu przepisu art.203§1 k.p.c. i art.355§1 k.p.c., skoro każde cofniecie pozwu (nawet bez skutku prawnego, czyli bez zrzeczenia się roszczenia w przypadku określonym w art. 203§1 in fine k.p.c.) miałoby skutkować umorzeniem postępowania. Odmiennie przedstawiałaby się sytuacja, gdyby cofnięciu w tym zakresie przez powoda pozwu towarzyszyło oświadczenie o zrzeczeniu się roszczenia, co skutkowałoby istotnie potrzebą umorzenia postępowania i podstawą do obciążenia w tej części kosztami procesu pozwanego. Aprobowany jest bowiem w takich realiach pogląd, iż skoro przyczyną takiego skutecznego cofnięcia pozwu było zaspokojenie roszczenia przez pozwanego w toku postępowania, to jest on wówczas uznawany za stronę przegrywającą spór. Skoro jednak w niniejszej sprawie powództwo co do należności głównych podlegało oddaleniu, to przy takim rozstrzygnięciu przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują możliwości zasądzenia zwrotu kosztów procesu na rzecz powoda. Generalnie powód proces przegrał, a więc na podstawie art. 98 k.p.c. brak jest podstaw do przyznania od strony przeciwnej kosztów procesu – apelacja więc w tym zakresie, na podstawie art. 385 k.p.c. – podlegała oddaleniu.

W pozostałej części wywiedziona przez powoda apelacja podlegała odrzuceniu na podstawie art. 373 k.p.c. Stosownie do treści przepisu art. 325 k.p.c. tenor sentencji wyroku powinien dokładnie określać przedmiot rozstrzygnięcia sądu, tzn. to, o czym sąd orzekł w związku ze zgłoszonym roszczeniem, aby nie pozostawiać żadnych wątpliwości co do przedmiotowych granic powagi rzeczy osądzonej. O treści wyroku decyduje bowiem nie jego uzasadnienie, lecz jego sentencja (por. wyrok Sadu Najwyższego z dnia 20 maja 1969 roku, II CR 139/69, OSN 1970, nr 2, poz. 38). Wobec kategorycznego brzmienia cytowanego na wstępie przepisu nie jest możliwe przyjęcie, iżby o rodzaju orzeczenia zaświadczać miało nie określenie, przy pomocy którego sąd sformułował tenor sentencji, lecz wnioskowanie na podstawie treści uzasadnienia, które to wnioskowanie miałoby usprawiedliwiać ocenę, że w sentencji powinien był sąd użyć innego sformułowania; w każdym wypadku orzeczenie ma taką treść, jak to wynika z formuły sentencji ( tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 29 sierpnia 2000 roku, I CKN 724/00, niepubl.). W judykaturze zgodnie przyjmuje się, że brak w pisemnej sentencji wyroku rozstrzygnięcia o całości żądania powoduje, że w tej części wyrok nie istnieje, a stronom przysługuje w tej sytuacji prawo do złożenia w myśl art. 351§1 k.p.c. wniosku o uzupełnienie wyroku. W sytuacji gdy żadna ze stron w przewidzianym terminie wniosku takiego nie złożyła, apelacja dotycząca kwestii pominiętej w sentencji zaskarżonego wyroku skierowana jest przeciwko orzeczeniu nieistniejącemu, a zatem jest niedopuszczalna. W rozpoznawanej sprawie formuła zastosowanego przez Sąd Okręgowy rozstrzygnięcia powoduje, że pkt I, III, V zaskarżonego wyroku rozstrzygają jedynie o należnościach głównych dochodzonych w każdej z trzech połączonych spraw, natomiast brak w wyroku jakiegokolwiek rozstrzygnięcia w przedmiocie dochodzonych przez powoda od poszczególnych kwot odsetek ustawowych. Okoliczność ta powoduje, że apelacja powoda w tej części, jako skierowana do nieistniejącej części orzeczenia i z tej przyczyny niedopuszczalna podlegać musiała odrzuceniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art.108§1 k.p.c., art.98 § 1 i § 3 k.p.c., art. 99 k.p.c. w związku z §6 oraz § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tj. Dz.U. z 2013 roku, poz.461).

Marta Sawicka Danuta Jezierska Edyta Buczkowska-Żuk