Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XII Ga 171/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lipca 2014r

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział XII Gospodarczy – Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący - Sędzia: SO Bożena Cincio - Podbiera

Sędzia: SO Janusz Beim

Sędzia: SO Marta Kowalska

Protokolant: st. protokolant sądowy Rafał Bielski

po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2014r w Krakowie

na rozprawie

sprawy z powództwa K. C.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie

z dnia 6 grudnia 2013r sygn. akt V GC 2128/13/S

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądza od strony pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda K. C. kwotę 880,00 zł (osiemset osiemdziesiąt złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 8 grudnia 2012r do dnia zapłaty oraz koszty procesu w kwocie 227,00 zł (dwieście dwadzieścia siedem złotych);

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda koszty postępowania apelacyjnego w kwocie 151,00 zł (sto pięćdziesiąt jeden złotych).

XII Ga 171/14

UZASADNIENIE

Powód K. C. domagał się zasądzenia od ubezpieczyciela sprawcy szkody/OC/ (...) zakładu (...) w W. kwoty 880 zł tytułem reszty odszkodowania za najem pojazdu zastępczego, wskazując iż w wyniku wypadku drogowego najął B. I E. R. samochód V. (...) na czas naprawy należącego do poszkodowanych F. (...), to jest na okres 16 dni. W prawa poszkodowanych powód wstąpił na mocy umowy cesji z dnia 7 listopada 2012 roku.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa, podtrzymując stanowisko zajęte w postępowaniu likwidacyjnym. Zdaniem ubezpieczyciela wysokość odszkodowania została rażąco zawyżona poprzez zastosowanie zbyt wysokiej stawki za dobę najmu pojazdu. Decyzją z dnia 30 listopada 2012 roku ubezpieczyciel przyznał bowiem powodowi odszkodowanie w kwocie 3600 zł netto, uznając za właściwą stawkę dobową najmu w rozmiarze 225 zł netto, w miejsce przyjętej przez powoda stawki-280 zł netto za dobę.

W toku postępowania powód przedstawił wydruki z wypożyczalni pojazdów, wskazujące na cenę najmu w rozpiętości od 250 zł do 265 zł za dobę oraz zestawienie stawek, wykazujące średni czynsz najmu w kwocie 301,23 zl brutto. Wskazywał też powód , iż większość wypożyczalni warunkuje udzielenie pojazdu wpłatą kaucji zwrotnej w rozmiarze od 1000 – 4000 zł ,zaś najwyższa oferta obejmuje najem za kwotę 479,70 zł brutto plus kaucja w wysokości 4500 zł.

Strona pozwana z kolei podnosiła, że samochód F. (...) może być wynajęty za 229 zl brutto za dobę, podkreślając nadto, że firma powoda znajduje się w A. gdzie ceny są niższe.

Wyrokiem z dnia 18 października 2013 roku Sąd Rejonowy oddalił powództwo.

Sąd wskazał, iż z zestawienia ofert wynika, że średnia cena najmu wynosi 301,23 zł brutto czyli 224,90 zł netto, przy stawkach mieszczących się w zakresie kwot 220 zł do 479,70 zł brutto za dobę. Natomiast stawki za najem pojazdu F. (...) kształtują się od 220 zł, poprzez 229 zł, 233 zł do 332,10 zł, co daje średnią 242,96 zł. Po odrzuceniu stawek skrajnych średnia wysokość dobowa stawki najmu kształtuje się na poziomie 227,56 zł co czyni stawkę zastosowaną przez powoda zawyżoną.

Sąd Rejonowy odwołał się przy tym do treści art.5 kc w zw z art. 354 kc i art. 436 par. 2 kc oraz art. 822 i nast. kc, wywodząc, że przyjęcie stawki powoda stanowi naruszenie zasad określonych w tych przepisach. Zastosowanie tej stawki, zdaniem Sądu Rejonowego, nie daje się uzasadnić żadnymi okolicznościami, także z tej przyczyny, że najęty pojazd jest modelem sprzed 6-ciu lat.

W apelacji od tego wyroku powód zarzucił Sądowi Rejonowemu naruszenie art.354 kc, art. 436 par. 2 kc w zw z art. 822 par. 1 i 2 kc poprzez niezasadne przyjęcie, że ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za pozostałą część szkody oraz naruszenie art. 233 par. 1 kpc w wyniku uznania, że stawki powoda są rażąco zawyżone w stosunku do stawek obowiązujących na rynku lokalnym, bezpodstawnego odrzucenia „ wartości skrajnych” stawek najmu i pominięcia ich w ustaleniach faktycznych. Podniósł nadto, że nie została poparta dowodem okoliczność rzekomej różnicy stawek przyjętych na terenie K. i obowiązujących w A..

W szczególności apelant podnosił, że zgodnie ze stanowiskiem judykatury pokrycie szkody obejmuje koszty ekonomicznie uzasadnione, przy czym są to koszty ustalone według cen jakimi posługuje się warsztat naprawczy wybrany przez poszkodowanego. Poszkodowany natomiast nie ma obowiązku poszukiwania najtańszej oferty, może bowiem kierować się każdym kryterium , tak renomą wypożyczalni, jak i lokalizacją. Zasady te, zdaniem skarżącego, odnoszą się także do kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Nadto apelant wywodził, że przyjęta przez niego stawka nie jest zawyżona, skoro stawki na rynku sięgają kwoty 479,70 zł brutto. Za nieuzasadnione uznawał odrzucenie „ stawek skrajnych”, które w zasadniczy sposób zmieniały wysokość średniej. A. podkreślał, że nie pobiera kaucji, ani innych opłat, które generują dalsze wydatki po stronie wynajmującego, nie wprowadza też limitu kilometrów, co czynią inne wypożyczalnie. W motywach apelacji także podniesiono, iż o ile powód ma siedzibę działalności w A., o tyle wypożycza pojazdy na terenie K. i innych miast, w związku z czym niższe stawki nie wchodzą w grę, niezależnie od tego, że nie zostało dowiedzione aby na terenie A. obowiązywały mniejsze opłaty.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja jest uzasadniona.

Podstawę stanowiska ubezpieczyciela stanowił zarzut naruszenia art. 354 par. 2 kc czyli brak współdziałania przy likwidacji szkody, polegający na zastosowaniu zawyżonej stawki wynajmu pojazdu zastępczego.

Kwestia ta była przedmiotem rozważań w toku postępowania, ograniczających się porównania stawek najmu różnych wypożyczalni, z pominięciem opinii biegłego, co należy uznać za usprawiedliwione faktem dostępności danych/ stawek i zasad wynajmu/ w Internecie. Analiza taka nie wymagała zatem wiedzy specjalistycznej.

Należy jednak zaznaczyć, że o ile obowiązkiem poszkodowanego jest podejmowanie działań zmierzających do zminimalizowania szkody, to jednak nieuzasadnione jest obciążenie poszkodowanego odpowiedzialnością za wybór serwisu samochodowego wynajmującego pojazdy zastępcze. Zgodnie z dominującym stanowiskiem judykatury (por. wyrok SN z dnia 25.04.2002 r., I CKN 1466/99, OSNC 2003, nr 5, poz. 64) poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwać zakładu naprawczego, który dokona naprawy uszkodzonego pojazdu po jak najniższej cenie. Odnosi się to również do wyboru zakładu zajmującego się wynajmowaniem pojazdów zastępczych, skoro koszty najmu pojazdu zastępczego stanowią część odszkodowania za szkodę komunikacyjną. Zgodnie z wynikającą z art. 361 § 2 k.c. zasadą pełnej kompensaty poniesionej szkody poszkodowany może domagać się odszkodowania obejmującego wszelkie celowe, ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego. Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 13.06.2003 r., III CZP 32/03 (OSNC 2004, nr 4, poz. 51), że kosztami „ekonomicznie uzasadnionymi” są koszty ustalone według cen, którymi posługuje się wybrany przez poszkodowanego warsztat dokonujący naprawy samochodu. Nie ma przy tym znaczenia fakt, że ceny te odbiegają (są wyższe) od cen przeciętnych dla określonej kategorii usług naprawczych na rynku. Skoro – jak wyjaśniono powyżej – nie kwestionuje się uprawnienia poszkodowanego do wyboru warsztatu samochodowego, miarodajne w tym zakresie powinny być ceny stosowane przez wybrany zakład naprawczy. Przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania nie kompensowałoby poniesionej szkody, gdyby ceny obowiązujące w wybranym warsztacie naprawczym były wyższe od przeciętnych.

Jedynie w przypadku gdy istotnie koszty te mogą być zakwalifikowane jako rażąco wysokie czyli odbiegające w sposób szczególnie znaczący od stosowanych na lokalnym rynku może dojść do obniżenia odszkodowania do poziomu średnich stawek lokalnych. Należy jednak wykazać, że zastosowania stawka odbiega od przyjętych na rynku w taki sposób, że istniejąca różnica nie może być zakwalifikowana jako „ rażąca”.

Przy analizie wysokości stawki nie można ograniczać się jedynie do porównania samych /dobowych/ kwot najmu. Nie można wszak pominąć innych elementów jak dalszych narzutów lub ograniczeń stosowanych przez wypożyczalnie pojazdów. Ocena winna być dokonana z uwzględnieniem uwarunkowań występujących w poszczególnych firmach wynajmujących pojazdy zastępcze. Brak także podstaw do odrzucania skrajnych stawek/ najniższa i najwyższa/. Skoro porównuje się rynek lokalny jako całość oferty lub większość ofert, odrzucenie takich stawek zaburza obraz, a otrzymany wynik czyni nieadekwatnym do warunków rynkowych.

Wychodząc z tych przesłanek stwierdzić należy, że średnia stawka wyniosła/ bez odrzucania skrajnych wartości/242,96 zł . Zastosowana przez powoda stawka wynosi 280 zł, przy czym powód nie pobiera kaucji, opłat przygotowawczych, opłat za podstawieni samochodu, opłat za odbiór samochodu, nie wprowadza też limitu kilometrów. W żadnym razie tak skalkulowanej stawki nie można uznać za rażąco zawyżoną, w takim sensie jak podano wyżej. Zasadą bowiem pozostaje pełna rekompensata szkody w granicach celowych, ekonomicznie uzasadnionych wydatków.

Mając na uwadze powyższe ustalenia Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok na podstawie art. 386 par. 1 kpc i zasądził na rzecz powoda od strony pozwanej dochodzona kwotę po myśli art. 822 par. 1 kc z odsetkami ustawowymi/ art. 481 par. 1 kc/ od dnia wymagalności roszczenia do dnia zapłaty. O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o treść art. 98 kpc w zw z art. 108 par. 1 kpc.

s.ref. SSR H. Walczewski