Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Piotr Mika

Sędziowie SSO Krzysztof Ficek

SSR del. Marcin Schoenborn

Protokolant Agata Lipke

przy udziale Bożeny Sosnowskiej

Prokuratora Prokuratury Okręgowej

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2014 r.

sprawy M. B. ur. (...) w B.,

syna G. i M.

oskarżonego z art. 158§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 7 listopada 2013 r. sygnatura akt VI K 24/13

na mocy art. 437 § 1 kpk i art. 636 § 1 kpk

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

2.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa wydatki postępowania odwoławczego w kwocie 20 zł (dwadzieścia złotych) i wymierza mu opłatę za II instancję w kwocie 120 zł (sto dwadzieścia złotych).

Sygn. akt VI Ka 133/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2013 roku w sprawie o sygnaturze akt VI K 24/13 Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej uznał oskarżonego M. B. za winnego tego, że w dniu 8 lipca 2012 r. ok. godz. 1.00 w R. na ul. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z innymi ustalonymi i nieustalonymi osobami brał udział w bójce, w której naraził inne osoby na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k., tj. przestępstwa z art. 158 § 1 k.k. i za to na mocy art. 158 § 1 k.k. skazał go na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności i na mocy art. 69 § 1 i § 2 k.k. i art. 70 § 2 k.k. warunkowo zawiesił jej wykonanie na okres próby wynoszący 3 lata. W oparciu o art. 73 § 2 k.k. sąd oddał oskarżonego pod dozór kuratora w okresie próby. Ponadto sąd obciążył oskarżonego kosztami sądowymi.

Apelację od wyroku wywiódł obrońca oskarżonego, który zaskarżając wyrok w całości zarzucił:

I. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na treść orzeczenia, a to:

1. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. poprzez nierozważenie wszystkich istotnych dla sprawy okoliczności oraz przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów na skutek:

a) oparcia ustaleń faktycznych na podstawie wyjaśnień współoskarżonego T. W. oraz na podstawie nieuprawnionego domniemania faktycznego dotyczącego czynnego udziału w bójce oskarżonego M. B. nie mającego podstaw w ustalonych w sprawie okolicznościach faktycznych, w szczególności związanych z przebywaniem oskarżonego w obrębie zdarzenia z dnia 8 lipca 2012 roku przy ul. (...) w R. oraz pozostawienia samochodu w odległości co najmniej 1 km od miejsca zdarzenia;

b) bezpodstawnego uznania za niewiarygodne i irracjonalne wyjaśnień oskarżonego dotyczących kontekstu jego przebywania na miejscu zdarzenia,

c) pominięcia okoliczności, że na ciele oskarżonego nie ujawniono żadnych obrażeń ciała, które mogłyby być śladami udziału w bójce, jak również w jego samochodzie nie ujawniono przedmiotów mogących mieć związek z przestępstwem.

2. art. 4 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. poprzez nierozważenie wszystkich istotnych okoliczności sprawy, a także poprzez rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść oskarżonego M. B., wobec uznania, że fakt jego przebywania w obrębie zdarzenia z dnia 8 lipca 2012 roku przy ul. (...) w R. oraz pozostawienia samochodu w odległości co najmniej 1 km od miejsca zdarzenia, pozwala na stwierdzenie, że oskarżony M. B. był czynnym uczestnikiem bójki z dnia 8 lipca 2012 roku przy ul. (...) w R..

II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia , który miał wpływ na jego treść, a w szczególności niezasadne przyjęcie, że oskarżony M. B. w dniu 8 lipca 2012 roku ok. godz. 1:00 w nocy przy ul. (...) w R. wspólnie z innymi współoskarżonymi oraz innymi nieustalonymi osobami czynnie uczestniczył w niebezpiecznej bójce narażającej inne osoby na utratę życia lub zdrowia z pominięciem, że żaden z przeprowadzonych w sprawie dowodów nie daje podstawy do przyjęcia tego faktu za udowodniony.

W oparciu o wskazane wyżej zarzuty obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienia oskarżonego M. B. od popełnienia zarzuconego mu przestępstwa.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy jest bezzasadna w stopniu oczywistym, tak samo jak zawarte w jej treści twierdzenie, iż warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za czyn z art. 158 § 1 k.k. jest wykazanie czynnego udziału sprawcy w bójce narażającej jej uczestników na utratę życia lub doznanie obrażeń ciała określonych w art. 156 § 1 k.k. lub art. 157 § 1 k.k. Na wstępie więc wypada przypomnieć, że za czyn z art. 158 § 1 k.k. odpowiada nie tylko ta osoba, która w czasie bójki powoduje u konkretnych osób stosowne obrażenia ciała, zazwyczaj poprzez zadawanie ciosów lub inny czynny udział. Udziałem w pobiciu lub bójce jest każda forma kierowanego wolą udziału w grupie napastniczej, obecność bowiem każdego jej uczestnika zwiększa przewagę napastników lub jednej ze stron bójki i przez to ułatwia im dokonanie pobicia lub bójki, zadawanie razów, a wzmaga niebezpieczeństwo nastąpienia skutków w zdrowiu ofiar. Rozmaitość form zachowania, aktywność każdego z uczestników, zadawane razy, ich ilość i skutki mają znaczenie dla oznaczenia stopnia winy każdego z nich, więc i kary, ale nie są one znamienne dla bytu tego przestępstwa. (por. wyroki SA w Krakowie z 12 października 2000 r. II AKa 169/2000, KZS 2000, z. 11, poz. 42, Lex 44949, z 1 marca 2001 r. II AKa 227/2000, KZS 2001, z. 4, poz. 25, Lex 48389). Innymi słowy dla bytu omawianego przestępstwa nie jest konieczne, aby sprawca w jakikolwiek bezpośredni sposób naruszył nietykalność cielesną ofiar, natomiast wystarczającym jest, by ów sprawca swoim zachowaniem, np. stworzeniem warunków ułatwiających działania bezpośrednich sprawców, postawą, a nawet samą obecnością wśród osób czynnie występujących przeciwko drugiej stronie bójki - przy braku jednoznacznie wyrażonego nieakceptowania takiego zachowania - zwiększał zagrożenie dla uczestników zdarzenia i przyczyniał się do wzrostu dysproporcji siły pomiędzy wzajemnie atakującymi się napastnikami. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 23 stycznia 2014 r. II AKa 209/13, LEX 1430791) Wypada przy tym powołać się także na adekwatny dla omawianego czynu pogląd Sądu Najwyższego zgodnie z którym dla bytu przestępstwa z art. 158 § 3 k.k. obojętny jest stopień aktywności poszczególnych uczestników pobicia. (por, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2013 r. II KK 104/13, LEX nr 1383270)

W świetle powyższych wywodów za całkowicie bezzasadne ocenić należy twierdzenia skarżącego jakoby znaczenie dla oceny prawidłowości zaskarżonego wyroku miała kwestia braku dowodów świadczących o tym, że oskarżony w sposób czynny uczestniczył w bójce. Nie może budzić wątpliwości fakt, iż wystarczającym dla przypisania oskarżonemu udziału w bójce był dowód z wyjaśnienia współoskarżonego T. W., który nie miał żadnych wątpliwości co do okoliczności, iż oskarżony był w grupie osób, która z zamiarem udziału w bójce pojawiła się ok. godziny 1:00 w dniu 8 lipca 2012 roku pod lokalem I. przy ul. (...) w R.. Co więcej z wyjaśnień T. W. wynika w sposób jednoznaczny, że oskarżony był również wśród osób, które wcześniej spotkały się pod restauracją (...) w R. – B., gdzie doszło do zebrania się osób, które zamierzały wziąć udział w bójce z kibicami (...) C.. W świetle takiej treści wyjaśnień T. W. fakt odnalezienia samochodu użytkowanego przez oskarżonego w odległości ok. 1 km od miejsca zdarzenia a równocześnie w miejscu dalekim od miejsca zamieszkania oskarżonego, ocenić należy jedynie jako okoliczność potwierdzającą wiarygodność relacji T. W.. Wiarygodność tej relacji potwierdza również okoliczność, iż w tym samym miejscu co oskarżony samochody pozostawili inni wskazani przez T. W. uczestnicy bójki T. B. i Ł. P.. Potraktowanie tej ostatniej okoliczności jako efektu zbiegu okoliczności narażałoby sąd wręcz na śmieszność. W istocie to konfrontacja wskazanych okoliczności z wyjaśnieniami oskarżonego M. B. mogła stanowić źródło oceny wyjaśnień jako irracjonalnych, choć przyznać należy rację skarżącemu, że wyjaśnienia te ocenione w oderwaniu od dowodów przeciwnych trudno uznać za całkowicie nielogiczne czy też sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Przyznać należy jednak rację sądowi I instancji, że wyjaśnienia oskarżonego budzą wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego, skoro opisane przez oskarżonego okoliczności zdarzenia świadczą o tym, że wybrał się on w nocy samochodem do lokaluI. bez ilości paliwa, która umożliwiałaby mu powrót do domu. Istotne jednak pozostaje to, że o winie oskarżonego przesądza nie tyle taka bądź inna jakość jego wyjaśnień, co wyjaśnienia współoskarżonego T. W., które wsparte powołanymi wyżej okolicznościami jawią się jako logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego i których wiarygodności nie sposób podważyć. Zasady doświadczenia życiowego podpowiadają przy tym, że za całkowicie irracjonalne ocenić należałoby zachowanie T. W., który niezgodnie z prawdą pomawiałby o udział w bójce osoby będące członkami swoistej subkultury kibiców piłki nożnej wchodząc przez to z nimi w otwarty konflikt. To, że współoskarżeni w istocie są członkami tej subkultury znajduje oparcie już choćby w tym, że poza M. B. pozostali 4 współoskarżeni, choć nie przyznawali się do winy, zaakceptowali wyrok skazujący

Z wyżej wskazanych względów za całkowicie nieistotne uznać należało podnoszone przez apelującego okoliczności dotyczące braku dowodów świadczących o czynnym udziale oskarżonego M. B. w bójce, w szczególności braku obrażeń ciała u oskarżonego. Skoro okoliczności te uznać należało za nieistotne, nie sposób również zaaprobować twierdzeń obrońcy o naruszeniu wskazanych w apelacji przepisów prawa procesowego, jak też o błędzie w ustaleniach faktycznych, skoro wszystkie te zarzuty oparte były na założeniu, że wskazane przez obrońcę okoliczności były istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

W świetle prawidłowo poczynionych ustaleń faktycznych jakichkolwiek zastrzeżeń nie może budzić prawidłowości przyjętej wobec oskarżonego kwalifikacji prawnej jego czynu jako przestępstwa z art. 158 § 1 k.k.

Również wymiar orzeczonej kary pozbawienia wolności z dobrodziejstwem warunkowego zawieszenia jej wykonania i obligatoryjnym wobec osoby młodocianej dozorem kuratora nie świadczy, aby w sposób rażący przekraczał stopień winy oskarżonego czy też stopień społecznej szkodliwości przypisanego mu czynu. Orzeczona kara i środek probacyjny w pełni dostosowane są do potrzeb związanych z zapobiegawczym oddziaływaniem na osobę sprawcy przestępstwa jak też do potrzeb związanych z prewencją ogólną, tj. kształtowaniem prawidłowej świadomości prawnej społeczeństwa.

Z wyżej wskazanych przyczyn, nie znajdując także uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu, Sąd Odwoławczy utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

Wobec nieuwzględnienia apelacji wywiedzionej wyłącznie przez obrońcę oskarżonego zgodnie z art. 636 § 1 k.p.k. kosztami sądowy za postępowanie odwoławcze obciążono oskarżonego. Na koszty te złożyły się wydatki w postaci ryczałtu za doręczenie pism i wezwań w kwocie 20 złotych oraz opłata za drugą instancję w wysokości należnej od kary orzeczonej w wyroku sądu I instancji.