Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

R. B. pozwem z 8 maja 2024 r. wniósł o uznanie wypowiedzenia umowy o pracę przez pozwany Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w S. za bezskuteczne, a w przypadku orzekania po upływie okresu wypowiedzenia – o przywrócenie go do pracy na poprzednich warunkach pracy i płacy. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód podniósł, że był zatrudniony u pozwanego od kwietnia 2023 roku - najpierw na okres próbny, następnie na czas nieokreślony w dniu 29 czerwca 2023 roku na stanowisku Specjalisty ds. Organizacyjnych. W wypowiedzeniu wskazano likwidację stanowiska pracy wynikającą z przyczyn ekonomicznych, reorganizacji i częściowej redukcji zatrudnienia. W ocenie powoda tak ujęte przyczyny nie opierały się na prawdzie. Pozwany od chwili wymiany składu zarządu Funduszu dokonywał zmian kadrowych, które w przeważającej większości sprowadzały się do rozwiązywania umów o pracę z osobami zatrudnionymi w latach 2016 – 2023 bądź do rekomendowania tym osobom rozwiązania umów za porozumieniem stron. Zdaniem powoda rzeczywistą przyczyną zwolnienia była data zatrudnienia w okresie sprawowania władzy przez poprzednią opcję polityczną. R. B. podkreślił, że pracodawca nie prowadził faktycznej reorganizacji i wskazał, że struktura organizacyjna jest w zasadzie tożsama ze strukturą obowiązującą poprzednio.

W odpowiedzi na pozew pozwany Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując twierdzenia w przedmiocie zaistnienia wobec powoda podstaw uzasadniających rozwiązanie z nim stosunku pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia, a to z uwagi na wprowadzone przez pozwanego zmiany organizacyjne polegające m.in. na likwidacji części etatów pracowników zatrudnionych w Zespole ds. Organizacyjnych. Decyzja pracodawcy o redukcji zatrudnienia w Zespole podyktowana była wyłącznie względami ekonomicznymi, wynikającymi z dokonanej przez pracodawcę negatywnej oceny zakresu zadań realizowanych przez ogół pracowników Zespołu w stosunku do ogólnej liczby osób w nim zatrudnionych. Zdaniem pozwanego stan pracowników zatrudnionych w Zespole pozostawał nadmiarowy, a tym samym całkowicie nieadekwatny do liczby zadań realizowanych w ramach jego struktury. Pozwany stanowczo zaprzeczył, aby rozwiązanie z powodem umowy o pracę było podyktowane względami politycznymi lub by o doborze do zwolnienia decydowało zatrudnienie przypadające na okres sprawowania władzy przez poprzednią opcję polityczną. Pracodawca argumentował, że kryteria do rozwiązania stosunku były obiektywne – powód był pracownikiem, który na moment zwolnienia był zatrudniony najkrócej ze wszystkich specjalistów do spraw organizacyjnych. Co istotne zdaniem pracodawcy, pracownicy, którzy nie zostali objęci redukcją etatu wykazywali się nie tylko znacznie dłuższym stażem pracy niż powód, ale nadto realizowali zadania szersze, co obiektywnie przyczyniło się do podjęcia przez pozwanego decyzji o likwidacja stanowiska pracy zajmowanego przez stronę powodową. Powód w porównaniu do pracowników nie objętych likwidacją, nie tylko nie posiadał dłuższego stażu pracy, ale nadto nie posiadał wyższych kwalifikacji, doświadczenia ani umiejętności szczególnie ważnych pod kątem interesów pracodawcy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. B. był zatrudniony w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w S. (dalej także jako Fundusz) na stanowisku Specjalisty do spraw Organizacyjnych od 1 kwietnia 2023 r., początkowo na podstawie umowy na czas próbny, zaś od 29 czerwca 2023 r. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w pełnym wymiarze czasu pracy.

Niesporne , nadto dowód: umowa o pracę – k. 1 cz. B akt osobowych powoda, umowa pracę – k. 12 cz. B akt osobowych powoda.

Do formalnego zakresu obowiązków służbowych R. B. należało: gospodarowanie mieniem Funduszu, w tym prowadzenie remontów, konserwacji oraz inwestycji; kontrola utrzymania porządku i czystości w budynkach zarządzanych przez Fundusz; sygnalizowanie powstałych i potencjalnych awarii armatury, sprzętu, mebli (z wyłączeniem sieci komputerowej i alarmowej oraz centrali telefonicznej) oraz potrzeb w zakresie zlecania napraw specjalistycznych i niezbędnych zakupów; planowanie kosztów utrzymania nieruchomości Funduszu, gospodarowanie środkami finansowymi i rozliczanie wydatków określonych w planie finansowym w uzgodnieniu z bezpośrednim przełożonym; współprzygotowanie postępowań zgodnie z ustawą prawo zamówień publicznych oraz regulaminem udzielania zamówień publicznych; zakup i inwentaryzacja materiałów eksploatacyjnych i konserwacyjnych w uzgodnieniu z bezpośrednim przełożonym; prowadzenie zaopatrzenia materiałowo-technicznego na cele administracyjne, zaopatrzenia w materiały biurowe; monitoring kosztów związanych z rachunkami za media, telefony i inne abonamenty; nadzorowanie środków transportu oraz organizowanie bieżących napraw i przeglądów technicznych oraz monitoring kosztów związanych z eksploatacją samochodów w tym ubezpieczeń; dokonywanie okresowych przeglądów stanu budynku i otoczenia w terminach wynikających z przepisów; wykonywanie wszelkich prac niezbędnych do utrzymania terenów zielonych na terenie Biura S.; opisywanie dokumentów finansowych dla księgowości zgodnie z procedurami; prowadzenie powierzonych zadań zgodnie z obowiązującymi zasadami biurowości.

Na co dzień R. B. zajmował się prostymi pracami technicznymi, doglądał samochodów pracodawcy, zaopatrzeniem w materiały biurowe i pracami konserwacyjnymi. Podobne obowiązki wykonywał K. K..

Bezpośrednią przełożoną powoda była J. G., kierowniczka Zespołu do spraw Organizacyjnych.

Powód posiada wykształcenie wyższe. Studia magisterskie ukończył w 2005 roku na kierunku humanistycznym w zakresie specjalności socjologia tożsamości europejskiej z wynikiem dobrym. Bezpośrednio przed zatrudnieniem w Funduszu pracował na stanowisku mechanika w (...) w S. oraz pracownika serwisu (...).

Niesporne , nadto dowód: dyplom ukończenia studiów, świadectwa pracy – cz. A akt osobowych powoda, zakres obowiązków powoda – k. 9 cz. B akt osobowych powoda, przesłuchanie powoda – k. 119, 156-157.

Oprócz R. B., na stanowisku specjalisty ds. organizacyjnych w Zespole ds. Organizacyjnych w Biurze w S., zatrudnionych było 8 innych pracowników. Do ich grona należeli: M. S., H. S., J. O., K. R., B. C., M. M. (1), W. N. oraz K. K..

Dowód : zestawienie pracowników Zespołu ds. Organizacyjnych przed redukcją zatrudnienia - k. 68, zestawienie pracowników Zespołu ds. Organizacyjnych po redukcji zatrudnienia - k. 69.

Osobą posiadającą najdłuższy staż pracy w Wojewódzkim Funduszu spośród wszystkich specjalistów w Zespole do spraw Organizacyjnych był K. K., który pracę u pozwanego rozpoczął 1 maja 2014 r. na stanowisku konserwatora. Od dnia 25 maja 2018 r. świadczy pracę jako specjalista ds. organizacyjnych. W trakcie zatrudnienia K. K. ukończył studia I stopnia w Wyższej Szkole (...) w P. na kierunku zarządzanie w specjalności zarządzanie przedsiębiorstwem oraz II stopnia na kierunku zarządzanie w zakresie zarządzanie w administracji. Uczestniczył również w kilku szkoleniach i kursach związanych z zakresem świadczonej przez niego pracy.

Do zakresu obowiązków K. K. na stanowisku specjalisty ds. organizacyjnych należało: gospodarowanie mieniem Funduszu, w tym prowadzenie remontów, konserwacji oraz inwestycji, kontrola utrzymania porządku i czystości w budynkach, planowanie kosztów utrzymania nieruchomości Funduszu, gospodarowanie środkami finansowymi i rozliczanie wydatków określonych w planie finansowym w uzgodnieniu z bezpośrednim przełożonym, współprzygotowanie postępowań zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych oraz Regulaminem udzielania zamówień publicznych, zakup i inwentaryzacja materiałów eksploatacyjnych o konserwacyjnych w uzgodnieniu z bezpośrednim przełożonym, prowadzenie zaopatrzenia materiałowo – technicznego na cele administracyjne, zaopatrzenie w materiały biurowe, monitoring kosztów wiązanych z rachunkami za media, telefony i inne abonamenty, opisywanie dokumentów finansowych dla księgowości, sygnalizowanie powstałych i potencjalnych awarii armatury, sprzętu, mebli (z wyłączeniem sieci komputerowej i alarmowej oraz centrali telefonicznej) oraz potrzeb w zakresie zlecania napraw specjalistycznych i zakupów, konserwacja zamków i zawiasów furtek oraz mechanizmów bram wjazdowych, czyszczenie i utrzymywanie drożności kratek odciekowych wód opadowych wokół budynku oraz rynien i rur spustowych, drobne naprawy malarsko – murarskie, dokonywanie okresowych przeglądów stanu budynku i otoczenia, wykonywanie innych, drobnych czynności konserwacyjnych, rekultywacja trawnika (podlewanie, koszenie trawników, grabienie), sadzenie, pielęgnowanie kwiatów, krzewów i drzew, pielenie chwastów, zasilanie roślinności nawozami, odśnieżanie, zapewnienie utrzymania porządku wokół posesji, oczyszczanie z liści i innych zaśmieceń, utrzymywanie porządku w garażu, dbałość o stan techniczny i estetyczny pojazdów służbowych, nadzorowanie środków transportu oraz organizowanie bieżących napraw i przeglądów technicznych, monitoring kosztów związanych z eksploatacją samochodów, prowadzenie spraw związanych z BHP i zabezpieczeniem p/poż, przygotowywanie okresowych statystyk, raportów, zestawień, redagowanie korespondencji, archiwizowanie dokumentów, wykonywanie innych zleconych czynności.

Dowód : zakres obowiązków K. K. – k. 76-77, umowa o pracę z 30 kwietnia 2014 r., k. 1 cz. B akt osobowych K. K., porozumienie zmieniające z dnia 31 października 2014 r., k. 36 cz. B akt osobowych K. K., dyplom ukończenia studiów I stopnia, k. 31 cz. B akt osobowych K. K., dyplom ukończenia studiów (...) stopnia, k. 60 cz. B akt osobowych K. K., certyfikaty szkoleń, k. 24, 33, 38, 40, 79 cz. B akt osobowych K. K..

M. M. (1) pracę u pozwanego rozpoczęła w dniu 8 lutego 2016 r. początkowo na stanowisku specjalisty technicznego ds. funduszy europejskich, a od 19 grudnia 2018 r. świadczyła pracę na stanowisku specjalisty ds. obsługi osób fizycznych. Z dniem 1 marca 2022 r. M. M. (1) powierzone zostało stanowisko specjalisty ds. organizacyjnych, a od 16 kwietnia 2024 r. stanowisko p.o. kierownika Zespołu ds. Organizacyjnych. Na poprzednie stanowisko pracy M. M. (1) powróciła z dniem 29 października 2024 r. W chwili obecnej jest zastępcą p.o. kierownika Zespołu ds. Organizacyjnych.

M. M. (1) ukończyła studia wyższe na (...) Uniwersytecie Technologicznym w S. na kierunku Ochrona (...) w specjalności ocena stanu i zagrożeń środowiska. W okresie zatrudnienia M. M. (1) odbyła trzy szkolenia z zakresu objętego jej stanowiskiem pracy.

Do zakresu czynności M. M. (1) na stanowisku specjalisty ds. organizacyjnych należało gospodarowanie mieniem Funduszu, w tym prowadzenie remontów, konserwacji oraz inwestycji, konsultacja z obsługą prawną, pozyskiwanie materiałów i przygotowywanie odpowiedzi dotyczących udostępnienia informacji publicznej, planowanie kosztów utrzymania nieruchomości Funduszu, gospodarowanie środkami finansowymi i rozliczanie wydatków określonych w planie finansowym, prowadzenie spraw związanych z organizacją i przeprowadzaniem postępowań o udzielenie zamówień publicznych poniżej 130 tysięcy złotych dla Biura Funduszu, zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych i wewnętrznych Regulaminów Funduszu w tym zakresie, dbanie o utrzymanie właściwego stanu technicznego administrowanych budynków wraz z przynależnymi urządzeniami, przygotowanie i uczestniczenie w procedurze zamówień publicznych w zakresie inwestycji o remontów, kontrola utrzymania porządku w budynkach zarządzanych przez Fundusz, zakup i inwentaryzacja materiałów eksploatacyjnych i konserwacyjnych, prowadzenie zaopatrzenia materiałów – technicznego na cele administracyjne, zaopatrzenie w materiały biurowe, monitoring kosztów związanych z rachunkami za media, telefony i inne abonamenty, opisywanie dokumentów finansowych dla księgowości, redagowanie korespondencji w zakresie prowadzonych spraw, archiwizowanie dokumentów, wykonywanie innych zleconych czynności.

Dowód : zakres obowiązków M. M. (2) – k. 78-79, dyplom ukończenia szkoły wyższej - nienumerowana karta cz. A akt osobowych M. M. (1), umowy o pracę - k. 1, 14, 15 cz B. akt osobowych M. M. (1), certyfikaty ukończenia szkoleń, k.16, 28, 58 cz. B akt osobowych M. M. (1), porozumienia zmieniające -k. 56, 60, 61 cz. B akt osobowych M. M. (1).

W. N. pracę w Wojewódzkim Funduszu Ochrony (...) w S. rozpoczął w dniu 1 kwietnia 2016 r. i wykonuje ją na 3/5 etatu. Początkowo był zatrudniony na stanowisku Specjalisty ds. administracyjnych w Zespole ds. Administracji i (...). Z dniem 25 maja 2018 r. W. N. objął stanowisko Specjalisty ds. Organizacyjnych. W okresie zatrudnienia W. N. odbył dwa szkolenia z zakresu objętego jego stanowiskiem pracy. Nie był karany karami porządkowymi i dyscyplinarnymi. W. N. ukończył studia wyższe zawodowe na kierunku budownictwo w zakresie organizacji i zarządzania w budownictwie – inżynier europejski na Wydziale Budownictwa i Architektury Politechniki (...). Decyzją z dnia 30 czerwca 2006 r. W. N. uzyskał uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno – budowlanej.

Do zakresu czynności W. N. należało m.in. przeprowadzanie kontroli budynków i robót budowalnych w zakresie zgodności ich wykonania z pozwoleniem na budowę, projektem budowlanym, przepisami techniczno – budowlanymi, audytem energetycznym oraz przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa ludzi i mienia, dbanie o utrzymanie właściwego stanu technicznego administrowanych budynków wraz z przynależnymi urządzeniami, przygotowanie i uczestniczenie w procedurze zamówień publicznych w zakresie inwestycji i remontów, weryfikacja dokumentacji prowadzonych budów i remontów, nadzorowanie zgodności zgłaszanych robót do odbioru zgodnie z zakresem i warunkami umowy, prowadzenie nadzoru budowlanego nad realizowanymi inwestycjami, dbałość o wysoką jakość i terminowość wykonania projektów, udział w codziennych pracach biura, realizacja wyznaczonych zadań administracyjnych, redagowanie korespondencji w zakresie prowadzonych spraw, archiwizowanie dokumentów w terminach przewidzianych odpowiednimi przepisami, dokonywanie okresowych przeglądów stanu budynku o otoczenia w terminach wynikających z przepisów, przechowywanie dokumentów i przekazanie do Archiwum Zakładowego, sygnalizowanie KO stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie powierzonych obowiązków, wykonywanie innych czynności zleconych przez KO.

Dowód : zakres obowiązków W. N. – k. 80-83, dyplom ukończenia szkoły wyższej cz. A akt osobowych W. N., umowy o pracę - k. 1, 12 cz. B akt osobowych W. N., porozumienia zmieniające - k. 17,18, 25 cz. B akt osobowych W. N., certyfikaty ukończenia szkoleń - k. 24, 35 cz. B akt osobowych W. N..

Pracę w pozwanym Funduszu B. C. rozpoczęła w dniu 27 kwietnia 2020 r. na stanowisku specjalisty ds. obsługi osób fizycznych. Z dniem 26 kwietnia 2021 r. B. C. objęła stanowisko specjalisty ds. obsługi sekretariatu, zaś od 1 listopada 2023 r. świadczy pracę jako specjalista ds. organizacyjnych.

B. C. posiada wykształcenie wyższe. Ukończyła studia wyższe na Uniwersytecie (...) na kierunku ekonomia w zakresie gospodarki regionalnej. Przed podjęciem pracy w pozwanym Funduszu B. C. ukończyła kilkadziesiąt kursów z zakresu objętego przez nią stanowiska, a w okresie zatrudnienia ukończyła kolejne cztery.

Świadcząc pracę na stanowisku specjalisty ds. organizacyjnych do obowiązków B. C. należało: gospodarowanie mieniem Funduszu, w tym prowadzenie remontów, konserwacji oraz inwestycji, konsultacja z obsługą prawną, pozyskiwanie materiałów i przygotowywanie odpowiedzi dotyczących udostępnienia informacji publicznej, planowanie kosztów utrzymania nieruchomości Funduszu, gospodarowanie środkami finansowymi i rozliczanie wydatków określonych w planie finansowym w uzgodnieniu z bezpośrednim przełożonym, prowadzenie spraw związanych z organizacją i przeprowadzaniem postępowań o udzielenie zamówień publicznych poniżej 130 tys. PLN zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych i wewnętrznych Regulaminów Funduszu w tym zakresie, przygotowanie i uczestniczenie w procedurze zamówień publicznych, nadzór nad prowadzeniem postępowań o udzielenie zamówień publicznych realizowanych przez Zespół ds. Organizacyjnych zgodnie z obowiązującymi przepisami, dbanie o utrzymanie właściwego stanu technicznego administrowanych budynków wraz z przynależnymi urządzeniami, kontrola utrzymania porządku i czystości w budynkach zarządzanych przez Fundusz, zakup i inwentaryzacja materiałów eksploatacyjnych i konserwacyjnych w uzgodnieniu z przełożonym, prowadzenie zaopatrzenia materiałowo – technicznego na cele administracyjne, zaopatrzenie w materiały biurowe, monitoring kosztów związanych z rachunkami za media, telefony i inne abonamenty, prowadzenie rejestru umów, terminowość i poprawność wpisów, praca w zastępstwie kancelarii i sekretariatu, realizacja innych poleceń służbowych w ramach swoich kompetencji, opisywanie dokumentów finansowych dla księgowości zgodnie z procedurami, redagowanie korespondencji w zakresie prowadzonych spraw, archiwizowanie dokumentów w terminach przewidzianych odpowiednimi przepisami, sygnalizowanie KO stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie powierzonych obowiązków, wykonywani innych czynności zleconych przez KO.

Dowód : zakres obowiązków B. C. – k. 70-71, umowy o pracę - k. 1, 6, 14 cz. B akt osobowych B. C., porozumienia zmieniające - k. 10, 26 cz. B akt osobowych B. C., certyfikaty ukończonych szkoleń, k. 20, 22, 25, 34 cz. B akt osobowych B. C..

K. R. pracę u pozwanego rozpoczęła 16 stycznia 2018 r. Wówczas w pozwanym Funduszu zatrudniona była na czas określony na stanowisku specjalisty ds. administracyjnych, a od 16 lipca 2018 r. 31 sierpnia 2018 r. na stanowisku specjalisty ds. obsługi sekretariatu. W dniu 12 stycznia 2022 r. strony ponownie zawarły stosunek pracy. Tym razem K. R. przydzielone zostało stanowisko Specjalisty ds. obsługi osób fizycznych, a z dniem 1 lutego 2023 r. stanowisko specjalisty ds. organizacyjnych.

K. R. posiada wyższe wykształcenie. W 2009 r. ukończyła studia na Uniwersytecie (...) na kierunku europeistyka uzyskując tytuł licencjata, a w 2011 r. na kierunku stosunki międzynarodowe w specjalności niemcoznawstwo.

Do zakresu obowiązków K. R. na ostatnim z zajmowanym stanowisku należało: prowadzenie kancelarii Funduszu, obsługa kancelaryjno – biurowa oraz obsługa klientów wewnętrznych i zewnętrznych w zakresie współpracy z kierownikami komórek organizacyjnych Funduszu, obsługa korespondencji przychodzącej i wychodzącej, rozdział korespondencji oraz przesyłek odpowiednich Zespołów, obsługa centrali telefonicznej, poczty elektronicznej Biura S. oraz innych urządzeń biurowych, udzielanie informacji beneficjentom, a w razie potrzeby kierowanie ich do odpowiednich Zespołów, stosowanie przepisów kancelaryjnych oraz przepisów kancelaryjno – archiwalnych, realizacja innych poleceń służbowych w ramach swoich kompetencji, archiwizowanie dokumentów w terminach przewidzianych odpowiednimi przepisami oraz wykonywanie innych czynności zleconych przez KO.

Dowód : zakres obowiązków – k. 86-89, dyplomy ukończenia szkoły wyższej cz. A akt osobowych K. R., umowy o pracę – k. 1, B z akt osobowych K. R., porozumienie zmieniające - k. 29 cz. B akt osobowych K. R..

Uchwałą Nr 191/24 Zarządu Województwa (...) z dnia 14 lutego 2024 r. w sprawie powołania Prezesa Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w S. na funkcję prezesa zarządu Wojewódzkiego Funduszu z dniem 15 lutego 2024 r. powołano W. M. (1). Objęcie funkcji prezesa zarządu W. M. (1) rozpoczął od analizy struktury organizacyjnej Wojewódzkiego Funduszu. Na podstawie dokonanych analiz uznano, że liczba pracowników zatrudnionych w Zespole ds. Organizacyjnych pozostaje nadmiarowa, nieadekwatna do liczby zadań realizowanych w ramach jego struktury. W związku z tym podjęto decyzję o likwidacji części etatów specjalistów ds. organizacyjnych zatrudnionych w ww. Zespole.

W strukturze organizacyjnej pozwanego Funduszu w dniu 29 lipca 2024 r., w związku z koniecznością realizacji wniosków audytu prowadzonego w zakresie cyber-bezpieczeństwa został powołany Zespół ds. (...), realizujący zadania związane z obsługą informatyczną Funduszu. Po powołaniu ww. Zespołu - z Zespołu ds. Organizacyjnych odszedł informatyk K. D.. Nie przejął on wraz z odejściem obowiązków od specjalistów ds. organizacyjnych. Ponadto do Zespołu ds. (...) z Zespołu ds. Organizacyjnych ale z Biura w K. przeszła I. S., zajmująca się raportowaniem i statystykami i zajmująca stanowisko specjalisty ds. raportowania analiz.

Dowód : uchwała nr 191/24 – k. 35, uchwała nr 77/2024 – k. 134, regulamin organizacyjny – k. 135-149, zeznania świadka A. B. – k. 120-121, zeznania świadka W. M. (2) – k. 121, zeznania świadka M. M. (1) – k. 121-122, zeznania świadka J. G. – k. 124-125, zeznania M. S. – k. 123, zeznania E. R. – k. 155-156, przesłuchanie W. M. (1) – k. 157-158.

Oświadczeniem z dnia 18 kwietnia 2024 r. pracodawca wypowiedział R. B. umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upływał 31 lipca 2024 r. wskazując jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę likwidację stanowiska pracy wynikającą z przyczyn ekonomicznych, reorganizacji i częściowej redukcji zatrudnienia. Pracodawca oświadczył, że przy doborze pracowników do dalszego zatrudnienia kierował się kryteriami związanymi z długością zatrudnienia w Wojewódzkiemu Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przydatnością do pracy na zajmowanym stanowisku oraz przebiegiem dotychczasowego zatrudnienia.

Niesporne , nadto dowód: oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę – k. 11 (także w cz. C akt osobowych).

Przesłanki polityczne nie stanowiły podstawy wypowiedzenia umowy o pracę R. B.. Wypowiedzenia ze względu na likwidację etatu otrzymali poza nim także: M. S., H. S. i J. O..

Na dzień 1 kwietnia 2024 r. najdłuższy staż pracy wśród specjalistów w pozwanym Wojewódzkim Funduszu posiadali: K. K. (10 lat), M. M. (1) (8 lat i 2 miesiące), W. N. (8 lat), B. C. (3 lata i 11 miesięcy) i K. R. (2 lata i 9,5 miesiąca).

Do grona osób posiadających najniższy staż pracy należeli: M. S. (2 lata i 8 miesięcy), H. S. (2 lata), J. O. (1 rok i 9 miesięcy) oraz R. B. (1 rok). K. R. była zatrudniona w pozwanym Funduszu od 16 stycznia 2018 r. do 31 sierpnia 2018 r. Po przerwie została zatrudniona ponownie od dnia 12 stycznia 2022 r.

Dowód : zestawienie pracowników Zespołu ds. Organizacyjnych przed redukcją zatrudnienia - k. 68, zestawienie pracowników Zespołu ds. Organizacyjnych po redukcji zatrudnienia - k. 69, zeznania świadka A. B. – k. 120-121, zeznania świadka W. M. (2) – k. 121, zeznania świadka M. M. (1) – k. 121-122, zeznania świadka M. S. – k. 123, zeznania świadka E. R. – k. 155-156, przesłuchanie W. M. (1) – k. 157-158.

Obowiązki R. B. zostały rozdzielone na dotychczasowych specjalistów ds. organizacyjnych. Poza zatrudnieniem pracownicy na nieobsadzone stanowisko do spraw obsługi sekretariatu, Fundusz nie zatrudnił i nie przeniósł z innego działu pracownika celem objęcia stanowiska specjalisty ds. organizacyjnych w Zespole ds. Organizacyjnych. Pracodawca nie prowadził też naboru celem uzupełnienia składu Zespołu.

Dowód: zeznania świadka A. B. – k. 120-121, zeznania świadka W. M. (2) – k. 121, zeznania świadka M. M. (1) – k. 121-122, zeznania M. S. – k. 123, zeznania E. R. – k. 155-156, przesłuchanie W. M. (1) – k. 157-158.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo oparte na treści przepisu art. 45 § 1 k.p. okazało nieuzasadnione.

Zgodnie z art. 45 § 1 k.p, w myśl którego w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

W tej sprawie powód podniósł zarzut nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę, wskazując na pozorny charakter przyczyny wypowiedzenia.

Zgodnie z art. 30 § 4 k.p. oświadczenie woli pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony musi być złożone w formie pisemnej i podawać przyczynę dokonania tej czynności prawnej. Wśród cech, jakie powinny charakteryzować przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę, wskazuje się: jasność, konkretność, prawdziwość i rzeczywistość przyczyny.

Wynikający z art. 30 § 4 k.p. wymóg wskazania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest ściśle związany z możliwością oceny jego zasadności w rozumieniu art. 45 § 1 k.p. Wskazanie tej przyczyny lub przyczyn przesądza o tym, że spór przed sądem pracy może się toczyć tylko w ich granicach. Okoliczności podane pracownikowi na uzasadnienie decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy, a następnie ujawnione w postępowaniu sądowym, muszą być takie same, zaś pracodawca pozbawiony jest możliwości powoływania się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny mogące przemawiać za zasadnością wypowiedzenia umowy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 października 1998 r., I PKN 315/97, OSNP 1998 Nr 14, poz. 427). Odnosząc się do aspektów formalnych należy wskazać, iż oświadczenie pracodawcy zostało złożone na piśmie, zawierało wskazanie przyczyny wypowiedzenia i pouczenie o środku odwołania. Sąd nie dopatrzył się uchybień formalnych w podlegającym ocenie wypowiedzeniu.

Zmniejszenie stanu zatrudnienia w zakładzie pracy stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia. Pracodawca ma prawo zmniejszenia liczby pracowników w celu bardziej racjonalnego wykonywania zadań i racjonalizacji kosztów przez likwidację stanowiska i dokonanie innego rozdziału związanych z nim zadań. Rozdzielenie zadań przypisanych do zlikwidowanego stanowiska pracy między pracowników pozostałych w zatrudnieniu nie daje podstaw do uznania niezasadności wypowiedzenia. Organ rozpatrujący spory pracownicze nie jest powołany do badania zasadności i celowości zmniejszenia stanu zatrudnienia. Może jedynie weryfikować, czy zmiana ta została faktycznie dokonana.

Fakt zmian strukturalnych u pozwanego powiązanych z redukcją zatrudnienia wynikał zarówno z zeznań prezesa zarządu pozwanego Funduszu W. M. (1), jak i świadków przesłuchanych w sprawie, a także pisemnego zestawienia pracowników Zespołu sprzed i po reorganizacji. Zdaniem Sądu, fakt redukcji zatrudnienia u pozwanego nie budzi wątpliwości. Zgromadzony materiał dowodowy potwierdza, iż doszło do likwidacji stanowiska powoda, a także kilku innych stanowisk specjalistów ds. organizacyjnych w Zespole ds. organizacyjnych. Na miejsce powoda nie została zatrudniona inna osoba, a jego obowiązki przejęli zatrudnieni dotychczas specjaliści.

Potrzeba porównania z innymi pracownikami powstaje wówczas, gdy następuje likwidacja jednego lub kilku spośród większej liczby analogicznych stanowisk i konieczne jest dokonanie wyboru pracownika lub pracowników, z którymi zostanie zakończony stosunek pracy. Jeśli bowiem likwidacja dotyczy tylko części spośród większej liczby takich samych lub podobnych stanowisk pracy, tak określona przyczyna wypowiedzenia tłumaczy wprawdzie konieczność zwolnienia, ale nie wyjaśnia, dlaczego rozwiązano stosunek pracy z konkretnym pracownikiem, a utrzymano zatrudnienie innych osób zajmujących stanowiska objęte redukcją (zob. wyrok SN z 3.11.2010 r., I PK 93/10; wyrok SN z 16.11.2006 r., II PK 81/06, niepubl.).

Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy wykazał, że w chwili wręczenia powodowi oświadczenia woli o wypowiedzeniu umowy o pracę, na tożsamym stanowisku pracy byli zatrudnieni także inni pracownicy. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego, pracodawca powinien w takiej sytuacji w oświadczeniu o wypowiedzeniu stosunku pracy wskazać kryteria doboru danego pracownika do zwolnienia, ponieważ tylko wtedy pracownik ma możliwość oceny trafności dokonanego wyboru. Potwierdza to uzasadnienie przywołanego powyżej wyroku Sądu Najwyższego z 3 września 2013 r., wydanego w sprawie I PK 41/13.

Kryteria doboru pracowników do zwolnienia nie są wprawdzie skatalogowane w żadnym powszechnie obowiązującym przepisie prawa pracy, a sąd rozpoznający odwołanie pracownika od wypowiedzenia umowy o pracę dokonanego w ramach redukcji etatów nie może krępować pracodawcy w prowadzeniu polityki kadrowej i narzucać mu własnego zestawu owych kryteriów, jednakże typowanie osób, z którymi ma nastąpić rozwiązanie stosunku pracy w ramach indywidulanych lub grupowych zwolnień z pracy, nie może mieć arbitralnego i dowolnego charakteru. Pewne ramy prawne dla decyzji pracodawcy zakreślają przepisy art. 94 pkt 9 oraz art. 11 ³ i art. 18 ^3a k.p. Kodeksu pracy, nakazujące pracodawcy stosowanie obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników i wyników ich pracy również przy doborze osób zakwalifikowanych do zwolnienia. Zasadniczo kryteriami doboru do zwolnienia mogą być: przydatność pracownika do pracy, jego kwalifikacje i umiejętności zawodowe, doświadczenie zawodowe, staż i przebieg dotychczasowej pracy, dyspozycyjność wobec pracodawcy (tak: wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, (...) i Spraw Publicznych z 30 września 2014 r., I PK 33/14). Wybór pracownika do zwolnienia należy do pracodawcy i jest jego prawem, przy czym może być on przez pracownika kwestionowany jeżeli między pracownikiem a pozostałymi pracownikami istnieją poważne dysproporcje co do kwalifikacji zawodowych, wykształcenia, przydatności na danym stanowisku czy sposobu wykonywania obowiązków pracowniczych. Odmiennie, z punktu widzenia pracodawcy na aktualnym rynku pracy, dopuszczalne jest zastosowanie metod oceny pracowników, ich kompetencji, z pominięciem innych kryteriów, takich jak dotychczasowy przebieg pracy zawodowej, staż zatrudnienia, doświadczenie zawodowe, formalne kwalifikacje czy też sytuacja rodzinna. Kryterium doboru do zwolnienia jest oceną specyficznych, istotnych z punktu widzenia pracodawcy kompetencji pracownika, przydatnych na określonym stanowisku pracy pod warunkiem, że owo kryterium będzie zastosowane równo wobec wszystkich porównywanych pracowników. Pracodawca ma prawo do wyboru kryterium, które umożliwia wyselekcjonowanie pracowników posiadających wiedzę pożądaną przez pracodawcę, aczkolwiek zgodną z wyznaczonymi obowiązkami i wymaganiami. Pracownik nie decyduje o wyborze kryterium, ale pracodawca. Wybór kryterium przez pracodawcę jest powiązany z charakterem prowadzonej działalności. W niektórych zawodach kwalifikacje wraz z doświadczeniem zawodowym mają pierwszeństwo przed kwalifikacjami samoistnymi. W innych zawodach to kwalifikacje i kompetencje mają pierwszeństwo przed stażem i doświadczeniem zawodowym. Z punktu widzenia przepisów prawa pracy, w tym zasady niedyskryminacji i równości pracowników ważnym jest to, aby kryterium doboru do zwolnienia było jednakowe dla porównywanych pracowników. Wybór do zwolnienia jednego z kilku pracowników wymaga porównania ich sytuacji zawodowej w szczególności w zakresie: stażu zatrudnienia, doświadczenia zawodowego, wykształcenia przydatnego w pracy, umiejętności, stosunku do obowiązków pracowniczych. Na pracodawcy spoczywa także ciężar dowodu, że zastosował kryteria doboru oraz, że były one właściwe, w tym w szczególności, że odpowiadały wymaganiu zastosowania obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników i wyników ich pracy (wyroki Sądu Najwyższego z: 19 grudnia 1997 r., I PKN 442/97, OSNP 1998 Nr 21, poz. 630; 30 września 2014 r., I PK 33/14).

W wypowiedzeniu umowy o pracę powoda wskazano trzy kryteria, które należało ocenić pod kątem obiektywności i prawidłowości zastosowania. Są to długość zatrudnienia w pozwanym Funduszu, przydatność do pracy na zajmowanym stanowisku oraz przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Zatem tylko te 3 kryteria doboru wskazane w wypowiedzeniu umowy powoda należało analizować w niniejszej sprawie. Każde z tych kryteriów należy ocenić jako obiektywne i wystarczająco doniosłe.

Już sam staż pracy jest dopuszczalnym i powszechnie uznawanym, obiektywnym kryterium doboru pracownika do zwolnienia. Niespornie powód miał najkrótszy staż pracy w pozwanym Funduszu spośród specjalistów ds. organizacyjnych, których stanowiska ulegały redukcji, bo wynoszący 1 rok. Łącznie z nim najkrótszym stażem kwalifikowali się H. S., M. S. i J. O., przy czym ich staż był dłuższy od powoda. Wszystkie te osoby (razem z powodem cztery) otrzymały wypowiedzenie z powodu likwidacji ich stanowiska pracy.

W oświadczeniu pracodawcy wskazano, że innymi czynnikami doboru są przydatność na zajmowanym stanowisku oraz przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Niewątpliwie na przydatność tą w dużej części przełożenie ma doświadczenie pracownika w wykonywanej pracy. W judykaturze podkreśla się, że wymagania kwalifikacyjne do rodzaju pracy określa jednak w zasadzie zainteresowany pracodawca, który decyduje też czy i w jakim ewentualnie stopniu lub zakresie w wymaganiach tych brać pod uwagę staż pracy (art. 102 k.p.). Dłuższy staż często oznacza bogate doświadczenie zawodowe, które może przewyższać formalne kwalifikacje. Pracownik zna specyfikę firmy, procesy i kulturę organizacyjną, co jest trudne do zastąpienia. Pracownicy z długim stażem są zazwyczaj bardziej lojalni i zaangażowani, co zmniejsza rotację i koszty rekrutacji oraz szkolenia nowych osób. Przydatność pracowników do pracy na zajmowanym stanowisku obrazują też ich kwalifikacje. Należy zauważyć, że wszyscy pracownicy na stanowiskach specjalistów ds. organizacyjnych posiadali wykształcenie wyższe o kierunku zbieżnym z wykonywaną pracą. K. R. ukończyła zaś studia z zakresu europeistyki i stosunków międzynarodowych. Analiza dokumentów w aktach osobowych poszczególnych pracowników wskazuje, że wszyscy pracownicy uczestniczyli w licznych kursach, czy szkoleniach przydatnych do wykonywanej pracy, w tym również K. K.. B. C. ukończyła ich aż kilkadziesiąt.

W ocenie Sądu o przydatności do danego stanowiska mogą stanowić jednak tylko te kwalifikacje, które są wykorzystywane w pracy na stanowisku (zgodnie z zastosowanym przez pracodawcę kryterium przydatności zawodowej konkretnie na zajmowanym stanowisku).

Jak już wskazywano najdłuższy staż a zarazem najbogatsze, ponad 10-letnie doświadczenie zawodowe u pozwanego miał K. K.. Ponadto pracownik ten posiada wykształcenie związane z zarządzaniem przedsiębiorstwem, a w czasie swojego zatrudnienia doszkalał się, uczestniczył w różnych szkoleniach z zakresu właściwego dla wykonywanej pracy (m.in. z zakresu konserwacji zarządzania mieniem). Także zestawienie powoda z W. N., zatrudnionym na jedynie na 3/5 część etatu i posiadającym jako jedyny w Zespole wyższe wykształcenie budowlane i dodatkowo uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi nie wypadało na korzyść powoda. W. N. odbył kursy dotyczące nadzoru budowlanego, zarzadzania inwestycyjnego. Posiadane przez niego wykształcenie i kurscy są ściśle związane z jego obowiązkami pracowniczymi. Powód nie jest w stanie w niektórych czynnościach (z uwagi na brak posiadanych uprawnień) zastąpić W. N.. Do zakresu czynności W. N. należy bowiem m.in. prowadzenie nadzoru budowlanego nad realizowanymi inwestycjami, wykonywanie stosownych przeglądów technicznych. Zakres ww. obowiązków W. N. jest unikalny i powód nie posiada podobnych w swoim zakresie obowiązków. W. N. jest w stanie wykonywać ww. obowiązki zgodnie z obowiązującymi normami, wymaganiami technicznymi, zgodnie z posiadanym w tym zakresie kierunkowym wykształceniem. Także porównanie sytuacji powoda do sytuacji M. M. (1) i B. C. w Zespole ds. Organizacyjnych zajmowały głównie natomiast zamówieniami publicznymi i w tym zakresie ukończyły kierunkowe szkolenia przemawiało za pozostawieniem etatów wskazanych pracownic. Posiadały także wykształcenie wyższe – M. M. (1) na kierunku ochrony środowiska, a B. C. na kierunku ekonomia w zakresie gospodarki regionalnej – a zatem stricte związanych z ich obowiązkami pracowniczymi i wykonywaną przez nią pracą. Wreszcie, kompetencje powoda odbiegały od kompetencji K. R.. W strukturze organizacyjnej Funduszu K. R. wykonywała specyficzne zadania związane z obsługą sekretariatu, powód zaś zajmował się przenoszeniem dokumentów między budynkami, odstawiał auta do naprawy, tankował je, opisywał faktury wraz z innymi pracownikami, robił drobne zakupy i zajmował się terenem zielonym wokół siedziby.

Trzecim zastosowanym przez pozwanego kryterium doboru był przebieg dotychczasowego zatrudnienia. W ocenie Sądu, materiał dowodowy zebrany w sprawie, wskazuje, że wszyscy specjaliści ds. organizacyjnych byli zaangażowani i do żadnego nie było większych zastrzeżeń, a co istotne mieli oni znacznie dłuższy staż pracy niż powód. Sąd nie uznał za potwierdzone właściwymi dowodami zarzutów do pracy K. K. i też nie uznał, by miały one istotniejszy charakter. Pewne zastrzeżenia w przeciągu 10 – letniego okresu zatrudnienia pracownika naturalnie mogą się pojawić, jednakże nie mogły zostać one uznane przez samego pracodawcę za mające większe znaczenie skoro nie stały się przyczyną wypowiedzenia jego umowy o pracy. Brak jest też śladu odnośnie jakichkolwiek zastrzeżeń w aktach osobowych K. K., choćby w postaci notatki służbowej. Jedynie świadek J. G. i M. S. wskazali na zastrzeżenia do tego pracownika (niemające charakteru merytorycznego i dotyczące sporu z innym pracownikiem), jednak Sąd ocenił te zeznania w zestawieniu z innymi (przeciwnymi) dowodami i mając świadomość, że świadkowie ci znajdują bądź znajdowali się w sporze sądowym z pozwanym, doszedł do wniosku, że zgłaszane przez nich zastrzeżenia nie mogły wpłynąć na całościowy obraz pracy K. K..

Brak w niniejszej sprawie było jakichkolwiek dowodów na pozorność przyczyny wypowiedzenia i możliwość uznania, że przyczyną wypowiedzenia był fakt zatrudnienia powoda przez zarząd wywodzący się z innej opcji politycznej niż obecnie. Są to jedynie przypuszczenia powoda, a tezę taką całkowicie obala fakt, iż spośród osób, które utrzymały zatrudnienie, pozostało wiele osób zatrudnionych przez poprzedni zarząd wywodzący się z innej strony sceny politycznej. W konsekwencji powyższych ustaleń i rozważań Sąd doszedł do wniosku, że przyczyna rozwiązania z powodem umowy o pracę była prawdziwa i uzasadniała wypowiedzenia umowy o pracę, co doprowadziło do oddalenia powództwa.

Konstruując stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się na niekwestionowanych przez strony dokumentach zgromadzonych w sprawie (m.in. znajdujących się w aktach osobowych przedłożonych przez pozwanego, typu zakresy czynności pracowników, dokumenty potwierdzające kwalifikacje). Zdaniem Sądu dowody z dokumentów stanowią wiarygodny materiał dowodowy, gdyż ich treść jest jasna i oczywista i nie budzi wątpliwości Ponadto ustalono go w oparciu o zeznania świadków szczegółowo wskazanych w uzasadnieniu, zeznaniach powoda oraz zeznaniach aktualnego prezesa zarządu pozwanego W. M. (1), przysłuchanych w charakterze strony. Zeznania wyżej wymienionych w zasadniczej części niezbędnej dla rozstrzygnięcia były spójne, korespondowały ze sobą i pozwoliły wspólnie skonstruować ustalenia faktyczne w sprawie. Źródła osobowe w postaci zeznań świadków i stron dawały obraz sytuacji w jakiej znalazł się pozwany zakład i jakie kroki zostały podjęte celem redukcji zatrudnienia. Zeznania świadka J. G. Sąd wziął pod uwagę w całości, aczkolwiek z ostrożnością, ponieważ świadkowi także wypowiedziano umowę o pracę i pozostaje ona w sporze sądowym z pozwanym Funduszem. W swoich zeznaniach natomiast nieco przesadnie starała się eksponować w pozytywnym świetle każdy aspekt działania powoda

O kosztach procesu w pkt II wyroku Sąd orzekł w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu przewidzianą w art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Wobec oddalenia powództwa w całości za stronę przegrywającą proces należało uznać powoda. Na koszty te składało się wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika – radcy prawnego, którego minimalna stawka ustalona na podstawie § 9 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1935) wynosiła 360 zł. Zgodnie z utrwalonym poglądem prezentowanym w orzecznictwie, w sprawie o odszkodowanie za podstawę zasądzenia wynagrodzenia pełnomocnika stanowi ta sama stawka, która obowiązuje w sporze o przywrócenie do pracy. Nie jest bowiem uzasadnione zróżnicowanie sposobu ustalenia stawki minimalnej w odniesieniu do alternatywnych roszczeń o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia umowy o pracę (o przywrócenie do pracy) i o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem (nieuzasadnionego) rozwiązania umowy o pracę. Orzeczenie o odsetkach od kosztów procesu znajduje swoją postawę w treści art. 98 § 11 k.p.c., zgodnie z którym od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

sędzia Konrad Kujawa

ZARZĄDZENIE

1.(...)

2. (...)

3.(...)

(...)