Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Ośrodek Zamiejscowy w Rybniku

Wydział IX Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący : SSO Maria Konieczna/spr/

Sędziowie: SSO Mariola Łącka

SSO Barbara Kubasińska- Malcher

Protokolant: st. sekretarz sądowy Dagmara Mazurkiewicz

przy udziale ./.

po rozpoznaniu w dniu 5 czerwca 2014r. w Rybniku

sprawy z powództwa E. B.

przeciwko (...) S.A. w J.

i Skarbowi Państwa- Ministrowi Skarbu Państwa w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda E. B.

od wyroku Sądu Rejonowego w Jastrzębiu -Zdroju Wydziału IV Pracy

z dnia 3 lutego 2014 r. sygn. akt IV P 474/12

1.  oddala apelację,

2.  odstępuje od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanych za II instancję.

Sędzia: Przewodniczący: Sędzia:

SSO Mariola Łącka SSO Maria Konieczna SSO Barbara Kubasińska- Malcher

Sygn. akt IX Pa 36/14

UZASADNIENIE

W pozwie przeciwko (...) S.A. w J. oraz Skarbowi Państwa – Ministrowi Skarbu Państwa w W. powód E. B. wniósł o zasądzenie solidarnie od obu pozwanych na jego rzecz kwoty 32.699,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 10.10.2011r. do dnia zapłaty i kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, iż był pracownikiem przedsiębiorstwa państwowego skomercjalizowanego i przekształconego w pozwaną Spółkę, z której przeszedł na emeryturę i stąd jest uprawnionym do nieodpłatnego nabycia akcji pozwanej Spółki. Powód o obowiązku złożenia oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji dowiedział się dopiero w czerwcu 2011r., gdy takie oświadczenie zgodnie z obowiązującym uregulowaniem prawnym należało złożyć w okresie od dnia 08.04.1997r. do dnia 08.10.1997r. Zwrócił się do pozwanej Spółki o wydanie akcji i uzyskał odpowiedź, iż wskutek wygaśnięcia prawa nie ma podstaw prawnych do wpisania go na listę uprawnionych. Powód dowiedział się o obowiązku j.w. po upływie ustawowego terminu, bo pozwani nienależycie wykonali swoje obowiązki w tym zakresie. Pozwani nie wywiązali się z obowiązku niezwłocznego wezwania powoda do złożenia wskazywanego oświadczenia, co uzasadnia żądanie powoda naprawienia szkody przez zapłatę odszkodowania stanowiącego równowartość aktualnej wartości rynkowej akcji jakie otrzymałby nieodpłatnie od pozwanej Spółki, gdyby oświadczenie o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji zostało złożone w ustawowym terminie. Pomiędzy bezprawnym działaniem i zaniechaniem pozwanych a szkodą wyrządzoną powodowi zachodzi związek przyczynowy. Żądana kwota pieniężna tytułem odszkodowania została określona przez powoda według jego najlepszej wiedzy i odpowiada aktualnej wartości rynkowej akcji. Powód zalicza się do 7 grupy stażowej z prawem do otrzymania maksymalnego pakietu akcji (382 akcje). Powód wskazał, iż wezwał pozwanych do dobrowolnej zapłaty odszkodowania, lecz pozwani odmówili zapłaty.

Pozwana Spółka w odpowiedzi na pozew wniosła o jego oddalenie i o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana generalnie zarzuciła przekroczenie terminu przez powoda do złożenia oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji, nieuzasadnioną czternastoletnią zwłokę powoda w uzyskaniu i należytym wykorzystaniu informacji o konieczności złożenia pisemnego oświadczenia o zamiarze nabycia akcji w sytuacji przeprowadzenia prawidłowej akcji informacyjnej w zakresie składania tych oświadczeń, bezzasadność zarzutu

o nieuprawnionym zleceniu jej czynności informacyjnych, brak konieczności indywidualnego informowania uprawnionych pracowników (byłych pracowników) o możliwości składania oświadczeń o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji, brak wykazania związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem pozwanego ( pozwanych ), a szkodą, brak dostatecznego wykazania wysokości szkody, wreszcie przedawnienie roszczenia.

Pozwany Skarb Państwa - Minister Skarbu Państwa w odpowiedzi na pozew wniósł o jego oddalenie i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z przyczyn generalnie tożsamych z podnoszonymi przez pozwaną Spółkę.

Wyrokiem z dnia 03.02.2014r. Sąd Rejonowy w Jastrzębiu Zdroju Wydział IV Pracy:

- w pkt 1 oddalił powództwo,

- w pkt 2 odstąpił od obciążenia powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanych.

W uzasadnieniu Sąd Rejonowy podał, iż ustalił i zważył, co następuje:

Powód E. B. był zatrudniony w KWK (...)

i KWK (...) w okresie od 1964r. do 1985r., kiedy to przeszedł na emeryturę górniczą. Wcześniej pracował w KWK (...) i KWK (...).

W 1993r. KWK (...) i KWK (...) weszły w skład (...). Ostatnie stanowisko pracy powoda to nadsztygar urządzeń maszynowych.

Staż pracy powoda w kopalniach (...) wyniósł 21 lat, 2 miesiące i 16 dni, który to staż uprawniałby powoda do nieodpłatnego nabycia 297 akcji pozwanej. Powód nie złożył pisemnego oświadczenia o zamiarze nabycia akcji (...) S.A. w J..

Pozwani (...) S.A. w J. oraz Skarb Państwa – Minister Skarbu Państwa w W. dokonali szeregu ogłoszeń w prasie o zasięgu ogólnopolskim i lokalnym informujących o wymogach nabycia akcji pracowniczych, zachowując przy tym należytą staranność. Ponadto obwieszczenia zostały wywieszone w oddziałach i zakładach spółki. Ogłoszenia były także zamieszczane zarówno w Internecie, jak i ogłaszane poprzez radio i telewizję. Zorganizowana została również konferencja prasowa oraz dyżury telefoniczne ekspertów w mediach.

W dniu 15.07.1997r., a więc w okresie, w którym można było składać oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji, powód pobrał asygnatę węglową wystawioną do realizacji w KWK (...). Od 2002r. ekwiwalent za węgiel wypłacany jest mu na rachunek bankowy.

(...) SA w 2011r. zawiadomiła listownie powoda o potrzebie sprawdzenia, czy znajduje się na listach osób uprawnionych do akcji. Po sprawdzeniu powyższego powód złożył pisemne zastrzeżenia, które nie zostały uwzględnione – okoliczność bezsporna

Powództwo E. B. nie zasługiwało na uwzględnienie.

Bezspornym w sprawie było, iż :

1.  powód był zatrudniony w pozwanej Spółce na stanowisku i w okresie jak

w stanie faktycznym,

2.  powód nie złożył oświadczenia o zamiarze nabycia akcji pozwanej Spółki.

Spornym pozostawała kwestia czy pozwani wywiązali się z nałożonych obowiązków dotyczących informowania pracowników (...) S.A. w J. o możliwości nieodpłatnego nabycia akcji, a nadto czy powód miał obowiązek złożenia oświadczenia o zamiarze nabycia akcji, a co za tym idzie czy przysługuje mu, czy też nie, prawo do nieodpłatnego nabycia akcji pozwanej Spółki.

Kwestią sporną była również ilość akcji, jakie należałyby się powodowi, gdyby złożył oświadczenie. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Skarbu Państwa

z dnia 29.01.2003r. w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy, ustalenia liczby akcji przypadających na każdą z tych grup oraz trybu nabywania akcji przez uprawnionych pracowników dla uprawnionych pracowników ze stażem powyżej 21 lat do 24 lat, jak w przypadku powoda, pakiet akcji wyniósł 297 akcji.

Brak jest spełnienia po stronie powoda ustawowych przesłanek do nabycia prawa do akcji, bo zgodnie z ustawą z dnia 30.08.1996r. o komercjalizacji i prywatyzacji (t.j. Dz.U.2013.216), aby dana osoba mogła skorzystać z prawa do nieodpłatnego nabycia akcji musi spełnić łącznie następujące przesłanki: musi być „uprawnionym pracownikiem" w rozumieniu art. 2 pkt 5 w/w ustawy, a nadto musi złożyć, w terminie określonym w art. 38 ust. 1 ustawy, oświadczenie o woli nieodpłatnego nabycia akcji.

Powód zaś nie złożył oświadczenia w wymaganym przez prawo terminie

od dnia 08.04.1997r. do dnia 08.10.1997r. Po upływie tego terminu nastąpiła utrata prawa do nieodpłatnego nabycia akcji, gdy termin ten jest terminem zawitym prawa materialnego i żaden przepis nie przewiduje możliwości jego przywracania, a pozwana nie była zobowiązana do informowania każdego z pracowników poprzez indywidualne zawiadomienie.

Powód nie wykazał ani bezprawności działań pozwanych, ani faktu niewłaściwego wykonania zobowiązania przez pozwanych, ani też związku przyczynowego między działaniem pozwanych, a powstaniem szkody, gdy zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego odpowiedzialność kontraktowa w rozumieniu art. 471 k.c. wymaga wykazania, że uprawniony pracownik utracił prawo do akcji w wyniku niewłaściwego wykonania obowiązków przez podmioty, do których należało przeprowadzenie procesu nieodpłatnego zbywania akcji.

Pozwani wykazali, że dopełniono wszystkich wymogów wynikających

z rozporządzeń Ministra Skarbu Państwa z dnia 03.04.1997r. i z dnia 29.01.2003r. w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy, ustalenia liczby akcji przypadających na każdą z tych grup oraz trybu nabywania akcji przez uprawnionych pracowników (Dz. U. z 1997r. Nr 33, poz. 200 i z 2003r. Nr 35 poz.303), bo dokonali szeregu ogłoszeń w prasie o zasięgu ogólnopolskim i lokalnym informujących o wymogach nabycia akcji pracowniczych, zachowując przy tym należytą staranność, obwieszczenia zostały wywieszone w oddziałach i zakładach spółki, ogłoszenia były także zamieszczane zarówno w Internecie, jak i w radiu i telewizji. Zorganizowana została również konferencja prasowa oraz dyżury telefoniczne ekspertów w mediach. Te okoliczności potwierdzone zostały przez świadka J. P..

W świetle zeznań tego świadka i zebranych w sprawie dowodów w postaci chociażby ogłoszeń prasowych, nie zasługują na wiarę zeznania świadków Z. Ż. i B. Ż. w części, w jakiej twierdzą oni, że w 1997r.nie dotarły do nich żadne informacje związane z prywatyzacją pozwanej (...), a w szczególności informacje o konieczności składania oświadczeń o zamiarze nabycia akcji. Takie twierdzenia muszą dziwić mając na uwadze, że świadkowie, podobnie jak powód, zamieszkują w stosunkowo niewielkiej odległości od J., nadto świadek Z. Ż. związany jest z górnictwem, a sam powód przyznał, że bywał w J. i miał kontakt z byłymi kolegami, chociażby przy okazji pogrzebów.

Pozwani prawidłowo wywiązali się z ciążących na nich obowiązków wynikających z cytowanych wcześniej przepisów. Wszyscy zainteresowani pracownicy i byli pracownicy (...) mogli w terminie złożyć oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji i z tego prawa bardzo licznie korzystali, o czym świadczy chociażby ilość przyznanych akcji, w tym również emerytom i rencistom pozwanej (...).

Słusznie podnosi pozwany Skarb Państwa – Minister Skarbu Państwa w W., że osoby uprawnione do nieodpłatnego nabycia akcji miały wystarczającą ilość czasu, aby dowiedzieć się o przysługującym im prawie do nieodpłatnego nabycia akcji oraz zainteresować się sposobem jego realizacji. Zgodnie z Konstytucją, ustawy oraz rozporządzenia są źródłami powszechnie obowiązującego w Polsce prawa, a także istnieje domniemanie powszechnej jego znajomości.

Powód nie złożył wymaganego oświadczenia nie dlatego, że któryś z pozwanych nie wykonał ciążącego na nim obowiązku, ale dlatego, że sam nie dołożył należytej staranności w realizacji należnych mu praw. Powód obciążony w tym zakresie ciężarem dowodu w myśl art. 6 k.c. nie wykazał, aby z przyczyn od niego niezależnych takich jak np. długotrwała hospitalizacja nie był w stanie złożyć stosownego oświadczenia.

W spornym okresie 1997r. realizował deputat węglowy, a deputat w formie ekwiwalentu pieniężnego zaczął pobierać dopiero od 2002r. i stąd przy zachowaniu najmniejszej staranności, miał możliwość zapoznania się z ogłoszeniami dotyczącymi wymogów nabycia akcji pracowniczych, tak jak pozostali pracownicy i emeryci pozwanej.

Brak jest także uzasadnionych podstaw do twierdzenie, że pozwana Spółka w sposób nienależyty wywiązała się z obowiązków wynikających z zawartej ze Skarbem Państwa umowy o wykonaniu czynności technicznych związanych z nieodpłatnym udostępnianiem akcji. Powód nie wykazał także, aby w związku z początkowym opóźnieniem rozpoczęcia przez Skarb Państwa akcji informacyjnej oraz przystąpieniem do niej przez (...) SA jeszcze przed zawarciem umowy z Ministrem Skarbu Państwa, a szkodą powoda wystąpił adekwatny związek przyczynowy.

Zgłoszony przez pozwanych zarzut przedawnienia roszczenia nie zasługuje na uwzględnienie, gdy do roszczenia o odszkodowanie z tytułu utraconego prawa do akcji wynikającego z art.471 k.c. należy stosować konstrukcję przedawnienia wynikającą z art. 291 § 1 k.p. i liczyć termin przedawnienia od momentu zawarcia umowy nieodpłatnego nabycia akcji, a takie umowy zaczęto zawierać z osobami uprawnionymi po dniu 06.07.2011r., zaś pozew został złożony w dniu 06.11.2012r.i stąd do przedawnienia nie doszło.

Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda o zobowiązanie pozwanej Spółki

do wskazania ilu spośród ogólnej liczby byłych pracowników (emerytów, rencistów, w tym ich spadkobierców) złożyło w okresie od dnia 08.04.1997r.do dnia 08.10.1997r. wymagane oświadczenie o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji jako, że okoliczności sporne w sprawie zostały już dostatecznie wyjaśnione.

Mając na względzie powyższe, Sąd oddalił powództwo.

Sąd jednocześnie odstąpił od obciążenia powoda obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz pozwanych na podstawie art. 102 k.p.c., który pozwala w szczególnie uzasadnionych wypadkach na zasądzenie od strony przegrywającej tylko części kosztów lub nieobciążanie jej w ogóle kosztami uznając, że w niniejszej sprawie zachodzą podstawy do jego zastosowania.

Za zwolnieniem powoda od ponoszenia kosztów procesu pozwanych przemawiają względy słuszności. Obciążeniu powoda całością kosztów procesu strony pozwanej sprzeciwił się również wynik porównania sytuacji ekonomicznej stron. Powód nie tylko mógł, ale wręcz powinien żądać wyjaśnienia swoich żywotnych interesów w postępowaniu sądowym, choćby jego żądania okazały się w efekcie nieuzasadnione, jako że był wieloletnim pracownikiem pozwanej Spółki mógł być subiektywnie przekonany o słuszności swych żądań, które ze względu na materialno prawny charakter terminu do złożenia oświadczenia o chęci nabycia akcji nie mogły być uwzględnione, z czego powód jako osoba nie będąca prawnikiem mógł nie zdawać sobie sprawy.

Sposób skorzystania z art. 102 k.p.c. jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu rozpoznającego sprawę i do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór wyrażonej w art. 98 § 1 k.p.c.

Z okoliczności sprawy wynika, że obciążenie powoda – osoby w podeszłym już wieku i schorowanej - kosztami procesu byłoby rażąco niezgodne z zasadami słuszności, a ponadto znacznie wzmocniłoby jeszcze poczucie jego krzywdy wynikającej z tego, że z przyczyn formalnych nie może w żaden sposób uzyskać udziału w majątku pozwanej Spółki, do którego powstania się przyczynił poprzez związanie swojego całego życia zawodowego z górnictwem.

W apelacji od wyroku powód E. B. zaskarżył go w całości zarzucając:

1/ naruszenie przepisów postępowania

a/ art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 6 k.c. przez dowolną, a nie swobodną ocenę dowodów oraz brak wszechstronnego rozważenia zgromadzonego

w sprawie materiału dowodowego polegające na przyjęciu, że:

- powód nie wykazał bezprawności działań pozwanych, faktu niewłaściwego wykonania przez nich zobowiązania, związku przyczynowego między działaniem pozwanych a powstaniem szkody, gdy te okoliczności wynikają z niezgodnego z prawem wykonania obowiązków § 3 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z 03.04.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy…,

- pozwani wykazali, że dopełniono wszystkich wymogów wynikających

z rozporządzeń Ministra Skarbu Państwa z dnia 03.04.1997r. i 29.01.2003r., gdy prawidłowość czynności informacyjnych przeprowadzonych w okresie od dnia 08.04.1997r. do dnia 08.10.1997r. podlegała ocenie wyłącznie przez pryzmat przepisów rozporządzenia z dnia 03.04.1997r.,

- powód nie złożył wymaganego oświadczenia, bo sam nie dołożył należytej staranności w realizacji należnych mu praw, gdy powód oczekiwał, że zostanie wezwany do złożenia oświadczenia przez pozwanego Ministra Skarbu Państwa w terminach i formach wskazanych w § 3 Rozporządzenia j.w,

- pomiędzy początkowym opóźnieniem rozpoczęcia przez Skarb Państwa akcji informacyjnej oraz przystąpieniem do niej Spółki jeszcze przed zawarciem umowy pomiędzy tymi podmiotami, a szkodą powoda nie występuje adekwatny związek przyczynowy, kiedy gdyby wezwania do złożenia oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji dokonano niezwłocznie, to powód dowiedziałby się o obowiązku jego złożenia ,

- powód nie wykazał, aby z przyczyn od siebie niezależnych nie złożył oświadczenia, gdy okolicznością niezależną od powoda było wezwanie dokonane niezgodnie z uregulowaniem j.w,

- powód miał możliwość zapoznania się z ogłoszeniami dotyczącymi wymogów nabycia akcji pracowniczych, bo realizował deputat węglowy, gdy powód przy okazji realizacji deputatu węglowego w 1997r. nie powziął wiedzy o akcjach, bo w dniu 15.07.1997r. realizował go na KWK (...), a więc na kopalni nie wchodzącej w skład (...) S.A.,

- zeznania świadków Z. Ż. i B. Ż. nie zasługują na wiarę w części, w jakiej twierdzą oni, że w 1997r. nie dotarły do nich informacje związane z prywatyzacją pozwanej Spółki, gdy w kontekście położenia miejscowości B., przyjętego przez powoda stylu życia po przejściu na emeryturę oraz stanu zdrowia, nie należało odmawiać im wiarygodności,

b/ art.217 k.p.c., art.227 k.p.c. i art.232 k.p.c. przez oddalenie wniosku dowodowego powoda o zobowiązanie pozwanej Spółki do wskazania ilu spośród ogólnej liczby pracowników złożyło w okresie od dnia 08.04.1997r. do dnia 08.10.1997r. oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji, gdy wniosek ten zmierzał do ustalenia faktu mającego istotne znaczenie dla tej sprawy – ustalenia w jaki sposób realizacja obowiązków informacyjnych, w tym opóźnienie w rozpoczęciu akcji informacyjnej wpłynęła na uprawnienia powoda do nieodpłatnego nabycia akcji,

c/ art.230 k.p.c. w zw. z art.6 k.c. przez przyjęcie, że powód nie wykazał bezprawności działań pozwanych, faktu niewłaściwego wykonania zobowiązania przez pozwanych oraz związku przyczynowego między działaniem pozwanych a powstaniem szkody, gdy okoliczności te należy uznać za przyznane w związku z niewykonaniem przez pozwaną Spółkę pkt 3 postanowienia dowodowego z dnia 22.07.2013r.w zakresie wskazania ilu spośród ogólnej liczby byłych pracowników złożyło w wymaganym okresie jw. przedmiotowe oświadczenia,

d/ art. 328 § 2 k.p.c. przez sporządzenie uzasadnienia w sposób niezgodny

z procedurą cywilną wobec:

- braku odniesienia się do twierdzeń powoda o niezgodności z prawem zlecenia przez pozwanego Ministra Skarbu Państwa przeprowadzenia czynności informacyjnych pozwanej Spółce, twierdzenia o bezskuteczności tych czynności,

- braku odniesienia się do twierdzenia powoda wskazującego na brak niezwłocznego wezwania powoda do złożenia wymaganego oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji,

- braku odniesienia się do twierdzenia powoda wskazującego na brak zachowania należytej staranności w przekazywaniu informacji o prawie nieodpłatnego nabycia akcji w świetle art. 16 i 94 pkt. 8 k.p. w stosunku do pozwanej spółki,

- oceny odmowy przedstawienia przez pozwaną Spółkę dowodu j.w,

- oceny treści ogłoszeń prasowych pod kątem ich abstrakcyjnego charakteru nieodnoszącego się do akcji pozwanej Spółki,

- oceny, w kontekście art.740 k.c., braku sporządzenia przez pozwaną Spółkę sprawozdania z przeprowadzonych czynności informacyjnych,

- wyjaśnienia dlaczego, zdaniem Sądu, powód nie dołożył należytej staranności w realizacji należnych mu praw,

2/ naruszenie prawa materialnego:

a,b,c/ art. 471 k.c. i art. 474 k.c. w zw. z art. 95 k.c. i art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 08.08.1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa w związku z § 3 rozporządzenia z dnia 03.04.1996r. przez ich niezastosowanie polegające na przyjęciu generalnie, że jeżeli pozwani wykonywali czynności informacyjne niezgodnie z prawem to okoliczność ta oznacza, że pozwani wykonali zobowiązanie należycie, że powód skutecznie i zgodnie z prawem został niezwłocznie wezwany przez pozwanego Ministra Skarbu Państwa do złożenia oświadczenia o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji, że pozwany Minister Skarbu Państwa dokonał niezwłocznego wezwania uprawnionych pracowników do złożenia takiego oświadczenia, gdy opóźnienie akcji informacyjnej wynosiło ponad 2 miesiące,

d/ art. 3 k.c. w zw. z § 19 i § 20 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 29.01.2003 r. w sprawie szczegółowych zasad podziału uprawnionych pracowników na grupy… przez niewłaściwe zastosowanie, przez przyjęcie, że przepisy tego Rozporządzenia znajdują zastosowanie do stanu z okresu od dnia 08.04.1997r. do dnia 08.10.1997r.

Zarzucając j.w powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kwoty 32.699,20 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10.10.2011r. do dnia zapłaty, zasądzenie na rzecz powoda zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym oraz o zasądzenie od pozwanych na rzecz powoda takich kosztów postępowania apelacyjnego lub o uchylenie wyroku i przekazanie w tym zakresie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Apelujący wniósł również o zobowiązanie pozwanej Spółki do podania ilu spośród ogólnej liczby byłych pracowników złożyło w okresie od dnia 08.04.1997r. do dnia 08.10.1997r. oświadczenie o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji oraz o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego maklera papierów wartościowych na okoliczność wykazania wysokości roszczenia – aktualnej wartości rynkowej pakietu 297 akcji.

W uzasadnieniu apelacji apelujący dokonał generalnie rozbudowania zarzutów petitum apelacji.

W odpowiedzi na apelację pozwana Spółka wniosła o jej oddalenie i o zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Pozwana podniosła, iż Sąd I instancji przeprowadził dogłębne i szczegółowe postępowanie dowodowe w zakresie wykonania przez obu pozwanych obowiązku informacyjnego obejmującego przedmiot sporu, wynikającego z obowiązujących w tym zakresie uregulowań prawnych. Sąd ten prawidłowo ustalił stan faktyczny i dokonał trafnej wykładni prawa materialnego, które należy podzielić.

Pozwana podkreśliła, iż powód w żaden sposób nie wykazał adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniami pozwanych, a szkodą jakiej miał doznać. Pozwani wykazali prawidłowe wykonanie obowiązku informacyjnego j.w.

W odpowiedzi na apelację pozwany Skarb Państwa – Minister Skarbu Państwa wniósł o jej oddalenie i o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, iż aprobuje w pełni wyrok Sądu I instancji, podtrzymał argumentację, która została przedstawiona w toku postępowania przed Sądem I instancji. Pozwany podkreślił, iż: zachował należytą staranność w wypełnianiu swoich obowiązków, gdy nie miał obowiązku indywidualnego zawiadamiania uprawnionych do nieodpłatnego nabycia akcji o możliwości składania oświadczeń o zamiarze ich nabycia, ustalenia Sądu I instancji znajdują oparcie w zasadach doświadczenia życiowego, gdy nie sposób uznać, aby pozwany miał wpływ na życie osobiste powoda uniemożliwiające mu zapoznanie się z powszechnie dostępnymi ogłoszeniami o możliwości złożenia oświadczenia o zamiarze nabycia akcji, bezzasadne są twierdzenia powoda o nienależytym wykonaniu zobowiązania przez pozwanego oraz o braku niezwłoczności publikacji wezwań.

Rozpoznając apelację powoda Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Sąd Okręgowy podzielił zarzuty powoda dotyczące opóźnienia w wezwaniu uprawnionych pracowników do złożenia oświadczeń o zamiarze nieodpłatnego nabycia akcji biorąc pod uwagę zakreślony pierwotnie i ponownie ustawowo termin do złożenia oświadczeń i datę pierwszego wezwania w tym zakresie. Inaczej uznał zaistnienie opóźnienia w stosunku do wyznaczonego pierwotnie i ponownie terminu, przyjął, iż wezwanie nie nastąpiło niezwłocznie biorąc pod uwagę okres pierwotnego i ponownego terminu i datę pierwszego wezwania. Sąd Okręgowy uznał też , iż nie usprawiedliwia opóźnienia skala obowiązków pozwanych w omawianym przedmiocie znana przed przystąpieniem do ich realizacji i stąd nie mogąca stanowić zaskoczenia powodującego opóźnienie.

Tylko w takim rozumieniu Sąd Okręgowy przyjął nieprawidłowe wykonanie obowiązków przez pozwanych.

Tym samym Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska przeciwnego zaprezentowanego w uzasadnieniu Sądu I instancji.

Zdaniem Sądu Okręgowego powód nie wykazał jednak w postępowaniu przed Sądem I instancji, a nawet nie uprawdopodobnił adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy tym opóźnieniem, brakiem równoczesnych ogłoszeń w dzienniku ogólnokrajowym i lokalnym, (dokonanym ogłoszeniem przez pozwanego Ministra Skarbu Państwa w ogólnokrajowym, a przez pozwaną Spółkę w lokalnym), brakiem ogłoszeń w siedzibie pozwanej Spółki, a brakiem złożenia przez powoda wymaganego oświadczenia w terminie i stąd poniesioną szkodą, (niewątpliwie występującą w postaci braku nabycia prawa do akcji)

z przyczyn podniesionych w uzasadnieniu Sądu I instancji dodatkowo w sytuacji, gdy powód w toku postępowania przed Sądem I instancji podniósł, iż o prawie do akcji dowiedział się dopiero z ogłoszenia pozwanej Spółki w 2011 r., w żaden sposób nie wykazał w postępowaniu przed Sądem I instancji, a nawet nie uprawdopodobnił, że gdyby akcja informacyjna rozpoczęła się niezwłocznie i bez zarzucanych naruszeń, w rozumieniu przedstawionym przez powoda, to złożyłby oświadczenie w terminie.

Samo powzięcie takiej wiadomości dopiero z wskazywanego ogłoszenia

( zawiadomienia listownego o potrzebie sprawdzenia czy znajduje się na listach osób uprawnionych do akcji, po upływie około 14-tu lat od upływu terminu do złożenia oświadczenia), nie pozwala na przyjęcie przeciwne, że gdyby akcja informacyjna w zakresie dotyczącym przedmiotu sporu podjęta była bez opóźnień, niezwłocznie w rozumieniu przedstawianym przez powoda to powód złożyłby oświadczenie w terminie i nie poniósł szkody.

Tak późne powzięcie wiadomości pozwala na przyjęcie braku należytej staranności po stronie powoda w realizacji jego prawa, powoływanego w uzasadnieniu wyroku Sądu I instancji. Zdaniem Sądu Okręgowego w szerokim pojęciu braku przejawiającego się brakiem jakiegokolwiek zainteresowania ze strony powoda ewentualnymi dalszymi uprawnieniami powoda wynikającymi z przebytego zatrudnienia, brakiem zainteresowania sytuacją byłego pracodawcy.

Nie usprawiedliwia powoda w tak późnym powzięciu wiadomości przyjęty model życia po przejściu na emeryturę.

W tym miejscu podnieść również należy, iż brak było podstaw do odmowy wiary zeznaniom świadków Z. Ż. i B. Ż. w zakresie ich twierdzeń, że nie dotarły do nich żadne informacje o konieczności składania oświadczeń o zamiarze nabycia akcji, przy czym brak powzięcia takich informacji w okolicznościach przebiegu akcji informacyjnej ustalonej przez Sąd, mimo że opóźnionej, niewątpliwie był wynikiem braku należytej staranności po stronie świadków w omawianym przedmiocie, w szerokim rozumieniu powołanym powyżej.

Brak jest możliwości przyjęcia istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniami wskazywanymi powyżej w sytuacji ostatecznie szerokiej akcji informacyjnej przeprowadzonej przez pozwanych, wskazywanej w uzasadnieniu wyroku mimo, że opóźnionej.

Brak jest również adekwatnego związku przyczynowego, nie został wykazany przez powoda, pomiędzy szkodą powoda, a przystąpieniem do akcji informacyjnej przez pozwaną Spółkę i to w dacie poprzedzającej zawarcie umowy z Ministrem Skarbu Państwa w tym zakresie, gdy niewątpliwie nie miało to wpływu na niepowzięcie przez powoda informacji, dla których akcja informacyjna została podjęta.

Sąd nie podzielił również zarzutów apelacji powoda dotyczących bezskuteczności czynności informacyjnych dokonanych przez pozwaną Spółkę wobec niezgodnego z prawem zlecenia tychże czynności przez pozwanego Ministra Skarbu Państwa w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 08.08.1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (tu powinno być: o urzędzie Ministra Skarbu Państwa) uznając,

iż biorąc pod uwagę uregulowanie tegoż przepisu odnoszone szeroko do „stosownych pełnomocnictw” brak było przeszkód do zawarcia kwestionowanej umowy, gdy uregulowanie to nie wprowadziło obowiązku co do formy pełnomocnictwa.

Sąd Okręgowy uznał też, iż zarzut ten pozostaje bez znaczenia z tej przyczyny, iż takie działanie nawet, gdyby przyjąć jego bezprawność i stąd bezskuteczność również nie miało wpływu na szkodę powoda, nie pozostawało w związku przyczynowym z tą szkodą, bo nie miało wpływu na powzięcie wiadomości przez powoda o obowiązku złożenia powołanego oświadczenia w zakreślonym ustawowo terminie.

Podkreślenia wymaga, iż Sąd Okręgowy przyjął, iż prowadzenie akcji informacyjnej przez pozwaną Spółkę dawało większe gwarancje dotarcia informacji do adresatów - pracowników lub byłych pracowników, którzy byli z nią związani i stąd niewątpliwie z dużym prawdopodobieństwem znacznie częściej zwracali uwagę na informacje tej pozwanej, a nie pozwanego Skarbu Państwa.

Zdaniem Sądu Okręgowego bez znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie pozostaje podnoszony przez powoda zarzut w zakresie odmowy wykonania przez pozwaną Spółkę wskazywanego postanowienia dowodowego w szczególności w zakresie dotyczącym liczby osób uprawnionych do złożenia oświadczeń i liczby osób, które złożyły oświadczenia w wymaganym terminie ( oddalenia wniosku powoda w tym zakresie ), gdy związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem danych podmiotów (pozwanych w niniejszym postępowaniu), a szkodą należy oceniać indywidualnie w odniesieniu do danego podmiotu, w tym przypadku powoda jako pracownika stawiającego określone zarzuty.

Wreszcie, Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutów apelacji powoda dotyczących naruszenia art. 16 k.p. i art. 94 pkt 8 k.p. przez pozwaną Spółkę, gdy akcję informacyjną prowadziła w imieniu Skarbu Państwa w myśl uregulowania, które nie wymagało indywidualnych zawiadomień pracowników, a powołane przepisy nie mogą być rozumiane aż tak szeroko.

Wskazywany art. 16 k.p. nie stwarza bowiem podstaw prawnych do domagania się przez pracowników lub ich grupy określonego oświadczenia woli, może stanowić podstawę dla organizacji związkowej reprezentującej pracowników do domagania się od pracodawcy takiego ukształtowania stosunków pracy aby wynikały z nich obowiązki zaspakajające potrzeby jak w przepisie, gdy stanowi, iż pracodawca, stosownie do możliwości i warunków, zaspokaja bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracowników.

Wskazywany art. 94 pkt 8 k.p., który stanowi, iż pracodawca jest obowiązany w szczególności zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników dotyczy niewątpliwie obowiązku pracodawcy zaspakajania w miarę posiadanych środków potrzeb socjalnych pracowników i stąd zdaniem Sądu Okręgowego nie znajduje nawet odpowiedniego zastosowania do sytuacji będącej przedmiotem sporu podobnie jak powołany wcześniej art. 16 k.p.

Zajmując takie stanowisko, ostatecznie z powodu już tylko samego braku wykazania, uprawdopodobnienia przez powoda adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem pozwanych, a powoływaną przez powoda szkodą ( związku jak na wstępie w rozumieniu art.361§1 i 2 k.p.c., to jest związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem pozwanych, a powstałym skutkiem w postaci szkody, inaczej związku przejawiającego się powstaniem szkody jako normalnego następstwa działania lub zaniechania pozwanych ), gdy taki związek jest niezbędną przesłanką dla przyjęcia odpowiedzialności pozwanych, z mocy uregulowania art. 471 k.c. będącego podstawą roszczenia, Sąd Okręgowy z mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację powoda jako bezzasadną w punkcie 1 wyroku.

Z mocy art. 102 k.p.c. Sąd Okręgowy w punkcie 2 wyroku odstąpił od obciążenia powoda zwrotem kosztów zastępstwa procesowego na rzecz pozwanych za II instancję, z przyczyn zasadniczo tożsamych z podniesionymi w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w tym przedmiocie uznając, iż za zastosowaniem tegoż uregulowania przemawiają względy słuszności wynikające z porównania sytuacji ekonomicznej stron, z daleko idącego przekonania powoda o słuszności roszczeń przy posiadanym stażu pracy (stąd udziału

w powstaniu majątku pozwanej Spółki) uprawniającego powoda do pakietu 297 akcji pozwanej.

Sędzia: Przewodniczący: Sędzia:

SSO Mariola Łącka SSO Maria Konieczna SSO Barbara Kubasińska-Malcher