Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2014 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Krystyna Hadryś

Sędzia SO Barbara Braziewicz

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

Protokolant Justyna Chojecka

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2014 r. w Gliwicach na rozprawie

sprawy z powództwa A. R. i K. R.

przeciwko Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w R.

o ochronę naruszonego posiadania

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim

z dnia 23 października 2013 r., sygn. akt I C 570/13

oddala apelację.

SSO Andrzej Dyrda SSO Krystyna Hadryś SSO Barbara Braziewicz

UZASADNIENIE

Powodowie K. i A. R. domagali się zobowiązania pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w R. do przywrócenia im dostępu do energii elektrycznej lokalu położonego w P. przy ulicy (...) oraz zasądzenie od pozwanej kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazali, że w związku z zaległościami z tytułu opłat pozwana odcięła powodom energię elektryczną niezgodnie z prawem, gdyż prąd należy do spółki (...), u której pozwani zadłużenia nie mają.

Pozwana Spółdzielnia Mieszkaniowe (...) wniosła oddalenie powództwa i zasądzenie od powodów kosztów procesu. Uzasadniając swoje stanowisko wskazał, że K. R. uporczywie uchyla się od wnoszenie opłat za użytkowanie zajmowanego lokalu naruszając dyspozycję art. 4 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz postanowienia statutu spółdzielni. Wskazując, że instalacja elektryczna aż do gniazdka w mieszkaniu jest częścią wspólną budynku, podniosła, że powodowie nie płacąc czynszu nie odprowadzają należności na obowiązkową konserwację instalacji elektrycznej, co skutkowało brakiem obowiązkowego przeglądu tej instalacji za strony pozwanej, a co za tym idzie koniecznością odłączenia lokalu od zasilania w energię elektryczną. Działania pozwanej znajdują oparcie w w/w przepisach oraz art. 5 ust. 2 i art. 62 ustawy Prawo budowlane.

Sąd Rejonowy w Wodzisławiu Śląskim wyrokiem z dnia 23 października 2013r. nakazał pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w R., aby przywróciła powodom A. R. i K. R. dostęp do energii elektrycznej dla lokalu mieszkalnego położonego w P. przy ul. (...) oraz nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Wodzisławiu Śląskim 30 zł tytułem kosztów sądowych.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że na podstawie umowy z dnia 13.05.2003r. K. R. nabyła spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego położonego w P. przy ulicy (...) . Z powódkę zamieszkuje mąż A. R. oraz dzieci małoletnie. Zgodnie z par. 8 umowy obowiązkiem członka spółdzielni jest m. in. wnoszenie comiesięcznych opłat na pokrycie ponoszonych przez spółdzielnię wydatków związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości, zaś zgodnie z par. 7 umowy obowiązkiem spółdzielni jest m. in. naprawa urządzeń i instalacji znajdujących się w lokalu (w tym elektrycznej). Pozwani posiadają zadłużenie z tytułu opłat czynszowych za lokal. Należność za energię elektryczna opłacają bezpośrednio uprawnionemu – spółce (...). Opłata za energię elektryczną nie jest składnikiem opłaty za lokal mieszkalny. Instalacja elektryczna wewnątrz mieszkań nie stanowi własności pozwanej. Instalacja od zewnętrznej ściany budynku, instalacja wiodąca przez klatki schodowe, piwnice, strych, dalej do mieszkań jest wyłączną własnością pozwanej; granicę eksploatacyjną stanowi licznik, wejście do sieci znajduje się w mieszkaniu.

Pozwana bardzo rzadko dokonuje kontroli instalacji elektrycznej w mieszkaniach budynku przy ulicy (...). Z uwagi na zaległości czynszowe pozwana dokonała odcięcia pozwanym dopływu prądu. Z uwagi na ten fakt powodowie przebywają aktualnie u brata powoda , tym bardziej, że posiadają małoletnie dzieci. Mieszkanie powodów jest jedynym w budynku, które ma odcięty dopływ prądu, mimo że na 30 mieszkań ok. 13 jest zadłużona. W spółdzielni poinformowano powodów, że odcięcie dopływu prądu nastąpiło z uwagi na niemożliwość wykonania przeglądu instalacji wewnętrznej. W dniu 10 lipca 2013r. pozwana dokonała przeglądu instalacji wewnętrznej w mieszkaniu pozwanych z wynikiem pozytywnym. W wykazie kosztów pozwanej związanych z budynkiem nr (...) przy ulicy (...) w P. za okres od 1-9. 2013r. ujęto m. in. koszt przeglądu instalacji, koszt energii elektrycznej na klatce schodowej, w piwnicach, pomieszczeniach wspólnych oraz koszt konserwacji i usuwania usterek elektrycznych w budynku.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy zakwalifikował roszczenie powodów o ochronę naruszonego posiadania powodów dostępu do energii elektrycznej. Wskazał, że z konstrukcji art. 478 k.p.c. wynika, że dla skuteczności ochrony posiadacza konieczne jest istnienie obydwu przesłanek łącznie. Powodowie tymczasem wykazali istnienie przesłanek uzasadniających udzielenie im ochrony posesoryjnej. Powodowie są bowiem posiadaczami zależnymi dostępu do energii elektrycznej w lokalu mieszkalnym położonym przy ulicy (...). Pozwana działaniem (bezprawnym) odcięła powodom dopływ energii elektrycznej do lokalu mieszkalnego powołując się na fakt nieuiszczania przez nich opłat czynszowych, w skład których wchodzi – według pozwanej - należność za konserwację instalacji elektrycznej.

Pozwana powołuje się na swe uprawnienie wynikające z przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz prawa budowlanego. Powoływane przez nią przepisy w żaden sposób nie zezwalają pozwanej na dokonanie odcięcie dopływu prądu do lokalu mieszkalnego osoby, której przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu. Przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w powoływanym przez pozwaną art. 4 ust. 1 stanowią jedynie o obowiązkach osób, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu, nie stanowiąc bynajmniej, że konsekwencją niewykonania wskazanych tam obowiązku jest prawo spółdzielni od odcięcia przyłącza energii elektrycznej. Art. 5 ustawy mówi z kolei w jaki sposób zużywane są pożytki i przychody i w jakich proporcjach pokrywane są wydatki dotyczące części wspólnych budynku. Z obowiązku zarządcy czy administratora budynku polegającego na kontroli i przeglądach oraz konserwacji instalacji elektrycznej nie można wywodzić uprawnienia pozwanej do odcięcia powodom dopływu prądu. Takiego uprawnienia nie przewidują ani przepisy prawa budowlanego, ani przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Jedynym bowiem podmiotem, który mógłby odciąć pozwanym dostęp do korzystania z energii elektrycznej były jej dostawca czyli spółka (...).

Z uwagi na powyższe, powództwo należało uwzględnić na mocy art. 478Kpc .

Orzeczenie o kosztach procesu, na które składają się wyłącznie koszty sądowe (z uwagi na zwolnienie powodów z obowiązku ich ponoszenia i wygraną powodów w procesie), zapadło w oparciu o art. 113 ust. 1 uksc.

Apelację od tego orzeczenia wniosła pozwana zarzucając błędne zastosowanie art. 478 k.p.c., albowiem powodowie jako posiadacze zależni dostępu do energii elektrycznej na podstawie umowy z dostawcą nie mają statusu posiadacza zależnego w odniesieniu do wewnętrznej linii zasilającej budynku.

Na tych podstawach wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa radcowskiego według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował żądanie powoda przyjmując za podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy stosując prawidłowo zasady postępowania dowodowego. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny. Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 poz. 1222) przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni. Na tej podstawie powódka uzyskała ograniczone prawo rzeczowe w zakresie treści którego mieści się uprawnienie do swobodnego korzystania z tego lokalu.

Zgodnie z regulacją art. 344 k.c. i art. 478 k.p.c. zakres kognicji sądu w sprawach dotyczących naruszenia posiadania ogranicza się do badania ostatniego, spokojnego stanu posiadania oraz faktu jego naruszenia, bez rozpoznania samego prawa ani dobrej wiary pozwanego. Przesłanki te miał na uwadze Sąd I instancji orzekając w niniejszej sprawie.

Nie ulega wątpliwości, że powodowie zalegali wobec pozwanej z zapłatą czynszu, do czego byli również zobowiązani z treści przysługującego spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

W świetle również tego co wyjaśniła pozwana, podejmowane przez nią działanie (odłączenie prądu) było już wcześniej stosowane, w celu przymuszenia powodów do spisania ugody (k. 28).

Pomimo, iż pozwana podnosiła, że prowadzone przez nią działanie było konsekwencją nieuiszczania przez powódkę należności na obowiązkową konserwację instalacji elektrycznej, co skutkowało brakiem obowiązkowego przeglądu tej instalacji elektrycznej, a także koniecznością odłączenia lokalu od zasilania energią elektryczną, zwrócić należy uwagę, iż pomimo okresowego obowiązku kontrolowania stanu technicznego budynków, pozwana nie uzyskała z tego tytułu uprawnień do samodzielnego odłączania od instalacji elektrycznej, której stan techniczny nie został skontrolowany. Jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, ani przepisy prawa budowlanego, ani też o spółdzielniach mieszkaniowych, nie dawały pozwanej tak daleko idących uprawnień. Mając przy na względzie również okoliczności wskazane przez pozwaną w odpowiedzi na pozew, uznać zatem należało, że zastosowane przez nią działanie, miało na celu przymuszenie powódki do zapłaty zaległych należności. Nie ulega zatem wątpliwości, że takie działanie przybrało charakter szykanowania, z zatem tym bardziej nie mogło mieć podstawy prawnej.

Z tych względów zasadne było uwzględnienie powództwa.

Mając powyższe na względzie na mocy art. 385 k.p.c. apelację pozwanej należało oddalić.

SSO Andrzej Dyrda SSO Krystyna Hadryś SSO Barbara Braziewicz