Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 31 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym :

Przewodniczący : SSO Ireneusz Płowaś
Sędziowie:SO Piotr Starosta

SO Aurelia Pietrzak (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2014 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku T. F.

z udziałem L. P.

o podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności

na skutek zażalenia W. G. na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 14 października 2013 r. sygn. akt II Ns 1259/09

postanawia:

oddalić zażalenie.

Na oryginale właściwe podpisy

II Cz 209/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 14 października 2013 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy ukarał W. G. karą grzywny w wysokości 500 zł za naruszenie porządku posiedzenia w dniu 14 października 2013 r. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, iż w myśl art. 48 § 1 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r., Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.2013.427 j. t), sędzia przewodniczący składowi sądu może upomnieć osobę, która narusza powagę, spokój lub porządek czynności sądowych, a po bezskutecznym upomnieniu może ją wydalić z sali rozpraw. Sąd może wydalić z sali rozpraw publiczność z powodu jej niewłaściwego zachowania. Natomiast na podstawie art. 49 § 1 ustawy, w razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny w wysokości do 10.000 złotych lub karą pozbawienia wolności do czternastu dni; osobie pozbawionej wolności, w tym także tymczasowo aresztowanej, można wymierzyć karę przewidzianą w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności albo w przepisach o wykonywaniu tymczasowego aresztowania.

W. G. na posiedzeniu w dniu 14 października 2013 r., pomimo zwrócenia jej uwagi przez Przewodniczącą, iż występując w charakterze publiczności, w toku rozprawy nie ma prawa do zabierania głosu oraz konsultowania się z uczestnikiem postępowania, kontynuowała składanie swojego oświadczenia. Następnie - mimo pouczenia i braku zezwolenia Przewodniczącej - zabrała głos zwracając się bezpośrednio do pełnomocnika wnioskodawcy, nie reagując na zwróconą jej kolejny raz uwagę. Wobec dwukrotnego bezskutecznego upomnienia W. G.Przewodnicząca zarządziła wydalenie jej z sali rozpraw. Jednakże na to zarządzenie ukarana również nie zareagowała, do czasu poinformowania jej o wezwaniu ochrony. Wówczas opuściła salę. Po chwili W. G. ponownie weszła na salę zabierając głos. Salę rozpraw opuściła dopiero po zarządzeniu przez Przewodniczącą wezwania ochrony.

Sąd I instancji podniósł, iż postępowanie sądowe powinno się toczyć w atmosferze spokoju, powagi, a także szacunku dla urzędu sędziego. O porządku posiedzenia decyduje przewodniczący składu orzekającego, który je otwiera, prowadzi i zamyka, udziela głosu, zadaje pytania, upoważnia do zadawania pytań i ogłasza orzeczenia. Może również odebrać głos, gdy przemawiający go nadużywa, jak również uchylić pytanie, jeżeli uzna je za niewłaściwe lub zbyteczne (art. 155 § 1 i 2 kpc)

Czyn godzący w chronione, niezbędne warunki każdego procesu, jego uroczystą formę, jak i samą godność sądu, może być popełniony przez każde działanie osoby uczestniczącej w posiedzeniu, przejawiające się na przykład w okrzykach i hałasie lub nieuprawnionym zabieraniu głosu i przerywaniu wypowiedzi innych osób, które nie tylko charakteryzuje się brakiem szacunku do sądu i lekceważeniem jego funkcji, ale wręcz nie pozwala na kontynuowanie czynności sądowych. Sąd podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie, wyrażone w postanowieniu z dnia 1 października 2008 r., II AKz 485/08, iż ukaranie za zachowania naruszające powagę sądu jest reakcją słuszną, gdy ciężar tych zachowań jest podobny ubliżeniu sądowi lub innemu organowi państwowemu albo osobom biorącym udział w postępowaniu (arg. z art. 49 u.s.p.); w sytuacji, gdy zachowanie nie sięga tego stopnia, odpowiednią reakcją jest upomnieć osobę tak się zachowującą, a dopiero gdy odnośne możliwości reakcji zostaną wyczerpane, nałożenie kary staje się konieczne.

W. G. nie zareagowała na dwukrotne upomnienie Przewodniczącej, a po wydaleniu jej z sali wtargnęła na nią ponownie zakłócając tym samym przebieg posiedzenia. Wobec uznania przez Przewodniczącą, iż zostały wyczerpane wszelkie środki zaprowadzenia porządku na sali rozpraw, Sąd Rejonowy postanowił ukarać W. G. karą grzywny na podstawie przepisu art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych.

Zażalenie na powyższe orzeczenie wniosła ukarana W. G., zarzucając Sądowi Rejonowemu, iż uzasadnienie orzeczenia nie zawiera podstawy prawnej, na mocy której wydano orzeczenie, jak również nie wskazano podstawy prawnej, która została naruszona. W ocenie skarżącej, nie naruszyła ona powagi Sądu, nie obraziła sędziego, a próbowała egzekwować stosowanie prawa w stosunku do uczestnika. Z dalszej części zażalenia wynika, iż skarżąca nie zgadzała się z postawą pełnomocnika uczestnika w trakcie postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie W. G. nie jest zasadne.

Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 427). Zgodnie bowiem z art. 48 § 1 powołanej ustawy Sędzia przewodniczący składowi sądu może upomnieć osobę, która narusza powagę, spokój lub porządek czynności sądowych, a po bezskutecznym upomnieniu może ją wydalić z sali rozpraw. Sędzia Przewodniczący na rozprawie w dniu 14 października 2014 r. słusznie zastosował się do powyższego przepisu, gdy przebywająca na sali rozpraw w charakterze publiczności W. G. zabierała głos. Mimo, że Sędzia Przewodniczący upomniał ją, iż nie ma prawa tego czynić, ona nie zastosowała się do tych upomnień.

W związku z powyższym Sędzia przewodniczący, jak najbardziej w świetle art. 48 § 2 i 3 Prawa o ustroju sądów powszechnych miał prawo zarządzić wydalenie W. G. z sali rozpraw, ponieważ jej zachowanie zakłócało spokój i porządek postępowania. Osoby przebywające na sali rozpraw nie mają prawa wkraczać w kompetencje ani składu orzekającego, ani stron czy ich pełnomocników. W tym przypadku, to uczestnik wybrał sobie pełnomocnika i jeśli jego poczynania lub ich brak, nie spełniały oczekiwań H. P., mógł wypowiedzieć pełnomocnictwo. H. P. nie był osobą ubezwłasnowolnioną, zatem miał pełną zdolność do czynności prawnych. Natomiast skarżąca swoim zachowaniem dawała do zrozumienia, że tylko ona właściwie dba o prawa uczestnika, a swoim zachowaniem – nie dostosowaniem się do poleceń Sądu - podważyła jego kompetencję i naruszyła powagę.

W stosunku do osoby spośród publiczności, której indywidualne zachowanie przekroczy granicę zachowania, dla którego wystarczającą sankcją jest wydalenie z sali rozpraw, możliwe jest wymierzenie kary porządkowej. Ta część przepisu art. 49 § 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych odnosi się do naruszeń stopniowalnych, dla których wystarczające mogą być upomnienie czy wydalenie z sali albo też gdy ich intensywność i nasilenie wymaga zastosowania sankcji z omawianego przepisu. W. G. opuściła salę rozpraw dopiero wtedy, gdy Sędzia Przewodniczący nakazał wezwanie ochrony, a i tak następnie weszła na salę.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy uznał, iż zastosowana wobec W. G. kara porządkowa jest słuszna w oparciu o art. 49 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych i zażalenie W. G. oddalił jako niezasadne (art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.)

Na oryginale właściwe podpisy

Za zgodność z oryginałem