Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Starosta

Sędziowie : SO Bogumił Goraj

SO Wojciech Borodziuk (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 30 października 2013 roku w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa: M. M.

przeciwko: P. Z.

o: eksmisję

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 6 czerwca 2013 r., sygn. akt I C 3034/12

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt II Cz 613/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 6 czerwca 2013 roku w sprawie z powództwa M. M. przeciwko P. Z. o eksmisję, sygn. akt I C 3034/12, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy umorzył postępowania (1) oraz obciążył powoda kosztami procesu (2).

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że powód pozwem z dnia 30 maja 2012 roku domagał się wydania przez pozwanego wynajętego mu lokalu, obecnie zajmowanego bez tytułu prawnego, wskutek wypowiedzenia umowy najmu.

W dniu 12 listopada 2012 roku pełnomocnik pozwanego złożył pismo procesowe, w którym zgłosił wnioski dowodowe służące wykazaniu, że do wypowiedzenia umowy najmu nie doszło.

W piśmie procesowym z dnia 04 lutego 2013 roku pełnomocnik powoda rozszerzył żądanie pozwu domagając się rozwiązania przez Sąd stosunku najmu z uwagi na wykraczanie przez pozwanego w sposób uporczywy i rażący przeciwko porządkowi domowe co czyni uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku.

W dniu 21 lutego 2013 roku pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości, w tym w zakresie nowo sprecyzowanego żądania, gdyż przepisy prawa nie przewidują takiego żądania właścicielowi lokalu.

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymywały swoje stanowiska, aż do dnia 4 czerwca 2013 roku, kiedy to powód cofnął pozew z uwagi na fakt, że pozwany wyprowadził się dobrowolnie z lokalu.

Podczas rozprawy w dniu 06 czerwca 2013 roku pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu od pozwanego, gdyż pozwany wyprowadził się po wytoczeniu powództwa, natomiast pełnomocnik pozwanego oświadczył, że nie domaga się zwrotu kosztów procesu od powoda.

Uwzględniając przebieg postępowania i cofnięcie pozwu wskutek wyprowadzenia się pozwanego z lokalu Sąd Rejonowy umorzył postępowanie zgodnie z art. 355 k.p.c.

Jednocześnie Sąd uznał, że w okolicznościach sprawy brak jest podstaw do przyznania powodowi zwrotu kosztów procesu od pozwanego zgodnie ze zgłoszonym wnioskiem.

W tym zakresie Sąd zważył, że zasadniczo jest tak, że pozwanego, który pozwanego, który zaspokoił żądanie powoda uważa się za stronę, która sprawę przegrała, ale powyższe nie ma zastosowania w rozpoznawanej sprawie.

Dokonując takiej oceny Są Rejonowy przeprowadził analizę uzasadnienia prawnego żądań powoda zgłoszonych w pozwie a następnie zmodyfikowanych w trakcie procesu.

Zdaniem Sądu pierwotne żądanie o eksmisję oparte na twierdzeniu wypowiedzenia stosunku najmu w trybie art. 11 ust. 5 w zw. z ust. 7 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego nie było uzasadnione, gdyż

z treści tych przepisów wynika że nie później niż na trzy lata naprzód, na koniec miesiąca kalendarzowego, właściciel może wypowiedzieć stosunek najmu lokatorowi, o ile w lokalu właściciela ma zamieszkać jego pełnoletni zstępny, wstępny lub osoba, wobec której właściciel ma obowiązek alimentacyjny, a wypowiedzenie pod rygorem nieważności powinno wskazywać osobę mającą zamieszkać w lokalu właściciela. Tymczasem pozwany złożył skuteczne oświadczenie o chęci dalszego zamieszkiwania w lokalu powoda z uwagi na śmierć osoby, która miała w nim zamieszkiwać po wygaśnięciu umowy najmu.

Odnośnie drugiego rozwiązania umowy najmu w trybie art. 13 ust. 1 wskazanej ustawy o ochronie praw lokatorów, żądanie powoda było bezzasadne, gdyż w takim wypadku właścicielowi przysługuje inna droga usunięcia lokatora.

W konsekwencji Sąd Rejonowy ocenił, że skoro pełnomocnik pozwanego po cofnięciu pozwu nie wnosił o przyznanie mu kosztów zastępstwa, istnieją podstawy do zastosowania art. 102 k.p.c. i odstąpił od obciążania pozwanego kosztami procesu.

W tym zakresie Sąd Rejonowy miał na względzie, że powód opłacił pozew oraz koszty wynagrodzenia swojego profesjonalnego pełnomocnika, a nie poniósł innych kosztów podlegających rozliczeniu, w konsekwencji każda ze stron ostatecznie poniesie wyłożone w toku procesu przez siebie koszty, co w pełni odzwierciedla zasadę słuszności w realiach rozpoznawanej sprawy.

Postanowienie Sądu Rejonowego zawarte w punkcie drugim zaskarżył zażaleniem powód, zarzucając naruszenie:

- art. 361 w zw. z art. 328 §2 k.p.c. i art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 231 k.p.c., polegające na przyjęciu, że na podstawie dotychczasowego przeprowadzonego w sprawie materiału dowodowego można ustalić fakty mające znaczenie co do istoty sprawy, gdyż takie postępowanie jest co najmniej przedwczesne i niedopuszczalne;

- naruszenie przepisu art. 98 §1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie w sprawie i uznanie, iż w związku z poczynionymi ograniczonymi ustaleniami Sądu w sprawie, pozwany, nie przegrałby procesu, za zatem nie byłby obciążony zwrotem kosztów procesu powodowi.

Wskazując na powyższe powód wnosił o zmianę postanowienia w zakresie orzeczenia o kosztach procesu i zasądzenie od pozwanego kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie uchylenie postanowienie do ponownego rozpoznania przez Sąd pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego.

S ą d O k r ę g o w y z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e :

Zażalenie nie jest zasadne. Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 98 §1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

Natomiast art. 102 k.p.c. stanowi, że w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Podstawę do zastosowania art. 102 k.p.c. stanowią konkretne okoliczności danej sprawy, przekonujące o tym, że w danym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, niesprawiedliwe. Stanowią je zarówno fakty związane z samym procesem, jak i leżące poza nim, a dotyczące sytuacji życiowej, stanu majątkowego stron, które powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego. Zatem przepis art. 102 k.p.c. powinien być zastosowany wówczas, gdy w okolicznościach danej sprawy obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu przeciwnika byłoby rażąco niezgodne z zasadami słuszności. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r. IV CZ 117/11, podobnie postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 20 lutego 2012 r. sygn. akt I ACz 276/12).

Uwzględniając powyższe Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że powód domagał się orzeczenia eksmisji pozwanego z lokalu mieszkalnego, a pozwany wnosił o oddalenie powództwa twierdząc, że jest ono niezasadne, ale ostatecznie w toku procesu opuścił objęty pozwem lokal i wydał go powodowi, dlatego powód cofnął pozew, a Sąd umorzył postępowanie na podstawie art. 355 k.p.c.

Zaspokojenie roszczenia po wytoczeniu powództwa, pomimo sprzeciwiania się żądaniu powoda w pozwie, uznać zatem należy, za sytuację w której pozwany obiektywnie przegrał sprawę, gdyż spełnił żądanie powoda.

Jednocześnie Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że etap procesu, na jakim nastąpiło spełnienie żądania powoda i umorzenie postępowania, nie pozwala na przesądzenie, czy gdyby Sąd rozpoznał sprawę po przeprowadzeniu postępowania dowodowego, w wyroku nastąpiłoby uwzględnienie powództwa, czy też jego oddalenie, skoro zgodnie z art. 217 §1 k.p.c. strona może aż do zamknięcia rozprawy przytaczać okoliczności faktyczne i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej.

O zasądzeniu kosztów procesu zgodnie z art. 98 k.p.c., czy też art. 100 k.p.c. decyduje ostateczny wynik postępowania, co obejmuje także koszty postępowania przed Sądem drugiej instancji.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że Sąd Rejonowy dokonał z jednej strony oceny zasadności roszczeń zgłoszonych przez powoda w toku postępowania, do chwili cofnięcia pozwu, a jednocześnie miał na względzie poniesienie kosztów przez obie strony, przy braku możliwości rozstrzygnięcia na obecnym etapie postępowania, jak zakończyłoby się postępowanie, gdyby pozwany nie opuścił dobrowolnie lokalu mieszkalnego i Sąd by orzekał wyrokiem po przeprowadzeniu całego postępowania dowodowego.

W konsekwencji w ocenie Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy orzekając o kosztach procesu zgodnie z art. 102 k.p.c. nie naruszył szerszej swobody orzekania w tym przedmiocie, co nie pozwala Sądowi Okręgowemu na dokonanie zmiany orzeczenia.

Ocena sądu o kosztach procesu oparta na art. 102 k.p.c. ma bowiem charakter dyskrecjonalny, oparty na swobodnym uznaniu, kształtowanym własnym przekonaniem oraz oceną okoliczności rozpoznawanej sprawy, w związku z czym w zasadzie nie podlega kontroli instancyjnej i może być podważona przez sąd wyższej instancji tylko wtedy, gdy jest rażąco niesprawiedliwa (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 stycznia 2012 r., III CZ 10/12).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy oddalił zażalenie jako niezasadne na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.